Środki stosowane w

znieczuleniu

ogólnym

i

miejscowym

Środki stosowane
do

znieczulenia

ogólnego

Środki znieczulające ogólnie

mają właściwość wywołania

przejściowego

i odwracalnego stanu

zahamowania czynności

życiowych komórek OUN. Tego

rodzaju stan nazywamy

znieczuleniem ogólnym

, a

środki, które w ten sposób

działają

środkami

znieczulającymi ogólnie

.

Stan znieczulenia ogólnego

cechuje się:

1. Utratą świadomości

2. Zniesieniem bólu

3. Blokadą

autonomiczną

czyli zmniejszeniem odruchowych

reakcji układu autonomicznego na

stresy,

zniesienie ruchów

dowolnych, odruchów

i napięcia mięśniowego.

Jest to zatem następstwo

zniesienia pobudliwości i

przewodnictwa tkanki mózgowej

oraz zahamowanie czynności

wszystkich części ośrodkowego

układu nerwowego- poza

czynnością ośrodków

autonomicznych rdzenia

przedłużonego, takich jak

ośrodek oddechowy

i naczynioruchowy

Mechanizm działania leków

1. Leki te gromadzą się na

powierzchni komórek i

zmniejszają przepuszczalność

błon komórkowych.

2. Doprowadzają do zaburzenia

procesów utleniania komórek i

zahamowania procesów

życiowych.

Znieczulenie ogólne

stosuje się w

czasie:

- zabiegów chirurgicznych

-zabiegów położniczych

- niekiedy w zatruciu

strychniną

Metody znieczulenia

:

1.Znieczulenie wziewne

-

bardzo prosta i dogodna metoda

- pozwala utrzymać

dowolną głębokość znieczulenia

- można je przerwać w każdej chwili

Współcześnie stosuje się jako zasadę

znieczulenie ogólne złożone, tzw.

znieczulenie sumowane-

równocześnie podaje się środek

wziewny i dożylny,

często też ze środkiem zwiotczającym

2. Znieczulenie dożylne

:

- Wykonuje się go za pomocą

wstrzyknięć dożylnych

- charakteryzuje go szybkie i

przyjemne zasypianie

- może być czasami

niebezpieczne, ponieważ może

doprowadzić do porażenia

ośrodka oddechowego.

3. Znieczulenie

doodbytnicze

- Stosowane w postaci

wlewek doodbytniczych

- obecnie rzadko stosowane

Współczesne znieczulenie

ogólne ma 4 etapy:

1.

Premedykację

- jest to

farmakologiczne przygotowanie
chorego do zabiegu w celu
przeciwdziałania objawom
niepożądanym znieczulenia
ogólnego (pobudzenie, odruchy
wymiotne), które występują
podczas budzenia chorego

2. Indukcję

Jest to wprowadzenie w stan

znieczulenia, podaje się szybko
działający anestetyk dożylnie lub/i
wziewnie

3. Kondukcja

Jest to podtrzymywanie znieczulenia,

najczęściej metodą złożoną, tzn. przez
podanie kilku różnych środków
znieczulenia ogólnego
o różnokierunkowym
działaniu (znieczulającym ogólnie,
p/bólowym, zwiotczającym mięśnie),
aby utrzymać odpowiednią głębokość
znieczulenia

4.Wyprowadzenie ze

znieczulenia

Polega ono na przerwaniu podawania

anastetyku, wentylowaniu pacjenta
(często czystym tlenem) oraz
zastosowaniu środków odwracających
stan zwiotczenia mięśni (np.:
Neostygminy) jak też podaniu leków
odwracających działanie depresyjne
opioidów na ośrodek oddechowy
(np.:Malokson)

Leki anksjolityczne

1. Znoszą napięcie emocjonalne (lęk)
2. Skracają okres pobudzenia
3. Przyśpieszają wystąpienie

pełnego stanu

znieczulenia ogólnego

Stosuje się: Chlordiazepoksyd,

Hydroxyzynę,

Pochodne benzodiazepiny

1. Podaje się na 1 godzinę przed
znieczuleniem
2. U osób szczególnie niespokojnych
również wieczorem dnia

poprzedniego

Diazepam

- działa pewniej po

podaniu

doustnym

Lorazepam

- po podaniu dożylnym

Midazolam

- szybki okres działania

i półtrwania 1,5 – 2,5 godziny

Leki cholinolityczne

1. Zmniejszają ilość wydzieliny w drogach

oddechowych.

