DZIAŁY PEDAGOGIKI

DZIAŁY PEDAGOGIKI

WG. KUNOWSKIEGO

WG. KUNOWSKIEGO



Pedagogika widziana:

Pedagogika widziana:

-

Normatywnie

Normatywnie

-

Praktycznie

Praktycznie

-

Teoretycznie

Teoretycznie

-

Opisowo

Opisowo

NORMATYWNA

NORMATYWNA



NA PODSTAWIE FILOZOFII

NA PODSTAWIE FILOZOFII

CZŁOWIEKA, AKSJOLOGII I TEORII

CZŁOWIEKA, AKSJOLOGII I TEORII

KULTURY BADA NATURĘ CZŁOWIEKA,

KULTURY BADA NATURĘ CZŁOWIEKA,

WYTWORY JEGO KULTURY I NA TYM

WYTWORY JEGO KULTURY I NA TYM

TLE USTALA WARTOŚCI, CELE,

TLE USTALA WARTOŚCI, CELE,

IDEAŁY, NORMY, KTÓRYMI POWINNO

IDEAŁY, NORMY, KTÓRYMI POWINNO

SIĘ KIEROWAĆ WYCHOWANIE

SIĘ KIEROWAĆ WYCHOWANIE

PRAKTYCZNA

PRAKTYCZNA



EMPIRYCZNA, OBSERWUJĄCA,

EMPIRYCZNA, OBSERWUJĄCA,

ZBIERAJĄCA I BADAJACA CAŁOŚĆ

ZBIERAJĄCA I BADAJACA CAŁOŚĆ

DOŚWIADCZENIA WYCHOWAWCZEGO

DOŚWIADCZENIA WYCHOWAWCZEGO

RODZICÓW, NAUCZYCIELI,

RODZICÓW, NAUCZYCIELI,

WYCHOWAWCÓW WSZELKIEGO

WYCHOWAWCÓW WSZELKIEGO

RODZAJU, MAJĄCYCH DO CZYNIENIA

RODZAJU, MAJĄCYCH DO CZYNIENIA

Z DZIEĆMI, MŁODZIEŻĄ I

Z DZIEĆMI, MŁODZIEŻĄ I

CZŁOWIEKIEM DOROSŁYM

CZŁOWIEKIEM DOROSŁYM

TEORETYCZNA

TEORETYCZNA



DZIAŁ NAJSZERSZY, OBEJMUJĄCY

DZIAŁ NAJSZERSZY, OBEJMUJĄCY

CAŁOŚĆ BADANEGO PRZEDMIOTU,

CAŁOŚĆ BADANEGO PRZEDMIOTU,

DĄŻY W OPARCIU O MATERIAŁ

DĄŻY W OPARCIU O MATERIAŁ

EMPIRYCZNY, EKSPERYMENTALNY I

EMPIRYCZNY, EKSPERYMENTALNY I

NORMATYWNY DOSTARCZANY PRZEZ

NORMATYWNY DOSTARCZANY PRZEZ

WSZYSTKIE DZIAŁY

WSZYSTKIE DZIAŁY

PEDAGOGICZNYCH BADAŃ

PEDAGOGICZNYCH BADAŃ

OPISOWA

OPISOWA



DZIAŁ NAUKOWY UOGÓLNIAJĄCY

DZIAŁ NAUKOWY UOGÓLNIAJĄCY

DOŚWIADCZENIE I BADAJĄCY

DOŚWIADCZENIE I BADAJĄCY

ESPERYMENTALNIE PRAWA

ESPERYMENTALNIE PRAWA

RZĄDZĄCE PRZEBIEGIEM ZJAWISK

RZĄDZĄCE PRZEBIEGIEM ZJAWISK

BIOLOGICZNYCH,

BIOLOGICZNYCH,

PSYCHOLOGICZNYCH,

PSYCHOLOGICZNYCH,

SOCJOLOGICZNYCH, KULTUROWYCH,

SOCJOLOGICZNYCH, KULTUROWYCH,

UWIKŁANYCH I ZWIĄZANYCH Z

UWIKŁANYCH I ZWIĄZANYCH Z

WYCHOWANIEM

WYCHOWANIEM

OSOBLIWOŚĆ PEDAGOGIKI

OSOBLIWOŚĆ PEDAGOGIKI

Upatrywana jest w

Upatrywana jest w

ponadspecjalnościowym ujmowaniu

ponadspecjalnościowym ujmowaniu

swej problematyki badawczej oraz w

swej problematyki badawczej oraz w

jej opisująco – wyjaśniających

jej opisująco – wyjaśniających

funkcjach, ale zarazem w podejściu

funkcjach, ale zarazem w podejściu

normatywnym i aplikacyjnym

normatywnym i aplikacyjnym

W pedagogice jako nauce zachodzi

W pedagogice jako nauce zachodzi

ścisły związek między teorią a

ścisły związek między teorią a

praktyką.

praktyką.

