Globalizacja jest pojęciem używanym do
opisywania zmian w społeczeństwach i
gospodarce światowej, które wynikają z
gwałtownego wzrostu międzynarodowej
wymiany handlowej i kulturowej. Opisuje
zwiększenie wymiany informacyjnej,
przyspieszenie i spadek cen transportu, a
także wzrost handlu międzynarodowego oraz
inwestycji zagranicznych spowodowanych
znoszeniem barier oraz rosnących
współzależności między państwami. W
ekonomii termin ten oznacza głównie zjawiska
związane z liberalizacją wymiany handlowej
lub “wolnym handlem”. W szerszym znaczeniu
odnosi się do rosnącej integracji i
współzależności między jednostkami
działającymi globalnie na platformie
społecznej, politycznej czy ekonomicznej.
Wymiar społeczno -
kulturowy
Globalizacja w wymiarze społeczno-kulturowym jest
rezultatem rozwoju masowej turystyki, wzmożonych
migracji, komercjalizacji produktów kulturowych oraz
rozprzestrzeniania się ideologii konsumeryzmu. Do jej
rozwoju przyczyniają się również działania
marketingowe międzynarodowych korporacji oraz
rozwój masowych środków komunikacji. W tym
kontekście często wspomina się również o
makdonaldyzacji społeczeństwa. Przeciwwagą dla
takich zachowań jest spowodowany globalizacją powrót
do korzeni kultury. Globalizacja powoduje również
głębokie zmiany w stylu życia i strukturach
społecznych. Do najczęściej wymienianych zjawisk
należą: amerykanizacja życia, konsumpcjonizm oraz
pogłębianie różnic pomiędzy krajami wysoko, a słabo
rozwiniętymi gospodarczo.
Wymiar gospodarczy
o Globalizacja w wymiarze gospodarczym
polega w głównej mierze na ujednoliceniu
rynków i obracanych na nich różnorodnych
towarów. Pozwala to znieść większość barier
występujących w handlu międzynarodowym,
dzięki czemu firmy z Azji czy Ameryki
Południowej mogą konkurować swoimi
towarami na rynkach europejskich, czy
amerykańskich
W wyniku procesu globalizacji politycznej powstały takie
organizacje międzynarodowe jak: Bank
Światowy, Międzynarodowy Fundusz
Walutowy czy Światowa Organizacja Handlu. Organizacje
te wpływają na gospodarkę światową, a przez to
ograniczają niezależność państw narodowych. W tym
kontekście często wymienia się również Unię Europejską.
Ubogie niegdyś państwa stają się podmiotami znaczącymi
coraz więcej na arenie międzynarodowej. Radykalni
politolodzy dostrzegają w tym wymiarze również proces
powstawania nowej międzynarodowej burżuazji, ale
kwestia ta pozostaje sporna.
Problemy wynikające z
problemu globalizacji
Lista problematycznych kwestii związanych z procesem
globalizacji jest długa.
Do najczęściej wymienianych należą:
Związane z nadmiernie liberalną polityką asymilacyjną:
rozpad państw narodowych;
przyznawanie kart stałego pobytu, obywatelstwa
osobom niezasymilowanym;
migracje spowodowane pojawianiem się gett
etnicznych;
konflikty międzyrasowe i międzyetniczne;
napięcie pomiędzy prawami człowieka i obywatela;
zanik tożsamości narodowej.
• Związane z
polityką protekcjonistyczną i etatystyczną:
– powstanie i rozrastanie się globalnych
dysproporcji, w wyniku, czego znaczna część
kapitału należy do niewielkiej liczby państw,
stanowiących globalne centrum, a niewielka
część kapitału do krajów peryferyjnych;
– zanikanie tradycji i zwyczajów lokalnych;
• Często podkreśla się, że globalizacja zagraża
ciągłości i autentyczności państw narodowych, ich
niezależności, jak również niszczy lokalną kulturę i
tradycję. Prowadzi to do powstawania i
rozwoju ruchów antyglobalistycznych.