2. Zapobiegają bradykardii

Preparat

:

Scopolamina -

oprócz działania

parasympatykolitycznego, ma działanie
sedacyjne i powoduje amnezję.

U ludzi starszych może wywołać niepokój

ruchowy.

Preparaty: Atropina, Scopolamina,

Barbiturany

1. Wypierane są przez pochodne
benzodiazepiny
2. Ulegają one najpierw redystrybucji do

tkanek mięśniowych, a ich usuwanie może
trwać nawet dobę.

Ma to znaczenie w znieczuleniach do tzw.

zabiegów dziennych (chirurgia jednego
dnia)

Preparaty: Pentobarbital, Sekobarbital

Leki p- bólowe

1. Stosowane do premedykacji
2. Wskazane wówczas, gdy chory przed
operacją cierpi z powodu bólu
3. Nie są one skutecznymi lekami
p/lękowymi, mogą powodować

splątanie

Preparaty: Petydyna, Fentanyl,

Morfina

Niesteroidowe leki

przeciwzapalne

1.Podaje się je od dnia

poprzedzającego znieczulenie tzw.
analgezja poprzedzająca

2. Są one skuteczne w bólach

mięśniowo-kostno-stawowych.

Preparaty: Diklofenac, Ketoprofen

Leki p/wymiotne i

neuroleptyki

Stosuje się pochodne fenotiazyny
i butyrofenonu:

Pochodne fenotiazyny

działają:

- p/wymiotnie
- p/lękowo
- sedacyjnie
- wspomagają działanie opioidów

Preparat: Prometazyna, Metoclopramid

cd

Pochodne butyrofenonu

:

Wywierają działanie neuroleptyczne

(zobojętnienie na bodźce
zewnętrzne)

1. Mają długi okres półtrwania

Preparaty: Haloperidol, Droperidol

Agoniści receptora alfa 2

adrenergicznego

Działają:

1.p/lękowo
2.p/drgawkowo
3.wzmagają diurezę
4.osłabiają perystaltykę przewodu

pokarmowego

5. zmniejszają wydzielanie soku żołądkowego
6. obniżają ciśnienie śródczaszkowe

Leki: Klonidyna, Deksmedetomidyna

Znieczulenie ogólne

(anestezja)

Składa się z:

1. Analgezji
2. Tłumienia reakcji na bodźce

uszkadzające

3. Zwiotczenia mięśni

szkieletowych

Amnezja musi obejmować:

1.Zniesienie percepcji i reakcji na

ból

2.Wyłączenie świadomości

aktualnych zdarzeń

3.Utratę zapamiętywania tych

zdarzeń, często z wyraźnym
okresem niepamięci wstecznej

Dożylne środki

anestetyczne

1.

Pochodne kwasu barbiturowego

(

Heksobarbital, Tiopental

)

2. Pochodne benzodiazepiny (

Diazepam

)

3. Inne (

Etomidat, Ketamina, Propofol

)

Z wyjątkiem Ketaminy i Propofolu

anestetyki dożylne nie mają
działania p-bólowego

Działanie farmakologiczne

1.OUN:

- utrata przytomności i amnezja

(wynik podwyższenia amplitudy)

- Obniżenie ciśnienia śródczaszkowego
i perfuzji mózgu

2. Układ oddechowy:

-

osłabienie oddychania aż do

zatrzymania oddychania włącznie

cd

3. Układ sercowo-naczyniowy:

- obniżają ciśnienie tętnicze
(wyjątek Ketamina)
- przyśpieszają czynność serca
- zmniejszają pojemność minutową serca
- rozszerzają naczynia
- zmniejszają kurczliwość mięśnia

sercowego

Pochodne kwasu

barbiturowego

1.

