Podstawowe akty prawne
Pakiet czterech ustaw ubezpieczeniowych z 22 maja 2003r.
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej
Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i polskim biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
Ustawa o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz o rzeczniku Ubezpieczonych
Ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym.
Ubezpieczenie jest operacją, przez którą jedna ze stron - ubezpieczony w zamian za opłaconą składkę zapewnia sobie lub osobie trzeciej, świadczenie drugiej strony - ubezpieczyciela, w przypadku zaistnienia zdarzenia określonego
Umowa ubezpieczenia Przez umowę ubezpieczenia, zakład ubezpieczeń w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, zobowiązuje sie spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje sie zapłacić składkę.
Główne funkcje ubezpieczeń
Ochrony ubezpieczeniowej – finansowe kompensowanie powstałych szkód, czyli wypłacenie odszkodowania lub świadczenia
Gwarancje ekonomiczne – gotowość zakładu ubezpieczeń do pokrycia uszczerbku majątkowego lub potrzeby majątkowej w takim stopniu, w jakim wynika to z umowy ubezpieczenia
Prawne – każdy ubezpieczający ma zagwarantowane prawo do uruchomienia aparatu sądowego i egzekucyjnego w celu zrealizowania jego roszczenia o wypłatę odszkodowania lub świadczenia ubezpieczeniowego
Prewencyjna – zmniejszenie szkód losowych poprzez ograniczenie ich rozmiarów, jak i zmniejszenie prawdopodobieństwa realizacji ryzyk
Środki prewencji:
Techniczne – techniczne zabezpieczenia przed powstaniem wypadku ubezpieczeniowego
Ekonomiczne - środki finansowe skłaniające do lepszego zabezpieczenia majątku (franszyza integralna, redukcyjna)
Prawne – normy prawne nakładające obowiązek środków ochrony mienia, życia i zdrowia
Społeczna – tworzenie bezpieczeństwa, stabilizowanie warunków działania podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych;
Inne funkcje: Kontrolna, Interwencyjna, Edukacyjna, Ochrona własności osobistej, Ochrona życia i zdrowia
Ubezpieczający we własnym imieniu zawiera umowę ubezpieczenia i zobowiązuje się do zapłacenia składki ubezpieczeniowej. osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Osoba fizyczna, aby zostać ubezpieczającym, musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych.
Ubezpieczony Osoba, której mienie lub odpowiedzialność cywilna w ubezpieczeniach majątkowych albo dobra osobiste (życie, zdrowie, zdolność do pracy) w ubezpieczeniach osobowych stanowią przedmiot ubezpieczenia.
Ubezpieczony w ubezpieczeniach majątkowych może być osobą fizyczną, prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, natomiast w ubezpieczeniach osobowych ubezpieczony może być wyłącznie osobą fizyczną.
Uprawniony Osoba uprawniona (uposażona, beneficjent) do otrzymania sumy ubezpieczenia na wypadek śmierci ubezpieczonego. Uposażony nie jest stroną umowy ubezpieczeniowej, jest osobą trzecią, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia.
Najnowsza historia ubezpieczeń
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej z 29 lipca 1990r.
Wprowadzone zmiany:
Demonopolizacja polskiego rynku ubezpieczeniowego
Wprowadzenie ubezpieczeń umownych
Zniesienie ubezpieczeń ustawowych
Utworzenie Funduszu Ochrony Ubezpieczonych
Powołanie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego
Określenie ogólnych zasad prowadzenia i podejmowania działalności.
Podstawowe zasady określające organizację polskiego rynku ubezpieczeniowego
Zasada ubezpieczenia rynkowego – demonopolizacja, komercjalizacja, prywatyzacja zakładów ubezpieczeniowych
Zasada prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa
Zasada rozdziału branż
Zasada otwarcia polskiego rynku dla kapitału zagranicznego
Zasada materialnego (finansowego) nadzoru państwa nad działalnością ubezpieczeniową. Nadzór w Polsce jest: Prewencyjny, Ciągły, Periodyczny, Administracyjny
Zasada ochrony ubezpieczonych i poszkodowanych – KNF, UFG, Rzecznik Ubezpieczonych, PIU, PBUK
Klasyfikacja ubezpieczeń
Ubezpieczenia: 1Społeczne 2Gospodarcze: Osobowe, Na życie, Wypadkowe, Majątkowe, Sensu stricto, Rzeczowe
Ryzyko to możliwość nastąpienia określonego zdarzenia, wypadku lub szkody losowej.
