NA ZIEMI WYZNACZONO
STREFY RÓŻNIĄCE SIĘ
OŚWIETLENIEM

Uczeń na ocenę

Dopuszczającą
(2)

•Podaj definicję ruchu obiegowego ziemi ,

podaj czas jego trwania

•Wymień najwazniejsze skutki ruchu

obiegowego ziemi

Dostateczną
(3)

•Wymień daty rozpoczynające pory roku

•Wyjaśnij pojęcie „ równonoc:

Dobrą (4)

Wskaz na globusie zwrotniki Raka i

Koziorożca oraz koła podbiegunowe.

Bardzo dobrą
(5)

Narysuj położenie Ziemi w stosunku do

Słońca w dniach rozpoczynających pory roku.

Gdzie przebiegają

zwrotniki i koła

podbiegunowe?

Str 54

Praca w grupach

• Nr 1 i 3 – strefa międzyzwrotnikowa
• Nr 5 i 8- strefa umiarkowana północna
• Nr 2 i 9 – strefa umiarkowana południowa

Nr 4 i 6 – strefa podbiegunowa północna
Nr 7 i 10- strefa podbiegunowa południowa

Zadania dla każdej grupy

1. Jakie równoleżniki ograniczają od

północy i południa daną strefę
oświetlenia?

2. Czy w danej strefie promienie

słoneczne padają prostopadle do
powierzchni ziemi? Jeśli tak, to ile
razy w ciągu roku i kiedy?

3. Jaki jest klimat w danej strefie i jakie

występują pory roku.

animacja

Zad 1

Co to jest klimat?

Klimatem nazywamy typowe stany atmosfery występujące na
Danym obszarze i powtarzające się każdego roku.

Stan

atmosfery

opisywany jest przy pomocy składników

klimatu,

które są takie same jak

składniki pogody

.

Zaliczają się do nich m.in.:
•

temperatura powietrza

,

•

opady atmosferyczne

,

•

ciśnienie atmosferyczne

,

•

wiatr

,

•

zachmurzenie

,

•

wilgotność powietrza

,

•

zjawiska pogodowe

.

Co to jest pogoda?

• Pogoda to stan atmosfery

w danej chwili, natomiast klimat
odnosi się do stanów atmosfery
w ciągu roku

.

• Jedną z cech klimatu jest

występowanie

pór roku

: wiosny,

lata, jesieni i zimy.

• Dlaczego

w jednych
miejscach jest
cieplej,
a w innych
zimniej?

• Czemu na

jednych
obszarach
deszcze padają
często, a na
innych rzadko?

Głównym czynnikiem decydującym o zróżnicowaniu
klimatycznym na Ziemi

jest 

ilość promieniowania

słonecznego, jaka dociera do jej powierzchni w ciągu
roku.

.

• Tam gdzie Słońce świeci najdłużej

i pod największym kątem, tam
dostarcza najwięcej ciepła. Na Ziemi
tym najcieplejszym obszarem jest
strefa między zwrotnikami. Natomiast
najmniej promieniowania słonecznego
dociera do obszarów
okołobiegunowych i tam jest
najzimniej

Wyż i niż atmosferyczny

Podział na strefy oświetlenia Ziemi jest następstwem ruchu
obiegowego naszej planety wokół Słońca.
W związku ze zmienną ilością promieniowania słonecznego,

jakie

dociera do powierzchni Ziemi, 

powietrze

znajdujące się

nad nią

(

atmosfera

) ogrzewa się w różnym stopniu i nieustannie

krąży,zgodnie z prawami fizyki, np.:
• ciepłe powietrze jest lżejsze od zimnego, dlatego unosi

się ku górze;

• powietrze przemieszcza się z obszaru wysokiego ciśnienia

(wyżu) w kierunku obszaru niskiego ciśnienia (niżu);

• ruch wirowy Ziemi powoduje odchylenia prostolinijnych

kierunków ruchu\

• Ruch powietrza w otoczeniu kuli ziemskiej

nazywany jest ogólną cyrkulacją atmosfery.
Polega ona na przemieszczaniu się wielkich mas
powietrza o określonych cechach. Słuchając
prognozy pogody często słyszymy o napływie
ciepłych lub chłodnych, wilgotnych bądź suchych
mas powietrza.

• I to właśnie te masy kształtują stany atmosfery

na danym obszarze.

Więcej na temat ogólnej cyrkulacji atmosfery możesz dowiedzieć się

tutaj

Czy pogoda i klimat zależą tylko

od rodzaju napływających mas

powietrza?

• Stany

atmosfery

zależą przede wszystkim

od rodzaju napływających mas powietrza.
Natomiast to jakie masy powietrza napłyną nad
dany obszar uzależnione jest od

czynników

klimatotwórczych

, do których zaliczają się:

• szerokość geograficzna,
• ukształtowanie terenu,
• wysokość nad poziomem morza,
• odległość od morza,
• prądy morskie,
• działalność człowieka.

Jakie strefy klimatyczne

występują na Ziemi? 

Obszar kuli ziemskiej podzielony zostały na

strefy klimatyczne oraz typy klimatu.

Głównym kryterium tego podziału są:
temperatury powietrza i opady

atmosferyczne, a w

szczególności ich roczny przebieg.

