Aneta Oleksy

Katarzyna Pawlas

Piractwo (rozbój morski) - pojęcie określone przez Konwencję o

morzu pełnym sporządzoną w Genewie dnia 29 kwietnia 1958 r

jako:

1)

wszelki nielegalny akt gwałtu, zatrzymania lub wszelki rabunek

dokonany dla celów osobistych przez załogę lub pasażerów

prywatnego statku lub samolotu i skierowany:

a)

na pełnym morzu przeciwko innemu statkowi lub samolotowi albo

przeciwko osobom lub mieniu na pokładzie takiego statku lub

samolotu,

b)

przeciwko statkowi, samolotowi, osobom lub mieniu w miejscu nie

podlegającym jurysdykcji żadnego Państwa, 

2)

wszelkie akty dobrowolnego uczestnictwa w korzystaniu ze

statku lub samolotu, o ile ten, który ich dokonuje, ma

świadomość faktów, nadających temu statkowi lub samolotowi

charakter piracki,

3)

wszelka akcja mająca na celu podżeganie do popełnienia

czynów określonych w ustępach 1 i 2 niniejszego artykułu albo

świadomie podjęta w celu ich ułatwienia.

Artykuł 14. Konwencji głosi, że Wszystkie

państwa powinny współdziałać we wszelki

możliwy sposób w celu zniszczenia piractwa

na pełnym morzu lub w każdym innym miejscu

nie podlegającym jurysdykcji żadnego

Państwa. Oznacza to jednocześnie brak

regulacji dotyczących rozboju morskiego na

morzu terytorialnym w przypadku, gdy dane

państwo przybrzeżne nie sprawuje efektywnej

władzy nad swoim terytorium. Przykładem tej

sytuacji jest kwestia tzw. piratów somalijskich.

Atrakcyjność mórz i oceanów jako obszaru działania sprawców

rozmaitych aktów przemocy wynika z kilku czynników. Przede

wszystkim bez żeglugi, bez przepływu ludzi i towarów morskimi i

oceanicznymi szlakami handlowymi nie istniałaby cywilizacja jaką

znamy. Drogą morską realizowane jest 95% międzykontynentalnej

wymiany handlowej, morzem sprowadzane jest około połowy

konsumowanej w Europie ropy naftowej. Żegluga handlowa jest w

wyjątkowym stopniu narażona na oddziaływanie destrukcyjnych

sił, a akweny morskie nie podlegające jurysdykcji żadnego

państwa są wymarzonym obszarem działalności dla organizacji

przestępczych. Zasada wolności morza obowiązująca na morzu

otwartym oznacza, że wszystkie państwa, ich statki i obywatele

mogą z niego korzystać na zasadzie pełnej równości. Wszystkim

bowiem przysługuje prawo rozsądnego czerpania korzyści z

otwartego morza. Przemoc i inne formy nielegalnej działalności na

oceanach w krótkim czasie mogą się stać jednym z

najpoważniejszych czynników zagrażających bezpieczeństwu

międzynarodowemu i najtrudniejszym wyzwaniem, przed którym

stanie społeczność światowa.

Liczba ataków na statki wykazuje stałą tendencję

wzrostową. W roku 2005 zgłoszono 445 ataków,

podczas gdy w roku 2003 miało miejsce 370

takich zdarzeń. W roku 2004 odnotowano co

prawda tylko 322 przypadki pirackich napaści na

statki, ale okres ten nie może być uznany za

reprezentatywny. Wynika to z faktu, że Azja

południowa zdewastowana została uderzeniem

tsunami, które zniszczyło również bazy pirackie, a

zwiększona obecność międzynarodowych sił

morskich realizujących zadania ratownicze

również stanowiła barierę zapobiegającą

wzbieraniu pirackiej fali.

Poniższa mapa przedstawia udokumentowane miejsca ataków
pirackich i kradzieży z 2008 roku.

W 2010 roku zarzuty popełnienia przestępstw

drogowych usłyszało 150.399 podejrzanych.

