REASEKURACJ

Normy prawne:

Ustawa o działalności

ubezpieczeniowej, Tekst jednolity z
13.07.2011 r.

Reasekuracja-

jest

pewnym

typem

ubezpieczenia, w którym wymaga się
akceptacji przez jednego ubezpieczyciela,
zwanego reasekuratorem, całości lub części
ryzyka

przejętego

przez

innego

ubezpieczyciela,

nazwanego

cedentem

(reasekurowanym) w zamian za przekazaną
składkę.

Ubezpieczający

Zakład ubezpieczeń

(cedent)

Zakład ubezpieczeń

(cedent)

Reasekurator

(cesjonariusz)

Reasekurator

(cesjonariusz)

ryzyko
składk
a

świadczenie
(odszkodowanie
)

część
ryzyka i
składki

część
świadczeń
(odszkodowań
)

Umowa
ubezpieczeni
a

Umowa
reasekuracji

Reasekuracja to

•

umowa nienazwana czyli zawarta w granicach

tzw., swobody umów, nie jest w sposób

szczegółowy unormowana , brak regulacji

prawnej w KC

•

konsensualna, dochodzi do skutku poprzez

samo złożenie zgodnych oświadczeń woli

przez strony

•

kazualna( umowa jest nieważna jeśli nie

istnieje przedmiot ochrony, w zachowaniu

którego ubezpieczający posiada interes)

•

odpłatna

•

najwyższej dobrej wiary( strony darzą się

najwyższym zaufaniem)

REASEKURACJA

•

minimalizuje ryzyko niewypłacalności

•

chroni przed ryzykiem ubezpieczyciela

•

ubezpieczenie ubezpieczenia

•

ubezpieczenie zakładu ubezpieczeń

•

ubezpieczenie pośrednie

•

przedłużenie ubezpieczenia

•

metoda wielokrotnej dywersyfikacji ryzyk

•

zakład ubezpieczeń może mieć wielu

reasekuratorów

•

dalsze reasekurowanie ryzyka to

retrocesja

Funkcje reasekuracji:

finansowa – reasekuratorzy ponoszą ciężar

finansowy znacznej części wypłacalnych

świadczeń ubezpieczeniowych, a

niekiedy wypłacają te świadczenia

bezpośrednio ubezpieczonym.

gwarancyjna – reasekuratorzy gwarantują

zakładom ubezpieczeń zdolność finansową

wykonania ich zobowiązań z tytułu

wszystkich umów ubezpieczenia,

niezależnie od ich liczby i wielkości szkód

Funkcje reasekuracji:

techniczna – reasekuracja chroni zakłady

ubezpieczeń przed nadmiernym wzrostem

szkodliwości w danym okresie, będącym

skutkiem sporadycznych katastrof albo

wystąpienia okresu wielkiego skupienia szkód

mniejszych

kapitałotwórcza – operacje reasekuracyjne

powodują koncentrację znacznych środków

finansowych w skali krajowej i międzynarodowej

Funkcje reasekuracji:

stabilizująca – reasekuracja przeciwdziała

gwałtownym zachwianiom koniunktury na
krajowych rynkach ubezpieczeniowych

tezauryzacyjna – jest źródłem wpływów

finansowych dla reasekuratorów i
reasekurowanych zwiększanie pojemności rynku
ubezpieczeń – dzięki reasekuracji nawet zakład
ubezpieczeń o niewielkim kapitale własnym może
ubezpieczyć praktycznie każde ryzyko

globalizacji rynków kapitałowych – reasekuracja

międzynarodowa tworzy jeden wielki, globalnie
powiązany rynek kapitałowy

Funkcje reasekuracji:

* wtórny podział ryzyka jako

podstawowa funkcja reasekuracji

* funkcja niesienia fachowej pomocy

ubezpieczycielom

Podział reasekuracji:

Ze względu na rolę zakładu

w procesie transferu ryzyka

Reasekuracja czynna

Reasekuracja bierna

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuracja czynna – przyjmowanie przez

reasekuratora odpowiedzialności za części lub
całe ryzyko odstępowane przez zakład
ubezpieczeń

Reasekuracja bierna – odstępowanie przez

zakład ubezpieczeń reasekuracji w części lub
całości ubezpieczonego przez niego ryzyka w
celu wspólnego ponoszenia ciężaru
odpowiedzialności.

Rodzaje reasekuracji:

Funkcje reasekuracji biernej
dywersyfikacja ryzyka
zwiększenie pojemności

ubezpieczeniowej

stabilizacja szkodowości
zmniejszenie wymagań kapitałowych dla

Podział reasekuracji:

Ze względu na cechę krajowości

Operacji

Reasekuracja krajowa

Reasekuracja zagraniczna

Podział reasekuracji:

Ze względu na skalę rozłożenia

ryzyka

Reasekuracja prosta

(cesja)

Retrocesja

Rodzaje reasekuracji:

Retrocesja – cesja przez reasekuratora

części ryzyka do
następnego reasekuratora.

Retrocesja zachodzi tylko między

reasekuratorami i trwa tak długo, aż
wyczerpane zostaną potrzeby wtórnego i
dalszych podziałów ryzyka.

Podział reasekuracji:

Ze względu na typ umowy

fakultatywn

obligatoryjna

Obligatoryjno-

fakultatywna

Fakultatywno-

obligatoryjna

Poole

Reasekuracyjne

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuracja fakultatywna –

przekazywanie przez ubezpieczyciela

reasekuratorowi indywidualnie

poszczególnych ryzyk lub grup ryzyk,

umożliwiające każdorazowo ich ocenę,

swobodne ustalenie warunków

oferowanych udziałów.

