III WWL RKZ GOSP MINERAL

background image

Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń

Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń

równowagi

równowagi

kwasowo – zasadowej i wodno -

kwasowo – zasadowej i wodno -

elektrolitowej.

elektrolitowej.

Dr n. med. Marek Łobos

Dr n. med. Marek Łobos

Międzywydziałowa Katedra Diagnostyki Laboratoryjnej i

Międzywydziałowa Katedra Diagnostyki Laboratoryjnej i

Molekularnej

Molekularnej

Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej i Biochemii Klinicznej

Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej i Biochemii Klinicznej

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

background image

Rozpoznanie hiponatremii – badania

Rozpoznanie hiponatremii – badania

laboratoryjne.

laboratoryjne.

Monitorowanie natremii w surowicy - (przy ciężkiej początkowo co

Monitorowanie natremii w surowicy - (przy ciężkiej początkowo co

godzinę).

godzinę).

Oszacowanie niedoboru sodu (hiponatremia ostra, przewlekła) wg

Oszacowanie niedoboru sodu (hiponatremia ostra, przewlekła) wg

wzoru:

wzoru:

Na

Na

niedobór

niedobór

[mmol/l] = ( Na

[mmol/l] = ( Na

docelowe

docelowe

– Na

– Na

aktualne

aktualne

) x 0,6 x m.c.[kg]

) x 0,6 x m.c.[kg]

Na

Na

docelowe

docelowe

= 140 mmol/l

= 140 mmol/l

wartość środkowa prawidłowego stężenia

wartość środkowa prawidłowego stężenia

sodu w

sodu w

surowicy

surowicy

Na

Na

aktualne

aktualne

aktualne stężenie Na w surowicy [mmol/l]

aktualne stężenie Na w surowicy [mmol/l]

Oszacowanie nadmiaru wolnej wody w PPK (

Oszacowanie nadmiaru wolnej wody w PPK (

powinna być usunięta w toku

powinna być usunięta w toku

leczenia

leczenia

)

)

Nadmiar wolnej wody [litry] = Na

Nadmiar wolnej wody [litry] = Na

aktualne

aktualne

/ 140 [mmol/l] x 0,6 x m.c. [kg]

/ 140 [mmol/l] x 0,6 x m.c. [kg]

Oznaczenie stężenia: potasu, kreatyniny, glukozy.

Oznaczenie stężenia: potasu, kreatyniny, glukozy.

Monitorowanie diurezy.

Monitorowanie diurezy.

background image

Rozpoznanie hiponatremii – badania

Rozpoznanie hiponatremii – badania

laboratoryjne.

laboratoryjne.

Pomiar osmolalności surowicy/osocza

Pomiar osmolalności surowicy/osocza

:

:

niska wskazuje na hiponatremię hipotoniczną i wyklucza

niska wskazuje na hiponatremię hipotoniczną i wyklucza

hiponatremię rzekomą i hipertoniczną.

hiponatremię rzekomą i hipertoniczną.

Pomiar osmolalności moczu:

Pomiar osmolalności moczu:

wskazówka ciężkości upośledzenia rozcieńczania moczu.

wskazówka ciężkości upośledzenia rozcieńczania moczu.

Oznaczenie stężenia sodu w moczu:

Oznaczenie stężenia sodu w moczu:

Stężenie Na w moczu poniżej 10 mmol/l – utrata Na drogą

Stężenie Na w moczu poniżej 10 mmol/l – utrata Na drogą

pozanerkową, powyżej 20 mmol/l drogą nerek.

pozanerkową, powyżej 20 mmol/l drogą nerek.

Ocena GFR:

Ocena GFR:

przydatne aby odpowiedzieć czy mamy do czynienia z

przydatne aby odpowiedzieć czy mamy do czynienia z

niewydolnością nerek.

niewydolnością nerek.

Badania hormonalne:

Badania hormonalne:

w niedoczynności tarczycy, w

w niedoczynności tarczycy, w

niewydolności nadnerczy.

niewydolności nadnerczy.

background image

Badania diagnostyczne w hipernatremii.

Badania diagnostyczne w hipernatremii.

Monitorowanie terapii poprzez częste oznaczanie stężeń

Monitorowanie terapii poprzez częste oznaczanie stężeń

sodu w surowicy

sodu w surowicy

Oznaczanie stężenia potasu i kreatyniny

Oznaczanie stężenia potasu i kreatyniny

Monitorowanie diurezy.

Monitorowanie diurezy.