Teoria rozwiązuje problemy

Teoria rozwiązuje problemy

dostarczone przez praktykę, ale

dostarczone przez praktykę, ale

skuteczność rozwiązań teoretycznych

skuteczność rozwiązań teoretycznych

rozwiązuje ostatecznie praktyka.

rozwiązuje ostatecznie praktyka.

PRZEDMIOT PEDAGOGIKI

PRZEDMIOT PEDAGOGIKI

SZTUKA I TECHNIKA WYCHOWANIA

SZTUKA I TECHNIKA WYCHOWANIA

czyli wychowawcze prowadzenie

czyli wychowawcze prowadzenie

dzieci, młodzieży oraz oddziaływanie

dzieci, młodzieży oraz oddziaływanie

na rozwój ludzi dorosłych

na rozwój ludzi dorosłych

PRZEDMIOT BADAŃ

PRZEDMIOT BADAŃ

PEDAGOGIKI W

PEDAGOGIKI W

NOWOCZESNYM UJĘCIU

NOWOCZESNYM UJĘCIU

Wszelkie zjawiska wychowawcze

Wszelkie zjawiska wychowawcze

zachodzące w ciągu całożyciowego

zachodzące w ciągu całożyciowego

rozwoju człowieka oraz różnorodne

rozwoju człowieka oraz różnorodne

czynności opracowane teoretycznie,

czynności opracowane teoretycznie,

tworzące wielokierunkową pomoc

tworzące wielokierunkową pomoc

wychowawczą dla doskonałego i

wychowawczą dla doskonałego i

pełnego, wszechstronnego rozwoju

pełnego, wszechstronnego rozwoju

ludzi

ludzi

Zadania pedagogiki

Zadania pedagogiki

wg Kwiecińskiego

wg Kwiecińskiego

1.

1.

Dokonanie mapy dla pedagogiki i

Dokonanie mapy dla pedagogiki i

dla jej teorii w Polsce i na świecie

dla jej teorii w Polsce i na świecie

2.

2.

Dokonanie rekonstrukcji najbardziej

Dokonanie rekonstrukcji najbardziej

zaawansowanych teorii pedagogiki i

zaawansowanych teorii pedagogiki i

dokonań – meta-dyskusy czyli

dokonań – meta-dyskusy czyli

dyskusji nad nimi

dyskusji nad nimi

3.

3.

Poszukiwanie najtrafniejszych,

Poszukiwanie najtrafniejszych,

przydatnych teorii

przydatnych teorii

„

„

Jak rozumieć tożsamość

Jak rozumieć tożsamość

pedagogiki” S. Wołoszyn

pedagogiki” S. Wołoszyn



Terminy w pedagogice nie są

Terminy w pedagogice nie są

tożsame, nie są identyczne

tożsame, nie są identyczne



Pedagogika posiada otwarty język

Pedagogika posiada otwarty język



Konieczność odróżnienia w

Konieczność odróżnienia w

pedagogice teorii od ideologii

pedagogice teorii od ideologii



Pedagogika i wychowanie stoją na

Pedagogika i wychowanie stoją na

rozdrożu

rozdrożu

TERMINOLOGIA

TERMINOLOGIA



paidagogos – „prowadzący chłopca”

paidagogos – „prowadzący chłopca”



Agone – współzawodnictwo

Agone – współzawodnictwo



Pentathlon – 5-cio bój

Pentathlon – 5-cio bój



Paidagogike techne – technika

Paidagogike techne – technika

wychowania

wychowania



Logia – zbiór poglądów, nauka

Logia – zbiór poglądów, nauka

-

PEDOLOGIA – nauka o dziecku

PEDOLOGIA – nauka o dziecku

- HERBAGOGIKA – nauka o

- HERBAGOGIKA – nauka o

wychowaniu młodzieży

wychowaniu młodzieży

- ANDRAGOGIKA – oświata i

- ANDRAGOGIKA – oświata i

wychowanie dorosłych

wychowanie dorosłych

- GERONTAGOGIKA –

- GERONTAGOGIKA –

pedagogika starszego wieku

pedagogika starszego wieku

- PEDEUTOLOGIA – nauka o

- PEDEUTOLOGIA – nauka o

nauczycielu, pedagogu

nauczycielu, pedagogu

Fonetyczny skrót „pedia” służy do określania

Fonetyczny skrót „pedia” służy do określania

odrębnych dziedzin

odrębnych dziedzin

np. logopedia – dotyczy wychowawczego

np. logopedia – dotyczy wychowawczego

rozwijania mowy tak przez usuwanie wad

rozwijania mowy tak przez usuwanie wad

wymowy jak jąkanie, jak też przez

wymowy jak jąkanie, jak też przez

estetyczne kształcenie kultury słowa.

estetyczne kształcenie kultury słowa.

bibliopedia - ?

bibliopedia - ?

encyklopedia - ?

encyklopedia - ?

ergopedia - ?

ergopedia - ?

hypnopedia - ?

hypnopedia - ?