Zdarzenie losowe – stan świata zewnętrznego, który jest skutkiem lub rezultatem wystąpienia różnych rodzajów niebezpieczeństwa.
Zdarzenie losowe jest zdarzeniem:
Przyszłym, czyli zależne od przypadku, które jeszcze nie wystąpiło
Niepewnym, czyli może, lecz nie musi wystąpić
Wypadek ubezpieczeniowy – przewidziane w umowie ubezpieczeniowej zdarzenie losowe, z nastąpieniem którego zakład ubezpieczeniowy jest zobowiązany spełnić określone świadczenie.
Szkoda losowa – szkoda majątkowa powstała w wyniku wypadku losowego.
Klasyfikacja ryzyka: Charakter strat (Finansowe ,Niefinansowe) Wpływ czasu na dane ryzyko (Statyczne, Dynamiczne) Masowość oddziaływania i rozmiary następstw ryzyka (Fundamentalne, Partykularne) Konsekwencje ryzyka (Czyste, Spekulatywne) Metody kwantyfikacji ryzyka (Probabilistyczne ,Estymacyjne) Źródła niebezpieczeństwa
(Przyrodnicze ,Społeczne) Charakter przedmiotu ubezpieczenia (Osobowe, Majątkowe) Aspekt niepewności
(Faktu realizacji, Czasu realizacji, Skutku realizacji)
CZYNNOŚCI „NIEZLECALNE”
Zawieranie umów ubezpieczenia, umów reasekuracji lub umów gwarancji ubezpieczeniowych lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym, Ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów.
CZYNNOŚCI „ZLECALNE”
Ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i majątkowych oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych, Wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych, Przejmowanie i zbywanie przedmiotów i praw nabytych przez zakład ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub gwarancji ubezpieczeniowych.
FORMY ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ
SPÓŁKA AKCYJNA
Cel --> zysk
Statut zakładu ubezpieczeń przed zarejestrowaniem wymaga zatwierdzenia przez organ nadzoru.
Kapitał zakładowy nie może być niższy niż najwyższa wysokość minimalnego kapitału gwarancyjnego wymaganego dla grup ubezpieczeń, w zakresie których krajowy zakład ubezpieczeń posiada zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej.
Kapitał zakładowy musi być pokryty w całości kapitałem pieniężnym i podlega wpłaceniu przed zarejestrowaniem zakładu ubezpieczeń. Środki te nie mogą pochodzić z pożyczki z kredytu i nie mogą być w żaden inny sposób obciążone.
TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCH
Cel --> non profit
Ubezpieczenia swoich członków na zasadzie wzajemności, Powstaje, jako wynik inicjatyw w lokalnych, w ograniczonych terytorialnie, zawodowo lub branżowo kręgach społecznych posiadających określony wspólny interes gospodarczy.
INSTYTUCJE RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO
Podmioty reprezentujące interesy konsumenta usług ubezpieczeniowych i emerytalnych:
KNF, Rzecznik Ubezpieczonych, Prezes Urzędu Ochrony, Konkurencji i Konsumentów, Rzecznik Praw Obywatelskich.
Instytucje rynku ubezpieczeniowego:
KNF, Rzecznik Ubezpieczonych, UFG, PBUK, PIU, Izba Gospodarcza Ubezpieczeń i Obsługi Ryzyka, Polska Izba Pośredników Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych.
KNF sprawuje nadzór: ubezpieczeniowy , emerytalny, nad rynkiem kapitałowym, nad rynkiem bankowym.
Zadania KNF:
podejmowanie działań, które służą prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego;
podejmowanie działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego;
przygotowywanie projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym;
stwarzanie możliwości polubownego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego.
Zakłady ubezpieczeń różnią się między sobą znacznie, zarówno z punktu widzenia: statusu prawnego, zakresu działalności, rozmiaru, obszaru działania, grup, rodzajów i ryzyk obejmowanych ubezpieczeniem.