Zdecydowaną większość z nich stanowili

mężczyźni - 95,8 %. Liczba kobiet podejrzanych o

takie przestępstwa wyniosła 6.328, co stanowi

4,2 % ogółu podejrzanych.

 

Najczęściej zdarzającymi się przestępstwami z

kategorii tzw. przestępstw drogowych są:

prowadzenie pojazdu mechanicznego lub innego

pojazdu w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości

tj. art. 178 a par. 1 i 2 kodeksu karnego oraz

spowodowanie wypadku drogowego – tj. art. 177

par. 1 i 2 kodeksu karnego.



Niewątpliwą ciekawostką jest też fakt, że

stosunkowo dużo przestępstw drogowych jest

popełnianych na wsi – prawie 46 %, chociaż dla

ogółu przestępstw odsetek tych popełnianych

na wsi wynosi – 21,1 %.



Przestępstwa drogowe dość często popełniane

są w warunkach recydywy – na 150.399

podejrzanych o takie przestępstwa, aż 34.026

(tj. 22,6% ) było wcześniej karanych za podobne

przestępstwa, a 16.110 (tj. 10,7 %) – było

karanych za inne przestępstwa.



440 podejrzanych było tymczasowo

aresztowanych, choć w przypadku 128 areszt

tymczasowy został uchylony.

Wśród podejrzanych było:



4.832 uczniów



1.301 studentów



59.015 zatrudnionych legalnie i 1.194

zatrudnionych nielegalnie



7.166 prowadzących własne gospodarstwo

rolne



15.059 rencistów i emerytów

Jak UE walczy z piratami drogowymi?

Dnia 25 listopada 2011 r. opublikowano

dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady

2011/82/UE w sprawie ułatwień w zakresie

transgranicznej wymiany informacji dotyczących

przestępstw lub wykroczeń związanych z

bezpieczeństwem ruchu drogowego.

Ustawodawca miał na celu obok sprawy

najważniejszej czyli podniesienia bezpieczeństwa

w ruchu drogowym, zmniejszenia liczby

wypadków śmiertelnych także skuteczności

dochodzeń dotyczących przestępstw i wykroczeń

związanych z bezpieczeństwem ruchu

drogowego.

Dyrektywa ma zastosowanie w następujących sytuacjach:



przekroczenie dopuszczalnej prędkości;



niedopełnieni obowiązku korzystania z pasów

bezpieczeństwa;



niezastosowania się do czerwonego sygnału świetlnego;

kierowania pojazdem pod wpływem alkoholu;



kierowania pojazdem pod wpływem środków

odurzających;



niedopełnienia obowiązku używania w czasie jazdy

hełmów ochronnych; korzystania z niedozwolonej części

drogi;



niezgodnego z prawem korzystania z telefonu

komórkowego lub innych środków łączności podczas

kierowania pojazdem.

I tak w przypadku dochodzeń w podobnych sprawach

państwa członkowskie zapewniają sobie wzajemnie dostęp

do niezbędnych informacji w celu ułatwienia ścigania

przestępców drogowych. Informacje będą przekazywane

drogą elektroniczną. Dane o popełniających przestępstwa

lub wykroczenia kierowcach wymieniane będą pomiędzy

organami policji, urzędami państw, w których

zarejestrowany jest podejrzany pojazd. Kierowcy o fakcie

podjęcia przeciwko nim postępowania będą powiadamiani

przez policję swojego kraju, pisemnie i w języku ojczystym.

Harmonizacja ścigania wykroczeń i ustawianie wspólnych

norm dotyczących sankcji i procedur egzekucyjnych

powinno przyczynić się w znacznym stopniu do

zmniejszenia w Europie liczby wypadków drogowych

zakończonych śmiercią.

Czym są prawa autorskie?
 
Prawa autorskie to termin prawny
oznaczający prawa przysługujące autorowi
pracy. Są to prawa własności intelektualnej.
Dzięki nim autor może czerpać korzyści ze
swoich dzieł i zachować kontrolę nad tym, co
się z nimi dzieje. Prawa autora do jego
utworów mają zarówno charakter
ekonomiczny, jak i moralny.