Ocena stanu nawodnienia poprzez oszacowanie niedoboru

Ocena stanu nawodnienia poprzez oszacowanie niedoboru

wody w PPK

wody w PPK

(która powinna być podana w toku leczenia)

(która powinna być podana w toku leczenia)

background image

Ocena niedoborów wody - leczenie

Ocena niedoborów wody - leczenie

hipernatremii

hipernatremii

Wyliczenie przybliżonego deficytu/niedoboru wody ze

Wyliczenie przybliżonego deficytu/niedoboru wody ze

wzoru:

wzoru:

H

H

2

2

O

O

deficyt/niedobór

deficyt/niedobór

= TBW x ([Na

= TBW x ([Na

zmierzone

zmierzone

] – [Na

] – [Na

docelowe

docelowe

]) / [Na

]) / [Na

docelowy

docelowy

]

]

TBW Mężczyźni = 0,6 x masa ciała (kg)

TBW Mężczyźni = 0,6 x masa ciała (kg)

- TBW – całkowita

- TBW – całkowita

woda ustroju

woda ustroju

TBW Kobiety = 0,5 x masa ciała (kg)

TBW Kobiety = 0,5 x masa ciała (kg)

- TBW – całkowita woda

- TBW – całkowita woda

ustroju

ustroju

Wzór podaje przybliżoną ilość wody jaką należy podać, żeby

Wzór podaje przybliżoną ilość wody jaką należy podać, żeby

zredukować stężenie sodu do wartości docelowej czyli ok.

zredukować stężenie sodu do wartości docelowej czyli ok.

140 mmol/l.

140 mmol/l.

background image

Rozpoznanie hipokaliemii

Rozpoznanie hipokaliemii

Najbardziej przydatny test różnicujący nerkową i

Najbardziej przydatny test różnicujący nerkową i

pozanerkową utratę potasu to ocena dobowej utraty

pozanerkową utratę potasu to ocena dobowej utraty

potasu z moczem – oznaczenie stężenia w moczu (z

potasu z moczem – oznaczenie stężenia w moczu (z

dobowej zbiórki moczu).

dobowej zbiórki moczu).

Utrata potasu z moczem > 20 mmol/l/dobę przemawia

Utrata potasu z moczem > 20 mmol/l/dobę przemawia

za utratą nerkową.

za utratą nerkową.

Oznaczanie kaliemii w surowicy

Oznaczanie kaliemii w surowicy

Kontrola gazometrii krwi

Kontrola gazometrii krwi

Oznaczenie: kreatyniny, mocznika, sodu, morfologia krwi,

Oznaczenie: kreatyniny, mocznika, sodu, morfologia krwi,

glikemii.

glikemii.

Stałe monitorowanie EKG.

Stałe monitorowanie EKG.

background image

Zaburzenia gospodarki wodno – sodowej.

Zaburzenia gospodarki wodno – sodowej.

Zmiany toniczności, stężeń Na

Zmiany toniczności, stężeń Na

+

+

, Ht, Hb i TP.

, Ht, Hb i TP.

Zmiany wody i sodu w organizmie są ze sobą powiązane i zaburzenia

Zmiany wody i sodu w organizmie są ze sobą powiązane i zaburzenia

należy rozpatrywać łącznie.

należy rozpatrywać łącznie.

Na

+

Ht

Hb

TP

Przewodnien

ie

(hiperwolemia)

izotoniczne

N

N

objętości PPK

normonatremia

Przewodnien

ie

hipotoniczne

objętości PPK

hiponatremia

N

N

Przewodnien

ie

hipertoniczn

e

objętości PPK

hipernatremia

Odwodnieni

e

(hipowolemia)

izotoniczne

N

N

objętości PPK

normonatremia

Odwodnieni

e

hipotoniczne

objętości PPK

hiponatremia

Odwodnieni

e

hipertoniczn

e

N lub objętości

PPK

hipernatremia

N

N

background image

Podstawowe pojęcia w równowadze

Podstawowe pojęcia w równowadze

kwasowo – zasadowej RKZ

kwasowo – zasadowej RKZ

pH

pH

zakres referencyjny 7,35 – 7,45

zakres referencyjny 7,35 – 7,45

Parametr konieczny do stwierdzenie kwasicy

Parametr konieczny do stwierdzenie kwasicy

lub alkalozy.

lub alkalozy.