Heksobarbital:

-

w małych dawkach działa krótko

nasennie

-

w większych dawkach wywołuje

znieczulenie ogólne

- po podaniu dożylnym rozpuszczalny

w wodzie soli sodowej

heksobarbitalu znieczulenie ogólne

występuje bardzo szybko

Heksobarbital - cd

Objawy niepożądane

:

- może uszkadzać narządy

miąższowe

- poraża ośrodek oddechowy

2.Tiopental

- działa szybciej od Heksobarbitalu
(10-30 s od podania)
- nie działa p/bólowo

Zastosowanie:

- w premedykacji
- do znieczulenia z innymi anestetkami

dożylnymi lub wziewnymi oraz jako

lek p/drgawkowy

Objawy niepożądane

: nudności,

wymioty, depresja oddechowa,

obniżenie ciśnienia tętniczego, skurcz

krtani

Pochodne benzodiazepiny

1. Midazolam:

-

krótko i silnie działa nasennie

(3x silniej od Diazepamu)
-

działa uspakajająco, p/drgawkowo

i miorelaksująco

-

jest dobrze tolerowany

Zastosowanie

: premedykacja, zabiegi

diagnostyczne i małe zabiegi chirurgiczne

Objawy niepożądane

: niedociśnienie, bóle

i zawroty głowy, senność, tachykardia, alergie

skórne

Preparaty: Midanium (Dormicum amp. 0,005g/1ml)

Środki różne

1. Propofol:

-

silny, nierozpuszczalny w wodzie

-

wprowadzony do użytku w 1986r.

-

dobrze rozpuszczalny w tłuszczach

-

w ciągu 25-40s przenika przez barierę

krew-mózg i powoduje uśpienie

-

szybkie budzenie (ok.. 5min.)

-

dawka początkowa: 1-3 mg/kg mc, potem

wlew ciągły z szybkością 0,3-4 mg/kg mc

na 1 h

Propofol- cd

Lek powoduje

:

-bradykardię
-osłabienie wentylacji
-spadek ciśnienia tętniczego
-często czkawkę, bóle głowy, nudności
-obniża ciśnienie mózgowe
-powoduje uwalnianie histaminy

Preparat: Diprivan

Nie stosuje się

:

u osób uczulonych na białko kurze lub

olej sojowy.

Otwartej ampułki

nie można

przechowywać ponad

3 h – bo dobra pożywka dla drobnoustrojów

2. Ketamina

- pochodna fencyklidyny
- silnie działa p/bólowo i nasennie
- łatwo przenika przez barierę krew- mózg
- nie drażni tkanek w czasie podawania
- początek działania po po podaniu

dożylnym ok.. 30 s, a po podaniu

domięśniowym od

2-10 min.
- nie znosi czucia trzewnego
- przyśpiesza czynność serca
- podwyższa nawet o 25% ciśnienie

tętnicze

cd

- wywołuje omamy (o przerażającej

treści)

- pobudzenie ruchowe
- czasami: nudności i wymioty
- u kobiet w ciąży- kurczliwość macicy

Zastosowanie

:

zabiegi krótkotrwałe, operacje

plastyczne, bolesne zmiany opatrunku

Nie powinno się stosować

: u chorych z

nadciśnieniem ,

z padaczką, psychozami i u alkoholików

Interakcje

: w roztworze z barbituranami wytrąca się

ketamina, wzmaga działanie innych leków
znieczulających i p/bólowych

3.Etomidat

- pochodna imidazolowa
- dobrze działa nasennie i p/drgawkowo
- działa szybko – po 1 minucie
- powoduje ból w miejscu wstrzyknięcia
- nie działa p/bólowo
- nie zwiotcza mięśni
- nie daje objawów ponarkotycznych

Zastosowanie

: do indukcji znieczulenia, składnik

znieczulenia ogólnego, razem z lekami

p/bólowymi- do zabiegów chirurgicznych

krótkotrwałych

Etomidat- cd

Działania niepożądane

:

-bóle i zawroty głowy
-nudności
-kaszel
-ruchy mimowolne
-depresja ośrodka oddechowego
-pogłębia działanie leków hipotensyjnych

Preparat: Hypnomidate (Radenarcon)

amp. 0,02g/10ml

Wziewne środki

anestetyczne

Działanie farmakologiczne:

1. OUN wpływają na:

- wyższe czynności nerwowe
- zwiększenie zużycia tlenu
- wytwarzanie i wchłanianie płynu

mózgowo-rdzeniowego i jego
ciśnienie

- funkcję elektrofizjologiczną mózgu

* Odwracalne hamowanie wyższych

czynności nerwowych stanowi

nieodłączną cechę znieczulenia

ogólnego i stopniowo ustępuje wraz

z usuwaniem anestetyku

* Zaburzenia funkcji percepcyjnych,

sprawności ruchowej i zdolności

zapamiętywania może trwać nawet

kilkanaście godzin

* Osłabienie przemian

energetycznych w mózgu

przez te środki nie prowadzi do

zubożenia go w zasoby

energetyczne, a nawet poprawia

jego ochronę dzięki korzystnemu

stosunkowi podaży tlenu do

zapotrzebowania

2. Wpływ na układ

oddechowy

-upośledzają oddychanie (spadek

wentylacji minutowej wskutek

obniżenia objętości oddechowej)