Wysokość składki reasekuracyjnej ustalana

jest każdorazowo umową między

ubezpieczycielem a reasekuratorem.

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuracja obligatoryjna –

obejmowanie przez reasekuratora w

ustalonym okresie wszystkich

przekazywanych przez niego ryzyk określoną

umową. Rozliczenia między

ubezpieczycielem a reasekuratorem

odbywają się w określonych terminach na

podstawie przekazywanych wykazów

należnej reasekuratorowi składki i prowizji

oraz wykazów obciążeń z tytułu udziału

reasekuratora w wypłaconych

odszkodowaniach.

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuracja fakultatywno -

obligatoryjna (otwartej ochrony) jest

metodą zawierającą zarówno pewne

elementy reasekuracji dobrowolnej, jak i

obligatoryjnej. Umowa tego typu daje

cedentowi prawo swobodnej decyzji co

do tego, jakie rodzaje ryzyka i w jakiej

części przekazać reasekuratorowi, który

przyjmuje je automatycznie, nie mając

prawa do odmowy.

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuacja obligatoryjno –

fakultatywna – cedent jest zobowiązany

oferować reasekuratorowi określone

ryzyko, a reasekurator ma swobodę

wyboru odnośnie do przyjęcia

oferowanego ryzyka. Cedent oferuje więc

ramowo określone ryzyko, ale ostateczna

decyzja należy do reasekuratora.

Rodzaje reasekuracji:

Poole reasekuracyjne (reasekuracja

syndykatowa) – porozumienie grup

ubezpieczycieli, którzy łączą się w celu

lepszego rozłożenia ryzyka. Uczestnicy

porozumienia przekazują do poolu część lub

całość swoich portfeli ubezpieczeniowych,

które następnie – po wymieszaniu i podziale –

są umieszczane u nich z powrotem w
przyjętych, określonych proporcjach.

Zarządzane przez:

1) powołany do życia nowy zakład

reasekuracyjny

2) wybrany spośród uczestników umowy.

Podział reasekuracji:

Ze względu na sposób rozliczeń

Reasekuracja

proporcjonalna

Reasekuracja

nieproporcjonalna

Ustalenie udziału reasekuratora w
każdym oddanym mu do pokrycia
ryzyku w umówionym stosunku do
udziału własnego reasekurowanego (
udział reasekuratora w składkach i
szkodach ustala się w takim samym
stosunku, w jakim został ustalony
jego udział w ryzyku)

REASEKURACJA

PROPORCJONALNA

REASEKURACJA

NIEPROPORCJONALNA

Brak ustalenia z góry udziału reasekuratora w

umówionym stosunku do udziału własnego

reasekurowanego. Ustala się jednak granice, w

jakich po wystąpieniu szkody reasekurator

będzie pokrywał szkody lub szkodowość (nie

określa się przy podziale ryzyka pomiędzy

reasekurowanego a reasekuratora żadnych z

góry

określonych

proporcji,

umowy

reasekuracyjne tego typu nie przewidują

przekazywania do reasekuracji poszczególnych

rodzajów ryzyka)

RESEKURACJA

FAKULTATYWNA

OBLIGATORYJNA

PROPORCJONALN
A

NIEPROPORCJONALNA

PROPORCJONALNA

NIEPROPORCJONALNA

NADWYŻKI SZKÓD

NADWYŻKI
SZKODOWOŚCI

KWOTOWA

EKSCEDENTOW
A

MIESZANA

NA RYZYKO

NA ZDARZENIE

REASEKURACJA FAKULTATYWNA

NIEPROPORCJONALNA NADWYŻEK

SZKÓD

Reasekurator zobowiązany jest na podstawie umowy do

pokrycia tej części szkód, które są wyższe od ustalonej sumy

udziału własnego reasekurowanego (cedenta) w szkodzie, a

niższe od określonej w umowie sumy stanowiącej górną

granicę odpowiedzialności reasekuratora (reasekurowany

decyduje o reasekuracji danego ryzyka)
Składkę jaką płaci reasekuratorowi reasekurowany, określa

się zwykle w drodze negocjacji. Umowy tego typu mogą

występować łącznie z umowami reasekuracji proporcjonalnej

(kwotowej i ekscedentowej) i stosuje się je przy

ubezpieczeniach, gdzie mogą wystąpić szkody zbiorowe o

charakterze katastrofalnym.

Umowa nadwyżki szkody w

reasekuracji

nieproporcjonalnej

250

700

800

Limit pokrycia reasekuracyjnego (700
tys. zł)

Priorytet (250 tys. zł)

Udział reasekuratora (450 tys.
zł)

Grupy ryzyka

Wysokość
szkód w tys. zł

1 2 3
4

Umowa nadwyżki szkody w

reasekuracji

nieproporcjonalnej

Limit udziału reasekuratora ustalono na 450 tys. zł, a

priorytet na wysokości 250 tys. zł (oznacza to, że limit

pokrycia reasekuracyjnego wynosi 700 tys. zł)

Szkody do kwoty 250 tys. zł pokrywa ubezpieczyciel

(cedent), jeśli szkoda wyniesie np. 170 tys. zł, to całość

szkody pokrywa ubezpieczyciel

Jeśli szkoda wyniesie np. 350 tys. zł, to cedent

(ubezpieczyciel) pokrywa szkodę w wysokości 250 tys. zł

(priorytet), a reasekurator 100 tys. zł.

Jeśli szkoda wyniesie np. 800 tys. zł, to wyrówna ją cedent i

reasekurator, przy czym cedent wyrówna 350 tys. zł (250

tys. zł jako priorytet plus 100 tys. zł ponad limit pokrycia

reasekuracyjnego, gdyż 800 tys. zł- 700tys. zł= 100 tys. zł),

a reasekurator 450 tys. zł.

