DZIAŁY PEDAGOGIKI

WG. KUNOWSKIEGO



Pedagogika widziana:

Normatywnie

Praktycznie

Teoretycznie

Opisowo

NORMATYWNA



NA PODSTAWIE FILOZOFII

CZŁOWIEKA, AKSJOLOGII I TEORII

KULTURY BADA NATURĘ CZŁOWIEKA,

WYTWORY JEGO KULTURY I NA TYM

TLE USTALA WARTOŚCI, CELE,

IDEAŁY, NORMY, KTÓRYMI POWINNO

SIĘ KIEROWAĆ WYCHOWANIE

PRAKTYCZNA



EMPIRYCZNA, OBSERWUJĄCA,

ZBIERAJĄCA I BADAJACA CAŁOŚĆ

DOŚWIADCZENIA WYCHOWAWCZEGO

RODZICÓW, NAUCZYCIELI,

WYCHOWAWCÓW WSZELKIEGO

RODZAJU, MAJĄCYCH DO CZYNIENIA

Z DZIEĆMI, MŁODZIEŻĄ I

CZŁOWIEKIEM DOROSŁYM

TEORETYCZNA



DZIAŁ NAJSZERSZY, OBEJMUJĄCY

CAŁOŚĆ BADANEGO PRZEDMIOTU,

DĄŻY W OPARCIU O MATERIAŁ

EMPIRYCZNY, EKSPERYMENTALNY I

NORMATYWNY DOSTARCZANY PRZEZ

WSZYSTKIE DZIAŁY

PEDAGOGICZNYCH BADAŃ

OPISOWA



DZIAŁ NAUKOWY UOGÓLNIAJĄCY

DOŚWIADCZENIE I BADAJĄCY

ESPERYMENTALNIE PRAWA

RZĄDZĄCE PRZEBIEGIEM ZJAWISK

BIOLOGICZNYCH,

PSYCHOLOGICZNYCH,

SOCJOLOGICZNYCH, KULTUROWYCH,

UWIKŁANYCH I ZWIĄZANYCH Z

WYCHOWANIEM

OSOBLIWOŚĆ PEDAGOGIKI

Upatrywana jest w

ponadspecjalnościowym ujmowaniu

swej problematyki badawczej oraz w

jej opisująco – wyjaśniających

funkcjach, ale zarazem w podejściu

normatywnym i aplikacyjnym

W pedagogice jako nauce zachodzi

ścisły związek między teorią a

praktyką.

Teoria rozwiązuje problemy

dostarczone przez praktykę, ale

skuteczność rozwiązań teoretycznych

rozwiązuje ostatecznie praktyka.

PRZEDMIOT PEDAGOGIKI

SZTUKA I TECHNIKA WYCHOWANIA

czyli wychowawcze prowadzenie

dzieci, młodzieży oraz oddziaływanie

na rozwój ludzi dorosłych

PRZEDMIOT BADAŃ

PEDAGOGIKI W

NOWOCZESNYM UJĘCIU

Wszelkie zjawiska wychowawcze

zachodzące w ciągu całożyciowego

rozwoju człowieka oraz różnorodne

czynności opracowane teoretycznie,

tworzące wielokierunkową pomoc

wychowawczą dla doskonałego i

pełnego, wszechstronnego rozwoju

ludzi

Zadania pedagogiki

wg Kwiecińskiego

Dokonanie mapy dla pedagogiki i

dla jej teorii w Polsce i na świecie

Dokonanie rekonstrukcji najbardziej

zaawansowanych teorii pedagogiki i

dokonań – meta-dyskusy czyli

dyskusji nad nimi

Poszukiwanie najtrafniejszych,

przydatnych teorii

„

Jak rozumieć tożsamość

pedagogiki” S. Wołoszyn



Terminy w pedagogice nie są

tożsame, nie są identyczne



Pedagogika posiada otwarty język



Konieczność odróżnienia w

pedagogice teorii od ideologii



Pedagogika i wychowanie stoją na

rozdrożu

TERMINOLOGIA



paidagogos – „prowadzący chłopca”



