Identyfikacja ucznia

zdolnego

Ewelina Markiewicz

Katarzyna Wajs

…aby uczniowie odkrywali

swoje

uzdolnienia

Chociaż jest niewątpliwe bardzo ważne, aby uczniowie
posiadali wiedzę o historii i literaturze swojego kraju
albo o głównych zasadach fizycznych i biologicznych,
które rządzą światem, to jest co najmniej tak samo
ważne, aby uczniowie odkrywali swoje

uzdolnienia i

zajęli się obszarami wiedzy, na których czują się
najlepiej i gdzie spodziewają się wielu osiągnięć.
(Gardner)

Swoje ponadprzeciętne zdolności uczeń zdolny przejawia w
szkole na kilku polach:

- „akademickim” tj. w uczeniu się przedmiotów szkolnych
odpowiadających
gałęziom wiedzy ( np. potrafi wynajdywać oryginalne dowody i
sposoby
rozwiązań problemów matematycznych),
- artystycznym,
- technicznym,
- sportowym i motorycznym,
- społecznym ( wykazuje talent przywódczy
lub umiejętność skutecznego
rozwiązywania problemów społecznych ).

http://www.google.pl/search?q=dzieci+uczace+sie&ie=utf-8&oe=utf-

8&aq=t&rls=org.mozilla:pl:official&client=firefox-a

http://www.google.pl/search?q=dzieci+uczace+sie&ie=utf-8&oe=utf-

8&aq=t&rls=org.mozilla:pl:official&client=firefox-a

Procedury wyłaniania

ucznia zdolnego.

1. Nominacja przyznana przez nauczyciela

• Najczęściej opinię jest w stanie wydać nauczyciel doświadczony. Można w

tym celu posłużyć się kwestionariuszem z określonymi pytaniami.

Nauczyciele wymieniają najczęściej następujące cechy dziecka wybitnie

zdolnego:

• - sprawność językowa na wysokim poziomie,

• - wyjątkowa umiejętność wnioskowania,

• - szybkie tempo procesów myślowych,

• - bogata wyobraźnia,

• - znakomita pamięć,

• - zainteresowanie prowadzeniem obserwacji,

• - niezwykła zdolność koncentracji uwagi,

• - stawianie wielu oryginalnych pytań,

• - wysuwanie niezwykłych, oryginalnych sugestii,

• - umiejętność dostrzegania i rozwiązywania problemów,

• - szeroki zakres zainteresowań czytelniczych,

• - brak wytrwałości w wykonywaniu zadań rutynowych.

http://www.google.pl/search?q=dzieci+&ie=utf8&oe=utf8&aq=t&rls=org.mozilla:pl:official&client=firefox-a

Pomocne będą następujące narzędzia identyfikacji
uczniów zdolnych:

Zestaw kontrolny do rozpoznawania zdolności naukowych G. Lewisa zalecany

do badania uczniów, którzy od dawna uzyskują doskonałe wyniki w jednej lub
kilku dziedzinach wiedzy

- Zestaw kontrolny do rozpoznawania talentu językowego G. Lewisa zalecany
do badania uczniów od dłuższego czasu osiągających doskonałe wyniki w
posługiwaniu się językiem mówionym i pisanym

- Zestaw kontrolny do rozpoznawania talentu twórczego G. Lewisa zalecany do
badania uczniów wykazujących nietradycyjny, nowatorski, pomysłowy i
produktywny sposób myślenia i zachowania

- Kwestionariusz pytań do nauczyciela – wychowawcy pozwalający rozpoznać
uczniów w różnych dziedzinach

-Kwestionariusz obserwacji zachowań znamionujących uzdolnienie

- Kwestionariusz samoobserwacji wskazujący na uzdolnienia

- Kwestionariusz obserwacji: nauczycielski formularz
rekomendacji Judy Eby

- Scheduła obserwacji ogónej wg Cz. Nowaczyka

- Kwestionariusz obserwacji S. R. Laycocka

2. Wyniki sprawdzianów wiadomości

• W przypadku wykorzystania wyników testów wiadomości do rozpoznania

należy wziąć pod uwagę sposób, w jaki się kształci uczniów, a także

przeznaczenie i zawartość samych sprawdzianów.

3. Iloraz inteligencji

Dzieci uzyskujące wyniki 110 pkt. i wyżej (przy normie 100 pkt.) są zaliczane

do grupy dzieci zdolnych. Powyżej 130 pkt. osiągają dzieci o potencjalnie

najwyższych możliwościach w dziedzinie myślenia abstrakcyjnego – dzieci

wybitnie zdolne (stosowany test Wechslera – wersja dla dzieci, zrewidowana

WISC-R i test Ravena). – testy robione przez Poradnię Psychologiczno –

Pedagogiczną

4. Konkursy

Konkursy są w różnym stopniu przydatne do określenia zdolności ucznia.

Istotny jest tu poziom konkursu, poziom fachowości sędziów i poziom

umiejętności pozostałych uczestników.

