Metoda Knillów
Powstała jako odpowiedź na trudności komunikacji z osobami , niepełnosprawnością różnego typu, stopnia i zakresu. Autorzy terapeuci z wieloletnim doświadczeniem w pracy z osobami o obniżonej, często dość poważnie, sprawności ruchowej i intelektualnej starali się odnaleźć płaszczyznę porozumienia konieczną do nawiązania bliższego kontaktu z osobami z niepełnosprawnością.
Metoda ma szerokie zastosowanie w terapii dzieci z wieloma zaburzeniami: autyzmem, mózgowym porażeniem dziecięcym, zespołem Downa i innymi niepełnosprawnościami, często o sprzężonym charakterze. Należy jednak pamiętać, iż nie jest to metoda, którą można wykorzystywać jako jedyną w terapii. Należy ją traktować jako metodę komplementarną do innych rodzajów terapii, metodę wspomagającą i dopełniającą proces rehabilitacyjny.
Pomimo tego, iż metoda Knillów ma jasno określone założenie nie jest prosta w realizacji praktycznej. Zdarza się,że jest niewłaściwie interpretowana i w związku z tym nieprawidłowo stosowana. Metoda Knillów składa się z 2 odrębnych części : 1 z nich, dwuetapową, jest „Dotyk” i „Komunikacja”. 2 część to „Program Aktywności”. Każda z części ma nieco inne zdania i w inny sposób powinna być realizowana.
Pierwsza część „Dotyk” i „Komunikacja”, ma na celu wykształcenie świadomości własnego ciała, nauczenia się odbierania bodźców zmysłowych z otoczenia. Bodźcami tymi są przede wszystkim odpowiednio dobrana, łagodna muzyka relaksacyjna oraz określenie działania terapeuty. Najlepiej odbieranym bodźcem jest dotyk, ułatwiający nawiązanie kontaktu. Polecane są łagodne muśnięcia ciała począwszy od głowy, szyi, ramion, na stopach kończąc. Gdy terapeuci pracują z dziećmi u których nie występuje zaburzenie wrażliwości na bodźce dotykowe, takie postępowanie jest słuszne. W sytuacji, gdy praca dotyczy dzieci autystycznych, tego typu podejście może okazać się niepowodzeniem. Dlatego wskazane jest, aby wcześniej dowiedzieć się o preferencjach dotykowych dziecka. Może bowiem okazać się, iż dziecko lubi niedelikatny dotyk, ale mocny ucisk. Łagodne muśnięcia mogą wywoływać gniew, wzmożoną agresję lub auto agresję. Metoda powinna być stosowana w jasno określonym cyklu zajęć, systematycznie lecz nie zbyt często ( 2-3 razy w tygodniu ). Założenie jest dość istotne, by dziecko nie „zmęczyło się „ częstym słuchaniem muzyki, a powtarzane przez terapeutę podobne doznania czuciowe nie były odbierane przez dziecko jako mało atrakcyjne i monotonne. Istotna jest także pora dnia w której prowadzone są zajęcia. Najlepszą porą dnia dla dziecka jest wieczór ( w stosowaniu M.Knillów)
gdyż są one przygotowane do snu. Metoda powinna być stosowana w warunkach domowych. Jest to słuszne założenie jeżeli rodzice sami prowadzą terapię dziecka. W innym przypadku jest najlepszą porą dnia jest popołudnie, po spożyciu obiadu. Dzieci są wtedy senne, bardziej wyciszone, chętne do współpracy. Ważne jest aby sesje odbywały się w cichym, zaciemnionym pomieszczeniu. Muzyka nie powinna być zbyt głośna. Dzieci powinny znajdować się w pozycji leżącej lub półleżącej np. na kolanach matki czy terapeuty. „Dotyk i komunikacja” są pierwszym etapem w pracy Metodą Knillów. Etap ten powinien trwać do momentu, gdy dziecko zacznie nawiązywać kontakt z terapeutą oraz pojawiają się pierwsze oznaki przez nie własnego ciała. W przypadku dzieci z głębszymi niepełnosprawnościami, zwłaszcza z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną, nie jest to łatwe zadanie. Wymaga od terapeuty dużej wiedzy i umiejętności obserwacji.
„Program Aktywności” powinien być realizowany jako kontynuacja poznawania własnego ciała i komunikowania się z otoczeniem. Kolejne programy służą dalszemu rozwojowi aktywności dzieci poprzez czynne łączenie ich w określone głosem „lektora” działanie fizyczne. Jest to kołysanie, pocieranie dłoni, klaskanie, poklepywanie i inne. Każdy następny poziom jest trudniejszy, ponad to wymaga coraz większej aktywności ze strony dzieci. W przypadku dzieci autystycznych niejednokrotnie niezbędna staje się obecność co najmniej dwóch osób, które pracują z dzieckiem. Często jest to matka siedząca za plecami dziecka i przytulająca je do siebie oraz siedzący naprzeciw terapeuta, którego zadaniem jest lustrzane pokazywanie określonych czynności (ćwiczeń) wykonywanych w trakcie odbywających się zajęć. Stosując „Program Aktywności” w którym muzyka używana jest jako źródło motywacji strukturalizowania uwagi dziecka, możliwe jest zmienianie stereotypów, kompulsywnych ruchów, przez używanie ich jako punkty wyjścia do wzajemnych oddziaływań i komunikacji. Istotne jest, aby poszczególne poziomy „Programu Aktywności” wprowadzić w umiejętny sposób. Nie należy się spieszyć. Chritopher Knill zaleca, aby każdy program realizować na tyle długo, by dziecko opanowało poszczególne ćwiczenia.