Ćwiczenia 1

Definicja ekonomiczna ubezp. (Łazowski)- urządzenie społeczno-gosp. zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych wywołanych u poszczególnych jednostek przez odznaczające się pewną prawidłowością zdarzenia losowego, w drodze rozłożenia ciężaru tego pokrycia na wiele jednostek, którym te same zdarzenia losowe zagrażają.

D. finansowa ubezp. (Rajcher)- forma organizacji wyodrębnionego i scentralizowanego funduszu tworzonego ze źródeł zdecentralizowanych, to jest ze składek pochodzących z wypłat wnoszonych przez osoby zainteresowane.

D. prawna ubezp. (Warkałło)- ujmuje ubezp. jako stosunek cywilno-prawny, jedna ze stron zobowiązuje się do zapłaty oznaczonego, co do wysokości, świadczenia pieniężnego (składki), a druga strona (zakład ubezp.) zobowiązuje się do zapłaty uniwersalnego świadczenia pieniężnego w razie zajścia zdarzenia losowego.

Klasyfikacja ubezp.: społeczne; gospodarcze: 1)osobowe (przedmiotem ubezp. jest życie, zdrowie, zdolność do pracy; możemy ubezp. na ile chcemy): a)wypadkowe: nnw, zdrowotne; b)za życie: rentowe, na życie z funduszem kapitałowym, posagowe, chorobowe. 2)majątkowe (ubezpieczamy rzeczy, majątek; majątkowe powinny równać się rzeczywistej wartości): a)rzeczowe: transportowe, morskie, rolne, przemysłu, powietrzne, handlu rzemiosła, mienia osobowego, komunikacyjne; b)majątkowe sensu stricte (kapitałowe, biznesu): utrata zysków, gwarancji kredytowych, należności, business interuption, wadium, odpowiedzialność cywilna, kredytów eksportowych.

Ćwiczenia 2

Podmiot ubezpieczenia- może być udzielona osobom prawnym, fizycznym oraz jednostkom organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej. Ubezpieczającym może być właściciel rzeczy lub jej posiadacz, jeśli wskaże swój tytuł własności lub posiadania.

Za szkodę uważa się utratę lub ubytek wartości ubezp. mienia z powodu jego zniszczenia, uszkodzenia lub zaginięcia w czasie trwania zdarzenia losowego lub akcji ratowniczej prowadzonej w związku z tym zdarzeniem. Zakres ochrony ubezp. trzeba wybrać na etapie zawierania umowy. Im jest on starszy tym wyższy poziom składki ubezp. Szkoda jest powstałą w brew woli poszkodowanego różnicą między obecnym jego stanem majątkowym, a tym stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie zdarzenie wywołujące szkodę. W nauce prawa cywilnego przyjmuje się powszechnie, że szkoda jest to uszczerbek w dobrach majątkowych i/lub niemajątkowych powstałych na skutek jakiegoś zdarzenia niezależnego od woli osoby poszkodowanej.

Ryzyka objęte ubezp. od ognia i innych zdarzeń losowych- w podstawowym zakresie ubezp. chroni przed skutkami ognia (pożaru), pieruna, wybuchu (eksplozji), upadku statku powietrznego, czyli tzw. FLEXA. Ryzyka te są zawarte w grupie 8 działu 2 ubezpieczeń. Rozszerzone jest też o ryzyka dodatkowe nie mającego wspólnego nic z ogniem, m.in. huragan, powódź, podtopienie, deszcz nawalny, nadmierne opady śniegu, grad, lawina, uderzenie pojazdu lądowego w ubezp. przedmiot, zapadanie się ziemi, osuwanie się ziemi, tąpnięcia, następstwa szkód wodociągowych. Niektóre firmy ubezp. odpowiadają za szkody będące wynikiem skażenia lub zanieczyszczenia, huku ponaddźwiękowego, dymu, fali uderzeniowej, trzęsienia ziemi.

Zakres przedmiotowy. Można chronić: a)środki trwałe; b)budynki i budowle w trakcie budowy lub montażu; c)wyposażenie, np. obiektów usługowych, handlowych, biur; d)środki obrotowe- towary, surowce, opakowania; e)rzeczy przejęte od osób trzecich w celu wykonania usługi; f)nakład inwestycyjny na remonty kapitalne, adaptacyjne, wykończeniowe wnętrz; g)mienie prywatne pracowników ubezpieczającego; h)wartości pieniężne- uważa się krajowe i zagraniczne znaki pieniężne, papiery wartościowe itp.

Wyłączenia: Franszyzna redukcyjna- kwota odliczona od odszkodowania, może być zapisana kwotowo lub % od sumy ubezp., w majątkowych zawsze % jest. Udział własny- kwotowo lub % liczony od wysokości szkody. Franszyzna integralna- kwota od której odszkodowanie nie jest wypłacane, kw. lub %; ta jest korzystniejsza gdyż szkoda przekraczająca jej wysokość jest wypłacana w pełnej wysokości.