REASEKURACJA FAKULTATYWNA

NIEPROPORCJONALNA NADWYŻEK

SZKODOWOŚCI

Reasekurator

zobowiązuje

się

wyrównania

reasekurowanemu

nadwyżki

szkodowości

przekraczającej

określony

umowie

limit,

reasekuracja dotyczy całego portfela ubezpieczeń
danego rodzaju i ma na celu zabezpieczenie interesów
finansowych

ubezpieczyciela

przed

skutkami

nadmiernie wysokiej szkodowości, rozumianej jako
stosunek sumy wypłaconych odszkodowań i świadczeń
do sumy zebranych składek ubezpieczeniowych
(składkę reasekurowanego na rzecz reasekuratora
określa się zwykle jako procent wpływów netto
reasekurowanego ze składek z danej grupy)

●

______ ___ ________ ____ ______

_________

●

Kliknij, aby edytować styl wzorca

podtytułu

Umowa nadwyżki szkodowości

w reasekuracji

nieproporcjonalnej

1 2 3
4

Umowa nadwyżki

szkodowości w reasekuracji

nieproporcjonalnej

Reasekurator zobowiązuje się, że będzie pokrywał

szkodowość od 110% do 150% wskaźnika

szkodowości (co oznacza, że ubezpieczyciel pokrywa

szkodowość do 110% oraz powyżej 150%):

Jeśli szkodowość w pierwszym roku wyniesie

100%, to szkody pokrywa cedent(ubezpieczyciel)

Jeśli szkodowość w trzecim roku wyniesie 115%, to

cedent pokryje 110% tej szkodowości, a

reasekurator 5%

Jeśli w czwartym roku szkodowość wyniesie

180% , to cedent pokryje 140%, czyli 110%+30%

(180%- 150%) ponad górną granicę

odpowiedzialności reasekuratora, a reasekurator

40% (od 110% do 150%)

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuracja obligatoryjna proporcjonalna

ekscedentowa – umowy reasekuracji ustalają
maksymalny udział w poszczególnych grupach ryzyka,
który reasekurator zobowiązany jest przyjąć do pokrycia.
Maksymalny udział reasekurowanego określa się zwykle
jako wielokrotność udziału własnego (zachowka)
reasekurowanego, a wszystkie rodzaje ryzyka, których
suma ubezpieczenia jest niższa lub równa ustalonemu dla
danego portfela udziałowi własnemu ubezpieczyciela, nie
podlegają reasekuracji. Ryzyka, których suma
ubezpieczenia przekracza udział własny ubezpieczyciela,
są reasekurowane w procencie ty wyższym im wyższa
jest suma ubezpieczenia danego ryzyka.

Rodzaje reasekuracji:

Grupy ryzyka

Ekscedent
Limit udziału
własnego

Udział własny
cedenta

Wykres 1: Umowa ekscedentowa w reasekuracji proporcjonalnej – podział
składki

Źródło: Ubezpieczenia gospodarcze i społeczne,
E. Kucka, wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie,
Olsztyn

2009

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuracja obligatoryjna proporcjonalna

kwotowa – reasekurowany zobowiązuje się do
przekazania reasekuratorowi udziałów w każdym
ryzyku danego rodzaju, a reasekurator do przyjęcia
tych udziałów i udział reasekuratora jest taki sam
w każdym ryzyku danego rodzaju.

Udział reasekuratora w ryzyku danego rodzaju

określa się zazwyczaj jako procent sumy
ubezpieczenia, ewentualnie może być ustalony jako
konkretna kwota. Górne limity odpowiedzialności
reasekuratora zostają ustalone dla różnych klas
ryzyka.

Rodzaje reasekuracji:

Grupy ryzyka

Źródło: Ubezpieczenia gospodarcze i społeczne,
E. Kucka, wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2009

Wykres 2: Umowa kwotowa w reasekuracji obligatoryjnej proporcjonalnej – podział składki

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuracja obligatoryjna

proporcjonalna mieszana – portfel danego
rodzaju ubezpieczeń reasekurowany jest
kwotowo, a niektóre rodzaje ryzyka(których
suma ubezpieczeniowa nadal przekracza
ustalony udział własny ubezpieczyciela) są
jeszcze reasekurowane wg zasad
reasekuracji ekscedentowej.

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuracja obligatoryjna

nieproporcjonalna nadwyżki szkód na
ryzyko – reasekurator jest zobowiązany na
podstawie umowy do pokrycia całości szkody
pojedynczego ryzyka.

Występuje podział odszkodowania, a nie podział

sumy ubezpieczenia, więc zmienia się sposób
ustalania składki reasekuracyjnej, która nie
pozostaje w bezpośredniej relacji do składki
ubezpieczeniowej skalkulowanej dla
poszczególnych ryzyk.

Rodzaje reasekuracji:

Reasekuracja obligatoryjna

nieproporcjonalna nadwyżki szkód
na zdarzenie – reasekurator
zobowiązany jest na podstawie umowy
do pokrycia sumy szkód powstałych
wskutek pojedynczego zdarzenia, w
którym uszczerbku na zdrowiu doznało
wiele osób lub uszkodzonych zostało
wiele rzeczy.

Alternatywne formy transferu

ryzyka

Pierwotnie ART postrzegano jako termin

opisujący narzędzia, za pomocą których
nabywcy ochrony ubezpieczeniowej szukali
innych środków i metod manipulowania
ryzykiem niż ubezpieczenie. Obecnie ART
rozumiany jest jako nietradycyjne,
alternatywne metody podejścia do
zarządzania i finansowania ryzyk. Stał się on
integralnym elementem rynku
ubezpieczeniowego z jego wszystkimi
uczestnikami.