Przy organizacji i zarządzaniu zakładem ubezpieczeń należy brać pod uwagę trzy elementy: poziom władzy, struktura organizacyjna, funkcjonowanie.
STRUKTURA ORGANIZACYJNA
Struktura centralna (departamentalna/pozioma)
marketing i sprzedaż,
ocena ryzyka (underwriting),
rachunkowość i controlling,
departament aktuarialny,
departament lokat,
administracji i obsługi klientów,
likwidacji szkód,
kadr i szkolenia,
prawny.
STRUKTURA PIONOWA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ MAJĄTKOWYCH
CENTRALA --> Oddziały okręgowe --> Oddziały terenowe --> Inspektoraty terenowe --> Pośrednicy
Zalety centralizacji:
ułatwione kierowanie daną organizacją, potrzeba mniejszej liczby socjalistów, jednostki terenowe mogą w większym stopniu poświęcić się sprzedaży, obowiązuje jednolita praktyka w całej organizacji, minimalizacja kosztów....
CENTARLIZACJA – koncentracja uprawień decyzyjnych w rękach organów centralnych i jednoczesne ograniczenie kompetencji niższych szczebli, przeciwieństwo: decentralizacja.
Zalety decentralizacji:
większa motywacja wśród pracowników, ponieważ zdobycie doświadczenia szybciej i pewnej wiąże się z awansem, lepsza obsługa ludności, w związku z tym, że więcej usług jest dostępnych na poziomie lokalnym.
podejmowane decyzje opierają się na dobrej znajomości lokalnych warunków.
Zalety outsourcingu: redukcja inwestycji nie ponoszących zysku, kontrola kosztów, bezinwestycyjny dostęp do know-how, uproszczenie procesu i zakresu zarządzania, odchudzenie organizacji, racjonalizacja zatrudnienia, poufność i bezpieczeństwo danych w organizacji, przeniesienie odpowiedzialności na dostawcę usług outsourcingowych, podniesienie jakości pracy
Wady outsourcingu: nie ma pewności, że zewnętrzny podmiot wykona zlecone czynności taniej i lepiej, gdyż jego umiejętności i doświadczenie nie zawsze będą lepsze niż własnych pracowników; zewnętrzny podmiot nie identyfikuje się z zakładem , dla którego wykonuje pracę; kontrola podmiotu zewnętrznego jest utrudniona; stosowanie outsourcingu może być zagrożeniem dla sytuacji finansowej i działalności zakładu albo jego klientów
Koncentracja i globalizacja na rynku ubezpieczeń.
Porozumienia kartelowe – zakłady ubezpieczeń ustalają wspólną politykę i podstawowe zasady działalności, np. wysokość prowizji dla pośredników, zasady taryfowania.
Następuje takie łączenie się zakładów ubezpieczeniowych i przejęcia słabszych przez mocniejszych, co prowadzi do powstania holdingów.
Bancassurance, allfinanz (zakłady ubezpieczeń oferują innym produkty finansowe, a nie tylko banki)
Produkt ubezpieczeniowy – najczęściej to pojedyncza, nazwana usługa; rzadko, żeby obejmowała tylko jedno ryzyko; w praktyce stosuje się produkty o różnej skali zakresu ubezpieczenia np. od powodzi i suszy
produkt złożony (mamy wybór) – tzw. „klockowy” – bardzo dopasowany do preferencji klienta, który wybiera, jakie ubezpieczenia nabyć.
produkt szyty na miarę (dopasowuje się do potrzeb klienta) – tworzony według specyficznych potrzeb ubezpieczającego, odwrotną sytuację stwarzają natomiast tzw. ubezpieczenia pakietowe.
ubezpieczenia pakietowe (nie mamy wyboru, trzeba wziąć cały pakiet) – obejmują zakres ryzyk, który klient w całości nie koniecznie chciałby zabezpieczyć.
ubezpieczenia „all risks” (produkt nienazwany/nieokreślony, nie wiemy od czego się ubezpieczamy; – ubezpieczenie od wszystkich ryzyk; obejmuje ryzyka, które są nienazwane, OWU wskazuje jedynie, za co zakład ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności.
