Charakterystyka G(+) patogenów
przenoszonych przez żywność i wodę
1.Gronkowce: Stapchylococus aureus
•Rodzaj Stapchylococus
•Rodzina Satapchylococcaceae
•Rząd Lactobacillales
•Klasa Bacilli
•Typ Firmicutes
Cechy morfologiczne i fizjologiczne
•Gram(+)
•Ziarniak
•Względny beztlenowiec
•Szeroki zakres temp, ph i aw(optymalna tem rozwoju 37 °C)
•Toleruje wysokie stężenie NaCl(10-20%) i sacharydów(50-
60%)
•Fermentuje glukozę, laktozę, sacharozę, mannitol i glicerol
z wytworzeniem kwasu
•Mleko zakwasza ale nie ścina
•Żelatynę rozpuszcza
•Skrobi nie hydrolizuje
•Redukuje azotany do azotynow
•Z peptonu tworzy amoniak
•Katalazododatni
•Koagulazododatni
•Nie wytwarza indolu
•Oporny na wysuszenie
Gronkowce z gatunku Stapchylococus aureus wywołują
rzwczywiste zatrucia pokarmowe typu intoksykacji przez
wytwarzanie enterotoksyn działających na odcinku zołądkowo-
jelitowym przewodu pokarmowego człowieka.
Zródłem zakażenia produktów spożywczych są nosiciele, osoby
ze zmianami ropnymi na skórze i z ostrymi nieżytami górnych
drog oddechowych.
Toksyny tworzone są w szerokim zakresie temp(10-45° C) i w
ph powyżej 5.Nie ulegają rozkładowi w niskiej temp , są oporne
na dzialanie enzymów trawiennych.Powodują gwałtowne
wymioty, ostre bóle brzucha , rzadziej biegunki.Choroba trwa 1
lub 2 dni a objawy ustępują po wydaleniu z organizmu
pokarmu zawierającego enterotoksynę.MID konieczna do
wywołania choroby to 1-25ug.
Poza tym S aureus wywołuje czyraki, nieżyt błon śluzowych i
ucha srodkowego, zapalenie płuc i opon mózgowo-
rdzeniowych.
Paciorkowce
•Gram(+)
•Występują w produktach mleczarskich, kiszonkach, sokach,
winie, piwie
•Nie wytwarzają katalazy
•Mają duże wymagania wzrostowe
•Względne beztlenowce
•Nie przetrwalnikujące
Paciorkowce ropotwórcze
•Streptococus pyogenes-odpowiedzialny m.in. Za płonicę, róże
czy gorączkę reumatyczną oraz wiele zakażeń inwazyjnych
•S pneumoniae-wywołujący zapalenie płuc, ucha środkowego,
pasocznicę, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
•S agalactiae-powodują zapalenie wymion u krów(mastitis)
Paciorkowce zieleniące
S mutans, S salivarius, S bovis, S mitis-mogą powodować
próchnicę , choroby przyzębia, bakteriemie, zwane
paciorkowcami jamy ustnej
S milleri-njabardziej rozpowszechniony gatunek, który może
powodować ropne zmiany takie jak: głebokie ropnie
brzucha,wątroby i mózgu.
Clostridium
•Typ Firmicutes
•Klasa Clostridia
•Rząd Clostridiales
•Rodzina Clostridiaceae
•Występowanie:pasza, nawozy,wadliwe kiszonki, mleko, sery
•Gram(+)
•Beztlenowe
•Przetrwalnikujące
•Laseczki nalężace do grupy bakteri fermentacji masłowej
•Są ruchliwe
Clostridium botulinum
•Zakres temp wzrostu 10-48° C ph 4.5-8, aw powyżej 0,94
•Wytwarzają siarkowodór
•Zdolne do fermentacji glukozy i glicerolu
•Rozkładają żelatynę
C botulinum-laseczka jadu kiełbasianego,wytwarza silną
neurotoksynę zwaną botuliną , wywołuje chorobę o nazwie
botulizm.Poznano 8 typów neurotoksyny.U ludzi chorobę
najczęściej wywołują toksyny typu A, B E, i F.Botulizm wywołuje
objawy o charakterze neuroparaliżu-obustronne osłabienie
powiek, paraliż mięśni szkieletowych, trudności w przełykaniu,
mowie i oddychaniu.
