Zanim powstała

Zanim powstała

książka

książka

Kilka słów na temat historii pisma i

Kilka słów na temat historii pisma i

książki

książki

Opracowała: Aneta Pyrgiel

Opracowała: Aneta Pyrgiel

TO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ

TO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ

Najstarsze sposoby zapisu

Najstarsze sposoby zapisu

Historia książki

Historia książki

Historia pisma

Historia pisma

Biblioteki

Biblioteki

Ciekawostki

Ciekawostki

ZAKOŃCZ

Najstarsze sposoby zapisu

Najstarsze sposoby zapisu

Rysunki na skałach, kłach morsów,

Rysunki na skałach, kłach morsów,

kościach i skórach zwierząt.

kościach i skórach zwierząt.

Różnorodnego kształtu i różnej

Różnorodnego kształtu i różnej

wielkości supełki na sznurkach.

wielkości supełki na sznurkach.

Karbowane znaki i nacięcia na kijach.

Karbowane znaki i nacięcia na kijach.

POWRÓT

EGIPT

EGIPT

Hieroglify

Hieroglify

były pismem starożytnych Egipcjan,

były pismem starożytnych Egipcjan,

znakami niezrozumiałymi poza ich krajem, ale

znakami niezrozumiałymi poza ich krajem, ale

i dla większości jego ludności. Sztuka pisania

i dla większości jego ludności. Sztuka pisania

stanowiła tajemnicze, ekskluzywne narzędzie,

stanowiła tajemnicze, ekskluzywne narzędzie,

jej znajomością mogli się szczycić tylko

jej znajomością mogli się szczycić tylko

nieliczni spośród mieszkańców Egiptu. Z

nieliczni spośród mieszkańców Egiptu. Z

upływem czasu, w związku z przemianami

upływem czasu, w związku z przemianami

kulturowymi, nastaniem ery chrześcijańskiej,

kulturowymi, nastaniem ery chrześcijańskiej,

księgi zapisane hieroglifami stawały się

księgi zapisane hieroglifami stawały się

jeszcze mniej zrozumiałe, a wiele z nich

jeszcze mniej zrozumiałe, a wiele z nich

uległo zniszczeniu.

uległo zniszczeniu.

MALOWIDŁO NA DREWNIANEJ TRUMNIE

MALOWIDŁO NA DREWNIANEJ TRUMNIE

OKRESU ŚREDNIEGO PAŃSTWA.

OKRESU ŚREDNIEGO PAŃSTWA.

INSKRYPCJA HIEROGLIFICZNA.

INSKRYPCJA HIEROGLIFICZNA.

POWRÓT

ASYRIA I BABILONIA

ASYRIA I BABILONIA

TABLICZKI GLINIANE, NA KTÓRYCH NAPISY

WYKONYWANO SPECJALNYM RYLCEM

PISMO SUMERYJSKIE

PROSTE PISMO OBRAZKOWE (PIKTOGRAFICZNE)

PISMO KLINOWE, CIĄG KRESEK RÓŻNEJ

DŁUGOŚCI I O RÓŻNYM KĄCIE NACHYLENIA

PISMO LITEROWE FONETYCZNE

PISMO SUMERYJSKIE

PISMO SUMERYJSKIE

POWRÓT

PIERWSZE KSIĄŻKI W GRECJI

PIERWSZE KSIĄŻKI W GRECJI

Najbardziej typową postacią książki w Grecji był

Najbardziej typową postacią książki w Grecji był

zwój papirusu

zwój papirusu

, który używano przynajmniej od

, który używano przynajmniej od

VI w. p. Chr. do IV w. n.e., a w kancelarii papieskiej

VI w. p. Chr. do IV w. n.e., a w kancelarii papieskiej

jeszcze w XI w

jeszcze w XI w

.

.

Popularności tego materiału

Popularności tego materiału

należy upatrywać

należy upatrywać

w stosunkach

w stosunkach

z Egiptem, które

z Egiptem, które

zapewniały ciągły napływ papirusu do Grecji.

zapewniały ciągły napływ papirusu do Grecji.