„

„

Dylematy metodologii

Dylematy metodologii

pedagogiki” T. Lewowicki

pedagogiki” T. Lewowicki

Pedagogika powinna być kojarzona z

Pedagogika powinna być kojarzona z

blokiem nauk o człowieku, o

blokiem nauk o człowieku, o

wychowaniu.

wychowaniu.

S. Hessen

S. Hessen



Pedagogika to przejaw nurtu

Pedagogika to przejaw nurtu

antyscjentycznego (ANOSTYCYZM)

antyscjentycznego (ANOSTYCYZM)



Pedagogika to filozofia wychowania

Pedagogika to filozofia wychowania

PEDAGOGIKA JEST JEDNĄ Z NAUK O

PEDAGOGIKA JEST JEDNĄ Z NAUK O

WYCHOWANIU I JEDNĄ Z NAUK O

WYCHOWANIU I JEDNĄ Z NAUK O

CZŁOWIEKU

CZŁOWIEKU

- wychowanie – proces psychospołeczny i

- wychowanie – proces psychospołeczny i

humanistyczny

humanistyczny

- ludzie lub wytwory – za ich pośrednictwem

- ludzie lub wytwory – za ich pośrednictwem

dokonywana jest działalność skierowana na

dokonywana jest działalność skierowana na

zaspakajanie potrzeb jednostek czy grup

zaspakajanie potrzeb jednostek czy grup

ROZWÓJ NAUKOWY

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI

PEDAGOGIKI



PEDAGOGIA istnieje od początków ludzkości.

PEDAGOGIA istnieje od początków ludzkości.

Zmieniały się tylko formy wychowania z rozwojem

Zmieniały się tylko formy wychowania z rozwojem

życia społecznego i kultury

życia społecznego i kultury



Platon, Arystoteles, Epikur i inni – realizacja

Platon, Arystoteles, Epikur i inni – realizacja

założeń filozoficznych

założeń filozoficznych



Chrześcijaństwo – nowe pojęcia, wartości, rozwój

Chrześcijaństwo – nowe pojęcia, wartości, rozwój

zasad wychowania wychodząc z podstaw wiary

zasad wychowania wychodząc z podstaw wiary

religijnej

religijnej



XVIII w – Jean Jacques Rousseau „Emil, czyli o

XVIII w – Jean Jacques Rousseau „Emil, czyli o

wychowaniu” (1762) – utopia – wychowanie na

wychowaniu” (1762) – utopia – wychowanie na

łonie natury bez narzucania dziecku programu

łonie natury bez narzucania dziecku programu

nauczania

nauczania

PREKURSOR

PREKURSOR

!!!

!!!

ROZWÓJ NAUKOWY

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI

PEDAGOGIKI



XIX Johan Friedrich Herbart – „ojciec

XIX Johan Friedrich Herbart – „ojciec

pedagogiki naukowej”, oderwał

pedagogiki naukowej”, oderwał

pedagogikę od filozofii, usystematyzował i

pedagogikę od filozofii, usystematyzował i

oparł na dwu naukach pomocniczych:

oparł na dwu naukach pomocniczych:

etyce filozoficznej i psychologicznej

etyce filozoficznej i psychologicznej



Uczniowie Herbarta (Ziller, Stoy,

Uczniowie Herbarta (Ziller, Stoy,

Rein)zacieśnili przedmiot pedagogiki tylko

Rein)zacieśnili przedmiot pedagogiki tylko

do praktycznych spraw szkolnego

do praktycznych spraw szkolnego

nauczania: program, metoda nauczania,

nauczania: program, metoda nauczania,

budowa lekcji

budowa lekcji

ROZWÓJ NAUKOWY

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI

PEDAGOGIKI



XIX w. INDYWIDUALIZM

XIX w. INDYWIDUALIZM

PEDAGOGICZNY (rozwój umysłowy

PEDAGOGICZNY (rozwój umysłowy

jednostki) vs SOCJOLOGIZM

jednostki) vs SOCJOLOGIZM

(uspołecznienie uczniów w szkole)

(uspołecznienie uczniów w szkole)