Agone – współzawodnictwo



Pentathlon – 5-cio bój



Paidagogike techne – technika

wychowania



Logia – zbiór poglądów, nauka

PEDOLOGIA – nauka o dziecku

- HERBAGOGIKA – nauka o

wychowaniu młodzieży

- ANDRAGOGIKA – oświata i

wychowanie dorosłych

- GERONTAGOGIKA –

pedagogika starszego wieku

- PEDEUTOLOGIA – nauka o

nauczycielu, pedagogu

Fonetyczny skrót „pedia” służy do określania

odrębnych dziedzin

np. logopedia – dotyczy wychowawczego

rozwijania mowy tak przez usuwanie wad

wymowy jak jąkanie, jak też przez

estetyczne kształcenie kultury słowa.

bibliopedia - ?

encyklopedia - ?

ergopedia - ?

hypnopedia - ?

„

Dylematy metodologii

pedagogiki” T. Lewowicki

Pedagogika powinna być kojarzona z

blokiem nauk o człowieku, o

wychowaniu.

S. Hessen



Pedagogika to przejaw nurtu

antyscjentycznego (ANOSTYCYZM)



Pedagogika to filozofia wychowania

PEDAGOGIKA JEST JEDNĄ Z NAUK O

WYCHOWANIU I JEDNĄ Z NAUK O

CZŁOWIEKU

- wychowanie – proces psychospołeczny i

humanistyczny

- ludzie lub wytwory – za ich pośrednictwem

dokonywana jest działalność skierowana na

zaspakajanie potrzeb jednostek czy grup

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI



PEDAGOGIA istnieje od początków ludzkości.

Zmieniały się tylko formy wychowania z rozwojem

życia społecznego i kultury



Platon, Arystoteles, Epikur i inni – realizacja

założeń filozoficznych



Chrześcijaństwo – nowe pojęcia, wartości, rozwój

zasad wychowania wychodząc z podstaw wiary

religijnej



XVIII w – Jean Jacques Rousseau „Emil, czyli o

wychowaniu” (1762) – utopia – wychowanie na

łonie natury bez narzucania dziecku programu

nauczania

PREKURSOR

!!!

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI



XIX Johan Friedrich Herbart – „ojciec

pedagogiki naukowej”, oderwał

pedagogikę od filozofii, usystematyzował i

oparł na dwu naukach pomocniczych:

etyce filozoficznej i psychologicznej



Uczniowie Herbarta (Ziller, Stoy,

Rein)zacieśnili przedmiot pedagogiki tylko

do praktycznych spraw szkolnego

nauczania: program, metoda nauczania,

budowa lekcji

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI



XIX w. INDYWIDUALIZM

PEDAGOGICZNY (rozwój umysłowy

jednostki) vs SOCJOLOGIZM

(uspołecznienie uczniów w szkole)



PEDAGOGIKA EKSPERYMENTALNA

Zastosowanie metod przyrodniczych

do badania zjawisk pedagogicznych

…

XX w. kryzys…

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI



PEDAGOGIKA NORMATYWNA –

filozoficznie i etycznie ujęty problem

celów wychowania

AKSJOLOGIA – nauka o wartościach

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI



SZKOŁA GENEWSKA XIX / XX

Nawiązanie do Rousseau

J. Piaget

E. Key (respektowała ind., szacunek do

dziecka)

E. Claparede – „Szkoła na miarę”

M. Debesse – „Etapy wychowania”

(dziecko jest najważniejsze, porównanie

dziecka do dłoni-im starsze dziecko tym

dłoń zaczyna się rozluźniać)

KOMPLEKS NAUK

PEDAGOGICZNYCH

NAUKI WSPÓŁDZIAŁAJACE
Z PEDAGOGIKĄ
I PODSTAWOWĄ

NAUKI POMOCNICZE
DLA BADAŃ PEDAGOGICZNYCH

NAUKI PEDAGOGICZNE WŁAŚCIWE

NAUKI PEDAGOGICZNE



Historia wychowania



Kulturologia w.



