KSIĄŻKI KAMIENNE

KSIĄŻKI KAMIENNE

I BRĄZOWE

I BRĄZOWE



Najtrwalsze książki na świecie, które

Najtrwalsze książki na świecie, które

przetrwały do naszych czasów na ścianach

przetrwały do naszych czasów na ścianach

świątyń i grobowców.

świątyń i grobowców.



Z czasem zaczęto pisać na kamiennych

Z czasem zaczęto pisać na kamiennych

później brązowych tablicach.

później brązowych tablicach.



Przykład książki kamiennej: kamień z

Przykład książki kamiennej: kamień z

Rosetty stanowiący stelę bazaltową z

Rosetty stanowiący stelę bazaltową z

inskrypcją z 196 r. p.n.e; znaleziony w 1799

inskrypcją z 196 r. p.n.e; znaleziony w 1799

r. w czasie wyprawy Napoleona I do Egiptu;

r. w czasie wyprawy Napoleona I do Egiptu;

dzięki znalezisku odczytano pismo egipskie.

dzięki znalezisku odczytano pismo egipskie.

TABLICZKI GLINIANE

TABLICZKI GLINIANE



Pisano na nich twardą trzciną na

Pisano na nich twardą trzciną na

mokro, następnie aby utrwalić

mokro, następnie aby utrwalić

wypisany tekst wypalano tabliczki

wypisany tekst wypalano tabliczki

na słońcu lub w piecach.

na słońcu lub w piecach.



Biblioteka w Niniwie (stolica Asyrii

Biblioteka w Niniwie (stolica Asyrii

- VII w. p.n.e. obecnie miejscowość

- VII w. p.n.e. obecnie miejscowość

w Iraku) starożytna biblioteka

w Iraku) starożytna biblioteka

tabliczek glinianych.

tabliczek glinianych.



Płaskie kawałki drewna ujęte w nieco

Płaskie kawałki drewna ujęte w nieco

wyższą ramkę i powleczone grubą

wyższą ramkę i powleczone grubą

warstwą wosku; pisano na nich ostrym

warstwą wosku; pisano na nich ostrym

rylcem;

rylcem;

w ramce tabliczki wiercono otwory

w ramce tabliczki wiercono otwory

i przewlekano sznurek łączący ze sobą

i przewlekano sznurek łączący ze sobą

kilka tabliczek.

kilka tabliczek.



Tabliczki woskowe odkopano w Pomejach

Tabliczki woskowe odkopano w Pomejach

i Herculanum we Włoszech.

i Herculanum we Włoszech.

ZWOJE PAPIRUSOWE

ZWOJE PAPIRUSOWE



Zwinięty w rulon płat prostokątnego papirusu

Zwinięty w rulon płat prostokątnego papirusu

(produkowanego z trzciny rosnącej w delcie

(produkowanego z trzciny rosnącej w delcie

Nilu) o długości do 10 metrów i szerokości 30

Nilu) o długości do 10 metrów i szerokości 30

cm; pisano na nim po wewnętrznej stronie

cm; pisano na nim po wewnętrznej stronie

w regularnych kolumnach.

w regularnych kolumnach.



Końce zwoju zakończone były ozdobnymi

Końce zwoju zakończone były ozdobnymi

mocowaniami pełniącymi funkcję uchwytów.

mocowaniami pełniącymi funkcję uchwytów.



Największa biblioteka zwojów papirusowych

Największa biblioteka zwojów papirusowych

znajdowała się w stolicy Egiptu Aleksandrii

znajdowała się w stolicy Egiptu Aleksandrii

(w I wieku p.n.e. liczyła ok.. 700 tysięcy

(w I wieku p.n.e. liczyła ok.. 700 tysięcy

zwojów).

zwojów).



Forma kodeksu o dość dużych wymiarach;

Forma kodeksu o dość dużych wymiarach;

oprawa drewniana obijana srebrem,

oprawa drewniana obijana srebrem,

złotem, drogimi materiałami i klejnotami.

złotem, drogimi materiałami i klejnotami.



Stronice pergaminowe wytwarzano ze

Stronice pergaminowe wytwarzano ze

skór zwierzęcych:

skór zwierzęcych:

najpierw skórę oczyszczano, następnie

najpierw skórę oczyszczano, następnie

moczono

moczono

w wodzie wapiennej, nacierano popiołem

w wodzie wapiennej, nacierano popiołem

i suszono na drewnianych ramach, na

i suszono na drewnianych ramach, na

koniec gładzono i wybielano kredą

koniec gładzono i wybielano kredą



W II wieku n.e. pergamin wyparł

W II wieku n.e. pergamin wyparł

całkowicie produkcję papirusu.

całkowicie produkcję papirusu.



Johannes Gutenberg (ok.1399 – 1468)

zbudował około 1445 r. drewnianą prasę

drukarską składającą się z ruchomych

czcionek – pojedynczych liter wyrzeźbionych

na klockach. Klocki układano w określonej

kolejności, powielano farbą i odbijano tekst

na stronicach pergaminowych lub

papierowych.



Inkunabuły – (z łaciny „kolebka”) druki

pochodzące z początkowego „niemowlęcego”

okresu drukarstwa wydane przed 1500 r. np.

Biblia wydrukowana przez Gutenberga.

KSIĄŻKI PAPIEROWE



Papier wynaleziono w 105 r. n.e. w Chinach;

początkowo wyrabiano go z włókien

bambusowych, niektórych rodzajów traw

i z gałganów; obecnie papier produkuje się

z miazgi drzewnej.



Współczesna książka ma formę kodeksu

złożonego ze składek (jedna składka stanowi 16

stron) połączonych i przytwierdzonych do

kapitałki; tak powstały trzon (blok) książki za

pomocą wyklejki jest łączony z okładkami

chroniącymi książkę przed zniszczeniem.



Książki posiadają bogatą szatę graficzną - na jej

jakość wpływa: rodzaj okładek, obwoluta, jakość

papieru, ilustracje, układ tekstu i rodzaj czcionki.



książka elektroniczna, której treść
zapisana jest w formie elektronicznej,
przeznaczona do odczytania za
pomocą odpowiedniego
oprogramowania zainstalowanego np.
w komputerze, specjalnym urządzeniu
do czytania książek, w telefonie
komórkowym lub w palmtopie.

Bibliografia:

1.

Brookfield Karen, Pismo, Warszawa:
Wydawnictwo Arkady, 1996

2.

Encyklopedia wiedzy o książce, Pod
red. A. Birkenmajera i in., Wrocław:
Ossolineum 1971

3.

Iljin M., Czarno na białym,
Warszawa: Nasza Księgarnia, 1960

4.

www.wikipedia.pl

Prezentację opracowała i wykonała

Anna Joka nauczyciel-bibliotekarz

w PG nr 3 w Grajewie.

Prezentacja zalecana jako pomoc dydaktyczna

do wykorzystania na lekcjach bibliotecznych w

klasach

III gimnazjum.