5. Nominacja przyznana przez eksperta

Wartość oceny eksperta (np. w konkursie) zależy głównie od

stopnia jego fachowości, pozycji zawodowej oraz umiejętności

porównania danego dziecka z osiągnięciami jego rówieśników.

6. Nominacja przyznana przez rodziców

Przypuszcza się, że najłatwiej wykryć zdolności dzieci między 3 a

6 rokiem życia. Rodzice na zasadzie obserwacji mogą określić

tempo, z jakim dziecko się uczy.

7. Nominacja przyznana przez grupę.

Grupa rówieśnicza potrafi określić czy ktoś ma wybitne zdolności

w danej dziedzinie.

Obowiązki osób uczestniczących w procesie wyłaniania ucznia

zdolnego i pracy z nim.

• Zadania dyrekcji:

stwarzanie nauczycielowi możliwości
pogłębiania swej wiedzy w zakresie pracy z
uczniem uzdolnionym

zapewnianie optymalnych warunków pracy
z uczniami zdolnymi

wzbogacanie oferty zajęć pozalekcyjnych -
tworzenie kół zainteresowań

Zadania pedagoga

Współpraca z nauczycielami

Rozpoznawanie warunków życia i nauki
uczniów

Udzielanie porad i pomocy uczniom
posiadającym truności w kontaktach
rówieśniczych

• Zadania wychowawcy

zebranie informacji (wywiad, ankieta) na
temat zainteresowań i osiągnięć uczniów
rozpoczynających naukę w naszej szkole

gromadzenie dokumentacji o sukcesach
szkolnych i pozaszkolnych ucznia
w trakcie nauki w szkole

stały kontakt z pedagogiem szkolnym, jeśli
wymaga tego sytuacja ucznia

wskazywanie pozaszkolnych miejsc
pogłębiania wiedzy i rozwoju zainteresowań

Zadanie nauczycieli
przedmiotowych

umożliwienie uzupełnienia zaległości z
przedmiotu wynikłych z przyczyn
niezależnych od ucznia takich, jak:
udział w konkursach, zawodach

przekazywanie na bieżąco informacji o
sukcesach uczniów w jego przedmiocie
wychowawcy klasy

Zachęcanie uczniów do udziału w
konkursach

Test dla rodziców opracowany

przez Davida Lewisa

Wskaźnik Judy Eby zachowań znamionujących

uzdolnienia

•

Dzieci uzdolnione: lista kontrolna dla nauczycieli

•

Wyjątkowo uzdolnione dzieci można scharakteryzować za pomocą poniższej listy. Dziecko posiadające większość cech
wymienionych w liście jest prawdopodobnie utalentowane i mające ponadprzeciętne osiągnięcia w edukacji.

•

1.Posiada nieprzeciętne możliwości rozumowania, radzenia sobie z abstrakcją, generalizowaniem faktów, rozumienia
znaczeń i widzenia powiązań między nimi.

•

2.Posiada wielką ciekawość poznawczą.

•

3.Uczy się łatwo i szybko.

•

4.Ma szerokie zainteresowania.

•

5.Posiada szeroką rozpiętość uwagi, która umożliwia mu koncentrowanie się i bycie wytrwałym w rozwiązywaniu i
pogłębianiu zainteresowań.

•

6.Ma bogate słownictwo, w porównaniu z dziećmi w jego wieku.

•

7.Posiada zdolność do samodzielnej, efektywnej pracy.

•

8.Wcześnie nauczyło się czytać (często długo przed rozpoczęciem szkoły).

•

9.Posiada umiejętność wnikliwej obserwacji.

10.Okazuje inicjatywę i oryginalność w pracy umysłowej.
•

11.Czujnie i szybko odpowiada na nowe idee.

•

12.Ma zdolność szybkiego zapamiętywania.

•

13.Interesuje się bardzo naturą człowieka i świata (problem pochodzenia, przeznaczenia etc.)

•

14.Posiada niezwykłą wyobraźnię.

•

15.Potrafi łatwo podążać za złożonymi wskazówkami.

•

16.Szybko czyta.

•

17.Ma wiele zainteresowań (hobby).

•

18.Ma zainteresowania czytelnicze z wielu przedmiotów.

•

19.Często i efektywnie korzysta z biblioteki.

•

20. Jest świetny w matematyce, szczególnie w rozwiązywaniu problemów.

Reasumując problem identyfikacji dziecka zdolnego należy
powiedzieć, że nie ma wyraźnej linii podziału pomiędzy
dziećmi zdolnymi, wybitnie zdolnymi i innymi. Składają się
na to trzy powody:cechy umysłowe nie mogą być tak

precyzyjnie mierzone, jak właściwości fizyczne jednostki

psychologowie i nauczyciele nie są zgodni co do tego, jaki
stopień zdolności demonstrowanych przez dziecko pozwala

zaliczyć je do danej kategorii, oceniając zdolności

dziecka, należy wziąć pod uwagę ogół

warunków i czynników wpływających na jego rozwój.

http://www.edziecko.pl/edziecko/0,0.html