-przyśpieszają oddechy
-rozszerzają drzewo oskrzelowe i

blokują działanie leków

zwężających oskrzela

-hamują funkcjonowanie aparatu

rzęskowego tchawicy (przyczyna

pooperacyjnego zapalenia płuc)

Wpływ na układ krążenia

-obniżają ciśnienie tętnicze
-rozszerzają łożysko naczyniowe
-obniżają pojemność minutową serca
-zmieniają dystrybucję przepływu krwi-

odwrócenie przepływu od przewodu

pokarmowego włącznie z wątrobą na

rzecz lepszej perfuzji mózgu, skóry i

mięśni

-zaburzenie przewodnictwa w sercu

Wpływ na układ nerwowo-

mięśniowy

- zwiotczają mięśnie prążkowane

Wpływ na układ

wydzielania

wewnętrznego

-powodują hiperglikemię
-Halotan powoduje spadek stężenia
testosteronu

Wpływ na macicę i płód

-zwiotczają mięśnie macicy
-zwiększają utratę krwi podczas

porodu lub cięcia cesarskiego

-przenikają przez barierę łożyskową

i powodują hypotensję płodu

Preparaty

1. Eter dietylowy

-

rzadko stosowany z powodu łatwopalności

-

duży współczynnik rozpuszczalności
krew/gaz

-

wydłuża okres budzenia

-

drażni drogi oddechowe

-

powoduje hiperglikemię

-

powoduje kwasicę metaboliczną

Halotan

-lotny płyn, niepalny
-wykazuje bardzo silne działanie

znieczulające

ogólne (4-5x silniejsze niż eter)
-podany razem z tlenem-szybkie wystąpienie
pełnego znieczulenia ogólnego
-po przerwaniu znieczulenia już po 2-5 min
występuje budzenie
-względnie mało toksyczny
-lek z wyboru w znieczuleniu złożonym

Halotan- cd

Działania niepożądane:

-depresja ośrodka oddechowego
-działanie kardiotoksyczne (bradykardia,

spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia

rytmu)

-działanie hepatotoksyczne
-wzmaga działanie leków hipotensyjnych

W czasie znieczulenia Halotanem nie
można podawać amin katecholowych-

grozi

migotaniem komór

Preparat: Ethrone- flakon 250 i 280 ml

Przeciwwskazania

Padaczka i nadciśnienie

tętnicze

Izofluran

-niepalna ciecz
-drażniący zapach
-ma większy niż Halotan współczynnik
terapeutyczny i mniej działań

ubocznych

-działa szybko (po 3-5 min.) i krótko
(chory budzi się po kilku minutach)

Izofluran-cd

Działania niepożądane:

-depresja oddychania
-spadek ciśnienia tętniczego
-kaszel
-kurcz głośni
-relaksacja mięśnia macicy
-przenika przez barierę maciczno-

łożyskową

(depresja płodu)

Preparat: Forane- butelka 100ml

Sewofluran

- najnowsza generacja
- niepalny, bezbarwny płyn
- bez zapachu

Działanie

: w porównaniu do Izofluranu

działanie leku rozwija się i ustępuje jeszcze
szybciej.

Lek ten hamuje czynność ośrodka

oddechowego

oraz zmniejsza ciśnienie tętnicze krwi w

stopniu

zależnym od dawki

Sewofluran-cd

- nie drażni śluzówki drzewa oskrzelowego
- nie upośledza perfuzji mięśnia sercowego
- nasila działanie środków zwiotczających
- 95% leku eliminowane jest bardzo szybko

przez płuca w postaci niezmienionej

- reszta po zmetabolizowaniu ulega

wydaleniu przez nerki

Objawy niepożądane

- depresja układu oddechowego
- spadek ciśnienia tętniczego
- uczula mięsień sercowy na aminy katecholowe
- zaburza czynność intelektualną i sprawność

psychomotoryczną

Przy użyciu

do znieczulenia układu zamkniętego

z pochłaniaczem CO2 w reakcji z

wapnem sodowanym, powstają metabolity z

grupy eterów, tzw. składnik A. Składnik A w

dużych stężeniach może spowodować

odwracalne upośledzenie zdolności nerek do

zagęszczenia moczu

Preparat: Sevorane

Gazy stosowane w

anestezjologii

Podtlenek azotu (N20)