Antropologia w.



Biologia w.



Filozofia w.



Teologia w.



Psychologia w.

NAUKI WSPÓŁDZIAŁAJĄCE Z

PEDAGOGIKĄ



Etyka



Estetyka



Higiena



Demografia



Ekonomika



Cybernetyka



Prakseologia



Logika

TREŚCI DOSTARCZANE PRZEZ

NAUKI WSPÓŁDZIAŁAJĄCE Z

PEDAGOGIKĄ



Byt człowieka i jego rola w

społeczeństwie



Struktury i funkcjonowanie

społeczeństwa jako całości oraz

mniejszych grup



Jednostki ludzkie i ich rozwój (gł.

Psychofizyczny)



Kultura i jej przeobrażenia

UKŁAD RÓŻNORODNYCH

TREŚCI UZUPEŁNIAJĄCYCH SIĘ

WZAJEMNIE



Zakres ustalania celów i zadań

wychowawczych – historia, filozofia,

socjologia (zwłaszcza s. kultury), nauki

politologicze oraz określone działy

psychologii



Projektowanie form, metod, środków pracy

wychowawczej – socjologia, psychologia

małych grup, p. rozwojowa, biologia

(psychotechniki, socjotechniki)

PEDAGOGIKA JAKO

SWOISTA NAUKA O

CZŁOWIEKU

POSTRZEGANIE rozwojowe, prospektywne,

alternatywne

Pedagogika odpowiada na główne pytanie

„jakim człowiek stać się może”

MODERATYWNY MODEL

PEDAGOGIKI

HUMANISTYCZNA KONCEPCJA

NAUKI O CZŁOWIEKU



Akcentuje rolę potencjalności i

możliwości



Człowiek w perspektywie jego

powołania /a nie uzależniona od

okoliczności losowych/



Człowiek traktowany

egzystencjonalnie /a nie

funkcjonalnie i pragmatycznie/

HUMANISTYCZNA KONCEPCJA

NAUKI O CZŁOWIEKU



Poszukiwany człowiek:

We wspólnocie z drugim człowiekiem

Wyzwolony z więzi alienacji

Którego praca ma charakter twórczy

Który chce stać się bogatszym

człowiekiem wew. i społecznie

HUMANISTYCZNA KONCEPCJA

NAUKI O CZŁOWIEKU



Człowiek w procesach historycznego

wytwarzania wartości

W ten sposób pedagogika – zdaniem B.

Suchodolskiego – przeciwstawia się

koncepcjom i metodom badań

panujacych w innych naukach o

człowieku.

Metodologia

MODELE BADAŃ

Jakościowe – specyfiką tych badań

jest bezpośredni kontakt

badanego z badaczem.

Koncentrują się one na

subiektywnych przeżyciach

badanego. Badany traktowany jest

tu jako współuczestnik procesu

badawczego. Mogący swobodnie

interpretować swoje przeżycia i

doświadczenia. Czas takiego

badania uzależniony jest od

potrzeb tematu i wynosi od kilku

do kilkudziesięciu godzin.

Ilościowe - model ten nazywany
scjentystycznym. Badania te nie
wymagają obecności dużej populacji
badawczej trwają kilkanaście minut nie
wymagają także bezpośredniego kontaktu
badacza z badanym. Badany nie ma
wpływu na interpretacje rzeczywistości bo
jako osoba upoważniona do tego
występuje wyłącznie badacz. Badania
takie poddawane są analizie
matematycznej i statystycznej, obliczane
za pomocą specjalnych wzorów.