Ze względu na mechanizmy kompensacyjne wartości

Ze względu na mechanizmy kompensacyjne wartości

prawidłowe lub bliskie prawidłowym nie wykluczają zaburzeń

prawidłowe lub bliskie prawidłowym nie wykluczają zaburzeń

w rkz.

w rkz.

background image

Podstawowe pojęcia w równowadze

Podstawowe pojęcia w równowadze

kwasowo – zasadowej RKZ

kwasowo – zasadowej RKZ

pCO

pCO

2

2

zakres referencyjny

zakres referencyjny

35

35

45

45

mmHg

mmHg

ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla

ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla

wskaźnik zaburzeń oddechowych

wskaźnik zaburzeń oddechowych

pCO2 < 35 mmHg – HIPOKAPNIA

pCO2 < 35 mmHg – HIPOKAPNIA

- hiperwentylacja

- hiperwentylacja

pęcherzykowa

pęcherzykowa

ALKALOZA ODDECHOWA

ALKALOZA ODDECHOWA

lub KOMPEMSACJA KWASICY METABOLICZNEJ

lub KOMPEMSACJA KWASICY METABOLICZNEJ

pCO2

pCO2

>

>

45mmHg - HIPERKAPNIA

45mmHg - HIPERKAPNIA

– hipowentylacja

– hipowentylacja

pęcherzykowa

pęcherzykowa

KWASICA ODDECHOWA

KWASICA ODDECHOWA

lub KOMPENSACJA ALKALOZY METABOLICZNEJ

lub KOMPENSACJA ALKALOZY METABOLICZNEJ

background image

Podstawowe pojęcia w równowadze

Podstawowe pojęcia w równowadze

kwasowo – zasadowej RKZ

kwasowo – zasadowej RKZ

pO

pO

2

2

zakres referencyjny

zakres referencyjny

85 – 100

85 – 100

mmHg

mmHg

ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej

ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej

– jest wskaźnikiem

– jest wskaźnikiem

pobierania tlenu przez płuca

pobierania tlenu przez płuca

Wysokie wartości we krwi tętniczej –

Wysokie wartości we krwi tętniczej –

hiperoksemia

hiperoksemia

Niskie wartości we krwi tętniczej –

Niskie wartości we krwi tętniczej –

hipoksemia

hipoksemia

background image

Podstawowe pojęcia w równowadze

Podstawowe pojęcia w równowadze

kwasowo – zasadowej RKZ

kwasowo – zasadowej RKZ

c

c

tO

tO

2

2

zakres referencyjny

zakres referencyjny

19 – 21,0 ml/dl

19 – 21,0 ml/dl

Całkowite stężenie tlenu we krwi tętniczej:

Całkowite stężenie tlenu we krwi tętniczej:

.

.

background image

Podstawowe pojęcia w równowadze

Podstawowe pojęcia w równowadze

kwasowo – zasadowej RKZ

kwasowo – zasadowej RKZ

p

p

50

50

zakres referencyjny

zakres referencyjny

25 – 29 mmHg (dorośli)

25 – 29 mmHg (dorośli)

Ciśnienie parcjalne tlenu przy 50% saturacji krwi (połowicznym

Ciśnienie parcjalne tlenu przy 50% saturacji krwi (połowicznym

wysyceniu krwi) –

wysyceniu krwi) –

odzwierciedla powinowactwo Hb do tlenu

odzwierciedla powinowactwo Hb do tlenu

.

.

opisuje pozycję ODC (krzywa dysocjacji tlenu),

opisuje pozycję ODC (krzywa dysocjacji tlenu),

która charakteryzuje uwalnianie tlenu do

która charakteryzuje uwalnianie tlenu do

tkanek.

tkanek.

background image

Podstawowe pojęcia w równowadze

Podstawowe pojęcia w równowadze

kwasowo – zasadowej RKZ

kwasowo – zasadowej RKZ

sO

sO

2

2

zakres referencyjny

zakres referencyjny

(dorośli) 95 – 98%

(dorośli) 95 – 98%

Saturacja – wysycenie hemoglobiny tlenem –

Saturacja – wysycenie hemoglobiny tlenem –

odsetek utlenowanej hemoglobiny w odniesieniu do ilości

odsetek utlenowanej hemoglobiny w odniesieniu do ilości

hemoglobiny posiadającej zdolność przenoszenia tlenu.

hemoglobiny posiadającej zdolność przenoszenia tlenu.

background image

Podstawowe pojęcia w równowadze

Podstawowe pojęcia w równowadze

kwasowo – zasadowej RKZ

kwasowo – zasadowej RKZ

akt

akt

HCO

HCO

3

3

-

-

lub c

lub c

HCO

HCO

3

3

zakres referencyjny

zakres referencyjny

(dorośli) 22 – 30

(dorośli) 22 – 30

mmol/l

mmol/l

Aktualne stężenie wodorowęglanów

Aktualne stężenie wodorowęglanów

(dwuwęglanów) w osoczu:

(dwuwęglanów) w osoczu:

Parametr wyliczany z równania Hendersona – Hasselbalcha na

Parametr wyliczany z równania Hendersona – Hasselbalcha na

podstawie oznaczonych wartości pH i pCO

podstawie oznaczonych wartości pH i pCO

2

2

.