(tzw. gaz rozweselający):

-bezwonny gaz
-o słodkim smaku
-usypiany chory jest: wesoły, śmieje się,
ma żywe halucynacje
-znieczulenie – jest płytkie i powierzchowne
-nie uszkadza narządów miąższowych
-nie drażni błon śluzowych
-nie poraża perystaltyki jelit
-może porażać ośrodek oddechowy

Zastosowanie

Do wziewnego znieczulenia

ogólnego oraz do wywołania
powierzchownego oszołomienia
przy drobnych zabiegach
chirurgicznych w położnictwie.

Środki znieczulające

miejscowo

Środki znieczulające

miejscowo

1. Działają one porażająco na zakończenia bólowe

i nerwy czuciowe.

2. Umożliwiają bezbolesne przeprowadzenie

poważnych zabiegów chirurgicznych

i neurochirurgicznych.

3. Znoszą one odruchy, co wykorzystuje się

w celach rozpoznawczych, znieczulając

często przy badaniach okulistycznych spojówkę

i rogówkę
4. Znoszą odruchy wymiotne
5. Hamują odczyny zapalne
6. Stosuje się też je w postaci blokad w leczeniu

stanów chorobowych

Metody znieczulenia

ogólnego

1. Znieczulenie środkami fizycznymi:

zahamowanie przewodnictwa nerwu

czuciowego i wrażliwości zakończeń
bólowych za pomocą uścisku opaską
Esmarcha lub zamrożenie chlorkiem
etylu.

W lecznictwie stosuje się zamrożenie

chlorkiem etylu tkanki przed drobnymi
zabiegami chirurgicznymi i stomatologicznymi.

2. Znieczulenie

środkami

chemicznymi

Rodzaj znieczulenia

Postać leku
i zastosowanie

powierzchniowe

Okłady, krople, pędzlowania,

przysypki, maści, czopki,
proszki lub roztwory p.o.
Stosuje się na skórę i

błony śluzowe w celu
zniesienia bólu(oparzenia,
guzki krwawnicze) i
świądu lub zniesienia

odruchów

nasiękowe

Wstrzyknięcia w celu
znieczulenia ograniczonej
okolicy tkanki przy drobnych
zabiegach chirurgicznych,

blokadach miejscowych

Rodzaje znieczulenia- cd

Rodzaj znieczulenia

Postać leku
i zastosowanie

przewodowe

Wstrzyknięcia w celu

przerwania przewodnictwa
określonego nerwu w
zabiegach stomatologicznych,

drobnych zabiegach
chirurgicznych, blokadach
przewodowych

dordzeniowe

Wstrzyknięcia do płynu
mózgowo- rdzeniowego lub
nadoponowo w celu porażenia

korzeni nerwów rdzeniowych
przed zabiegami operacyjnymi
w dolnym odcinku jamy

brzusznej lub blokadach
leczniczych

Pewną formą znieczulenia

przewodowego jest

blokada

. Blokada

polega na wstrzykiwaniu w

różne okolice ciała dużych ilości środka

znieczulającego miejscowo w małym

stężeniu. Istotą blokady jest przerwanie

przewodnictwa i porażenie

zakończeń nerwowych, splotów

(blokada splotu ramiennego) lub

zwojów układu autonomicznego. Zabieg

ten izoluje ognisko chorobowe od

ośrodkowego układu nerwowego,

hamując płynące z zakończeń

nerwowych impulsy bólowe. Do blokad

najczęściej używa się

Prokainy

w

roztworze 0,25- 0,5 %

Podział środków

znieczulających miejscowo

1.Środki znieczulające powierzchniowo

:

kokaina, lidokaina, etoform, tetrakaina,
cynchokaina

2.Środki do znieczuleń dotkankowych

:

a)nasiękowych: prokaina, piperokaina,

heksylokaina, cynchokaina, lidokaina,

mepiwakaina, trimekaina

b)przewodowych: prokaina, heksylokaina,

chlorprokaina, butamina, cynchokaina,

lidokaina, mepiwokaina, trimekaina

c)dordzeniowych: butamina, piperokaina,

bupiwakaina

cd

3.Środki stosowane dożylnie

(działanie ogólne): prokaina,

lidokaina

4.Środki stosowane doustnie

(znieczulenie błony śluzowej

żołądka):

etoform

Środki miejscowo

znieczulające- podział

względem budowy

chemicznej

1.