Formy ART

Alternatywne formy transferu ryzyka mogą przyjmować

dwie formy:

alternatywnych „nośników” ryzyka (z ang. Alternative risk

transfer carriers), m.in. takich jak: samoubezpieczenie,
captiva oraz poole ubezpieczeniowe;

alternatywnych „produktów”, dzięki którym może nastąpić

transfer ryzyka bądź przekazanie odpowiedniego kapitału
(z ang. Alternative risk transfer products), np.
reasekuracja finansowa, zarządzanie starym portfelem i
wynikającymi z niego rezerwami szkodowymi, a także
multi-line/multi-year products (MMP) oraz multi-trigger
products (MTP).

Reasekuracja finansowa

Reasekuracja finansowa (lub reasekuracja skończonego

ryzyka; różnica polega jedynie na stopniu przeniesienia
ryzyka) jest młodą, niemniej jednak nienową koncepcją.
Pierwsze tego typu umowy zawierane były w latach
sześćdziesiątych XX wieku. Jak już wcześniej było pokazane,
reasekuracja finansowa należy do dużej, choć nie
zdefiniowanej precyzyjnie grupy ART, zawierającej
generalnie wszystko, co nie wiąże się bezpośrednio z
tradycyjnymi formami reasekuracji. Należy jednak przyznać,
że dopiero od niedawna mówi się o niej nieco głośniej, a i tak
najczęściej w negatywnym kontekście manipulacji wynikiem
firmy bądź ukrycia zobowiązań wynikających z roszczeń z
tytułu odpowiedzialności cywilnej, charakteryzujących się
długim okresem ich regulowania.

Reasekuracja finansowa c.d

Reasekuracja finansowa oparta jest na tych samych

założeniach co reasekuracja tradycyjna, ale zawiera w
sobie także proste elementy finansowe. Należy pamiętać
jednak, że zastosowanie reasekuracji finansowej w
praktyce wymaga odpowiedniego przygotowania
księgowego oraz dokładnego poznania obowiązującego
systemu podatkowego. Nie bez przyczyny reasekuratorzy
finansowi najczęściej plasują się na obrzeżach samego
rynku ubezpieczeniowego (np. na Bermudach), w takich
miejscach, gdzie są najczęściej najkorzystniejsze warunki
ekonomiczne, wyjątkowo korzystne prawo podatkowe,
mały popyt na kapitał oraz zmienne czy wyjątkowo
elastyczne normy prawne.

Zalety reasekuracji

finansowej

1.obniżenie kosztów reasekuracji;

2.osiągnięcie oczekiwanych w przyszłości zysków z

kapitału;

3.ustabilizowanie wyniku finansowego firmy;

4.wyrównanie poziomu dochodów;

5.zwiększenie ilości przyjmowanych ryzyk do

ubezpieczenia;

6.obniżenie ryzyka wynikającego z przejęć lub fuzji z

innymi firmami.

Definicja reasekuracji

finansowej

„reasekuracja finansowa jest umową zawartą pomiędzy zakładem ubezpieczeń

a reasekuratorem lub pomiędzy dwoma reasekuratorami, oparta na znanej z
reasekuracji tradycyjnej umowie proporcjonalnej lub nieproporcjonalnej,
trwa dłużej niż jeden rok, dokładnie określa przewidywany dochód z kapitału
w kalkulacji składki oraz zawiera zasadę, według której będzie następował
podział zysków i strat”. W literaturze przedmiotu można ponadto spotkać się
z następującymi określeniami: reasekuracja nietradycyjna, reasekuracja
skończonego ryzyka, reasekuracja finansująca czy też zorientowana
finansowo. Wszystkie te określenia stanowią o różnorodności wspomnianej
materii i możliwości jej dostosowania do indywidualnych potrzeb klienta.

Z ekonomicznego punktu widzenia reasekuracja finansowa wspiera finansowo

zakład ubezpieczeń w związku z prowadzoną przez niego działalnością.
Natomiast z technicznego punktu widzenia reasekuracja finansowa jest
umową w formie reasekuracji tradycyjnej, mającej na celu odstąpienie
innego ryzyka niż ryzyko ubezpieczeniowe bądź grupy ryzyk
ubezpieczeniowych.

Porównanie reasekuracji

tradycyjnej i alternatywnej

Reasekuracja tradycyjna

1.występujący z założenia transfer ryzyka

2.bardzo duża standaryzacja

3.zwrócenie mniejszej uwagi na bieżącą wartość

pieniądza

4.najczęściej stosowane umowy jednoroczne

5.prawo wielkich liczb

6.brak podziału zysków

Porównanie reasekuracji

tradycyjnej i alternatywnej

Reasekuracja finansowa

1.bardzo ograniczony transfer ryzyka

2.najczęściej stosowane rozwiązania indywidualne

3.zakładany zysk z kapitałów

4.stosowane umowy wieloletnie

5.zbalansowany portfel ryzyk w czasie

6.określony umową udział w zyskach

Rodzaje reasekuracji finansowej

Ze względu na czas:

1.retrospektywną

-transfer portfela szkód

-time & distance;

-pokrycie niekorzystnego rozwoju szkodowości

2.prospektywną

-rozproszenia szkód

-finansowo – kwotowa

-zagregowana umowa prospektywna

Transfer portfela szkód LPT

Umowa ta polega na przekazaniu przez cedenta swoich zobowiązań, wynikających

ze szkód zgłoszonych i oszacowanych, o których wiadomo, że nie można będzie
określić momentu uregulowania zobowiązań. Wobec powyższego reasekurator
przejmuje wspomniane rezerwy, a także otrzymuje składkę reasekuracyjną.
Składka ta odpowiada bieżącej wartości transferowanych zobowiązań z
uwzględnieniem marginesu zysku.