Postać książki w formie zwoju związana była

Postać książki w formie zwoju związana była

prawdopodobnie z najwcześniejszym materiałem

prawdopodobnie z najwcześniejszym materiałem

pisarskim -

pisarskim -

skórą

skórą

. Książkę jako przedmiot

. Książkę jako przedmiot

utrwalający i rozpowszechniający treści literackie

utrwalający i rozpowszechniający treści literackie

stworzyli Grecy

stworzyli Grecy

ok. V w. p. Chr.

ok. V w. p. Chr.

PIERWSZE KSIĄŻKI W EGIPCIE

PIERWSZE KSIĄŻKI W EGIPCIE

ZWÓJ PAPIRUSOWY

ZWÓJ PAPIRUSOWY

- była to charakterystyczna

- była to charakterystyczna

postać książki w starożytności. Zwój wywodził się

postać książki w starożytności. Zwój wywodził się

z Egiptu

z Egiptu

, a Rzymianie nazywali go volumen albo

, a Rzymianie nazywali go volumen albo

rotulus. Tekst rozpoczynał się na lewym krańcu

rotulus. Tekst rozpoczynał się na lewym krańcu

zwoju i biegł równymi kolumnami ku prawemu

zwoju i biegł równymi kolumnami ku prawemu

krańcowi. Na jedną kartę papirusu przypadały

krańcowi. Na jedną kartę papirusu przypadały

dwie kolumny tekstu; miejsca sklejeń kart ze sobą

dwie kolumny tekstu; miejsca sklejeń kart ze sobą

wypadały na przestrzeniach między kolumnami.

wypadały na przestrzeniach między kolumnami.

Ponieważ początek zwoju był najbardziej podatny

Ponieważ początek zwoju był najbardziej podatny

na zniszczenie, pierwszej jego karty nie

na zniszczenie, pierwszej jego karty nie

zapisywano.

zapisywano.

PIERWSZE KSIĄŻKI

PIERWSZE KSIĄŻKI

W MEZOPOTAMII

W MEZOPOTAMII

Tabliczki gliniane

Tabliczki gliniane

pochodzące z pałacu w

pochodzące z pałacu w

Niniwie mają kształt prostokątny o różnych

Niniwie mają kształt prostokątny o różnych

rozmiarach. Przed zapisaniem tabliczki najpierw

rozmiarach. Przed zapisaniem tabliczki najpierw

ją liniowano za pomocą napiętego sznurka dla

ją liniowano za pomocą napiętego sznurka dla

uzyskania równości wierszy

uzyskania równości wierszy

i odpowiedniego

i odpowiedniego

układu kolumn pisma, błędy zamazywano

układu kolumn pisma, błędy zamazywano

spłaszczonym końcem rylca.

spłaszczonym końcem rylca.

POWRÓT

SŁYNNE BIBLIOTEKI

SŁYNNE BIBLIOTEKI

Świątynia w Nippur (Babilon) – ogromne archiwum

Świątynia w Nippur (Babilon) – ogromne archiwum

z tabliczkami

z tabliczkami

klinowymi.

klinowymi.

Niniwa – pierwsza skatalogowana biblioteka na

Niniwa – pierwsza skatalogowana biblioteka na

Bliskim Wschodzie.

Bliskim Wschodzie.

Aleksandria – najsłynniejsza i największa

Aleksandria – najsłynniejsza i największa

starożytna biblioteka.

starożytna biblioteka.

Biblioteka Łaskiego – księgozbiór zgromadzony

Biblioteka Łaskiego – księgozbiór zgromadzony

przez Erazma z Rotterdamu.

przez Erazma z Rotterdamu.

Biblioteka Jagiellońska – pierwsza polska biblioteka

Biblioteka Jagiellońska – pierwsza polska biblioteka

uniwersytecka.

uniwersytecka.

Biblioteka Narodowa – pierwsza biblioteka

Biblioteka Narodowa – pierwsza biblioteka

publiczna.

publiczna.