Model eklektyczny czyli

triangulacyjny - model ten

łączy w sobie badania

ilościowe, które stanowią jego

podstawę jak i badania

jakościowe które stanowią jego

dopełnienie. Wymaga

mniejszej populacji badawczej

niż model ilościowy, również

statystycznego opracowania

danych jak i analizowania

przeżyć osób badanych.

Metoda badań - jest to zespół podjętych i

teoretycznie uzasadnionych zabiegów

mających regulować całokształt

postępowania badacza. Do badań

jakościowych i ilościowych mamy inne

specyficzne metody.

Technika - jest to zespół zabiegów

odpowiednio do metody badań,

regulowanych praktycznymi dyrektywami.

Narzędzie badawcze - jest to przedmiot

służący do realizacji określonych technik

badawczych.

Model
badań

Metody

Technika

Narzędzie badawcze

Jakościowa

Sondaż diagnostyczny

wywiad

Kwestionariusz wywiadu

ankieta

Kwestionariusz ankiety

obserwacja

-Dziennik obserwacji

-Arkusz obserwacji

-Dyspozycja obserwacji

Analiza
dokumentu

-Dyspozycja do analizy dokumentu

Ilościowa

Eksperyment
Pedagogiczny

ankieta

Kwestionariusz ankiety

obserwacja

Dziennik obserwacji

Arkusz obserwacji

Dyspozycja do analizy

Monografia
pedagogiczna

Wywiad

Kwestionariusz wywiadu

Ankiet

Kwestionariusz ankiety

Obserwacja

Dziennik, arkusz, dyspozycja do analizy
obserwacji

Analiza
dokumenty

Dyspozycja do analizy dokumentu

Sondaż diagnostyczny

jest to metoda pozwalająca na jednorazowe

przebadanie populacji ludzkiej

rozproszonej w przestrzeni. Określa

całokształt atrybutów strukturalnych i

funkcjonalnych danego zjawiska i pozwala

ustalić jego charakter i specyfikę. Badania

sondażowe nie wymagają bezpośredniego

udziału badacza, a przeprowadzane są na

populacji ludzkiej od około 100 osób do

kilku dziesięciu tys.

Wywiad

polega na bezpośredniej

rozmowie badanego z

badaczem w oparciu o

ukierunkowany zakres pytań.

Kwestionariusz

wywiadu

jest to arkusz zawierający listę

pytań do badanego i puste miejsce,

bądź też odpowiedź do zakreślania

przez badanego. Różni się od

ankiety tym, że jest w nim więcej

pytań otwartych.

Ankieta



jest techniką polegającą na przewidzeniu

odpowiedzi badanego i poproszeniu go,

aby zakreślił odpowiednią. Typy:



wręczana bezpośrednio



pocztowa



medialna ( Internet, telefon).



Kwestionariusz ankiety - jest to arkusz, na

którym znajdują się pytania i odpowiedzi

skategoryzowane

Obserwacja

jest techniką polegającą na wtopieniu się badacza w tłum

badanych i notowaniu spostrzeżeń w oparciu o wcześniej

przygotowane narzędzia. Typy obserwacji:



uczęszczająca – wtedy, gdy badacz przez długi czas

przebywa w grupie badanych (ok. miesiąca)



jawna:



pośrednia, jest to taka obserwacja, w której mówi się

grupie, że jest obserwowana, informując jaki jest cel i

czemu służy ta obserwacja



bezpośrednia, informuje się grupę, że jest obserwowana ,

wtapiamy się w nią ale nie mówimy jaki jest cel obserwacji.

Aklimatyzacja trwa ok. 2 tygodni.

Obserwacja



Dziennik obserwacji - codziennie przez miesiąc

zapisujemy szczegółowe ustalenia płynące z

obserwacji.



Arkusz obserwacji - forma tabeli, podzielonej na

poszczególne zagadnienia które obserwujemy.

Obserwacje są prowadzone kilka razy i nie

regularnie.



Dyspozycje obserwacji - są to równoważniki zdań

przedstawiające zagadnienia które obserwujemy.