Pozytywne strony tego procesu
Z drugiej strony w procesie globalizacji dostrzeżono wiele
pozytywnych cech. Dzięki globalizacji (umowy GATT) staje się
możliwe zmniejszenie pauperyzacji społeczeństw państw
ubogich. Czego efektem jest to, że same mogą być podmiotem
polityki międzynarodowej, jako uczestnik, a nie jak do tej pory
petent proszący o jałmużnę. Globalizacja może prowadzić do
rozwoju nowych form rządów oraz rozszerzenia demokracji na
wszystkie państwa świata, a w rezultacie - do powstania
nowego pokojowego systemu światowego. Jednakże część
intelektualistów uważa za błąd narzucanie systemu
kapitalistycznego i demokratycznego. Globalizacja integruje
społeczeństwo, które w kontakcie z innością przybyszów wraca
do korzeni własnej kultury, cywilizacji. W skrajnych wypadkach,
globalizacja wymusza wprowadzenie standardów Zachodnich i
życie według nich, nie patrząc czy "oswobadzane"
społeczeństwa są zainteresowane przyjęciem takiego
modelu życia.
Globalizacja. Za czy
przeciw?
Argumenty „za”
Argumenty
„przeciw”
może prowadzić do rozwoju
nowych form rządów oraz
rozszerzenia demokracji na
wszystkie państwa świata, a w
rezultacie - do powstania
nowego pokojowego systemu
światowego
likwiduje bariery dotyczące
handlu, przepływu towarów
importowanych i
eksportowanych
dzięki globalizacji nastąpił
postęp w dziedzinie
komunikacji (telekomunikacji,
telefonii i Internetu) czyniąc
komunikację między ludźmi
szybką i sprawną
proces globalizacji umożliwia
integrację ludzi o różnym
podłożu kulturowym
globalizacja zagraża ciągłości
i autentyczności państw
narodowych, ich
niezależności, niszczy lokalną
kulturę i tradycje.
wymusza wprowadzenie i
życie według standardów
Zachodnich
powiększa się przepaść
pomiędzy bogatymi i
biednymi krajami na świecie;
świat staje się "globalną
wioską", korzystne bądź
niekorzystne zjawiska
gospodarcze w jednym
rejonie świata oddziałują na
funkcjonowanie państw i
przedsiębiorstw na całej kuli
ziemskiej
globalizacja powoduje
amerykanizację kultury
światowej, tzw.
makdonalizację;
• Trzeba zauważyć, że sprawy
zaszły już bardzo daleko. Świat
chodzi ubrany w jeansy marki
Levis czy Wrangler, uprawia
sport w ubraniach marki Adidas
czy Reebok, jada w McDonald’s i
Pizza Hut, robi zakupy w wielkich
hipermarketach, i urządza
mieszkania w IKEA.
Jak już wcześniej wspomniałem, globalizacja
przynosi wiele korzyści jak i problemów.
Przeciwko niej odbywają się liczne protesty
(np. podczas spotkań grupy G7+Rosja).
Globalizacja jest następstwem rozwoju
cywilizacyjnego. Jeżeli chcemy dalszego
rozwoju, powinniśmy stanąć po jej stronie.
Jeżeli uważamy, że człowiek osiągnął już
wystarczająco wiele, wówczas powinniśmy
przeciwstawić się globalizacji. Po której
stronie staniemy? To zależy tylko od nas.
Notatka
Globalizacja-
opisywanie zmian w społeczeństwach i
gospodarce światowej, które wynikają z gwałtownego wzrostu
międzynarodowej wymiany handlowej i kulturowej.
Pozytywne skutki:
• zmniejszenie pauperyzacji społeczeństw państw ubogich.
• prowadzi do rozwoju nowych form rządów oraz rozszerzenia
demokracji
• integruje społeczeństwo.
Negatywne:
• rozpad państw narodowych
• konflikty międzyrasowe i międzyetniczne
• zanik tożsamości narodowej.
Przykłady :
• McDonald’s, Pizza Hut, Reebok, Adidas,IKEA,Nike