Wyspecjalizowane funkcje w zakładzie ubezpieczeń:
Aktuariusz – profesjonalista z dziedziny ryzyka, tradycje brania aktuariatu związana jest z ubezpieczeniami, planami emerytalnymi i reasekuracją. Aktuariusz musi rozumieć materię ryzyka i wiedzieć, jakie narzędzia matematyczne i statystyczne zastosować do modelowania konkretnego ryzyka. Obszary aktuariatu to prognozowanie kosztów i ustalenie ceny produktu; ma także współudział w tworzeniu nowych produktów, wyliczenie rezerw techniczno – ubezpieczeniowych, marginesu wypłacalności, badania efektywności produktu, ocena kondycji finansowej ubezpieczyciela.
Underwriter – dochodzi do sytuacji ubezpieczonego: choroby, palenie w rodzinie.
Underwriting – Proces na podstawie, którego firma ubezpieczeniowa podejmuje decyzję, czy dany wniosek o ubezpieczenie odrzucić, czy przyjąć do ubezpieczenia oraz na jakich warunkach.
Działalność lokacyjna – cele jest zapewnienie efektywnego, zgodnego z prawem i bezpiecznego lokowania rezerw technicznych na poziomie, który zapewnia zwrot inwestycji, co najmniej dla złożonej technicznej stopy oprocentowania w dziale I lub bezpieczeństwo i płynność lokat w ....
Reasekuracja bierna – transfer ryzyka przyjętego przez ubezpieczyciela do reasekuratora, wyodrębnienie takiej komórki ma sens tylko w dużych nakładach ubezpieczeniowych lub działających na zasadzie fr...., a więc gdzie większość ryzyk jest przekazywanych do ..... (reasekuratora).
Zabezpieczenie społeczne System zabezpieczenia społecznego ma zapewniać obywatelom pewien ustalony standard bezpieczeństwa socjalnego, chronić przed różnymi rodzajami ryzyka społecznego (negatywne – choroba, śmierć oraz pozytywne – urodzenie dziecka) rozumianego jako zagrożenie, którego ewentualne wystąpienie powoduje stratę w zasobach gospodarstwa domowego. Działania te można nazwać zarządzaniem ryzykiem społecznym.
Techniki (metody) zabezpieczenia społecznego
Zabezpieczenia społeczne: ubezpieczenie społeczne, pomoc społeczna, zaopatrzenie społeczne
Kryterium rozróżniania metod zabezpieczenia społecznego
Źródła finansowe, Tytuł do świadczeń, Podmiotowy zasięg świadczeń, charakter prawa do świadczenia, Zasady ustalania wysokości świadczeń, Podmiot zabezpieczający
Cechy ubezpieczenia społecznego
Fundusz na świadczenia gromadzony jest ze składek ubezpieczonych lub ubezpieczającego. Świadczenia są różnicowane odpowiednio do udziału w tworzeniu wspólnego funduszu. Instytucje gromadzące i rozdzielające środki mają charakter publiczny (państwowy lub pod nadzorem państwa) i niezarobkowy. Charakter przymusowy przeciwdziałający brakowi przezorności i niedbalstwu. Ustawowo gwarantowane podmiotowe prawo do świadczeń. Występowanie składki (związek między składką a świadczeniem).
Geneza ubezpieczeń społecznych w Polsce
1 stycznia 1999r. – zmiany w systemie ubezpieczenia społecznego, głównie emerytalno-rentowego i zarobkowego:
Zmiany w sposobie finansowanie świadczeń
Rozdzielono ubezpieczenia społeczne od ubezpieczenia zdrowotnego
Ubezpieczenie społeczne rozdzielono na cztery piony
Przyjęcie konstrukcji filarowej systemu emerytalnego
(OFE i tworzące i zarządzające nimi PTE są obowiązkowe dla osób, które urodziły się po 1968r. Jest to filar kapitałowy).