Z badania skali piractwa komputerowego na świecie, przeprowadzonego w
2010 roku przez IDC, niezależną firmę badawczą monitorującą rynek IT,
wynika, że w 2010 roku aż 54% używanych w Polsce programów
komputerowych było nielegalnego pochodzenia. Wśród 27 krajów Unii
Europejskiej, Polska w 2010 roku zajęła piąte miejsce od końca.

Krajami o wyższej skali piractwa w Unii
Europejskiej są jedynie:



Łotwa 56%,



Grecja 59%,



Rumunia 64%



Bułgaria 65%.

Wartość nielegalnego oprogramowania w Polsce

oszacowano na 553 miliony dolarów . Co prawda w krajach

europejskich nie jest tak źle jak w Chinach, ale wypadamy

pod względem odsetku pirackiego oprogramowania

znacznie gorzej niż takie Stany Zjednoczone, gdzie tylko

około 20% komercyjnego oprogramowania pochodzi z

nielegalnych źródeł. Średnio około 35% oprogramowania w

Unii Europejskiej jest piratami.

Jeśli chodzi o straty materialne spowodowane piractwem

to na prowadzenie wysunęła się w zeszłym roku Francja,

której mieszkańcy przynieśli firmom straty w wysokości aż

2,6 miliardów dolarów. Następnie mamy Niemcy (2,1 mld

dolarów), Włochy (1,9 mld), Wielka Brytania (1,8 mld).

Łącznie państwa europejskie przyniosły w 2010 roku straty

w wysokości około 13,5 miliardów dolarów.

Stąd też firmy takie jak Apple, Microsoft, Adobe czy

Siemens apelują do władz Unii Europejskiej o

zaostrzenie przepisów związanych z piractwem. W

Stanach Zjednoczonych istnieją stosowne ustawy,

które dosyć skutecznie przyczyniły się do

zmniejszenia piractwa. W przypadku udowodnienia

winy piratowi ten może zostać skazany na zapłacenie

grzywny w wysokości do 150 tysięcy dolarów. Tym

samym wspomniani producenci starają się nakłonić

władze Unii Europejskiej do wprowadzenia podobnych

przepisów. Podobne kary stosowane są już w Belgii.

Microsoft uważa, że wprowadzenie podobnych

przepisów w innych państwach Unii z pewnością

przyczyniłoby się do obniżenia odsetku piractwa.

Jak UE walczy z piractwem multimedialnym?



By zwalczać handel podróbkami i piractwo w sieci,

Komisja Europejska zaproponowała wzmocnienie

uprawnień służby celnej w UE, a także nowe przepisy

dotyczące tzw. dzieł osieroconych (w przypadku

których nie ma możliwości dotarcia do właściciela

praw autorskich).



KE przyjęła strategię "reorganizacji" prawa

dotyczącego ochrony własności intelektualnej.

Przedstawiła m.in. projekt dyrektywy w sprawie dzieł

osieroconych, by umożliwić ich publikację w

niekomercyjnych bibliotekach online (np. Europeana),

oraz zaproponowała, by w 2012 roku unijny urząd w

Alicante rejestrujący znaki towarowe zajął się

monitorowaniem zjawiska podróbek i piractwa w UE.



Na piractwie w sieci tracą głównie twórcy muzyki i

filmów, a także wydawnictwa i producenci, z kolei na

podróbkach np. markowego sprzętu - inżynierowie i

właściciele patentów.



KE nie chce zamykać stron internetowych ani karać tych,

którzy nielegalnie ściągają muzykę i filmy, lecz zachęcić

operatorów do współpracy z autorami i organizacjami

zajmującymi się ochroną praw autorskich. W 2012 roku

KE chce wprowadzić pojęcie "prywatnego egzemplarza",

czyli zalegalizowanej kopii pozyskanej z internetu do

celów prywatnych.



Żeby ograniczyć handel podróbkami w UE, KE planuje

wzmocnić służby celne tak, by mogły sobie radzić z

coraz większym napływem podrabianych artykułów na

rynek unijny, także przewożonych tranzytem przez

terytorium UE.