Reasekurator przyjmujący portfel szkodowy i składkę szacuje długość procesu

rozwoju i rozliczenia szkód. Na podstawie szacunku w odpowiedni sposób
lokuje pozyskany kapitał, by maksymalizować swoje zyski. Sytuacja, w której
proces likwidacji trwa krócej niż to było zakładane jest wysoce niekorzystne dla
reasekuratora, i odwrotnie, przedłużający się proces likwidacji szkód powoduje
osiągnięcie większych zysków. Teoretycznie jednak reasekurator zawierając
umowę transferu portfela szkód, naraża się na nielimitowane ryzyko. Istnieje
bowiem obawa, że cedent nie doszacował swoich rezerw, a reasekurator będzie
je musiał dodatkowo powiększyć. W umowie można także zawrzeć górne limity
odpowiedzialności reasekuratora, powyżej których ponownie zostanie
uruchomiona odpowiedzialność cedenta.

Korzyści dla cedenta

1.usunięcie zobowiązań z wyniku firmy w sposób szybszy i tańszy

niż w przypadku tradycyjnego run–off-u;

2.szybkie, choć krótkotrwałe, poprawienie wyniku firmy oraz

poprawieniu ogólnego rachunku zysków i strat;

3.powiększenie pojemności zakładu ubezpieczeń.

Time&Distance

Umowa typu Time & Distance jest to odmiana umowy transferu portfela

szkód. Polega na tym, że cedent na początku umowy przekazuje
zakładowi reasekuracji składkę. W zamian otrzymuje od niego w
ustalonych późniejszych terminach płatności w wysokości określonej z
góry. Struktura takiego programu obejmowała tylko listę znanych szkód,
jakie ubezpieczyciel był zobowiązany wypłacić w najbliższym czasie.
Brak tu zatem transferu ryzyka ubezpieczeniowego oraz ryzyka
uregulowania zaistniałej szkody we wcześniejszym terminie. W ramach
tej umowy dokonuje się jedynie transferu ryzyka inwestycyjnego, a więc
ryzyka nieosiągnięcia zakładanej stopy zwrotu z lokat. Można ją
porównać ze zwykłą umową pożyczki, gdzie składka płatna przez
cedenta stanowi zdyskontowaną sumę przyszłych płatności. W krajach
anglosaskich umowy tego typu nie są kwalifikowane przez urzędy
nadzoru

ubezpieczeniowego

stricte

umów

reasekuracji.

Pokrycie niekorzystnego

rozwoju szkodowości.

Jak już to zostało wyżej wspomniane, w przypadku zastosowania

umowy LPT cedent przekazuje reasekuratorowi swoje
zobowiązania powstałe na bazie zaistniałych zdarzeń
losowych. W umowie pokrycia niekorzystnego rozwoju
szkodowości mamy do czynienia z podobną sytuacją,
aczkolwiek

zmienia

się

nieco

zakres

rodzajowy

przekazywanych zobowiązań. Nie występuje tu transfer
rezerw zawiązanych na szkody zgłoszone. Umowa ADC
obejmuje swym zakresem szkody zaistniałe (IBNR lub IBNER)
i chroni w ten sposób portfel cedenta na wypadek
niedoszacowania rezerw. Składka płacona za tę umowę,
podobnie jak w przypadku umowy transferu portfela szkód,
odpowiada bieżącej wartości zobowiązań, ale uwzględnia
również

ryzyko

underwritingowe

przyjęte

przez

reasekuratora.

Korzyści dla cedenta

Umowa typu ADC jest w szczególności korzystna dla firm, które czy to ze

względów podatkowych, czy uregulowań prawnych nie mają obowiązku
tworzenia rezerw na szkody zaistniałe, lecz niezgłoszone mimo uzasadnionych
potrzeb ekonomicznych. Na bazie tej umowy reasekurator dokonuje wypłaty
określonej kwoty na rzecz cedenta, który zwraca otrzymaną w
porozumieniach długoterminowych i dotyczą najczęściej portfela ubezpieczeń
ogólnej odpowiedzialności cną należność w kolejnych latach. Takie
rozwiązanie pozwala uniknąć cedentowi dużych wahań w dochodach
spowodowanych

koniecznością

dokonania

szybkiej,

niespodziewanej

płatności. Inną dużą zaletą tego rozwiązania jest także „oczyszczenie” wyniku
spółki.

Podobnie jak to ma miejsce przy umowach LPT, reasekurator jest w dużym

stopniu narażony na poniesienie straty, dlatego także w przypadku umów ADC
wprowadza się górny limit odpowiedzialności, powyżej którego ponownie
uruchamiana jest odpowiedzialność cedenta. Umowy pokrycia niekorzystnego
rozwoju szkodowości stosowane są w porozumieniach długoterminowych i
dotyczą najczęściej portfela ubezpieczeń ogólnej odpowiedzialności cywilnej.

Umowa finansowo-kwotowa

Umowa finansowo – kwotowa oparta jest na znanej z reasekuracji

tradycyjnej, proporcjonalnej umowie kwotowej, gdzie udział cedenta i
reasekuratora w składce oraz szkodach wypłaconych ustalony jest w tej
samej proporcji.

