URZĄDZENIA DO

PRZYGOTOWANIA

SUROWCÓW

I PÓŁPRODUKTÓW

MYCIE I OCZYSZCZANIE

Surowce dla przemysłu spożywczego (warzywa,
owoce, ziarna i in.) są zanieczyszczone piaskiem,
cząstkami gleby, a także odpadami pochodzenia
organicznego. Podobnie zanieczyszczone są
opakowania (słoiki, puszki, butelki, beczki itp.).
Konieczność mycia surowców i opakowań wynika
ze specyfiki produktów oraz z przyczyn
sanitarnych.

W przemyśle spożywczym spotyka się wiele
rozwiązań myjek do surowców. Na ogół mycie
jest przeprowadzane dwuetapowo. Myjki często
są połączone z urządzeniem suszącym lub
oczyszczającym.

MYCIE I OCZYSZCZANIE

Wykonany z siatki, obracający się bęben jest nachylony i
umieszczony w wannie. Wodę do mycia wprowadza się do wnętrza
bębna dyszami. Umieszczony wewnątrz bębna ślimak przesuwa
myty surowiec wzdłuż bębna.

MYCIE I OCZYSZCZANIE

W myjce łapowej (służy do mycia warzyw okopowych i twardych owoców)
surowiec jest przesuwany – wzdłuż koryta rynny z dnem sitowym – za pomocą
mieszadeł ułożonych na poziomym obrotowym wale. Ocieranie się owoców o
siebie, o łapy i sito ułatwia mycie.

MYCIE I OCZYSZCZANIE

Do wanny z pochylonym sitem, w której znajduje się surowiec (warzywa i owoce
miękkie) jest doprowadzane sprężone powietrze, które miesza zawartośc wanny.
Owoce są wybierane podnośnikiem i po opuszczeniu wanny natryskiwane wodą z
dysz. Woda spływa do wanny a jej poziom reguluje przelew. Myjka taka
współpracuje najczęściej z urządzeniem sortującym. Do tego celu służy pokazany
na schemacie przenośnik rolkowy.

MYCIE I OCZYSZCZANIE

Stalowe wałki powlekane gumą, wykonują parami ruch obrotowy. Między wałkami
mieści się tylko szypułka. Oderwane szypułki opadają do rynny . Owoce staczają
się do zsypu.

MYCIE I OCZYSZCZANIE

Skórka warzyw jest ścierana przez szorstką powierzchnię. Każda z czterech komór
zawiera cztery wałki z materiału ściernego. Obrót wałków nadaje warzywom ruch
do przodu i w bok. Przechodzą one kolejno przez wszystkie komory aż do wysypu,
gdzie wychodzą całkowicie obrane. Brud, startą skórę i zanieczyszczenia spłukuje
się wodą w komorach.

Zmniejszenie wymiarów cząstek materiału określa się jako
rozdrabnianie lub krajanie. Proces ten zachodzi na skutek
działania sił zewnętrznych. Stosowanie materiałów w postaci
rozdrobnionej pozwala znacznie przyspieszyć i ułatwić przebieg
wielu procesów jak np. rozpuszczanie, ekstrakcja, suszenie,
reakcje chemiczne itp.

Z rozdrobnieniem mamy do czynienia w wielu gałęziach
przemysłu spożywczego, a szczególnie w młynarstwie, przemyśle
ziemniaczanym, cukrowniczym, spirytusowym, piwowarskim i in.

Surowce poddawane rozdrabnianiu są bardzo różnorodne,
podobnie różne są też typy maszyn rozdrabniających.
Konstrukcja tych maszyn powinna spełniać następujące
wymagania :

- rozdrobniony materiał winien składać się z elementów o
możliwie jednakowych wymiarach,

- podczas rozdrabniania suchych materiałów ilość powstającego
pyłu powinna być jak najmniejsza,

- konstrukcja urządzenia winna zapewniać zmianę stopnia
rozdrobnienia,

- wymiana części, które się zużywają, winna być łatwa i szybka.

ROZDRABNIANIE

ROZDRABNIANIE

ROZDRABNIANIE WSTĘPNE

Rozdrabnianie następuje w wyniku zgniatania materiału między szczękami, z
których jedna jest zawsze nieruchoma. Druga szczęka – ruchoma, może być
zamocowana na osi i napędzana jest z wału mimośrodowego za pośrednictwem
płyt rozporowych.

ROZDRABNIANIE WSTĘPNE

Doprowadzony materiał (np. podajnikiem) jest uchwycony między dwa obracające
się w przeciwnych kierunkach walce, rozdrobniony i usunięty z rozdrabniarki w
postaci brył o określonych rozmiarach. Jedna z osi, na których zamontowano walec
jest zamocowana ruchomo. Szerokość szczeliny pomiędzy walcami wpływa na
wymiar końcowy produktu i jest regulowana za pomocą urządzenia regulującego.

ROZDRABNIANIE ŚREDNIE

.

Elementem roboczym są tutaj

młotki. Są to zestawy płyt (lub
grubych prętów) zawieszonych
swobodnie na sworzniach,
rozmieszczonych na obwodzie
pionowych tarcz. Podczas obrotów
wału, na skutek działania siły
odśrodkowej, młotki zajmują
położenie promieniowe i wirując
uderzają w materiał. Surowiec do
rozdrabniania dostarcza się lejem
załadowczym. Rozbity materiał
przesypuje się przez sito,
zastępowane niekiedy rusztem.
Otwory w sicie decydują o
wymiarach cząstek produktu.