PEDAGOGIKA EKSPERYMENTALNA

PEDAGOGIKA EKSPERYMENTALNA

Zastosowanie metod przyrodniczych

Zastosowanie metod przyrodniczych

do badania zjawisk pedagogicznych

do badania zjawisk pedagogicznych

…

…

XX w. kryzys…

XX w. kryzys…

ROZWÓJ NAUKOWY

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI

PEDAGOGIKI



PEDAGOGIKA NORMATYWNA –

PEDAGOGIKA NORMATYWNA –

filozoficznie i etycznie ujęty problem

filozoficznie i etycznie ujęty problem

celów wychowania

celów wychowania

AKSJOLOGIA – nauka o wartościach

AKSJOLOGIA – nauka o wartościach

ROZWÓJ NAUKOWY

ROZWÓJ NAUKOWY

PEDAGOGIKI

PEDAGOGIKI



SZKOŁA GENEWSKA XIX / XX

SZKOŁA GENEWSKA XIX / XX

Nawiązanie do Rousseau

Nawiązanie do Rousseau

-

J. Piaget

J. Piaget

-

E. Key (respektowała ind., szacunek do

E. Key (respektowała ind., szacunek do

dziecka)

dziecka)

-

E. Claparede – „Szkoła na miarę”

E. Claparede – „Szkoła na miarę”

-

M. Debesse – „Etapy wychowania”

M. Debesse – „Etapy wychowania”

(dziecko jest najważniejsze, porównanie

(dziecko jest najważniejsze, porównanie

dziecka do dłoni-im starsze dziecko tym

dziecka do dłoni-im starsze dziecko tym

dłoń zaczyna się rozluźniać)

dłoń zaczyna się rozluźniać)

KOMPLEKS NAUK

KOMPLEKS NAUK

PEDAGOGICZNYCH

PEDAGOGICZNYCH

NAUKI WSPÓŁDZIAŁAJACE
Z PEDAGOGIKĄ
I PODSTAWOWĄ

NAUKI POMOCNICZE
DLA BADAŃ PEDAGOGICZNYCH

NAUKI PEDAGOGICZNE WŁAŚCIWE

NAUKI PEDAGOGICZNE

NAUKI PEDAGOGICZNE



Historia wychowania

Historia wychowania



Kulturologia w.

Kulturologia w.



Antropologia w.

Antropologia w.



Biologia w.

Biologia w.



Filozofia w.

Filozofia w.



Teologia w.

Teologia w.



Psychologia w.

Psychologia w.

NAUKI WSPÓŁDZIAŁAJĄCE Z

NAUKI WSPÓŁDZIAŁAJĄCE Z

PEDAGOGIKĄ

PEDAGOGIKĄ



Etyka

Etyka



Estetyka

Estetyka



Higiena

Higiena



Demografia

Demografia



Ekonomika

Ekonomika



Cybernetyka

Cybernetyka



Prakseologia

Prakseologia



Logika

Logika

TREŚCI DOSTARCZANE PRZEZ

TREŚCI DOSTARCZANE PRZEZ

NAUKI WSPÓŁDZIAŁAJĄCE Z

NAUKI WSPÓŁDZIAŁAJĄCE Z

PEDAGOGIKĄ

PEDAGOGIKĄ



Byt człowieka i jego rola w

Byt człowieka i jego rola w

społeczeństwie

społeczeństwie



Struktury i funkcjonowanie

Struktury i funkcjonowanie

społeczeństwa jako całości oraz

społeczeństwa jako całości oraz

mniejszych grup

mniejszych grup



Jednostki ludzkie i ich rozwój (gł.

Jednostki ludzkie i ich rozwój (gł.

Psychofizyczny)

Psychofizyczny)



Kultura i jej przeobrażenia

Kultura i jej przeobrażenia

UKŁAD RÓŻNORODNYCH

UKŁAD RÓŻNORODNYCH

TREŚCI UZUPEŁNIAJĄCYCH SIĘ

TREŚCI UZUPEŁNIAJĄCYCH SIĘ

WZAJEMNIE

WZAJEMNIE



Zakres ustalania celów i zadań

Zakres ustalania celów i zadań

wychowawczych – historia, filozofia,

wychowawczych – historia, filozofia,

socjologia (zwłaszcza s. kultury), nauki

socjologia (zwłaszcza s. kultury), nauki

politologicze oraz określone działy

politologicze oraz określone działy

psychologii

psychologii



Projektowanie form, metod, środków pracy

Projektowanie form, metod, środków pracy

wychowawczej – socjologia, psychologia

wychowawczej – socjologia, psychologia

małych grup, p. rozwojowa, biologia

małych grup, p. rozwojowa, biologia

(psychotechniki, socjotechniki)

