Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze
cichy zabójca
cichy zabójca
Marta Negrusz-Kawecka
Marta Negrusz-Kawecka
Katedra i Klinika Kardiologii AM we
Katedra i Klinika Kardiologii AM we
Wrocławiu
Wrocławiu
Światowy Dzień Serca
Światowy Dzień Serca
18.09.2005
18.09.2005
Dane epidemiologiczne
Dane epidemiologiczne
•
około
około
miliarda
miliarda
osób na całym świecie choruje na
osób na całym świecie choruje na
nadciśnienie tętnicze
nadciśnienie tętnicze
•
w świecie
w świecie
15,3 mln zgonów
15,3 mln zgonów
z powodu chorób
z powodu chorób
układu sercowo-naczyniowego
układu sercowo-naczyniowego
1996 r.
1996 r.
•
najczęstszą przyczyną śmierci w świecie:
najczęstszą przyczyną śmierci w świecie:
choroba niedokrwienna serca – 7,2 mln
choroba niedokrwienna serca – 7,2 mln
udar mózgu - 4,6 mln
udar mózgu - 4,6 mln
•
w Polsce
w Polsce
48% zgonów
48% zgonów
w 2000 r. z powodu chorób
w 2000 r. z powodu chorób
układu sercowo – naczyniowego
układu sercowo – naczyniowego
•
główne zagrożenie zdrowia Polaków:
główne zagrożenie zdrowia Polaków:
choroby układu sercowo – naczyniowego
choroby układu sercowo – naczyniowego
Nadciśnienie tętnicze jest
Nadciśnienie tętnicze jest
jednym z głównych
jednym z głównych
czynników ryzyka
czynników ryzyka
•
choroby niedokrwiennej serca
choroby niedokrwiennej serca
•
zawału mięśnia serca
zawału mięśnia serca
•
niewydolności serca
niewydolności serca
•
nagłego zgonu
nagłego zgonu
•
udaru mózgu
udaru mózgu
•
niewydolności nerek
niewydolności nerek
Nadciśnienie tętnicze w
Nadciśnienie tętnicze w
Polsce
Polsce
•
populacja osób w
populacja osób w
średnim wieku
średnim wieku
:
:
45,5%
45,5%
mężczyzn i
mężczyzn i
36,1%
36,1%
kobiet
kobiet
choruje na nadciśnienie tętnicze
choruje na nadciśnienie tętnicze
•
skutki nadciśnienia tętniczego sprawiają,
skutki nadciśnienia tętniczego sprawiają,
że przybiera ono wymiar choroby
że przybiera ono wymiar choroby
społecznej
społecznej
Zależność między
Zależność między
wysokością ciśnienia
wysokością ciśnienia
tętniczego
tętniczego
i
i
ryzykiem incydentów sercowo-
ryzykiem incydentów sercowo-
naczyniowych
naczyniowych
jest
jest
ciągła
ciągła
stała
stała
niezależna od innych czynników ryzyka
niezależna od innych czynników ryzyka
Czynniki ryzyka w Polsce
Czynniki ryzyka w Polsce
Program NATPOL III Plus, 2002 r.
Program NATPOL III Plus, 2002 r.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
53%
nadwaga i otyłość
33%
palenie
29%
nadciśnienie tętnicze
53%
hypercholesterolemia
aktywność fizyczna
MINIMALNA !!!
wiedza o prewencji
MINIMALNA !!!