Dokument

w pedagogice jest lub mogą to być różnego rodzaju

dzienniki, dzienniki lekcyjne, regulaminy, listy,

pamiętniki, książki, czasopisma, teksty muzyczne,

filmy, teledyski, itp.



Analiza dokumentu - polega na rozpatrzeniu

przekazu treści zawartego w danym dokumencie

pod określonym kątem, wyznaczając potrzeby

badawcze.



Dyspozycje do analizy dokumentów - to ujęte w

formie równoważników zdań dyrektywy co mamy

badać.

Eksperyment pedagogiczny

wybieramy dwie grupy. Tak zwaną

grupę kontrolną (tylko obserwujemy)

i drugą eksperymentalną.

Wprowadzamy jakiś czynnik

eksperymentalny, a następnie

prowadzimy pomiar jak zmieniła się

sytuacja w tej grupie. Zmiany

dostrzegamy przez porównywanie

grup.

Monografia pedagogiczna

jest metodą polegającą na dogłębnej

analizie sposobu funkcjonowania instytucji

organizacji, bądź człowieka. Może być

metodą jakościową i ilościową.



Metoda ilościowa - jest wówczas, gdy

robiona jest na instytucji, dużej organizacji

itd.



Metoda jakościowa - jest wtedy, gdy

robiona będzie na człowieku lub małej

grupie ludzi, mniej niż 50 osób.

Studium indywidualnego

przypadku (Richmond):

Przeniknęło do pedagogiki z pracy socjalnej.



Konstruuje nową metodę badawczą mogącą

znaleźć zastosowanie w pracy z osobami

bezdomnymi.



Metoda składa się z trzech etapów:



Diagnoza - rozpoznanie przyczyn danego stanu

rzeczy, określenie charakteru zaburzenia analiza

losu przypadków.



Terapia - zaproponowanie indywidualnych metod i

form pomocy tym osobom.



Zakończenie - ocena efektów oddziaływań

przypadków, osoby prowadzącej. Konieczność

zaprojektowania oddziaływań i pomoc jednostce.

Metoda biograficzna (Z.

Znaniecki, J. Chałasiński):



Analiza życia jednostek ludzkich, opis ich sytuacji rodzinnej,

szkolnej, życiowej, mogącej mieć związek z naszym

przedmiotem badania.



Jest zbliżona do studium indywidualnego przypadku. Różni

się tym, że nie musimy projektować działalności jej w życie.



Rodzaje:



Autobiografia - jednostka sama opisuje swoje losy.



Psychobiografia - jest to analiza osobowości danej jednostki

pod kątem określenia zaburzeń i ich przyczyn.



Biografia tematyczna - analiza losów jednostki pod kątem

związanym z naszym przedmiotem badań.



Historiografia - analiza losów kobiet w danych warunkach

historycznych znamiennych krajowi.



Socjobiografia - analiza losów ludzkich w danych warunkach

społeczno - kulturowych.

Monografia pedagogiczna (od

monos - jedynej):



Polega na dogłębnej analizie życia jednej osoby.



Przypomina biografię, a analizując życie jednostki ukazują

się koleje jej losów od okresu narodzenia poprzez

doświadczenia wieku dziecięcego, mogące przyczynić się

do powstania określonych zainteresowań, uzdolnień

poprzez analizę przebiegu tych uzdolnień w okresie

dorosłości i wkładu w rozbudowę określonego porządku

społecznego, bądź rzeczywistości naukowej.



Pisząc monografię osoby badacz interpretuje jej losy

poprzez pryzmat dorobku jaki wniosła ona w życie

społeczne, bądź rozwój nauki.



Zawiera mniej cytatów niż biografia.



Pozwala na większą interpretację założeń badacza i

pozyskiwanie materiałów do analiz od osób bliskich.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50

DZIAŁY PEDAGOGIKI 2

Document Outline