POWRÓT

Najwyższą w Polsce cenę antykwaryczną (103

Najwyższą w Polsce cenę antykwaryczną (103

tysiące złotych) uzyskało na aukcji w Krakowie

tysiące złotych) uzyskało na aukcji w Krakowie

drugie wydanie dzieła Mikołaja Kopernika „O

drugie wydanie dzieła Mikołaja Kopernika „O

obrotach sfer niebieskich”, które zostało

obrotach sfer niebieskich”, które zostało

wydrukowane w roku 1566 w Bazylei.

wydrukowane w roku 1566 w Bazylei.

Najwyższy nakład w pierwszym wydaniu – 120

Najwyższy nakład w pierwszym wydaniu – 120

milionów egzemplarzy – osiągnęła powieść

milionów egzemplarzy – osiągnęła powieść

Nicholasa Monserrata „Okrutne morze”.

Nicholasa Monserrata „Okrutne morze”.

Najwięcej, bo ponad 600 powieści, w dobie „ery

Najwięcej, bo ponad 600 powieści, w dobie „ery

gęsiego pióra” napisał Polak – Józef Ignacy

gęsiego pióra” napisał Polak – Józef Ignacy

Kraszewski (1812 – 1887).

Kraszewski (1812 – 1887).

Najmłodszym noblistą w dziedzinie literatury był

Najmłodszym noblistą w dziedzinie literatury był

Rudyard Kipling (1865 – 1936). W dniu

Rudyard Kipling (1865 – 1936). W dniu

otrzymania nagrody (1907 r.) miał 41 lat.

otrzymania nagrody (1907 r.) miał 41 lat.

Największa książka - „Super Book” - mierząca 2,74 m x 3,07

Największa książka - „Super Book” - mierząca 2,74 m x 3,07

m została wydana w Denver w stanie Colorado w roku 1976.

m została wydana w Denver w stanie Colorado w roku 1976.

Składa się ona z 300 stron i waży 252,6 kg.

Składa się ona z 300 stron i waży 252,6 kg.

Najmniejszą książkę dla dzieci – „Stary król Cole” –

Najmniejszą książkę dla dzieci – „Stary król Cole” –

wydrukowaną na papierze o gramaturze 22 gramów,

wydrukowaną na papierze o gramaturze 22 gramów,

mierzącą 1mm na 1mm, wydało w 85 egzemplarzach w roku

mierzącą 1mm na 1mm, wydało w 85 egzemplarzach w roku

1985 wydawnictwo Gleniffer Press z Paisley w Szkocji. Kartki

1985 wydawnictwo Gleniffer Press z Paisley w Szkocji. Kartki

można przewracać (ostrożnie!) tylko za pomocą igły.

można przewracać (ostrożnie!) tylko za pomocą igły.

Najpopularniejszą książką na świecie jest BIBLIA.

Najpopularniejszą książką na świecie jest BIBLIA.

Przetłumaczono ją na 310 języków, a fragmenty – na dalsze

Przetłumaczono ją na 310 języków, a fragmenty – na dalsze

597 języków. Szacuje się, że pomiędzy rokiem 1815 a 1975

597 języków. Szacuje się, że pomiędzy rokiem 1815 a 1975

wydrukowano około 2,5 miliarda egzemplarzy Biblii.

wydrukowano około 2,5 miliarda egzemplarzy Biblii.

Najdroższą na świecie książką jest czterotomowe dzieło „The

Najdroższą na świecie książką jest czterotomowe dzieło „The

Birds of America” („Ptaki Ameryki”) Jahna Jamesa Audubona,

Birds of America” („Ptaki Ameryki”) Jahna Jamesa Audubona,

wybitnego ornitologa amerykańskiego. Na aukcji Christies

wybitnego ornitologa amerykańskiego. Na aukcji Christies

w Nowym

w Nowym

Jorku zostało ono sprzedane za 8802500 dolarów.

Jorku zostało ono sprzedane za 8802500 dolarów.

POWRÓT