Referat z historii książki Katarzyna Wieczorek
Książka w XVIII wieku
Wstęp
W wieku XVII i XVIII ustrój feudalny przybiera cechy tzw. oświeconego absolutyzmu. Przy władzy pozostają nadal klasy uprzywilejowane, zależne od panującego. Stan średni nie ma większego znaczenia, jakkolwiek wśród zamożniejszego mieszczaństwa wzrasta uświadomienie polityczne. O pospólstwo i chłopa nikt się nie troszczy, warstwy te są pozostawione bez żadnych praw, aż do rewolucji mieszczańskich pod koniec wieku.
To samo cechuje dziedzinę kultury, której konsumentami są głównie klasy posiadające. Oświecenie rozszerzając się po Europie wywołuje pęd do badań naukowych, dla których organizuje się oddzielne akademie. Ułatwiają te badania i rozpowszechniają ich wyniki mnożące się teraz czasopisma naukowe. Następuje zwrot do empiryzmu, a w związku z tym wielki rozwój nauk przyrodniczych. Stopniowe upowszechnianie się tych zdobyczy idzie w parze z innym kierunkiem w dziedzinie filozofii: z racjonalizmem. Nauka opiera się na rozumie ludzkim, porzuca dawny mistycyzm i wiarę opartą na objawieniu. Wielka Encyklopedia Francuska wydawana od r. 1751 do 1772 przez prekursorów rewolucji: Diderota i d'Alamberta zwróciła uwagę na zagadnienia praktyczne - na ogół dotąd zaniedbywane - na technikę i przemysł. Jej bogata dokumentacja ikonograficzna (11 tomów materiałów ilustracyjnych) niezależnie od tekstu pozwala odtworzyć wiele szczegółów ówczesnego życia, ówczesnych warunków i rodzajów pracy.
Postępy nauki, przemysłu i rzemiosła oraz idee wolności myśli, słowa i druku, przenikające warstwy oświecone w czasach Woltera, Rousseau i encyklopedystów wywołały rozwój piśmiennictwa, produkcji wydawniczej i drukarstwa. Powstaje nowy rodzaj przedsiębiorstw uniwersalnych obejmujących wszystkie gałęzie wytwarzania i rozprowadzania książek, charakterystyczny dopiero dla XIX i XX w. Umożliwiają one popularyzację wiedzy i upowszechnienie literatury. Z czasem myśli się także o potrzebach popularyzacji nauki i o czytelnictwie szerszych kręgów społeczeństwa, co ma swoje źródło głównie w rozwoju przemysłu maszynowego i zapotrzebowaniu na kwalifikowanego robotnika, a co w wyniku zwiększa zainteresowanie książką jako źródłem wiedzy ogólnej i fachowej. Do znacznego rozkwitu doszedł "przemysł książkowy" przede wszystkim we Francji, a to dzięki rodzinie drukarskiej Didotów, której członkowie wprowadzili nowego typu antykwę (o charakterystycznych znacznych różnicach między liniami grubymi a cienkimi), udoskonalili stereotypię i wydali szereg pięknych książek ilustrowanych miedziorytami. Najwybitniejszy z "dynastii" Didotów - Franciszek Ambroży (1730-1804) jest wynalazcą papieru welinowego (gładki, na wzór pergaminu, bez śladów prążków), on też udoskonalił system mierzenia czcionek wynaleziony przez Fourniera i ustalił tzw. punkt drukarski o wymiarze 0,37 mm, dotychczas stosowany.
Związek historii książki z historia powszechna XVIIIw.
Wojna siedmioletnia 1756- 1763
Walka Ameryki Północnej o wolność 1775 - 1783
Wielka rewolucja francuska 1789 - 1799
Książka to najbardziej skuteczne narzędzie pipularyzacji nowych idei.
Miejscem, w którym skonentrowały się siły twórcze i kulturalne tego okresu była Francja.
Formy wydawnictw XVIIIw
Materiały z różnych dyscyplin wiedzy i ich alfabetycznie ułożone opracowania.
Powstawały, więc:
-encyklopedie, słowniki, róne leksykony
„Wielka Encyklopedia Francuska” Diderota i d' Alemberta
“Universal-Lexikon aller Wissenschaften und Künste” J.Zedler
“Nowe Ateny” Benedykt Chmielowski
Almanachy
Paryż od 1765 „Almanach des Muses”
Czasopisma
Zwłaszcza tygodniki o treści pouczającej
Książki dla dzieci
Zdobnictwo ksiązki
Trzy kierunki w sztuce
- monumentalny i patetyczny barok
- rokoko
- początki neoklasycyzmu
Anglia i Niemcy wiodły prym w dziedzinie ilustracji o charakterze naukowym. Malarze i rysownicy malowali akwarele o tematyce roślinnej i zwierzęcej, z których czerpali sztycharze do reprodukcji miedziorytowej. Powstawały akademie kształcące ilustratorów prac naukowo- przyrodniczych.
Jakub de Blond wynalazł sztych kolorowy.
We Francji drukowano z trzech lub czterech płyt, w Anglii kolorowano pędzlem płytę przed drukiem. W obu przypadkach drobne szczegóły musiano nanosić ręcznie na gotową odbitkę. Przy końcu stulecia zaczęto stosować kolorową akwatintę.