METODA
METODA
KNILLÓW
KNILLÓW
Metoda ta oparta jest na
Metoda ta oparta jest na
Programach aktywności –
Programach aktywności –
Świadomość ciała, Kontakt i
Świadomość ciała, Kontakt i
komunikacja
komunikacja
opracowanych przez
opracowanych przez
Mariannę Knill i Christophera
Mariannę Knill i Christophera
Knilla. Od 1973 r. intensywnie
Knilla. Od 1973 r. intensywnie
pracują z dziećmi, młodzieżą i
pracują z dziećmi, młodzieżą i
dorosłymi z ciężkimi zaburzeniami
dorosłymi z ciężkimi zaburzeniami
w rozwoju ruchowym, poznawczym
w rozwoju ruchowym, poznawczym
i społecznym.
i społecznym.
Celem terapii jest:
Celem terapii jest:
Rozwijanie świadomości ciała
Rozwijanie świadomości ciała
Rozwijanie kontaktu społecznego poprzez ruch i
Rozwijanie kontaktu społecznego poprzez ruch i
zabawę
zabawę
Wzrost dziecięcej aktywności
Wzrost dziecięcej aktywności
Rozwijanie świadomości obecności drugiego
Rozwijanie świadomości obecności drugiego
człowieka
człowieka
Świadome wykorzystanie rąk, nóg, ramion, stóp i
Świadome wykorzystanie rąk, nóg, ramion, stóp i
całego ciała
całego ciała
Zapobieganie ruchom mechanicznym poprzez
Zapobieganie ruchom mechanicznym poprzez
kształtowanie świadomości powiązań pomiędzy
kształtowanie świadomości powiązań pomiędzy
ruchem i muzyką
ruchem i muzyką
Zajęcia tą metodą nie tylko pozwalają rozwijać kontakt
Zajęcia tą metodą nie tylko pozwalają rozwijać kontakt
wzrokowy i dotykowy z dzieckiem, ale dają poczucie
wzrokowy i dotykowy z dzieckiem, ale dają poczucie
bezpieczeństwa oraz pobudzają go do działania.
bezpieczeństwa oraz pobudzają go do działania.
W metodzie Knillów ważnym elementem jest ruch. Aby
W metodzie Knillów ważnym elementem jest ruch. Aby
komunikacja rozwijała się w sposób prawidłowy,
komunikacja rozwijała się w sposób prawidłowy,
konieczna jest wrażliwość o dostosowanie się obu
konieczna jest wrażliwość o dostosowanie się obu
partnerów do siebie, oraz wzajemna troska i
partnerów do siebie, oraz wzajemna troska i
odpowiedzialność za drugą osobę.
odpowiedzialność za drugą osobę.
Ruchy powolne i rytmiczne zmniejszają stopień
Ruchy powolne i rytmiczne zmniejszają stopień
pobudzenia dzieci, zaś ruchy gwałtowne i
pobudzenia dzieci, zaś ruchy gwałtowne i
nierytmiczne powodują jego wzrost. Podstawowym
nierytmiczne powodują jego wzrost. Podstawowym
źródłem kontaktu są ręce, które przekazują
źródłem kontaktu są ręce, które przekazują
pozytywne nastawienie i dają poczucie
pozytywne nastawienie i dają poczucie
bezpieczeństwa. Dlatego każdą aktywność
bezpieczeństwa. Dlatego każdą aktywność
poprzedzają i kończą specjalne dźwięki. Słuchana
poprzedzają i kończą specjalne dźwięki. Słuchana
muzyka sprzyja koncentracji, ukierunkowaniu uwagi
muzyka sprzyja koncentracji, ukierunkowaniu uwagi
dziecka i tworzy ramy czasowe w celowym
dziecka i tworzy ramy czasowe w celowym
zorganizowaniu ruchów i czynności dziecka.
zorganizowaniu ruchów i czynności dziecka.