(psychotechniki, socjotechniki)

PEDAGOGIKA JAKO

PEDAGOGIKA JAKO

SWOISTA NAUKA O

SWOISTA NAUKA O

CZŁOWIEKU

CZŁOWIEKU

POSTRZEGANIE rozwojowe, prospektywne,

POSTRZEGANIE rozwojowe, prospektywne,

alternatywne

alternatywne

Pedagogika odpowiada na główne pytanie

Pedagogika odpowiada na główne pytanie

„jakim człowiek stać się może”

„jakim człowiek stać się może”

MODERATYWNY MODEL

MODERATYWNY MODEL

PEDAGOGIKI

PEDAGOGIKI

HUMANISTYCZNA KONCEPCJA

HUMANISTYCZNA KONCEPCJA

NAUKI O CZŁOWIEKU

NAUKI O CZŁOWIEKU



Akcentuje rolę potencjalności i

Akcentuje rolę potencjalności i

możliwości

możliwości



Człowiek w perspektywie jego

Człowiek w perspektywie jego

powołania /a nie uzależniona od

powołania /a nie uzależniona od

okoliczności losowych/

okoliczności losowych/



Człowiek traktowany

Człowiek traktowany

egzystencjonalnie /a nie

egzystencjonalnie /a nie

funkcjonalnie i pragmatycznie/

funkcjonalnie i pragmatycznie/

HUMANISTYCZNA KONCEPCJA

HUMANISTYCZNA KONCEPCJA

NAUKI O CZŁOWIEKU

NAUKI O CZŁOWIEKU



Poszukiwany człowiek:

Poszukiwany człowiek:

-

We wspólnocie z drugim człowiekiem

We wspólnocie z drugim człowiekiem

-

Wyzwolony z więzi alienacji

Wyzwolony z więzi alienacji

-

Którego praca ma charakter twórczy

Którego praca ma charakter twórczy

-

Który chce stać się bogatszym

Który chce stać się bogatszym

człowiekiem wew. i społecznie

człowiekiem wew. i społecznie

HUMANISTYCZNA KONCEPCJA

HUMANISTYCZNA KONCEPCJA

NAUKI O CZŁOWIEKU

NAUKI O CZŁOWIEKU



Człowiek w procesach historycznego

Człowiek w procesach historycznego

wytwarzania wartości

wytwarzania wartości

W ten sposób pedagogika – zdaniem B.

W ten sposób pedagogika – zdaniem B.

Suchodolskiego – przeciwstawia się

Suchodolskiego – przeciwstawia się

koncepcjom i metodom badań

koncepcjom i metodom badań

panujacych w innych naukach o

panujacych w innych naukach o

człowieku.

człowieku.

Metodologia

Metodologia

MODELE BADAŃ

MODELE BADAŃ

Jakościowe – specyfiką tych badań

Jakościowe – specyfiką tych badań

jest bezpośredni kontakt badanego

jest bezpośredni kontakt badanego

z badaczem. Koncentrują się one

z badaczem. Koncentrują się one

na subiektywnych przeżyciach

na subiektywnych przeżyciach

badanego. Badany traktowany jest

badanego. Badany traktowany jest

tu jako współuczestnik procesu

tu jako współuczestnik procesu

badawczego. Mogący swobodnie

badawczego. Mogący swobodnie

interpretować swoje przeżycia i

interpretować swoje przeżycia i

doświadczenia. Czas takiego

doświadczenia. Czas takiego

badania uzależniony jest od

badania uzależniony jest od

potrzeb tematu i wynosi od kilku

potrzeb tematu i wynosi od kilku

do kilkudziesięciu godzin.

do kilkudziesięciu godzin.

Ilościowe - model ten nazywany
scjentystycznym. Badania te nie
wymagają obecności dużej populacji
badawczej trwają kilkanaście minut nie
wymagają także bezpośredniego kontaktu
badacza z badanym. Badany nie ma
wpływu na interpretacje rzeczywistości bo
jako osoba upoważniona do tego
występuje wyłącznie badacz. Badania
takie poddawane są analizie
matematycznej i statystycznej, obliczane
za pomocą specjalnych wzorów.

Model eklektyczny czyli

Model eklektyczny czyli

triangulacyjny - model ten

triangulacyjny - model ten

łączy w sobie badania

łączy w sobie badania

ilościowe, które stanowią jego

ilościowe, które stanowią jego

podstawę jak i badania

podstawę jak i badania

jakościowe które stanowią jego

jakościowe które stanowią jego

dopełnienie. Wymaga

dopełnienie. Wymaga

mniejszej populacji badawczej

mniejszej populacji badawczej

niż model ilościowy, również

niż model ilościowy, również

statystycznego opracowania

statystycznego opracowania

danych jak i analizowania

danych jak i analizowania

przeżyć osób badanych.

przeżyć osób badanych.