Chcąc zabezpieczyć się przed przyszłymi zdarzeniami losowymi, cedent

przekazuje w ustalonych okresach środki finansowe jako część udziału
reasekuratora w składce. W zamian reasekurator zobowiązuje się
przekazywać prowizje reasekuracyjne uzależnione w każdym roku
sprawozdawczym od przebiegu szkodowości. Po zakończeniu umowy,
która zawierana jest na okres wielu lat, powstaje saldo rozliczane
między stronami umowy w ustalonej wcześniej proporcji. W praktyce
wyżej scharakteryzowaną umowę można spotkać pod nazwą uwolnienia
nadwyżki (z ang. Surplus Relief).

Umowy finansowo-kwotowe

c.d

Z umów FQS najczęściej korzystają firmy, które dość

dynamicznie rozwijają się w sektorze ubezpieczeń na życie i
ubezpieczeń osobowych oraz mają wysokie koszty akwizycji.
Ma to szczególnie istotne znaczenie dla tych firm, które
księgują składkę zarobioną wtedy, gdy ona rzeczywiście
powstaje, a całość kosztów w momencie zawarcia umowy
ubezpieczenia. Jak wiadomo, takie rozwiązanie dla firmy
dynamicznie się rozwijającej jest wysoce niekorzystne z
punktu widzenia rachunku ekonomicznego. Dlatego kapitał
uzyskany od raesekuratora będący, prowizją naliczoną od
przekazanej składki „niezarobionej”, pozwala zniwelować
straty w początkowym okresie działania spółki. Niestety, takie
rozwiązania nie są akceptowane przez nadzory
ubezpieczeniowe niektórych krajów, np. Niemiec.

Umowa rozproszenia szkód

Stosując umowę rozproszenia szkód, cedent tworzy swego rodzaju fundusz,

który jest zarządzany przez reasekuratora. Na ten fundusz przekazywane
są środki mające zapobiec w przyszłości stratom powodowanym
wystąpieniem dużych szkód. Fundusz ten, jak już wspomniano,
zarządzany jest przez reasekuratora i powiększany o odsetki
wypracowane przez zgromadzony kapitał. W przypadku takiego
rozwiązania reasekurator jest narażony na ryzyko niekorzystnego rozwoju
szkód, zaburzającego politykę lokacyjną oraz na ryzyko ubezpieczeniowe
w ograniczonym stopniu. Niemniej jednak bez tego czynnika nie można by
uznać umowy SLT za umowę reasekuracyjną. Umowa rozproszenia szkód
pozwala zachować cedentowi zrównoważony rachunek ekonomiczny.

Umowa działa w następujący sposób: na początku ustala się składkę

reasekuracyjną, płaconą przez cedenta w np. rocznych ratach, która
będzie tworzyć fundusz powiększany w trakcie roku o uzyskane odsetki.
W przypadku zaistnienia szkody reasekurator, korzystając z utworzonego
funduszu, pokrywa rozmiar szkody. W przypadku posiadania
niewystarczających środków na rachunku dopłaca różnicę, która będzie
pokryta przez cedenta w kolejnych okresach aż do momentu
zbilansowania rachunku. W momencie wygaśnięcia umowy fundusz jest
rozliczany pomiędzy stronami według ustalonej wcześniej proporcji.

Korzyści dla cedenta

1.niskie narażenie na wahania rynku

reasekuracyjnego;

2.transfer ryzyka rozłożonego w czasie do

reasekuratora;

3.zwiększone możliwości planowania rozwoju

portfela.

Zagregowana umowa

prospektywna

Umowa ta przybierała przez ostatnie lata różne warianty, jednakże jej

fundamenty opierają się na założeniu, że zakład reasekuracji w zamian
za pojedynczą składkę zobowiązuje się spłacać w określonych terminach,
w ciągu kolejnych lat, wcześniej ustalone płatności. Na sumę płatności,
która nie ma nic wspólnego z oryginalnym portfelem szkód, składa się
wpłacona składka powiększona o dochody z inwestycji.

Zastosowanie wyżej wymienionych technik reasekuracji finansowej
przez zakład ubezpieczeń może być bardzo istotnym oraz pomocnym
narzędziem efektywnego zarządzania ryzykiem ubezpieczeniowym, a
także prowadzenia stabilnej polityki finansowej. Niemniej jednak
uwarunkowania ekonomiczno – prawne wymagają bardzo dokładnego
przygotowania do wdrożenia takich rozwiązań oraz ścisłej współpracy z
organami nadzoru ubezpieczeniowego.

Reasekuracja a inne metody

podziału dużego ryzyka

Do podziału ryzyka, oprócz reasekuracji,
można doprowadzić dzięki:

Koasekuracji

Poolom reasekuracyjnym

Ubezpieczeniowym instrumentom

pochodnym

Sekurytyzacji ryzyka

Koasekuracja

Nazywana inaczej umową o wspólnym
ubezpieczeniu

–

jest

techniką

wyrównywania

ryzyka

poprzez

jego

podział

polega

ubezpieczeniu

określonego ryzyka przez dwóch lub
więcej ubezpieczycieli na podstawie jednej
polisy

ubezpieczenia.

Podział

odpowiedzialności

ustalany

jest

procentach

sumy

ubezpieczenia.

Koasekuracja ma miejsce wówczas, gdy
jedna osoba zawiera umowę z dwoma (lub
więcej) zakładami ubezpieczeń.

Umowa koasekuracji

Formy koasekuracji

Koasekuracja, ze względu na zróżnicowany
rodzaj powiązań prawnych między
ubezpieczającym a koasekuratorami,
występować może w trzech formach:

- Koasekuracji wewnętrznej

- Koasekuracji zewnętrznej

- Koasekuracji solidarnej

Koasekuracja wewnętrzna

Polega na tym, iż tylko jeden spośród
koasekuratorów

odpowiada

przed

ubezpieczającym za całość ryzyka. Reszta
koasekuratorów

jest

odpowiedzialna

wyłącznie wobec koasekuratora głównego,
co określa dana umowa konsorcjalna,
będąca wewnętrznym porozumieniem. Ta
forma

jest

najdogodniejsza

dla

ubezpieczającego, gdyż płaci on składkę
jedynie koasekuratorowi głównemu.