.

Podwyższony poziom

Podwyższony poziom

HCO

HCO

3

3

-

-

może być

może być

spowodowany

spowodowany

alkalozą

alkalozą

metaboliczną lub reakcją kompensacyjną w kwasicy

metaboliczną lub reakcją kompensacyjną w kwasicy

oddechowej.

oddechowej.

Obniżony poziom

Obniżony poziom

HCO

HCO

3

3

-

-

występuje

występuje

w kwasicy metabolicznej lub

w kwasicy metabolicznej lub

jako mechanizm kompensacyjny w alkalozie oddechowej.

jako mechanizm kompensacyjny w alkalozie oddechowej.

Wyniki należy interpretować zawsze w odniesieniu do pCO

Wyniki należy interpretować zawsze w odniesieniu do pCO

2

2

i pH.

i pH.

background image

Podstawowe pojęcia w równowadze

Podstawowe pojęcia w równowadze

kwasowo – zasadowej RKZ

kwasowo – zasadowej RKZ

BE lub ABE

BE lub ABE

zakres referencyjny

zakres referencyjny

(dorośli) 0 - ± 2,5 mmol/l

(dorośli) 0 - ± 2,5 mmol/l

Aktualny nadmiar/niedobór zasad we krwi:

Aktualny nadmiar/niedobór zasad we krwi:

BE to różnica pomiędzy ilością zasad buforowych we krwi

BE to różnica pomiędzy ilością zasad buforowych we krwi

a wartością prawidłową.

a wartością prawidłową.

Wynik BE należy interpretować zawsze w odniesieniu do pCO

Wynik BE należy interpretować zawsze w odniesieniu do pCO

2

2

i

i

pH.

pH.

background image

Podstawowe pojęcia w równowadze

Podstawowe pojęcia w równowadze

kwasowo – zasadowej RKZ

kwasowo – zasadowej RKZ

LA – Luka anionowa

LA – Luka anionowa

zakres referencyjny

zakres referencyjny

(dorośli) 10 – 18

(dorośli) 10 – 18

mmol/l

mmol/l

Wartość pomocna w diagnostyce różnicowej kwasicy

Wartość pomocna w diagnostyce różnicowej kwasicy

metabolicznej:

metabolicznej:

-

Kwasica metaboliczna ze zwiększoną LA,

Kwasica metaboliczna ze zwiększoną LA,

wskazuje na

wskazuje na

podwyższony poziom kwasów organicznych,

podwyższony poziom kwasów organicznych,

-

Kwasica metaboliczna z prawidłową LA,

Kwasica metaboliczna z prawidłową LA,

jest wynikiem utraty

jest wynikiem utraty

dwuwęglanu

dwuwęglanu

background image

Podstawowy profil badań równowagi

Podstawowy profil badań równowagi

kwasowo – zasadowej i wodno – elektrolitowej

kwasowo – zasadowej i wodno – elektrolitowej

1.

1.

Badanie gazometryczne

Badanie gazometryczne

(krew tętnicza/arterializowana).

(krew tętnicza/arterializowana).

2. Elektrolity w surowicy i moczu.: sód Na

2. Elektrolity w surowicy i moczu.: sód Na

+

+

, potas K

, potas K

+

+

,chlorki

,chlorki

Cl ¯

Cl ¯

3. Luka anionowa LA.

3. Luka anionowa LA.

4. Hemoglobina (do prawidłowego wyliczenie BE).

4. Hemoglobina (do prawidłowego wyliczenie BE).

6. Hematokryt.

6. Hematokryt.

7. RBC i wskaźniki czerwonokrwinkowe (MCV).

7. RBC i wskaźniki czerwonokrwinkowe (MCV).

8. Osmolalność osocza i moczu.

8. Osmolalność osocza i moczu.

9. Mocznik i kreatynina w surowicy.

9. Mocznik i kreatynina w surowicy.

10. Glukoza w surowicy.

10. Glukoza w surowicy.

Rozszerzony profil badań równowagi

Rozszerzony profil badań równowagi

kwasowo – zasadowej

kwasowo – zasadowej

11. Albuminy osocza / surowicy.

11. Albuminy osocza / surowicy.

12. Stężenie białka całkowitego.

12. Stężenie białka całkowitego.

13. Wapń zjonizowany osocza.

13. Wapń zjonizowany osocza.

background image

Rozpoznawanie zaburzeń rkz.