ROZDRABNIANIE DROBNE

Silnik napędza wał, na którym są
umieszczone pręty rozdrabniające.
Komora rozdrabniania jest
obudowana sitem, przez które
odprowadza się rozdrobniony na
miazgę materiał. Doprowadzenie
jabłek następuje podajnikiem
ślimakowym, skąd trafiają na pręty
rozprowadzające. Odpady (pestki,
szypułki itp.) są odprowadzane
przez ruszt. Wał wykonuje do 8400
obr/min, a wydajność dochodzi do
60t/h w zależności od surowca,
wielkości oczek w sicie oraz
wielkości maszyny.

ROZDRABNIANIE DROBNE

Przecieraczka składa się z nieruchomego cylindrycznego sita oraz z wału z
listwami przecierającymi wykonującego 350 - 700 obr/min. Listwy
przecierające są ustawione pod niewielkim kątem w stosunku do osi wału
co wywołuje wzdłużny transport materiału w przecieraczce.

ROZDRABNIANIE BARDZO

DROBNE

Tarki są stosowane do rozdrabniania ziemniaków przy produkcji skrobi. W
procesie rozdrabniania otwierają się możliwie wszystkie komórki bulwy bez
uszkadzania ziaren skrobi. Elementem roboczym jest bęben z piłkami
umieszczonymi równolegle do osi bębna. Surowiec doprowadzany do tarki
dostaje się do przestrzeni między bębnem i klockiem ciernym i ulega
rozdrobnieniu. Roztarta miazga dostaje się na sito i grawitacyjnie opada do
zbiornika. Wydajność tarki wynosi 7 – 10 ton/h.

ROZDRABNIANIE - KRAJANIE

Krajalnicę odśrodkową stosuje się w przemyśle owocowo – warzywnym , w
cukrownictwie i innych. Noże są umieszczone w przerwach ścianki nieruchomego
pionowego bębna. Materiał do krojenia jest nabierany łopatkami wirnika, który
obraca się wewnątrz bębna. Siłą odśrodkową surowiec jest przesuwany do noży,
które go tną. Pocięty produkt opada do dołu szczeliną między bębnem a obudową.

ROZDRABNIANIE - KRAJANIE

W bębnie są umieszczone przegrody obrotowe, które powodują dociskanie
materiału do noży umieszczonych w tarczy. Pocięty materiał jest za pomocą
zgarniaka odprowadzany z krajalnicy. Noże są umieszczone w ramach, w
zestawach kilkunastu noży o odpowiednim uniesieniu ostrzy i odpowiedniej
do produktu szerokości szczeliny.

ROZDRABNIANIE - KRAJANIE

Wilk jest to urządzenie służące do rozdrabniania mięsa na cząstki wielkości
2 – 25 mm Plastry lub paski mięsa są przesuwane przenośnikiem
ślimakowym w kierunku noży. Ślimak pobierający ma inny skok niż ślimak
podający materiał do noży, co powoduje wtłaczanie materiału do tarcz
przeciskowych, po powierzchniach których przesuwają się noże. Tarcze
przeciskowe są wymienne.

KLASYFIKACJA I SORTOWANIE

Rozdzielanie ziaren ciał stałych dzieli się na klasyfikację i
sortowanie. Sortowanie jest to rozdział ziaren według gatunków,
natomiast klasyfikacja to rozdział według wielkości ziaren.

Klasyfikacja może być prowadzona na drodze mechanicznej,
pneumatycznej oraz hydraulicznej. Jednym ze sposobów
klasyfikacji mechanicznej jest przesiewanie.

Przesiewanie polega na tym, że mieszanina wprowadzana jest
na sito, przez którego otwory część materiału przesypuje się
(przesiew), a druga część pozostaje na sicie (odsiew). Maszyny
służące do przesiewania noszą nazwę przesiewaczy, a ich
elementem roboczym są sita.

Sita stosowane w przemyśle spożywczym są wykonane z blachy,
drutu, jedwabiu i tworzyw sztucznych

Przesiewania dokonuje się w ten sposób, że materiał przesyła się
wzdłuż sit mających otwory o potrzebnych wymiarach. Sita te
mogą być płaskie lub cylindryczne, pochyłe lub poziome.

PRZESIEWANIE

Sita mogą być ułożone w różny sposób (co ilustrują rysunki). Gdy
zawartość ziaren drobnych jest duża, wówczas stosuje się układ sit o
wzrastającej wielkości oczek, gdy w mieszanie przeważa zawartość
ziaren dużych – stosuje się układ sit o malejącej wielkości oczek, co
pozwala usunąć z urządzenia największe ziarna już na początku
przesiewania (na pierwszym sicie). Zużycie energii na przesiewanie jest
wtedy mniejsze.

PRZESIEWANIE

PRZESIEWANIE

Dla wprawienia w ruch masy materiału
stosuje się ruch sita posuwisto –
zwrotny (sita płaskie), obrotowo –
postępowy (cylindryczne) lub
wibracyjny. Schematy pracy
odpowiednich sit pokazano na rysunku.

Na rys. c pokazano schemat
przesiewacza wibracyjnego wahliwego.
Wał, pełniący rolę wibratora i
zawierający dwa mimośrody i dwa
przeciwciężary, jest połączony z
koszem, którego dno stanowi sito. Kosz
opiera się swymi końcami na
sprężynach lub podporach gumowych.
Mimośrodowy wał nadaje koszowi z
sitem ruch wahadłowy kołowy, którego
amplituda jest równa promieniowi
mimośrodu wału.

KLASYFIKACJA

Materiał do rozdzielania jest
wprowadzany do pionowego
„zygzakowatego” kanału , z
którego cząstki drobniejsze są
unoszone w strumieniu
powietrza wytwarzanym przez
dmuchawę. Tego typu
klasyfikator może służyć do
rozdzielania mieszanin ziaren o
wymiarach 0,1 – 10 mm.

KONIEC