Koasekuracja zewnętrzna

Polega na odpowiedzialności każdego z
koasekuratorów wobec ubezpieczającego
samodzielnie i bezpośrednio, ale w
granicach określonych sum.
Ubezpieczający w tej formie koasekuracji
płaci osobno składki każdemu
koasekuratorowi , a w razie wypadku od
każdego z nich dochodzi określonej części
należności.

Koasekuracja zewnętrzna

Ta forma koasekuracji nie jest dogodna ani dla
ubezpieczającego, ponieważ jest pracochłonna,
ani dla ubezpieczyciela z tego względu, że
umożliwia pozyskanemu klientowi bezpośredni
kontakt z różnymi ubezpieczycielami, co nie jest
pożądane ze względów konkurencyjnych. W
praktyce

jednak

bezpośredni

kontakt

ubezpieczającym może utrzymywać tylko jeden
ubezpieczyciel prowadzący (zazwyczaj ten, który
ubezpieczenie pozyskał), natomiast poszczególni
ubezpieczyciele

odpowiadają

wobec

ubezpieczonego każdy w granicach swojego
udziału w sumie ubezpieczenia.

Koasekuracja solidarna

Sprowadza się do odpowiedzialności kilku
koasekuratorów, którzy odpowiadają na
zasadzie

dłużników

solidarnych.

Ubezpieczony ma prawo domagać się
odszkodowania

wszystkich

koasekuratorów łącznie, od kilku razem
lub każdego z osobna. Gdy należności
zostaną wypłacone przez jednego z
koasekuratorów, pozostali są już zwolnieni
z danego zobowiązania.

Koasekuracja - podsumowanie

•

Koasekuracja stosowana jest w przypadku

ryzyk dużych, w przypadku których,
wypłacalność jednego ubezpieczyciela
mogłaby być zagrożona lub upośledzona.
Koasekuracja jest także instrumentem
znacznie mniej skomplikowanym aniżeli
reasekuracja, ponieważ dotyczy bardziej
rozproszenia ryzyka aniżeli jego
odstępowania.

•

Koasekuracja jest korzystna z poziomu

konsumenckiego, ponieważ często wpływa
na obniżenie składki.

Koasekuracja a reasekuracja

Podział ryzyka można osiągnąć, stosując
zarówno reasekurację, jak i koasekurację.

O podziale ryzyka przy koasekuracji
decyduje głównie ubezpieczający, a przy
reasekuracji ubezpieczyciel.

Koasekurację warto stosować przy
podziale dużego ryzyka, zaś podział wielu
rodzajów mniejszego ryzyka byłby
nieefektywny ekonomicznie.

Koasekuracja a reasekuracja

W przeciwieństwie do koasekuracji,

reasekuracja pozwala na podział ryzyka
bez dzielenia klienteli.

Jeśli chodzi o przestrzenny podział ryzyka,

to koasekuracja zapewnia go, ale w
mniejszym stopniu niż reasekuracja.

W koasekuracji nie występuje

kalkulowanie składki, jak w przypadku
reasekuracji nieproporcjonalnej.

Przy ograniczonej pojemności rynku

ubezpieczeniowego koasekuracja może
być stosowana w ograniczonym zakresie.

Koasekuracja a reasekuracja

Rezultaty stosowania reasekuracji są

pełniejsze

niż

koasekuracji.

Reasekuracja w większym stopniu niż
koasekuracja może przyczyniać się do
zachowania

równowagi

finansowej

ubezpieczyciela.

Jeśli na danym rynku ubezpieczeniowym,

tam gdzie to możliwe, wykorzystywane
są najpierw zdolności akceptacyjne
ubezpieczycieli krajowych, a dopiero
później

ubezpieczyciele

dokonują

reasekuracji biernej zagranicznej, to
mniej składek trafi do zagranicznych
reasekuratorów.

Poole reasekuracyjne

Służą

wspólnemu

wyrównaniu

pokrywaniu określonych rodzajów ryzyka.
W tym celu ubezpieczyciele zrzeszają się,
tworząc kasę, do której wpłacają składki z
tytułu ubezpieczeń (reasekuracji) objętych
porozumieniem poolowym. Z tak powstałej
kasy pokrywane są następnie roszczenia
ubezpieczonych. Straty lub zyski dzielone
są na koniec okresu rozrachunkowego
pomiędzy uczestników poolu, zazwyczaj
proporcjonalnie do składek wpłaconych
wcześniej do wspólnej kasy.

Poole reasekuracyjne

Aby

poole

mogły

spełnić

oczekiwania

tworzących je podmiotów, ważne jest, aby
składki ustalone były adekwatnie do ryzyka.
Jeśli wielkość szkód byłaby trudna do
przewidzenia, metoda ta mogłaby okazać się
niewystarczająca ze względu na zbyt małą
ilość zgromadzonych środków pieniężnych.

Poole reasekuracyjne

Poole

reasekuracyjne

są

urządzeniami

zbliżonymi do reasekuracji kwotowej, gdyż
każdy z uczestników ma swój określony udział
w ryzyku ulokowanym w poolu. Mogą być one
wykorzystywane w celu rozproszenia ryzyka
pochodzącego z danego terytorium.

