Kamica dróg
Kamica dróg
żółciowych i
żółciowych i
moczowych
moczowych
Kamica żółciowa
Kamica żółciowa
Jest jedną z najczęstszych chorób jamy brzusznej.
Choroba polegająca na tworzeniu tzw. Złogów, czyli
kamieni żółciowych w drogach żółciowych. Kamienie
mogą być pojedyncze lub mnogie, przy czym mogą
powstawac w samym pęcherzyku żółciowym lub w
przewodach żółciowych wskutek wytrącania się z
żółci złogów cholesterolu, bilirubiny, białka, węglanu
wapnia i bilirubinianu wapnia.
Kamica pęcherzyka
żółciowego prowadzi
często do jego
przewlekłego zapalenia.
Kamica przewodów
żółciowych może
powodować ich częściowe
lub całkowite zatkanie, co
prowadzi do żółtaczki
mechanicznej ;bywa też
przyczyną ostrego
zapalenia trzustki, w
wyniku zatkania przewodu
trzustkowego.
Do czynników ryzyka zwiększających
Do czynników ryzyka zwiększających
prawdopodobieństwo powstania kamieni w
prawdopodobieństwo powstania kamieni w
pęcherzyku żółciowym należą:
pęcherzyku żółciowym należą:
średni i starszy wiek, płeć żeńska
czynniki genetyczne - kamica często
występuje rodzinnie np. u babci, matki i
córki
czynniki hormonalne - przebyta ciąża,
przyjmowanie estrogenów
zaburzenia metaboliczne -
hipercholesterolemia, otyłość, cukrzyca
czynniki jatrogenne zaburzające
prawidłowy cykl krążenia kwasów
żółciowych - stany po resekcji żołądka i
jelita cienkiego, zespół krótkiego jelita
czynniki farmakologiczne - niektóre leki
np klofibrat, doustne środki
antykoncepcyjne
zastój i zakażenie żółci
OBJAWY:
OBJAWY:
-Należące do triady Charcota:
*ból w nadbrzuszu, może promieniowac do
okolicy łopatkowej,
*gorączka i dreszcze,
*żółtaczka mechaniczna
-Brak apetytu
-Nudności, wymioty przynoszące ulgę
-W około 70 - 80% przypadków kamica pęcherzyka
żółciowego przebiega bezobjawowo i wykrywana jest
najczęściej przypadkowo.
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego (cholecystitis
acuta) rozwija się najczęściej na tle kamicy, w wyniku
której dochodzi do:
zastoju żółci w pęcherzyku z powodu
zatkania jego szyi przez kamień
zakażenia zagęszczonej żółci przez bakterie
rozciągnięcia ściany pęcherzyka żółciowego
w następstwie jego niedokrwienie
Obraz kliniczny ostrego zapalenia pęcherzyka
żółciowego obejmuje:
ból w prawym podżebrzu, z początku o
charakterze kolki a następnie stały
podwyższenie temperatury ciała zazwyczaj
do 38-39°C
zwiększenie ilości białych krwinek w
surowicy krwi (leukocytoza)
żywą bolesność uciskową w prawej okolicy
podżebrowej
obronę mięśniową w prawej okolicy
podżebrowej
nudności i wymioty
Leczenie kamicy żółciowej:
Leczenie kamicy żółciowej:
-odżywianie: zalecana jest dieta wątrobowa dieta
wątrobowa
-leczenie farmakologiczne:leki przeciwbólowe,
rozkurczowe, niekiedy antybiotyki
-próby farmakologicznego rozpuszczania kamieni:
skuteczne tylko w niektórych przypadkach.
-leczenie operacyjne: usunięcie pęcherzyka
żółciowego (cholecystektomia) wraz z kamieniami,
ewentualnie także usunięcie kamieni z przewodów
żółciowych. W wybranych przypadkach możliwe jest
wykonanie zabiegu metodą laparoskopową, a gdy jest
to niemożliwe wykonuje się laparotomię leczenie
endoskopowe:w przypadku kamicy przewodu
żółciowego wspólnego wykonuje się ECPW
Alternatywne sposoby leczenia:
Alternatywne sposoby leczenia:
w przypadku kamieni cholesterolowych u osób
niekwalifikujących się do leczenia operacyjnego,
próba rozpuszczenia kamieni z użyciem kwasu
chenodeoksycholowego lub ursodeoksycholowego
(czas leczenia 12-24 miesięcy, skuteczność 50-
70%)
litotrypsja, w przypadku zachowanej funkcji
pęcherzyka żółciowego i gdy kamień nie
przekracza średnicy 3 cm
przezskórne podanie MTBE, który ma
właściwości rozpuszczające kamienie żółciowe
Powikłania:
Powikłania:
-kamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego z
perforacją pęcherzyka i żółciowym zapaleniem
otrzewnej,
-ropień lub wodniak pęcherzyka żółciowego,
-kamicze zapalenie dróg żółciowych,
-odleżyny powodujące powstawanie przetok,
-żółtaczka mechaniczna,
-ostre zapalenie trzustki,
-przetoka pęcherzykowo-jelitowa,
-zwiększone ryzyko raka pęcherzyka zółciowego
Kamica moczowa (nerkowa)
Kamica moczowa (nerkowa)
choroba polegająca na powstawaniu złogów (tzw.