Programy te stanowią ramy dzięki, którym rozwija się
Programy te stanowią ramy dzięki, którym rozwija się
kontakt społeczny, ruch i zabawa. Mogą one być
kontakt społeczny, ruch i zabawa. Mogą one być
również bazą wyjściową dla rozwoju rozumienia i
również bazą wyjściową dla rozwoju rozumienia i
używania języka. Programy mogą być stosowane
używania języka. Programy mogą być stosowane
przez każdą osobę, która ma regularny kontakt z
przez każdą osobę, która ma regularny kontakt z
dzieckiem. Podstawą jest to, że dziecku jest dane
dzieckiem. Podstawą jest to, że dziecku jest dane
inne niż do tej pory zaplanowane i systematyczne
inne niż do tej pory zaplanowane i systematyczne
doświadczenie ruchów takich jak: naciskanie,
doświadczenie ruchów takich jak: naciskanie,
kulanie przedmiotów, obracanie, pocieranie,
kulanie przedmiotów, obracanie, pocieranie,
przekładanie różnych rzeczy z reki do ręki itp.
przekładanie różnych rzeczy z reki do ręki itp.
Dziecko musi być świadome wykorzystywania swoich
Dziecko musi być świadome wykorzystywania swoich
rąk, nóg, ust, ramion, stóp i całego ciała podczas
rąk, nóg, ust, ramion, stóp i całego ciała podczas
używania ich w tak prostych czynnościach jak
używania ich w tak prostych czynnościach jak
jedzenie i ubieranie podczas zabawy i w
jedzenie i ubieranie podczas zabawy i w
komunikacji z innymi.
komunikacji z innymi.
Programy są wzbogacone
Programy są wzbogacone
specjalnie skomponowaną
specjalnie skomponowaną
muzyką, która dodatkowo
muzyką, która dodatkowo
stymuluje i podwyższa uwagę.
stymuluje i podwyższa uwagę.
Dziecko czuje się zupełnie
Dziecko czuje się zupełnie
bezpiecznie i uczy się –
bezpiecznie i uczy się –
rozpoznając dźwięk sygnaturki
rozpoznając dźwięk sygnaturki
na początku aktywności, zna
na początku aktywności, zna
go i wie co będzie robić. Na
go i wie co będzie robić. Na
końcu aktywności sygnaturka
końcu aktywności sygnaturka
oznajmia mu, że za podjęty
oznajmia mu, że za podjęty
„wysiłek” czeka je nagroda Np.
„wysiłek” czeka je nagroda Np.
w postaci ulubionej zabawy.
w postaci ulubionej zabawy.
Zabawy muzyczno-ruchowe
Zajęcia te są formą aktywności przy muzyce.
Zajęcia te są formą aktywności przy muzyce.
Każdemu ćwiczeniu odpowiada inny
Każdemu ćwiczeniu odpowiada inny
akompaniament i w ten sposób dziecko uczy
akompaniament i w ten sposób dziecko uczy
się przewidywać co będzie działo się za
się przewidywać co będzie działo się za
chwilę, a to właśnie zwiększa jego poczucie
chwilę, a to właśnie zwiększa jego poczucie
bezpieczeństwa. Ćwiczenia są proste,
bezpieczeństwa. Ćwiczenia są proste,
większość z nich dziecko potrafi wykonać
większość z nich dziecko potrafi wykonać
samodzielnie, np. klaskanie, głaskanie
samodzielnie, np. klaskanie, głaskanie
brzucha, wymachiwanie rękoma
brzucha, wymachiwanie rękoma
Ćwiczenie autodotyku
Ćwiczenie autodotyku
Przed lustrem pozwala dziecku poznać własne ciało
Przed lustrem pozwala dziecku poznać własne ciało
poprzez wskazywanie części twarzy i ciała.
poprzez wskazywanie części twarzy i ciała.
