Typy

niedożywienia

białkowego

MARASMUS (choroba
głodowa)



Związana z niedoborem białkowo-kalorycznym. Następstwo

długotrwałego głodzenia się lub niedostatecznej ilości

spożywanego pokarmu. Dotyka dzieci w pierwszych 2 latach

życia.



Natępstwa:

- zmniejszenie masy ciała
- ubytek mięśni, osłabienie siły
- mała ilość tkanki tłuszczowej
- obniżenie wskaźników antropometrycznych
- twarz starego człowieka, skóra pomarszczona
- brak obrzęków
- wątroba niestłuszczona, niedokrwistość, spadek odporności
- dobry apetyt
- upośledzenie funkcji oddechowych

KWASHIOTOR (związane z
niedoborami białka w diecie,
dostarczona energia ale bez
białka)



Często dalszy etap marasmusu, może mieć

charakter pierwotny np. po stresie

pooperacyjnym lub jako wynik chorób

pasożytniczych. Nasilony katabolizm.



Następstwa:

- mniej nasilone objawy ( 60 – 80 % m. c.)
- normalna ilość tkanki tłuszczowej
- obniżenie stężenia albumin (hipoalbuminemia)
- Twarz „księżycowata”, skóra popękana
- Jadłowstręt, zmiany struktury i koloru włosów
- Obrzęki, stłuszczenie wątroby



Nadmierne spożycie białka:

- wzrost tkanki tłuszczowej



Nadmiar białka u niemowląt:

- biegunka
- kwasica metaboliczna
- odwodnienie
- hiperamonemia (wzrost poziomu amoniaku)
- gorączka



Nadmiar białka u dorosłych:

- obciążenie pracy nerek i wątroby
- odwapnienie kości, sprzyja osteoporozie
- Pośrednio sprzyja rozwojowi otyłości i

dyslipidemi

Celiakalia (choroba trzewna) – nietolerancja na

gluten

Podział węglowodanów:

WĘGLOWODANY

PROSTE

ZŁOŻONE

GLUKOZA OLIGOSACHARYDY
POLISACHARYDY

FRUKTOZA SACHAROZA
SKROBIA

GALAKTOZA LAKTOZA
GLIKOGEN

MANNOZA MALTOZA
CELULOZA

DEKSTRYNY

PEKTYNY

MONOSACHARYDY



Glukoza (soki owocowe, miód, składnik
cukru buraczanego, laktozy, celulozy,
skrobii, glikogenu)



Fruktoza (soki owocowe, składnik cukru
buraczanego, miód)



Galaktoza (składnik mleka ssaków [laktoza])



Mannoza (w skórce pomarańczy, drożdżach,
składnik trudnostrawnych roślin)

POLISACHARYDY



Sacharoza (trzcina cukrowa, buraki
cukrowe, ananasy, marchew)



Laktoza (mleko)



Maltoza (słód jęczmienny)



Skrobia ( ziarna zbóż, ziemniaki,
kukurydza)



Dekstryny (skórka pieczywa, grzanki,
ciasta, odżywki sportowe)

Źródła węglowodanów w
żywieniu:



Najbogatsze (od 80 – 100%
węglowodanów)

- cukier rafinowany
- mączka ziemniaczana
- przetwory z cukru i mączki ( miód

pszczeli, suszone owocowe)



Bogate (50 – 80% węglowodanów)



- produkty zbożowe (mąka, kasza,
makarony, płatki śniadaniowe)



- słodycze



- pieczywo cukiernicze



- niektóre przetwory owocowe (dżemy,
konfitury)



- suche nasiona strączkowe



Ilość węglowodanów (od 10 – 25%)

- ziemniaki
- warzywa okopowe (kapusta, pomidor,

ogórek)

- warzywa korzeniowe (buraki, cebula,

marchew)

- Owoce
- napoje

Trawienie węglowodanów



Skrobia, glikogen (amylaza ślinowa) ->
dekstryny, maltoza



Kwas solny w żołądku (hydroliza w
małym stopniu)



Amylaza trzustkowa, glukoamylaza



- maltaza -> glukoza + glukoza



- sacharaza -> glukoza + fruktoza



Laktaza -> glukoza + galaktoza

Podział węglowodanów ( z
punktu widzenia
żywienia):



Węglowodany przyswajalne (cukry proste i
złożone rozkładane do cukrów prostych
przez enzymy trawienne przewodu
pokarmowego).



Węglowodany nieprzyswajalne (włókno
pokarmowe, błonnik pokarmowy) czyli
węglowodany oporne na działanie enzymów
trawiennych człowieka.



Węglowodany częściowo przyswajalne
(celuloza, pektyny, oporna skrobia)



Ligniny, skrobia oporna, celuloza – błonnik

nierozpuszczalny



Nierozpuszczalne > hemicelulozy > błonnik

w wodzie rozpuszczalny



Rozpuszczalne w wodzie > pektyny, insulina,

polisacharydy, śluzy, gumy

Błonnik jako substancja
niejednorodna składa się z
wielu frakcji o różnych
właściwościach funkcjonalnych



Zdolność wiązania wody



Zdolność do tworzenia żeli (rozp. Błonnik)



Zdolność do wymiany kationów



Zdolność do wiązania kwasów żółciowych,
cholesterolu

Rola błonnika



Normalizacja i optymalizacja perystaltyki jelit

(frakcja nierozpuszczalna błonnika)



Profilaktyka nowotworu jelita grubego



Obniżenie poziomu cholesterolu i

triglicerydów (ligniny)



Regulacja wydzielania insuliny i stabilizacja

stężenia glukozy we krwi



Polepszenie procesów trawienia, wchłaniania i

wykorzystania białek



Oczyszczanie z toksyn (metale ciężkie,

substancje rakotwórcze)

Zalecane spożycie
błonnika (27-40 g/24h)



Zapobiega miażdżycy, nowotworowi j.
grubego, hemoroidom, żylakom
podudzia



Zapobieganie otyłości



Zapobieganie stanom zapalnym i
uchyłkowatości jelita

Niedobór powoduje nowotwory j. grubego,

stany zapalne wyrostka robaczkowego,
przewlekłe zaparcia.

Zawartość błonnika na
100g



Fasola biała (15,8 g)



Chleb żytni razowy (8,4 g)



Ryż brązowy (8,7 g)



Maliny (6,7 g)



Otręby pszenne (42,4 g)



Płatki żytnie (11,6 g)



Suszone morele i jabłka (10,4 g)



Mak (20 g)

Źródła błonnika



Błonnik rozpuszczalny

+ owoce (jeżyny, porzeczki, maliny, rodzynki)
+ rośliny strączkowe (fasola, groch)



Błonnik nierozpuszczalny

+ warzywa (zielony groszek, fasola, seler,

marchew)

+ produkty zbożowe (mąka pełnoziarnista, płatki i

kiełki zbóż, kasze, ryż)

+ Otręby spożywcze
+ orzechy, migdały, ziarna maku, lnu, słonecznika