Rozpoznawanie zaburzeń rkz.

pH (7.35 – 7.45) 7.40

pH (7.35 – 7.45) 7.40

< 7.35 kwasica

< 7.35 kwasica

;

;

> 7.45

> 7.45

zasadowica

zasadowica

pH w normie – brak zaburzeń rkz lub zaburzenie mieszane

pH w normie – brak zaburzeń rkz lub zaburzenie mieszane

(np. równoczesne występowanie kwasicy i zasadowicy)

(np. równoczesne występowanie kwasicy i zasadowicy)

akt. HCO

akt. HCO

3

3

(22 – 30 mmol/l) 26

(22 – 30 mmol/l) 26

HCO

HCO

3

3

< 22 kwasica metaboliczna ;

< 22 kwasica metaboliczna ;

HCO

HCO

3

3

> 30 zasadowica metaboliczna

> 30 zasadowica metaboliczna

pCO

pCO

2

2

(35 – 45 mmHg) 40

(35 – 45 mmHg) 40

pCO

pCO

2

2

> 40 kwasica oddechowa ;

> 40 kwasica oddechowa ;

< 40 zasadowica oddechowa

< 40 zasadowica oddechowa

background image

Ocena równowagi kwasowo-zasadowej

Ocena równowagi kwasowo-zasadowej

background image

CAŁKOWITA WODA ORGANIZMU (CWO/TBW)

M: ok. 60% masy ciała

K: ok. 50% masy ciała

PRZESTRZEŃ

WEWNĄTRZKOMÓRKOWA

ok. 2/3 TBW

stanowi objętość

wewnątrzkomórkową (IVFV)

M.: ok. 40% m.c. K: ok. 35 %

m.c.

PRZESTRZEŃ POZAKOMÓRKOWA

ok. 1/3 TBW

stanowi objętość pozakomórkową

(ECFV)

ok. 15 – 20 % m.c.

PŁYN

ŚRÓDNACZYNIOW

Y

osocze/ krew

-stanowi ok. ¼

ECFV

ok. 5% m.c.

PŁYN

ŚRÓDMIĄŻSZOWY

stanowi ok. ¾

ECFV ok.

10 – 15 % m.c.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
III WWL DIAGN LAB CHORÓB NEREK i DRÓG MOCZ
III WWL DIAGN LAB CHORÓB WĄTROBY I DRÓG ŻÓŁ
III WWL DIAGN LAB CHORÓB NEREK i DRÓG MOCZ
Polityka gosp. III, Tomidajewicz, Pytania z polityki gospodarczej, Dzienne I tura
Polityka gosp. III, Tomidajewicz, ściąga do poprawki , TEORIA SPOŁECZNEJ GOSPODARKI RYNKOWEJ
Polityka gosp. III, Tomidajewicz, Rozdz3, Rozdz
pytania egzamin 0 ZMOO, studia, MSU - geo gosp, sem III, STP, od Moni
Polityka gosp. III, Tomidajewicz, system , CELE DZIAŁALNOŚCI GOSP
01. nozologia rkz wstrzas skrot prezentacji, medycyna, III rok, patofizjologia
gosp.wodn, Studia, UR OŚ, semestr III, gospodarka wodno-ściekowa, egzamin
Wyklad 24 luty 2009, studia, MSU - geo gosp, sem III, GPST, od Zuzi
gosp HOH i RKZ
Ściąga fota dane do ściągi, studia, MSU - geo gosp, sem III, CPO, od Moni
Ściąga fota ostateczna ver, studia, MSU - geo gosp, sem III, CPO, od Moni
SCALENIE PKTY 1-3, studia, MSU - geo gosp, sem III, GPST
Pytania z RKZ 2009 z prawidow odpowiedzi-1, III rok, Patofizjologia, 2 koło nerki pokarmowy rkz, Gie
taran gpst 789, studia, MSU - geo gosp, sem III, GPST

więcej podobnych podstron