Ubezpieczenia społeczne obejmują: Ubezpieczenia emerytalne, Ubezpieczenia rentowe, Ubezpieczenia chorobowe (w razie choroby i macierzyństwa), Ubezpieczenia wypadkowe (z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych)
Świadczenia z ubezpieczenia społecznego
Świadczenie jednorazowe: zasiłek pogrzebowy
Krótkoterminowe: zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, wyrównawczy, świadczenie rehabilitacyjne
Długoterminowe: emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, renta rodzinna
ZASADY UBEZPIECZEŃ
1. ZASADA RÓWNEGO TRAKTOWANIA dotyczy:
a. Warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych
b. Obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek
c. Obliczania wysokości składek
d. Okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do świadczeń
2. ZASADA GWARANTOWANIA PRZEZ PAŃSTWO WYPŁACALNOŚCI ŚWIADCZEŃ
3. ZASADA MOŻLIWOŚCI DOCHODZENIA PRZED SĄDEM ROSZCZEŃ W RAZIE NIEZASTOSOWANIA ZASDAY RÓWNEGO TRAKTOWANIA (wg. zasad KPC)
UPRAWIENIA UBEZPIECZONEGO
1. UBEZPIECZONY MA PRAWO DO ŚWIADCZEŃ – świadczenia ubezpieczenia mają w Polsce charakter pieniężny i dzieli się je na długoterminowe, krótkoterminowe i jednorazowe.
2. UBEZPIECZONY MA PRAWO ŻĄDAĆ OD ZUS WYDANIA (w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku) DECYZJI W SPRAWACH DOTYCZĄCYCH:
- zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych
- przebiegu ubezpieczeń
- wymiaru składek i ich poboru
- umorzenia należności z tytułu składek
- ustalenia uprawień do świadczeń
- wymiaru świadczeń
3. UBEZPIECZONY MA PRAWO DO INFORMACJI O PRZETWARZANIU JEGO DANYCH OSOBOWYCH I O STANIE JEGO KONTA (RCI?, PESEL), na którym ewidencjonuje się informacje m.in.:
- wymienione w druku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych
- w imiennym raporcie miesięcznym i w deklaracji rozliczeniowej
ZASIŁEK CHOROBOWY – z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby otrzymujemy 80% wypłaty, a jeśli pobyt w szpitalu to 70%, jeśli przyczyną niezdolności do pracy jest:
wypadek przy pracy, w drodze z/do pracy, choroba zawodowa, ciąża, w wyniku poddania się niezbędnym badaniom dawcom narządów, tkanek, krwi (wtedy wypłata 100%)
Reasekuracja jest to umowa zawierana pomiędzy ubezpieczycielem a reasekuratorem na mocy, której następuje dalsze odstąpienie ryzyk w ten sposób, że ubezpieczyciel nadal pozostaje jedynie i wyłącznie odpowiedzialny wobec ubezpieczonego. Inaczej: ubezpieczenie ubezpieczenia.
Cedent jest to zakład ubezpieczeń odstępujący (cedujący) całość lub część ryzyka innemu zakładowi ubezpieczeń (reasekuracyjnemu).
Cesionariusz (reasekurator) zakład przyjmujący ryzyko od cedenta. Reasekurator nie ma bezpośrednich relacji z ubezpieczonymi. Nie uczestniczy ani w procesie akwizycji, ani likwidacji szkód i wypłaty odszkodowań.
Retrocesja (reasekuracja reasekuracji) zachodzi wówczas, gdy ryzyko przyjęte do reasekuracji jest reasekurowane dalej. Zachodzi między reasekuratorami i trwa do czasu, aż wyczerpane zostaną potrzeby wtórnego i dalszych podziałów ryzyka. W procesie retrocesji cesionariusz staje się retrocedentem, który przekazuje ryzyko do retrocesionariusza.
Reasekuracja bierna (cedent) polega na przekazywaniu ryzyka do reasekuracji, natomiast reasekuracja czynna (cesionariusz) na przyjmowaniu ryzyka.
Zjawisko reasekuracji związane jest z niejednorodnością ubezpieczonych ryzyk znajdujących się w portfelu ubezpieczeń.
1. Niejednorodność ilościowa – dotyczy sumy ubezpieczenia.
2. Niejednorodność jakościowa – dotyczy poziomu ryzyka.
Koasekuracja jest to technika rozproszenia ryzyka, która zawiera sie wyłącznie w działalności ubezpieczeniowej. Dała ona podstawy do rozwoju reasekuracji.
Asekuracja zewnętrza polega na tym, że każdy ubezpieczyciel ubezpiecza określoną część ryzyka i za tę część odpowiada bezpośrednio przed ubezpieczonymi. Do wad tej koasekuracji zalicza się kłopoty administrowania takim programem, konieczność wpłaty składki do kilku ubezpieczycieli, a z drugiej strony konieczność dochodzenia świadczeń i odszkodowań od wszystkich ubezpieczycieli.