Standardowo wyłączone są także: a)działania energii jądrowej; b)trzęsienie ziemi; c)wojna, ataki terrorystyczne, zamieszki, strajki; d)szkody górnicze; e)szkody w aktach, dokumentach, księgach; f)bezpośrednie działanie prądu; g)ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody zadaniowe spowodowane zły stanem technicznym urządzeń wodnokanalizacyjnych; h)odpowiedzialność wyłączna za gotówkę, biżuterię, np. ograniczając do 5% sumy ubezp.

Koszt ubezp. Zakład wyznacza składkę w zależności od: a)rodzaju i wartości mienia; b)zakresu ubezp., które obejmuje umowa ubezp.; c)wielkości ryzyka towarzyszącemu temu ubezp.; d)udzielonego między stronami umowy udziału własnego ubezpieczającego w każdej szkodzie; e)dotychczasowego przebiegu ubezp. (szkodowość z wcześniejszych ulezp.).

Ubezp. od ognia i innych zdarzeń może być wykupywane samoistnie. Stanowi ważny składnik ubezp. pakietowych (kompleksowego ubezp. mieszkań, domów). Nie jest ubezp. od prądu.

Ćwiczenia 3

Ubezp. mienia od kradzieży z włamaniem i rabunku. Przedmiot ubezp.: a)Środki obrotowe; b)wartości pieniężne; c)mienie przejęte do usługi komisowej lub dzierżawione; d)wypożyczenie i urządzenie placówek instytucji; e)mienie pracownicze.

Kradzież z włamaniem ma miejsce gdy sprawca dokonał zaboru mienia z lokalu odpowiednio zabezpieczonego, po usunięciu siłą zabezpieczenia lub otwarciu wejścia podrobionym kluczykiem lub innym narzędziem, a także kluczem oryginalnym, zdobytym w wyniku dokonania kradzieży z włamaniem do innego lokalu lub w wyniku rabunku. Uznawane jest również to że sprawca ukrył się w ubezpieczonym lokalu przed jego zamknięciem.

Rabunek- sprawca zabiera ubezp. mienie w celu przywłaszczenia stosując do człowieka (ubezpieczonego, osoby zatrudnionej) przemoc fizyczną lub grożąc natychmiastowym użyciem siły albo doprowadzając ją do stanu nieprzytomności lub bezbronności. Rabunek to również sytuacja zaboru lub zaginięcia ubezpieczonego mienia podczas jego przewożenia (katastrofa, pożar).

Wyłączenia z ochrony ubezp. Nie dotyczy: zwykłej kradzieży, bez znaków włamania; franszyzy redukcyjnej, integralnej; szkody powstałej w skutek działań wojennych; stanu wyjątkowego itp.; zaniedbania; rażącego braku opieki nad ubezp. mieniem; wyrządzone umyślnie lub w zmowie; rozruchów; buntów; powstania.

Wymagane zabezpieczenia: a)niektóre miejsca musza mieć odpowiednie zabezpieczenie aby dostać odszkodowanie (np. drzwi antywłamaniowe); b)na parterze zainstalowanie krat lub okiennic ; c)osadzenie drzwi w sposób uniemożliwiający ich wyłamanie; d)zamki wielozapadkowe, odpowiednie zabezpieczenie wszystkich otworów; e)dodatkowe: stały dozór; instalacja alarmowa; podwójne drzwi; szyby antywłamaniowe; elektroniczne systemy; sygnalizacje.

Czynniki wpływające na wysokość składki ubezp.: a)zakres wymaganej ochrony ubezp.; b)dotychczasowy przebieg ubezp.; c)kompleksowe ubezp. całego majątku; d)historia szkodowości; e)sposób zabezpieczenia mienia przed kradzieżą; f)miejsce przechowania i użytkowania ubezp. przedmiotu.

Ćwiczenia 4

Porównanie. Kryterium: 1)podmiot ubezp.: a)ubezp. mienia: wartości majątkowe- materialne przedmioty ubeszp. (mienie ruchome, urządzenia, nieruchomości); b)Ubezp. odpowiedzialności cywilnej(OC): OC z tytułu szkód wyrządzonych przez ubezpieczonego. 2)wysokość zobowiązania zakładu ubezpieczeń: a)suma ubezp. nie wyższa niż wartość ubezp. mienia; b)suma gwarancyjna- górna granica odpowiedzialności zakładu ubezp. 3)relacja ubezpieczeniowa: a)zakład ubezp. – ubezpieczony; b)zakład ubezp. – ubezpieczony – poszkodowany. 4)funkcje ubezp.: a)ochrona mienie ubezp.; b)ochrona interesu majątkowego ubezp., ochrona poszkodowanego przed niewypłacalnością sprawcy. 5)postać szkody: a)postać rzeczowa (utrata, zniszczenie, uszkodzenie rzeczy); b)postać rzeczowa, osobowa (śmierć, uszkodzenie ciała), czysta strata finansowa. 6)zakres funkcji kompensacyjnej: a)strata rzeczywista; b)strata rzeczywista, utracenie korzyści. 7)relacja między wysokością szkody a wartością majątku: a)relacja występuje: szkoda nie może być większa od wartości majątku ubezp., szkoda obejmuje istniejący majątek ubezp.; b)brak związku z wartością majątku: szkoda może być większa od majątku, szkoda może obciążać zarówno istniejący jak i przyszły majątek ubezp.