Metoda badań - jest to zespół podjętych i

teoretycznie uzasadnionych zabiegów

mających regulować całokształt

postępowania badacza. Do badań

jakościowych i ilościowych mamy inne

specyficzne metody.

Technika - jest to zespół zabiegów

odpowiednio do metody badań,

regulowanych praktycznymi dyrektywami.

Narzędzie badawcze - jest to przedmiot

służący do realizacji określonych technik

badawczych.

Model
badań

Metody

Technika

Narzędzie badawcze

Jakościowa

Sondaż diagnostyczny

wywiad

Kwestionariusz wywiadu

 

 

ankieta

Kwestionariusz ankiety

 

 

obserwacja

-Dziennik obserwacji

 

 

 

-Arkusz obserwacji

 

 

 

-Dyspozycja obserwacji

 

 

Analiza
dokumentu

-Dyspozycja do analizy dokumentu

Ilościowa

Eksperyment
Pedagogiczny

ankieta

Kwestionariusz ankiety

 

 

obserwacja

Dziennik obserwacji

 

 

 

Arkusz obserwacji

 

 

 

Dyspozycja do analizy

 

Monografia
pedagogiczna

Wywiad

Kwestionariusz wywiadu

 

 

Ankiet

Kwestionariusz ankiety

 

 

Obserwacja

Dziennik, arkusz, dyspozycja do analizy
obserwacji

 

 

Analiza
dokumenty

Dyspozycja do analizy dokumentu

Sondaż diagnostyczny

Sondaż diagnostyczny

jest to metoda pozwalająca na jednorazowe

jest to metoda pozwalająca na jednorazowe

przebadanie populacji ludzkiej

przebadanie populacji ludzkiej

rozproszonej w przestrzeni. Określa

rozproszonej w przestrzeni. Określa

całokształt atrybutów strukturalnych i

całokształt atrybutów strukturalnych i

funkcjonalnych danego zjawiska i pozwala

funkcjonalnych danego zjawiska i pozwala

ustalić jego charakter i specyfikę. Badania

ustalić jego charakter i specyfikę. Badania

sondażowe nie wymagają bezpośredniego

sondażowe nie wymagają bezpośredniego

udziału badacza, a przeprowadzane są na

udziału badacza, a przeprowadzane są na

populacji ludzkiej od około 100 osób do

populacji ludzkiej od około 100 osób do

kilku dziesięciu tys.

kilku dziesięciu tys.

Wywiad

Wywiad

polega na bezpośredniej

polega na bezpośredniej

rozmowie badanego z

rozmowie badanego z

badaczem w oparciu o

badaczem w oparciu o

ukierunkowany zakres pytań.

ukierunkowany zakres pytań.

Kwestionariusz

Kwestionariusz

wywiadu

wywiadu

jest to arkusz zawierający listę

jest to arkusz zawierający listę

pytań do badanego i puste miejsce,

pytań do badanego i puste miejsce,

bądź też odpowiedź do zakreślania

bądź też odpowiedź do zakreślania

przez badanego. Różni się od

przez badanego. Różni się od

ankiety tym, że jest w nim więcej

ankiety tym, że jest w nim więcej

pytań otwartych.

pytań otwartych.

Ankieta

Ankieta



jest techniką polegającą na przewidzeniu

jest techniką polegającą na przewidzeniu

odpowiedzi badanego i poproszeniu go,

odpowiedzi badanego i poproszeniu go,

aby zakreślił odpowiednią. Typy:

aby zakreślił odpowiednią. Typy:



wręczana bezpośrednio

wręczana bezpośrednio



pocztowa

pocztowa



medialna ( Internet, telefon).

medialna ( Internet, telefon).



Kwestionariusz ankiety - jest to arkusz, na

Kwestionariusz ankiety - jest to arkusz, na

którym znajdują się pytania i odpowiedzi

którym znajdują się pytania i odpowiedzi

skategoryzowane

skategoryzowane

Obserwacja

Obserwacja

jest techniką polegającą na wtopieniu się badacza w tłum

jest techniką polegającą na wtopieniu się badacza w tłum

badanych i notowaniu spostrzeżeń w oparciu o wcześniej

badanych i notowaniu spostrzeżeń w oparciu o wcześniej

przygotowane narzędzia. Typy obserwacji:

przygotowane narzędzia. Typy obserwacji:



