Rehabilitacja w schizofrenii

Joanna Meder

Model „medyczny” diagnoza interwencja

wyleczenie
Model inwalidztwa objaw choroby+ reakcja jednostki
ludzi
społeczeństwa

Model umiejętności umiejętność fizyczna,
intelektualna

i emocjonalna do życia

pracy
nauki

Strategia rehabilitacji wspiera

chorego:



W trudnym okresie powrotu do
aktywnego życia



W kolejnych kryzysach emocjonalnych



W kolejnych kryzysach
interpersonalnych

Programy rehabilitacyjne

psychiatrii środowiskowej mają

na celu:



Zmniejszenie nasilenia objawów
choroby



Wyrównanie niepełnosprawności



Przezwyciężenie upośledzenia
związanego z chorobą psychiczną

Celem działania psychiatrii

środowiskowej jest:



Zmniejszenie liczby zaburzeń
psychicznych w określonej społeczności
(profilaktyka)



Leczenie i rehabilitacja przywracająca
pacjentowi zdolność do życia we
własnym środowisku społecznym



Tworzy i odpowiada za działalność
Systemów Oparcia Społecznego

Rehabilitacja społeczna to:



Oddziaływanie społeczne

psychologiczne
wychowawcze
medyczne

Wsparcie społeczne



Bufor dla negatywnych skutków stresu
życiowego i wydarzeń krytycznych

Każdy rodzaj wsparcia jest pożądaną i
oczekiwaną formą pomocy ludziom w
trudnych sytuacjach.

Programy rehabilitacyjne są:



Zindywidualizowane



Elastyczne programowo



Długotrwałe



Wychowawcze



Medyczne

Zasady rehabilitacji

psychiatrycznej:



Zasada partnerstwa



Zasada wielostronności oddziaływań



Zasada stopniowania trudności



Zasada powtarzalności oddziaływań



Zasada zgodności społecznych i
biologicznych metod



Zasada optymalnej stymulacji

Elementy rehabilitacji



Indywidualnie dobrana farmakoterapia



Psychoterapia



Pomoc rodzinie pacjentów



psychoedukacja

Skuteczna terapia powinna

działać:



Przeciw objawom pozytywnym



Przeciw objawom negatywnym



Przeciw objawom afektywnym



Poprawiać funkcjonowanie poznawcze

Neuroleptyki II- giej generacji

przewyższają typowe

neuroleptyki bo:



Mają różnorodny sposób działania



Dają inne, mniej uciążliwe objawy
uboczne



Poprawiają jakość życia



Są lepiej tolerowane



Powodują mniejszą stygmatyzację



Powodują lepszą współpracę z pacjentem

Neuroleptyki II- giej

generacji



Klozapina



Amisulpryd



Olanzapina



Kwetiapina



Risperidon



Ziprasidon

Czynniki ważne dla współpracy

w leczeniu:



Rodzaj objawów psychopatologicznych



Skuteczność leku



Objawy niepożądane



Czas do początku działania



Brak wglądu

Brak współpracy w leczeniu

powoduje:



Częstsze zaostrzenia i rehospitalizacje



Gorszy przebieg choroby



Gorsze funkcjonowanie chorych

Psychoterapia indywidualna



Podtrzymująca

Dążenie do zmniejszenia doznawania stresu

związanego z chorobą i radzenie sobie z

nim

zmniejsza liczbę nawrotów



Zorientowana na
wgląd (tylko w
remisji)

Terapia grupowa



Grupy psychoedukacyjne



Grupy zorientowane na rozwiązywanie
problemu



Grupy psychoterapeutyczne

Psychoedukacja. Umiejętności

konieczne do prawidłowego

funkcjonowania w środowisku.



Umiejętność prowadzenia rozmowy i

rozwiązywania problemów



Aktywny udział pacjenta we własnej

farmakoterapii



Umiejętność rozpoznawania wczesnych

objawów psychotycznych



Zrozumienie objawów choroby i

problemów pacjenta przez rodzinę

Terapia rodzinna



Systemowa



Podtrzymująca

Jak pomóc rodzinie



Edukacja: przyczyny i objawy choroby



Odciążenie z poczucia winy



Wzmocnienie zdolności do przetrwania i
wyjścia z kryzysu



Edukacja: jak mądrze pomóc choremu



Przeciwdziałanie izolacji społecznej rodziny



Edukacja: wzorce organizacyjne i
komunikacyjne w rodzinie

Zasady ogólne prowadzenia

treningu behawioralnego:



Prowadzenie treningu rozpoczynamy po
nawiązaniu kontaktu terapeutycznego



Po ustąpieniu ostrych objawów psychotycznych



Trudności pacjenta formułuje się posługując się
prostymi przykładami z życia codziennego



Pacjent musi zawsze otrzymywać jasne instrukcje



Egzekwowanie od pacjenta częstych informacji
zwrotnych



Regularna ocena postępów pacjenta w treningu

Terapeuta- trener



Towarzyszy pacjentowi



Uczy go odgrywania ról



Modeluje



Udziela wzmocnień



Aktywnie sekunduje



Podpowiada

Nigdy niczego nie wykonuje za pacjenta

Aktywny udział pacjentów w

leczeniu farmakologicznym



Uzyskiwanie informacji o lekach



Zasady prawidłowego przyjmowania
leków



Rozpoznawanie skutków ubocznych



Uzgadnianie spraw związanych z
przyjmowaniem leków

Trening rozpoznawania

wczesnych objawów

psychotycznych

Trening obejmuje 4 zakresy

umiejętności:



Rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych



Radzenie sobie z sygnałami ostrzegawczymi



Radzenie sobie z objawami
stale utrzymującymi się



Unikanie alkoholu i narkotyków

Trening powrotu do

społeczeństwa

Treningi umiejętności

społecznych

prowadzenia rozwiązywania
Rozmowy problemów

Treningi aktywnego leczenia

Trening Trening
aktywnego

rozpoznawania

udziału w wczesnych
leczeniu objawów
farmakologicznym psychotycznych

Ryzyko próby samobójczej



20- 40% chorych podejmuje próby „S”
w tym 10- 13% próby dokonane



Najwięcej zachowań samobójczych-
pierwsze 10 lat choroby



Największe ryzyko - do 6 m. po hospitalizacji

- po ustąpieniu ostrego
- epizodu psychotycznego
- depresja
- tendencja nadużywania leków