Im wyższe jest ciśnienie
Im wyższe jest ciśnienie
tętnicze
tętnicze
tym większe jest prawdopodobieństwo
tym większe jest prawdopodobieństwo
wystąpienia
wystąpienia
zawału mięśnia serca
zawału mięśnia serca
niewydolności serca
niewydolności serca
udaru mózgu
udaru mózgu
uszkodzenia nerek
uszkodzenia nerek
U osób w wieku 40-70 lat
U osób w wieku 40-70 lat
każdy wzrost RR
każdy wzrost RR
skurczowego o 20
skurczowego o 20
mm Hg
mm Hg
lub
lub
każdy wzrost RR
każdy wzrost RR
rozkurczowego o
rozkurczowego o
10
10
mm Hg
mm Hg
w zakresie 115/75 do 185/110
w zakresie 115/75 do 185/110
oznacza
oznacza
podwojenie ryzyka
podwojenie ryzyka
chorób sercowo-naczyniowych
chorób sercowo-naczyniowych
Przerost mięśnia lewej komory
Przerost mięśnia lewej komory
serca
serca
zwiększa ryzyko
zwiększa ryzyko
niewydolności serca
niewydolności serca
15
15
-krotnie
-krotnie
nagłej śmierci sercowej
nagłej śmierci sercowej
6
6
-krotnie
-krotnie
choroby niedokrwiennej serca
choroby niedokrwiennej serca
4
4
-
-
krotnie
krotnie
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
sercowo-naczyniowego
sercowo-naczyniowego
modyfikowalne
modyfikowalne
niemodyfikowalne
niemodyfikowalne
nadciśnienie tętnicze
nadciśnienie tętnicze
wiek
wiek
dyslipidemia
dyslipidemia
płeć
płeć
otyłość
otyłość
obciążenie rodzinne
obciążenie rodzinne
cukrzyca
cukrzyca
przebyta choroba
przebyta choroba
serca
serca
palenie tytoniu
palenie tytoniu
przebyta choroba
przebyta choroba
naczyń
naczyń
Klasyfikacja ciśnienia
Klasyfikacja ciśnienia
tętniczego
tętniczego
wg VI JNC
wg VI JNC
wartość ciśnienia
wartość ciśnienia
ciśnienie
ciśnienie
skurczowe / rozkurczowe
skurczowe / rozkurczowe
mm Hg
mm Hg
częstość
częstość
występowania w
występowania w
Polsce
Polsce
optymalne
optymalne
<120 i <80
<120 i <80
20%
20%
prawidłowe
prawidłowe
<130 i <85
<130 i <85
21%
21%
wysokie
wysokie
prawidłowe
prawidłowe
130-139 i 85-89
130-139 i 85-89
30%
30%
nadciśnieni
nadciśnieni
e tętnicze
e tętnicze
≥
≥
140 lub ≥90
140 lub ≥90
29%
29%
Chorzy na nadciśnienie
Chorzy na nadciśnienie
tętnicze
tętnicze
w Polsce
w Polsce
niewykryte
niewykryte
nadciśnienie
nadciśnienie
33%
33%
nie chcą się leczyć
nie chcą się leczyć
10%
10%
są leczeni
są leczeni
nieskutecznie
nieskutecznie
45%
45%
są leczeni skutecznie
są leczeni skutecznie
12%
12%
Nadciśnienie tętnicze w
Nadciśnienie tętnicze w
Polsce
Polsce
wiek
wiek
(lata)
(lata)
częstość występowania
częstość występowania
nadciśnienia tętniczego
nadciśnienia tętniczego
18-30
18-30
5%
5%
31-44
31-44
15%
15%
45-64
45-64
45%
45%
≥
≥
65
65
59%
59%
Leczenie nadciśnienia
Leczenie nadciśnienia
tętniczego
tętniczego
Niefarmakologiczne:
Niefarmakologiczne:
redukcja nadwagi
redukcja nadwagi
aktywność fizyczna
aktywność fizyczna
zmiana diety
zmiana diety
ograniczenie spożycia soli kuchennej i alkoholu
ograniczenie spożycia soli kuchennej i alkoholu
zaprzestanie palenia tytoniu
zaprzestanie palenia tytoniu
Farmakologiczne
Farmakologiczne
-
regularnie - 62%
regularnie - 62%
-
od czasu do czasu - 19%
od czasu do czasu - 19%
-
wcale nie - 19%
wcale nie - 19%
Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze
– cichy zabójca
– cichy zabójca
Prewencja !
Prewencja !