W ochronę ryzyka włączonego do poolu
angażują się często partnerzy z rynku
reasekuracyjnego, a część zobowiązań poolu
przejmuje także państwo. Dzieje się tak w
przypadku

dużego

ryzyka

stanowiącego

zagrożenie dla rozwoju społeczeństwa (np.
ryzyko

katastrof

naturalnych,

ryzyko

terroryzmu).

Ubezpieczeniowe instrumenty

pochodne

Są to instrumenty, których wartość zależy
od wartości pewnego indeksu, który
spełnia rolę instrumentu podstawowego.
Indeksem takim mogą być odszkodowania
wypłacone przez ubezpieczycieli.

Przedmiotem derywatów
ubezpieczeniowych (opcji, kontraktów typu
swap, futures, forward) jest ryzyko
wystąpienia szkód katastrofalnych, a w
konsekwencji podwyższonych strat firm
ubezpieczeniowych.

Derywaty ubezpieczeniowe

Nabywając opcję, firma ubezpieczeniowa
zapewnia sobie prawo żądania uzgodnionej
wypłaty

sprzedającego

opcję

przypadku, gdyby zaistniało zdarzenie,
którego dotyczy opcja (np. katastrofa
naturalna – powódź, huragan). Nabywcą
opcji nie musi być firma ubezpieczeniowa,
a handel opcjami może być prowadzony
między osobami trzecimi, które mają
prawo odsprzedać opcję zainteresowanej
firmie

ubezpieczeniowej

lub

reasekuracyjnej.

Derywaty ubezpieczeniowe

Swap – wymiana portfela

ubezpieczeniowego polega na wymianie
części przyjętych do ubezpieczenia ryzyk
przez dwóch lub więcej ubezpieczycieli i
ma na celu np. lepsze rozłożenie
geograficzne ryzyk w portfelu każdego
ubezpieczyciela.

Taka transakcja może dotyczyć wymiany

danego typu ryzyk, np. gwarancja
należytego wykonania kontraktu za
gwarancję zapłaty podwykonawcom,
ubezpieczenia eksportowe do jednego
kraju za ubezpieczenia eksportowe do
drugiego kraju.

Zalety instrumentów

pochodnych

•

Są tańsze niż tradycyjne umowy

reasekuracji

•

Ich cena lepiej odzwierciedla wartość niż

cena reasekuracji

•

Prowadzą do standaryzacji ryzyka, dlatego

łatwiejszy jest jego transfer

•

Poszerzają krąg podmiotów

reasekuracyjnych, gdyż oprócz towarzystw
reasekuracji na rynku finansowym może
pojawić się duża liczba podmiotów
wystawiających opcje katastrofalne.

Wada instrumentów

pochodnych

Trudność korzystania z indeksów, a
zarazem ich wadę stanowi to, że straty
zakładów ubezpieczeniowych mogą się
różnić od strat szacowanych przez dany
indeks i zakłady mogą być w dalszym
ciągu narażone na ryzyko, przed którym
starały się zabezpieczyć.

Sekurytyzacja ryzyka

Wiąże się najczęściej z emisją obligacji,
których termin wykupu lub wysokość
oprocentowania zależą od zdarzeń
przyszłych i niepewnych, czyli od
wystąpienia lub nie ryzyka
ubezpieczeniowego.

Ryzykiem ubezpieczeniowym może być np.
wskaźnik wielkości szkodowości i odsetek
bankrutujących przedsiębiorstw, ryzyko
wystąpienia trzęsień ziemi w wybranych
regionach świata, indeks związany z
ryzykiem reasekurowanych ubezpieczeń
transakcji kredytowych, itd..

Wpływ kryzysu na działalność

reasekuracyjną

Trwający od końca 2007 roku kryzys finansowy przekłada
się w bezpośredni sposób na funkcjonowanie wszystkich
podmiotów uczestniczących na rynku, w także na
reasekuratorów, i to pod kilkoma względami. W obecnych
warunkach znacznie wzrosło ryzyko prowadzenia
działalności gospodarczej, a co się z tym łączy, wzrost
szkodowości z tytułu ubezpieczeń finansowych. Należy do
tego dodać straty lub zyski, których nie udało się
zrealizować na przeprowadzonych przez ubezpieczycieli
inwestycjach, które jako dodatkowy czynnik wpływają na
zwiększenie zapotrzebowania cedowania ryzyka na inny
podmiot.

Wpływ kryzysu na reasekurację

Przedstawione powyżej kwestie dotyczą także reasekuratorów. Tak samo jak w
przypadku towarzystw ubezpieczeniowych narażeni są oni na straty z
przeprowadzonych inwestycji. Także obecny spadek stóp procentowych w
gospodarce przekłada się na niesatysfakcjonujące stopy zwrotu z
przeprowadzonych inwestycji. Warto w końcu zwrócić uwagę na kwestię
właścicieli przedsiębiorstwa reasekuracyjnego. Działa ono bowiem tak, jak inne
przedsiębiorstwa rynkowe. Powinno zatem dążyć do stałego wzrostu wartości
rynkowej dla swoich udziałowców. Zmuszone jest więc funkcjonować i
dokonywać takich działań na rynku finansowym, aby pozyskiwać nowych oraz
utrzymać obecnych właścicieli poprzez generowanie określonych zysków.
Dodatkowo, w ostatnim czasie, nie bez znaczenia pozostaje fakt wzrostu
szkodowości z tytułu ubezpieczeń katastrofalnych. Brak zrównoważenia między
rosnącym popytem ze strony ubezpieczycieli oraz ograniczoną podażą
reprezentowaną przez reasekuratorów, może doprowadzić do rozwiązań, wśród
których najistotniejsze są:

• wzrost stawek reasekuracyjnych,

• zmniejszenie pojemności reasekuracyjnej,

• wybór tylko najlepszych ryzyk do reasekuracji.