uczęszczająca – wtedy, gdy badacz przez długi czas

uczęszczająca – wtedy, gdy badacz przez długi czas

przebywa w grupie badanych (ok. miesiąca)

przebywa w grupie badanych (ok. miesiąca)



jawna:

jawna:



pośrednia, jest to taka obserwacja, w której mówi się

pośrednia, jest to taka obserwacja, w której mówi się

grupie, że jest obserwowana, informując jaki jest cel i

grupie, że jest obserwowana, informując jaki jest cel i

czemu służy ta obserwacja

czemu służy ta obserwacja



bezpośrednia, informuje się grupę, że jest obserwowana ,

bezpośrednia, informuje się grupę, że jest obserwowana ,

wtapiamy się w nią ale nie mówimy jaki jest cel obserwacji.

wtapiamy się w nią ale nie mówimy jaki jest cel obserwacji.

Aklimatyzacja trwa ok. 2 tygodni.

Aklimatyzacja trwa ok. 2 tygodni.

Obserwacja

Obserwacja



Dziennik obserwacji - codziennie przez miesiąc

Dziennik obserwacji - codziennie przez miesiąc

zapisujemy szczegółowe ustalenia płynące z

zapisujemy szczegółowe ustalenia płynące z

obserwacji.

obserwacji.



Arkusz obserwacji - forma tabeli, podzielonej na

Arkusz obserwacji - forma tabeli, podzielonej na

poszczególne zagadnienia które obserwujemy.

poszczególne zagadnienia które obserwujemy.

Obserwacje są prowadzone kilka razy i nie

Obserwacje są prowadzone kilka razy i nie

regularnie.

regularnie.



Dyspozycje obserwacji - są to równoważniki zdań

Dyspozycje obserwacji - są to równoważniki zdań

przedstawiające zagadnienia które obserwujemy.

przedstawiające zagadnienia które obserwujemy.

Dokument

Dokument

w pedagogice jest lub mogą to być różnego rodzaju

w pedagogice jest lub mogą to być różnego rodzaju

dzienniki, dzienniki lekcyjne, regulaminy, listy,

dzienniki, dzienniki lekcyjne, regulaminy, listy,

pamiętniki, książki, czasopisma, teksty muzyczne,

pamiętniki, książki, czasopisma, teksty muzyczne,

filmy, teledyski, itp.

filmy, teledyski, itp.



Analiza dokumentu - polega na rozpatrzeniu

Analiza dokumentu - polega na rozpatrzeniu

przekazu treści zawartego w danym dokumencie

przekazu treści zawartego w danym dokumencie

pod określonym kątem, wyznaczając potrzeby

pod określonym kątem, wyznaczając potrzeby

badawcze.

badawcze.



Dyspozycje do analizy dokumentów - to ujęte w

Dyspozycje do analizy dokumentów - to ujęte w

formie równoważników zdań dyrektywy co mamy

formie równoważników zdań dyrektywy co mamy

badać.

badać.

Eksperyment pedagogiczny

Eksperyment pedagogiczny

wybieramy dwie grupy. Tak zwaną

wybieramy dwie grupy. Tak zwaną

grupę kontrolną (tylko obserwujemy)

grupę kontrolną (tylko obserwujemy)

i drugą eksperymentalną.

i drugą eksperymentalną.

Wprowadzamy jakiś czynnik

Wprowadzamy jakiś czynnik

eksperymentalny, a następnie

eksperymentalny, a następnie

prowadzimy pomiar jak zmieniła się

prowadzimy pomiar jak zmieniła się

sytuacja w tej grupie. Zmiany

sytuacja w tej grupie. Zmiany

dostrzegamy przez porównywanie

dostrzegamy przez porównywanie

grup.

grup.

Monografia pedagogiczna

Monografia pedagogiczna

jest metodą polegającą na dogłębnej

jest metodą polegającą na dogłębnej

analizie sposobu funkcjonowania instytucji

analizie sposobu funkcjonowania instytucji

organizacji, bądź człowieka. Może być

organizacji, bądź człowieka. Może być

metodą jakościową i ilościową.

metodą jakościową i ilościową.



Metoda ilościowa - jest wówczas, gdy

Metoda ilościowa - jest wówczas, gdy

robiona jest na instytucji, dużej organizacji

robiona jest na instytucji, dużej organizacji

itd.

itd.



Metoda jakościowa - jest wtedy, gdy

Metoda jakościowa - jest wtedy, gdy

robiona będzie na człowieku lub małej

robiona będzie na człowieku lub małej

grupie ludzi, mniej niż 50 osób.

grupie ludzi, mniej niż 50 osób.

Studium indywidualnego

Studium indywidualnego

przypadku (Richmond):

przypadku (Richmond):

Przeniknęło do pedagogiki z pracy socjalnej.