Estry kwasu paraaminobenzoesowego

, np.:

prokaina, chlorprokaina, etoform
2.

Pochodne kwasu para- i
ortoaminobenzoesowego

, np.:

tetrakaina, butakaina
3.

Pochodne kwasu benzoesowego

,

np.:heksylokaina

4.

Pochodne kwasu acetylosalicylowego

, np.:

edan

5.

Amidy

, np.: cynchokaina, lidokaina,

mepiwakaina

Środki znieczulające

powierzchniowo

1.

Kokaina

Jest alkaloidem, występuje w liściach

krasnodrzewu peruwiańskiego

rosnącego w Ameryce Południowej

Działanie:

-

ogólne:pobudzający wpływ na OUN

-

miejscowo: poraża zakończenia

czuciowe w miejscu wprowadzenia

Kokaina- cd

Wpływ na OUN

- silnie pobudza OUN
- Wywołuje pobudzenie psycho- ruchowe:
nadmierna ruchliwość, ataki śmiechu
i płaczu, bardzo silne podniecenie płciowe
- znosi uczucie zmęczenia
- wzmożona wyobraźnia
- Łatwiej zachodzą kojarzenia
(osobnik zaskakuje otoczenie błyskotliwą inteligencją)
- po pobudzeniu występuje zahamowanie
(ospałość, senność, zaburzenie myślenia, poczucie

mniejszej wartości i załamanie psychiczne

Wpływ kokainy na narządy

obwodowe

-wzmaga napięcie układu współczulnego
-przyśpiesza czynność serca
-zahamowanie ruchów jelit
-wytrzeszcz gałek ocznych
-skurcz naczyń krwionośnych

Działanie miejscowe:

-poraża zakończenia czuciowe (zwłaszcza bólowe)
-nie działa prawie na zakończenia termiczne
w skórze
-przerywa wybiórczo przewodnictwo nerwów
czuciowych

Zatrucie ostre kokainą

- duże dawki porażają OUN
- utrata przytomności
- zaburzenia krążenia
- zaburzenia oddychania
- drgawki
- w końcu- śmierć wskutek

porażenia ośrodka oddychania

Zatrucie przewlekłe

narkomanów

- szybciej dochodzi do wyniszczenia ogólnego
- zwyrodnienie narządów miąższowych
- zwyrodnienie komórek OUN

Następstwo

: zaburzenia psychiczne,

halucynacje, urojenia, okresowe stany

podniecenia o silnym zabarwieniu erotycznym

dochodzące do ataków szału, które mogą być

przyczyną zbrodni, morderstw, gwałtu. Po

okresie podniecenia szałowego występuje

depresja i załamanie psychiczne, w czasie

którego kokainista może popełnić samobójstwo.

Zastosowanie kokainy

kokainę stosuje się wyłącznie do

znieczulenia miejscowego w

postaci pędzlowania błon

śluzowych, zakraplań do

spojówek

Preparat: Cocaina hydrochloricum

Etoform

-proszek, nierozpuszczalny w wodzie
-stosowany w postaci 2-3% przysypek
i 3-10% maści w świądzie skóry, na

bolesne powierzchniowe rany i oparzenia

-podaje się go doustnie w znieczuleniu

błony śluzowej żołądka- jako lek

p/wymiotny

Preparat: Anaesthesinum

Z powierzchni ran etoform może ulec

wchłonięciu i spowodować zatrucie !

Tetrakaina

- stosowana głównie w laryngologii do

znieczuleń powierzchniowych w

postaci pędzlowania

w roztworach wodnych 0,5- 2%
-silniej znieczula od prokainy, lecz 10

krotnie

toksyczna

Preparaty: Tetracain- fiolki 15ml 0,5%
Pantocain-amp.0,01g do znieczulenia

dolędźwiowego

Leki pochodzenia roślinnego

1.

Mentol

: działa słabo znieczulająco

( Tinctura Menthae)
2.