Wykres składników klimatu

Zmiany tych 2 składników
klimatu bardzo często
przedstawiane są na jednym
wykresie
Na jego podstawie można
wyróżnić m.in.

• okresy cieplejsze (lata)
•  chłodniejsze (zimy),
• pory suche i wilgotne
(deszczowe).

Na kuli ziemskiej wyróżniono 5

rodzajów stref klimatycznych:

• równikową,
• zwrotnikową,
• podzwrotnikową,
• umiarkowaną,
• okołobiegunową (polarną).

• Ich rozmieszczenie przedstawia

mapa poniżej.

• Warto zwrócić uwagę, że strefy te – podobnie

jak strefy oświetlenia Ziemi – położone są
symetrycznie względem równika. Mamy zatem
jedną strefę równikową i po dwie strefy
zwrotnikowe, podzwrotnikowe, umiarkowane
i okołobiegunowe (polarne).

• W obrębie każdej strefy wyróżnione zostały

typy klimatu,

• morski,
• kontynentalny,
• wilgotny,
• suchy itp.

STREFA RÓWNIKOWA

• Cechuje się wysokimi

temperaturami przez cały rok.

• Występują tu pory

deszczowe, które wiążą się
z górowaniem Słońca
w zenicie (efektem tego są
codzienne deszcze zenitalne).

• W pobliżu równika w ciągu

roku mamy dwie pory
deszczowe, a w klimatach
podrównikowych (bardziej
odległych od równika) – jedną.

Występowanie

STREFA ZWROTNIKOWA

• Dominują tu

klimaty suche
i gorące
(pustynne).
Typy wilgotne
zajmują niewielkie
obszary wzdłuż
wybrzeży
morskich.

 

                                                                    

                                                                        
                                                                        
                                                                        
                                                                        
   

Występowanie strefy zwrotnikowej

 Sahara, Kalahari, Płw. Arabski,
 zach. i środkowa Australia
 Wielka Kotlina w Ameryki Północnej
 Wybrzeża Zatoki Meksykańskiej
 wsch. Australia
 Floryda
 Indie, Płw. Indochiński

Krajobrazy strefy zwrotnikowej

Pustynia kamienista

Pustynia piaszczysta

STREFA

PODZWROTNIKOWA

• można tujuż wyróżnić znane nam pory

roku: wiosnę,lato, jesień i zimę.

• W typie wilgotnym –śródziemnomorskim

– lata są zazwyczaj gorące i suche, a zimy
niezbyt chłodne i przeważnie deszczowe.

• Typ suchy klimatu podzwrotnikowego jest

podobny do klimatu zwrotnikowego, tyle
że nieco chłodniejszy
w okresie zimowym.

Charakterystyka Strefy Podzwrotnikowej

 średnia temperatura roczna 10-20°C,
 średnia temperatura najchłodniejszego miesiąca

waha się 0-10°C

 opady w chłodniejszej porze roku

Występowanie strefy podzwrotnikowej

 Wybrzeża Morza Śródziemnego
 Wyżyna Irańska
 Kalifornia i pd. część Australii
 Południowo - wschodnie obszary Chin i Korei
 Nizina Turańska
 pustynia Gobi
 Wyżyna Prerii

STREFA UMIARKOWANA – Wyróżnia się

w niej 3 główne typy klimatu: morski,
kontynentalny i przejściowy.
Typ morski charakteryzuje się zwiększoną ilością
opadów oraz mniejszymi wahaniami temperatury
w ciągu roku.
Typ kontynentalny to mała ilość opadów i duże
wahania temperatury (zarówno roczne, jak
i dobowe). W typie przejściowym okresowo
zaznaczają się większe wpływy klimatów
morskich bądź kontynentalnych.

STREFA UMIARKOWANA

Strefy klimatyczne świata

Charakterystyka strefy umiarkowanej

 Średnia roczna 0-10°C
 opady występują w różnych porach roku
 pory roku wyznacza przebieg temperatury
 W zimie najczęściej opady śniegu

Strefy klimatyczne świata

Występowanie strefy

Zachodnia Europa
Południowa Syberia i Kanada , wschodnia Europa
Polska
Chiny północno-wschodnie, północna Japonia
Islandia, Norwegia
Środkowa Syberia i Kanada północna, Szwecja

i Finlandia

Spotykane strefy krajobrazowe to strefa lasów

liściastych
mieszanych i iglastych

STREFA OKOŁOBIEGUNOWA
(POLARNA) – notowane tam są
niskie temperatury przez cały
rok. Opady to przede
wszystkim śnieg
i jest ich raczej niewiele. Nie
ma klasycznych pór roku, są za
to trwające po kilka miesięcy
dni i noce polarne.

• STREFA OKOŁOBIEGUNOWA

Charakterystyka strefy okołobiegunowej

 Średnia temperatura roczna poniżej 0°C,
 opady małe z przewagą śnieżnych,
 pory roku określa długość dnia i nocy
 Występuje dzień i noc polarna

Strefy klimatyczne świata

Występowanie strefy okołobiegunowej

 Północna Syberia,
 Kanada Alaska
 Antarktyda,
 Grenlandia,
 wyspy Arktyki,
 północne krańce Syberii
 Spotykane krajobrazy to tudra i pustynia lodowa

Zad , dom

zad 2-4