Pojęcie OC- jest to odpowiedzialność odszkodowawcza (majątkowa) jednego podmiotu w związku ze szkodą doznaną przez inny podmiot na skutek określonych w ustawie zdarzeń. Osoba poszkodowana to wierzyciel, a sprawca to dłużnik. Istota OC polega na ciążącym na sprawcy szkody obowiązku jej naprawy. W OC ubezpieczyciel zobowiązuje się d zapłaty odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba trzecia, na rzecz której zawarto umowę ubezp.

Kodeks cywilny przewiduje dwa reżimy OC za wyrządzoną szkodę: 1)ex contractu (kontaktowa)- w związku z istniejącym między stronami stosunkiem prawnym, strona nie wykonała lub nienależycie wykonała wynikające z tego stosunku zobowiązanie, wskutek czego druga strona poniosła szkodę; 2)ex delicjo (deliktowa)- wiąże się ze szkodą jako swoistym źródłem zobowiązania. Reżim obejmuje zobo. z czynów niedozwolonych (są nimi nie tylko związane działania ludzkie, ale także nie noszące znamion winy oraz inne zdarzenia, jeśli w ich konsekwencji powstała szkoda, za którą prawo czyni kogoś odpowiedzialnym).

Warunkiem powstania obowiązku naprawienia szkody jest zaistnienie 3 przesłanek: 1)powstanie szkody czy uszczerbku; 2)szkoda musi być spowodowana przez jakiś fakt (ludzkie dziłanie lub inne zdarzenie) z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowania; 3)pomiędzy szkodą a faktem musi istnieć związek przyczynowy.

Podstawowy charakter odpowiedzialności: 1)odpo. za własne czyny tj. za działanie lub zaniechanie osób fizycznych oraz organów osoby prawnej, z którego wynika szkoda; 2)odpo. za cudze czyny: a)wina w nadzorze dzieci, osób chorych psychicznie; b) wina w wyborze- powierzenie wykonania czynności innej osobie; c)odpo. zwierzchnika za szkodę wyrządzoną w winy podwładnego.

Ćwiczenia 5

Etapy przestępstwa ubezp.: 1)zamiar- proces intelektualny mający postać preparacji przes. (niekaralny); 2)czynności przygotowawcze- mogą przybrać postać czynności intelektualnych lub fizycznych; 3)usiłowanie- początek dokonania przes., może być nieskuteczne; 4)dokonanie.

Metody przestępczego działania można podzielić na: a)przes. związane z likwidacją szkody; b)z zawieraniem umów ubezp. przy współudziale pracowników zakładów ubezp.; c)przes. Skierowane na otrzymanie odszkodowania jeszcze przed powstaniem szkody rzeczywistej.

Przestepczość- obejmuje ogół przestępstw godzących w interesy zakładów ubezp. i rynku ubezp.: a)Wg. Europejskiego Komitetu Ubezpieczeń (CEA) określana jest jako żądanie bezpodstawnego odszkodowania; b)jest działaniem zamierzonym- gdy jest cel, jest chęć wzbogacenia się przez upozorowanie zajścia zdarzenia losowego; c)wynika z braku ochrony ubezpieczeniowej w momencie zaistnienia zdarzenia losowego- efektem są straty materialne lub uszczerbek na zdrowiu.

Przes. w ubezp. mogą być popełnione przez sprawców niezwiązanych z konkretną umową ubezp., dokonanych przes. ubezp. również nieświadome, np. kradzież, zagarnięcia, zniszczenia lub uszkodzenie ubezp. mienia przez osobę trzecią, np. złodzieja. A)uchylenie się od obowiązku ubezp. i nieuiszczenia związanych z tym ubezp. należnych składek; B)prowadzenie działalności ubezp. na terytorium Polski bez stosownego zezwolenia.

Przyczyny przestępstw. 1)Sprawcy czynów przestępczych: osoby indywidualne; zorganizowane grupy przestępcze; osoby traktujące zakłady ubezp. jak bank. 2)Grupy naciągaczy: zawodowcy, naciągacze, sprawcy okazjonalni.

Czynniki kryminogenne: a)nieszczelność granic państwowych; b)rynek fałszywych dokumentów; c)system poszukiwania skradzionych pojazdów; d)sys. ochrony mienia; e)sys. I organizacja zwalczania przestępczości; f)sys. Likwidacji szkód; g)sposób zawierania ubezp.; h)brak spójnego działania zwalczającego nadużycie w ubezp.