Kapsaicyna

:skuteczna w leczeniu

świądu

(Tinctura Capsici)

Środki do znieczulenia

dotkankowego

- rozpuszczalne w wodzie
- są mniej toksyczne od kokainy
- większość z nich nie kurczy

naczyń (

wyjątek

chlorprokaina

)

Prokaina

-

nie wchłania się z błon śluzowych

- nie zwęża naczyń krwionośnych
- podana dożylnie- działa p/bólowo,

p/wstrząsowo,

p/alergicznie, p/zakrzepowo, p/zapalnie,

p/skurczowo (spazmolitycznie)

- działa nieznacznie porażająco na układ

nerwowy autonomiczny sympatykolitycznie

i parasympatykolitycznie

- może zatrzymać akcję serca
- przy przedawkowaniu- drgawki
- niekiedy reakcje alergiczne
(wykonuje się próbę uczuleniową)

Zastosowanie

-miejscowe: do znieczuleń nasiękowych,

przewodowych i dordzeniowych

-ogólnie- jako lek p/bólowy (nerwobóle),

rozszerzający naczynia krwionośne
(miażdżyca naczyń mózgowych
i obwodowych)

Preparaty: Iniectio Polocaini Hydrochlorici 1%,

2%, 4%- amp.

Lidokaina

-działa dłużej i silniej od Prokainy
-mniej toksyczna
-działanie przeciwarytmiczne

Zastosowania

: znieczulenia

nasiękowe, przewodowe,

powierzchniowe, zaburzenia rytmu

pochodzenia komorowego

Preparaty: Lignocainum hydrochloricum,
Xylocaine

Bupiwakaina

-działa znieczulająco miejscowo
-4 razy silniej od Lidokainy
-bardziej toksyczna
-powoduje bardzo silną i długotrwałą blokadę
czuciową (4-6 godzin)

Zastosowanie

:znieczulenia nasiękowe,

zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe oraz

w blokadach splotów i zwojów

nerwowych

Preparaty: Bupivocainum hydrochloricum- amp,

Marcain- amp.

Mepiwokaina

-budowa zbliżona do lidokainy
-działa szybciej i dłużej

Zastosowanie:

-w znieczuleniach przewodowych
-często stosowana, gdy jest przeciwwskazane

dodanie leku zwężającego naczynia
(podeszły wiek, choroby układu krążenia,
znieczulenie palców)

Preparaty: Mepivacain, Mepidont- amp

Edan

-środek znieczulający miejscowo
-działa silniej i dłużej od Prokainy
-działa też spasmolitycznie

Zastosowanie:

-znieczulenie nasiękowe i infiltracyjne
w stomatologii, laryngologii, chirurgii,
ginekologii

Preparat: Edan- amp.

Inne

-chlorprokaina
-butamina
-piperokaina
-trimekaina
-karbokaina

Zatrucia środkami

znieczulającymi

miejscowo

Reakcje toksyczne

są najczęściej

następstwem przedawkowania leku.

Toksyczność wzrasta w miarę wzrostu

stężenia leku. Do pierwszych objawów

toksycznych związanych z wpływem na

OUN

należą zaburzenia smakowe, np.: metaliczny

smak w ustach, drętwienie języka, uczucie

niepokoju i pobudzenia psychoruchowego,

drżenie przechodzące niekiedy w napady

drgawek.

cd

Działanie toksyczne na

układ

sercowo-

naczyniowy

objawia się zmniejszeniem

pobudliwości komórek układu bodźcotwórczego
(lidokaina) lub jej zwiększaniem (kokaina). Prokaina
zmniejsza objętość wyrzutową serca, mogąc
prowadzić do wstrząsu kardiogennego. W razie
pojawienia się objawów intoksykacji, z objawami
pobudzenia OUN, należy przerwać wstrzykiwanie
środka znieczulającego, podać leki uspakajające
(diazepam), niekiedy przy występowaniu drgawek
klonicznych należy zwiotczyć mięśnie
(suksametonium), zaintubować chorego i prowadzić
oddech kontrolowany. W razie zaburzeń rytmu
podajemy leki przeciwarytmiczne. W razie
wstrząsu adrenalinę lub aminy katecholowe
(dopamina, dobutamina) w ciągłym wlewie
dożylnym

.

cd

Reakcje uczuleniowe

występują

najczęściej po stosowaniu prokainy,
tetrakainy, rzadziej po lidokainie,
bupiwakainie i mepiwakainie. Obowiązuje
wykonanie próby na środki do
znieczulenia przewodowego. W razie
wystąpienia reakcji uczulających stosuje
się leki przeciwhistaminowe, preparaty
wapnia, glikokortykosterydy i leki
objawowe.