Kamieni) w nerkach lub drogach moczowych na
skutek wytrącania się związków chemicznych
stanowiących prawidłowe lub patologiczne składniki
obecne w moczu
Kamica moczowa występuje u 1-2% populacji z
przewagą płci męskiej. Szczyt zachorowalności
przypada między 3. i 5. dekadą życia
Rodzaje kamieni nerkowych:
Rodzaje kamieni nerkowych:
-fosforanowo-wapniowe,
- szczawianowo-wapniowe moczanowe (kwas moczowy
) - tzw. kamienie bezcieniowe, niewidoczne w badaniu
RTG,
- cystynowe struwitowe — powstające w przebiegu
przewlekłych zakażeń układu moczowego bakteriami
wytwarzającymi ureazę(czyli rozkładającymi mocznik)
Objawy:
Objawy:
Przez pewien czas choroba może przebiegać bez- lub
skąpoobjawowo. Niekiedy bardzo drobne złogi mogą
zostać wydalone w sposób bezbólowy. Często
pierwszą manifestacją kamicy moczowej jest napad
kolki nerkowej. Symptomatologia choroby jest
zróżnicowana:
ból o charakterze kolkowym (przerywany)
okolicy lędźwiowej, czasem promieniujący
do pachwiny, warg sromowych lub jąder,
nudności lub wymioty
dyskomfort w jamie brzusznej, czasami
objawy dyspeptyczne
krwiomocz, objawy
dysuryczne
objawy ogólne: podwyższona temperatura
ciała, osłabienie, uczucie rozbicia
zakażenie dróg moczowych (jako powikłanie
kamicy)
Ultroid widoczny
na RTG miednicy
Tomografia
komputerowa jamy
brzusznej -
rekonstrukcja 3D. Stent
w lewym moczowodzie
(żółta strzałka). Kamień
zlokalizowany w
miedniczce lewej nerki
(górna czerwona
strzałka) oraz kamień
zlokalizowany w lewym
moczowodzie poza
stentem (dolna
czerwona strzałka)
Rozpoznanie:
Rozpoznanie:
przeglądowe RTG jamy brzusznej
urografia,
USG jamy brzusznej,
TK jamy brzusznej bez podania środka
kontrastowego
Leczenie:
Leczenie:
Podstawowe znaczenie w trakcie napadu kolki ma
podanie leków przeciwbólowych i rozkurczowych. W
łagodzeniu objawów pomaga też nawodnienie,
stymulacja diurezy oraz postępowanie ogólne mające
na celu uspokojenie chorego (np. ciepła kąpiel).
Bezpośrednim celem leczenia jest usunięcie złogu
(kamienia). Niekiedy jest to możliwe poprzez drogi
moczowe, ale tylko w wypadku kamieni niewielkich
rozmiarów, tj. mniejszych niż 5–7 mm. Częściej stosuje
się inne metody leczenia: możliwe jest wykorzystanie
urządzeń generujących pozaustrojowo fale
ultradźwiękowe przezskórnie prowadzące do
rozkruszenia złogów (ang. ESWL - extracorporeal
shock wave lithotripsy, litotrypsja) i wydalenia ich
drogą naturalną, zabiegi endoskopowe - przezskórną
nefrolitotrypsję (PCNL) oraz ureterorenoskopię (URS)
z użyciem cystoskopu ) lub leczenie operacyjne
obejmuje klasyczne zabiegi chirurgiczne z otwarciem
jam ciała.
Leczenie operacyjne zarezerwowane jest głównie dla
chorych z silnymi nawracającymi dolegliwościami,
powikłaniami kamicy (zastój moczu, zakażenia dróg
moczowych) oraz dużymi złogami.
U chorych z nawrotową kamicą moczową należy
określic ryzyko nawrotu i zastosowac odpowiednie
postępowanie diagnostyczno-lecznicze, mogące
zapobiegac następnym nawrotom lub prowadzic do
rozpuszczenia istniejących złogów.
Podstawowe znaczenie ma analiza składu kamienia
oraz ocena metaboliczna, polegająca na sprawdzeniu
diety oraz wykonaniu badań moczu i surowicy krwi w
celu wykrycia czynników prowadzących do powstania
złogów w drogach moczowych. Do nawrotów kamicy
moczowej predystynują zapalne choroby jelit,
zakażenia dróg moczowych, niektóre leki