Koasekuracja wewnętrzna jest atrakcyjniejsza ze względu na mniejsze uciążliwości administrowania takim programem. Jeden ubezpieczyciel odpowiada za całe ryzyko wobec ubezpieczonego, natomiast pozostali ubezpieczyciele odpowiadają wyłącznie wobec pierwszego ubezpieczyciela. Jednakże ewentualne spory na linii ubezpieczający – konkretny ubezpieczyciel są rozpatrywane bezpośrednio, a nie przez głównego ubezpieczyciela.
Klient nic nie wie o fakcie zawarcia reasekuracji, natomiast na koasekurację musi wyrazić zgodę.
Dwie podstawowe zasady reasekuracji
1. Funkcja techniczna – dzięki wtórnemu podziałowi ryzyka następuje ilościowe i jakościowe wyrównanie portfela ryzyk danego ubezpieczyciela, co podnosi bezpieczeństwo prowadzonej działalności.
2. Funkcja finansowa – reasekuratorzy partycypują w wypłacie odszkodowań zwalniają cedenta z konieczności tworzenia części rezerw ubezpieczeniowych.
Metody reasekuracji:
- obligatoryjna – (obowiązkowa, automatyczna) jest ona najbardziej rozpowszechniona. Cedent zobowiązuje się do przekazywania automatycznie każdego ryzyka objętego programem, a cesjonariusz zobowiązany jest do jego przyjęcia. Stosowana jest ona przy szkodach częstych, ale o niskiej wartości. Nie ma tu groźby antyselekcji ryzyk.
- fakultatywna – (dobrowolna, opcyjna) cedent i reasekurator mają swobodę w podjęciu decyzji o podziale ryzyka. Cedent, czy i w jakim zakresie przekazać ryzyko do reasekuracji, natomiast cesionariusz, czy i w jakim zakresie reasekurować.
Cechy: wysokie koszty administrowania, dłuższe terminy negocjacji, konieczność oceny poszczególnych ryzyk, zagrożenie antyselekcją, stosowana jest przy ryzykach o wysokiej sumie ubezpieczenia
- fakultatywno-obligatoryjna – (otwartej ochrony) Cedent ma swobodę w wyborze ryzyk, które chce przekazać do reasekuracji, a jeśli już przekaże to reasekurator musi je przyjąć.
Cechy: uprzywilejowana pozycja cedenta, stosowana do wybranych ryzyk, szczególnie dużych.
Formy reasekuracji są to sposoby podziału ryzyka pomiędzy cedenta, a cesionariusza.
- Proporcjonalne - udział reasekuratora w każdym ryzyku jest ustalony w określonym stosunku do cedenta reasekurator przejmuje określoną część składki pomniejszoną o prowizję oraz w taki samym stopniu uczestniczy w takim samym stopniu w wypłacie odszkodowań. (współczynnik quota – 20% dają, 20% otrzymują).
- kwotowe – odstępowanie reasekuratorowi uzgodnionej części całego portfela ryzyk objętych programem.
- ekscedentowe – cedent przekazuje reasekuratorowi ryzyka niepozostające na jego udziale własnym, a więc przekraczające tzw. ekscedent.
- kwotowo-ekscedentowe – cały portfel danego rodzaju ubezpieczeń jest reasekurowany kwotowo, a wybrane ryzyka wystające ponad zaakceptowane przez ubezpieczyciela poziom są reasekurowane ekscedentowo.
- Nieproporcjonalne – reasekurator przejmuje część składki, ale wypłacane przez niego kwoty odszkodowań nie pozostają w proporcji do składki.
- nadwyżki szkody – stanowi zobowiązanie reasekuratora do pokrycia tej części szkody, która jest wyższa od przyjętej wielkości udziału cedenta w szkodzie, od tzw. priorytetu, ale niższa od sumy stanowiącej limit pokrycia reasekuracyjnego.
- nadwyżki szkodowości – odpowiedzialność reasekuratora dotyczy sytuacji, w której wartość odnotowanych szkód w danym roku powoduje przekroczenie wskaźnika szkodowości.