Przeniknęło do pedagogiki z pracy socjalnej.



Konstruuje nową metodę badawczą mogącą

Konstruuje nową metodę badawczą mogącą

znaleźć zastosowanie w pracy z osobami

znaleźć zastosowanie w pracy z osobami

bezdomnymi.

bezdomnymi.



Metoda składa się z trzech etapów:

Metoda składa się z trzech etapów:



Diagnoza - rozpoznanie przyczyn danego stanu

Diagnoza - rozpoznanie przyczyn danego stanu

rzeczy, określenie charakteru zaburzenia analiza

rzeczy, określenie charakteru zaburzenia analiza

losu przypadków.

losu przypadków.



Terapia - zaproponowanie indywidualnych metod i

Terapia - zaproponowanie indywidualnych metod i

form pomocy tym osobom.

form pomocy tym osobom.



Zakończenie - ocena efektów oddziaływań

Zakończenie - ocena efektów oddziaływań

przypadków, osoby prowadzącej. Konieczność

przypadków, osoby prowadzącej. Konieczność

zaprojektowania oddziaływań i pomoc jednostce.

zaprojektowania oddziaływań i pomoc jednostce.

Metoda biograficzna (Z.

Metoda biograficzna (Z.

Znaniecki, J. Chałasiński):

Znaniecki, J. Chałasiński):



Analiza życia jednostek ludzkich, opis ich sytuacji rodzinnej,

Analiza życia jednostek ludzkich, opis ich sytuacji rodzinnej,

szkolnej, życiowej, mogącej mieć związek z naszym

szkolnej, życiowej, mogącej mieć związek z naszym

przedmiotem badania.

przedmiotem badania.



Jest zbliżona do studium indywidualnego przypadku. Różni

Jest zbliżona do studium indywidualnego przypadku. Różni

się tym, że nie musimy projektować działalności jej w życie.

się tym, że nie musimy projektować działalności jej w życie.



Rodzaje:

Rodzaje:



Autobiografia - jednostka sama opisuje swoje losy.

Autobiografia - jednostka sama opisuje swoje losy.



Psychobiografia - jest to analiza osobowości danej jednostki

Psychobiografia - jest to analiza osobowości danej jednostki

pod kątem określenia zaburzeń i ich przyczyn.

pod kątem określenia zaburzeń i ich przyczyn.



Biografia tematyczna - analiza losów jednostki pod kątem

Biografia tematyczna - analiza losów jednostki pod kątem

związanym z naszym przedmiotem badań.

związanym z naszym przedmiotem badań.



Historiografia - analiza losów kobiet w danych warunkach

Historiografia - analiza losów kobiet w danych warunkach

historycznych znamiennych krajowi.

historycznych znamiennych krajowi.



Socjobiografia - analiza losów ludzkich w danych warunkach

Socjobiografia - analiza losów ludzkich w danych warunkach

społeczno - kulturowych.

społeczno - kulturowych.

Monografia pedagogiczna (od

Monografia pedagogiczna (od

monos - jedynej):

monos - jedynej):



Polega na dogłębnej analizie życia jednej osoby.

Polega na dogłębnej analizie życia jednej osoby.



Przypomina biografię, a analizując życie jednostki ukazują

Przypomina biografię, a analizując życie jednostki ukazują

się koleje jej losów od okresu narodzenia poprzez

się koleje jej losów od okresu narodzenia poprzez

doświadczenia wieku dziecięcego, mogące przyczynić się

doświadczenia wieku dziecięcego, mogące przyczynić się

do powstania określonych zainteresowań, uzdolnień

do powstania określonych zainteresowań, uzdolnień

poprzez analizę przebiegu tych uzdolnień w okresie

poprzez analizę przebiegu tych uzdolnień w okresie

dorosłości i wkładu w rozbudowę określonego porządku

dorosłości i wkładu w rozbudowę określonego porządku

społecznego, bądź rzeczywistości naukowej.

społecznego, bądź rzeczywistości naukowej.



Pisząc monografię osoby badacz interpretuje jej losy

Pisząc monografię osoby badacz interpretuje jej losy

poprzez pryzmat dorobku jaki wniosła ona w życie

poprzez pryzmat dorobku jaki wniosła ona w życie

społeczne, bądź rozwój nauki.

społeczne, bądź rozwój nauki.



Zawiera mniej cytatów niż biografia.

Zawiera mniej cytatów niż biografia.



Pozwala na większą interpretację założeń badacza i

Pozwala na większą interpretację założeń badacza i

pozyskiwanie materiałów do analiz od osób bliskich.

pozyskiwanie materiałów do analiz od osób bliskich.