Programy Aktywności Knillów mogą być
Programy Aktywności Knillów mogą być
stosowane jako metoda:
stosowane jako metoda:
przywracająca doznania zmysłowe trenowane
przywracająca doznania zmysłowe trenowane
w życiu płodowym, służące poznaniu
w życiu płodowym, służące poznaniu
własnego ciała i umożliwiające kontakt z
własnego ciała i umożliwiające kontakt z
otoczeniem
otoczeniem
pobudzająca dzieci głębiej upośledzone do
pobudzająca dzieci głębiej upośledzone do
aktywności i współdziałania,
aktywności i współdziałania,
aktywizująca dzieci z mózgowym porażeniem
aktywizująca dzieci z mózgowym porażeniem
dziecięcym,
dziecięcym,
diagnostyczna i usprawniająca w terapii
diagnostyczna i usprawniająca w terapii
dzieci nieharmonijnie rozwijających się z
dzieci nieharmonijnie rozwijających się z
trudnościami w nauce,
trudnościami w nauce,
porządkująca zachowanie dzieci
porządkująca zachowanie dzieci
niedostosowanych społecznie
niedostosowanych społecznie
Dzięki Programom Aktywności dzieci
Dzięki Programom Aktywności dzieci
lepiej rozumieją relacje pomiędzy
lepiej rozumieją relacje pomiędzy
sobą i swoim ciałem, a to może
sobą i swoim ciałem, a to może
uczynić je zdolnymi do odkrycia
uczynić je zdolnymi do odkrycia
znaczących powiązań z otoczeniem
znaczących powiązań z otoczeniem
i wejścia w relacje z innymi ludźmi,
i wejścia w relacje z innymi ludźmi,
oraz do manipulowania przedmiotami
oraz do manipulowania przedmiotami
w sposób celowy, poznawczy, a nie
w sposób celowy, poznawczy, a nie
schematyczny i stereotypowy.
schematyczny i stereotypowy.
Ćwiczenia metodą Knillów przebiegają w
Ćwiczenia metodą Knillów przebiegają w
oparciu o indywidualne programy pracy
oparciu o indywidualne programy pracy
konstruowane dla każdego dziecka z
konstruowane dla każdego dziecka z
uwzględnieniem poziomu jego rozwoju
uwzględnieniem poziomu jego rozwoju
psychoruchowego.
psychoruchowego.
Praca przebiega wg. Programów:
Praca przebiega wg. Programów:
Wprowadzającego
Wprowadzającego
Pierwszego
Pierwszego
Drugiego
Drugiego
Trzeciego
Trzeciego
Czwartego
Czwartego
Specjalnego SPH
Specjalnego SPH
Program Wprowadzający (ok. 8 min.) – pozwala określić czy
Program Wprowadzający (ok. 8 min.) – pozwala określić czy
dziecko potrafi dostatecznie koncentrować uwagę czy potrafi
dziecko potrafi dostatecznie koncentrować uwagę czy potrafi
nawiązać i utrzymać kontakt, by przejść do realizacji
nawiązać i utrzymać kontakt, by przejść do realizacji
programów I i II program ten zalecany jest w pracy z
programów I i II program ten zalecany jest w pracy z
małymi dziećmi oraz autystycznymi i psychotycznymi.
małymi dziećmi oraz autystycznymi i psychotycznymi.
Program Pierwszy (ok. 15min.) – koncentruje się na
Program Pierwszy (ok. 15min.) – koncentruje się na
ćwiczeniach górnej części ciała
ćwiczeniach górnej części ciała
Program Drugi ( ok. 15min.) – koncentruje się na ćwiczeniach
Program Drugi ( ok. 15min.) – koncentruje się na ćwiczeniach
dolnej części ciała
dolnej części ciała
Program Trzeci (ok. 20 min.) – wymaga większej uwagi
Program Trzeci (ok. 20 min.) – wymaga większej uwagi
ruchliwości, koordynacji, ale i większej świadomości
ruchliwości, koordynacji, ale i większej świadomości
społecznej
społecznej
Program Czwarty ( ok. 20 min.) – wymaga wyższego poziomu
Program Czwarty ( ok. 20 min.) – wymaga wyższego poziomu
świadomości ciała, lepszej samokontroli, koncentracji,
świadomości ciała, lepszej samokontroli, koncentracji,
rozumienia pojęciowego i uspołecznienia
rozumienia pojęciowego i uspołecznienia
Program Specjalny (SPH) – dla dzieci ze znaczną
Program Specjalny (SPH) – dla dzieci ze znaczną
niepełnosprawnością ruchową
niepełnosprawnością ruchową
Dotykanie nóg
Dotykanie nóg
Podnoszenie nóg
Podnoszenie nóg
Dotykanie brzucha Obracanie z
Dotykanie brzucha Obracanie z
boku na bok
boku na bok
Kołysanie
Kołysanie
Zamykanie dłoni
Zamykanie dłoni
Przejście do realizacji kolejnego programu
Przejście do realizacji kolejnego programu
następuje wtedy, gdy dziecko potrafi
następuje wtedy, gdy dziecko potrafi
samodzielnie zrealizować aktywności ruchowe z
samodzielnie zrealizować aktywności ruchowe z
programu poprzedniego. W czasie ćwiczeń
programu poprzedniego. W czasie ćwiczeń
należy pamiętać o tym, że dziecko potrzebuje na
należy pamiętać o tym, że dziecko potrzebuje na
realizację aktywności ruchowej innego
realizację aktywności ruchowej innego
przedziału czasu. Nie pomagamy jednak dziecku
przedziału czasu. Nie pomagamy jednak dziecku
w wykonywaniu ruchów i nie ponaglamy go.
w wykonywaniu ruchów i nie ponaglamy go.
Jeżeli występują trudności ruchowe,
Jeżeli występują trudności ruchowe,
nadwrażliwość słuchowa lub inne to praca z
nadwrażliwość słuchowa lub inne to praca z
dzieckiem odbywa się w oparciu o
dzieckiem odbywa się w oparciu o
konstruowane specjalnie dla potrzeb dziecka
konstruowane specjalnie dla potrzeb dziecka
zapisy magnetofonowe preferowanych
zapisy magnetofonowe preferowanych
aktywności.
aktywności.
Każdemu etapowi przyporządkowana
Każdemu etapowi przyporządkowana
jest inna, bardzo wyraźna, radosna
jest inna, bardzo wyraźna, radosna
linia melodyczna. Rytuał sesji
linia melodyczna. Rytuał sesji
rozpoczyna się już w momencie
rozpoczyna się już w momencie
przygotowań – przyniesienia przyborów
przygotowań – przyniesienia przyborów
i znalezienia odpowiedniego miejsca.
i znalezienia odpowiedniego miejsca.
Podstawową część inauguruje
Podstawową część inauguruje
włączenie magnetofonu i rytualne
włączenie magnetofonu i rytualne
wykonywanie określonych w danym
wykonywanie określonych w danym
programie czynności. Pozycja dziecka i
programie czynności. Pozycja dziecka i
forma jego fizycznego kontaktu z
forma jego fizycznego kontaktu z
terapeutą jest uzależniona od jego woli
terapeutą jest uzależniona od jego woli
i możliwości psychofizycznych.
i możliwości psychofizycznych.
Po jakimś czasie dziecko zaczyna
Po jakimś czasie dziecko zaczyna
bardzo wyraźnie łączyć bodźce
bardzo wyraźnie łączyć bodźce
słuchowe – melodię – ze schematem i
słuchowe – melodię – ze schematem i
rodzajem wykonywanej czynności.
rodzajem wykonywanej czynności.
Dzięki temu osiąga się nie tylko
Dzięki temu osiąga się nie tylko
nawiązanie kontaktu i rozwijanie
nawiązanie kontaktu i rozwijanie
aktywności, ale również orientację w
aktywności, ale również orientację w
czasie, umiejętność przewidywania
czasie, umiejętność przewidywania
oraz bardzo wyraźny rozwój
oraz bardzo wyraźny rozwój
koordynacji słuchowo – ruchowej;
koordynacji słuchowo – ruchowej;
rytmizowanie ruchów w zależności od
rytmizowanie ruchów w zależności od
muzyki.
muzyki.