C tetani -laseczka tężca, jest beztlenową laseczką z okrągłym
przetwalnikiem na biegunie komórki.Toksyna ta hamuje
rozluźnienie mięśni, co prowadzi do skurczu mięśni twarzy i
ciała.
C peringens
•Optymalna temp wzrostu 43-45 °C, ph 5-9, minimalna aw
0,93
•Są aerotolerancyjne
•Wytwarzają H
2
S
•Rozkładają żelatynę
•Hydrolizują skrobię
•Fermentują sacharozę, mannitol i sorbitol
C perfringens-może być przyczyną zakażenia w postaci
zgorzeli gazowej i zatrucia pokarmowego.Przyczyną zatruć
jest ciepłochwiejna enterotoksyna.Tworzące się
przetrwalniki w jelicie uwalniają enterotoksynę powodując
bóle brzucha i biegunkę.Choroba trwa zwykle mnie niż 24
h.
Bakterie C perfringens występują w żywności surowej lub
gotowanej przechowywanej przez kilka h w temp pokojowej
oraz produktach żywnościowych typu:mięso, pasztety,
galarety, drób , sosy mięsne, warzywa, przyprawy i zioła.
Bacillus
•Klasa Bacilli
•Rząd Bacillales
•Rodzina Bacillaceae
•Gram(+)
•Przetrwalnikujące
W nieokorzystnych warunkach środowiskowych bakterie te
tworzą twarde, wytrzymałe spory, które gdy warunki zmienią
się na sprzyjające, mogą powrócić do postaći wegetatywnej.
B anthracis-laseczka wąglika.Źródłem zakażenia dla człowieka
są produkty pochądzące od padłych zwierząt:wełna, futra,
skóry, mączka kostna.Wyróżnia się 3 rodzaje choroby: skórną,
płucną i jelitową.Toksyna powoduje obrzęk , uszkodzenie
tkanek i krwotoki.
B cereus
•Względny beztlenowiec
•Silne właściwości proteolityczne
•Powoduje peptonizację mleka
•Hydroliza skrobi
•Hydroliza żelatyny
•Redukcja azotanów do azotynów
•Zdolność do wytwarzania lecytynazy
•Zdolność wytwarzania lipazy
•Zdolność do wytwarzania acetoiny
•Fermentacja glukozy
•Zakres temp wzrostu 5-42° C
B cereus-może być przyczyną zatruć pokarmowych.Wyróznia
się 2 formy zatruć biegunkową i wymiotną.Objawy typu
biegunkowego:wodnista biegunka , bóle brzucha
a typu wymiotnego:nudności i wymioty.Produktami
spożywczymi odpowiedzialnymi za tego typu zatrucia to
najcęściej: smażony i gotowany ryż, makaron , ciastka, kluski.
Listeria
•Rodzina Listeriaceae
•Rząd Bacillales
•Królestwo Eubacteria
•Gram(+)
•Względnie beztlenowa
•Pałeczka
•Nieprzetrwalnikująca
•Mezofilna
• ruchliwa w temp 25 °C , nieruchliwa w 37 °C
•Należy do chemoorganotrofofów
•Wytwarzają katalazę
•Nie wytwarzają oksydazy cytochromowej
•Nie wytwarzają ureazy
•Cukry fermentują bez wytworzenia gazu
•Hydrolizują eskulinę
•Rosną w szerokim zakresie temp 0-50°C
•Ciepłooporne i psychrotrofowe
•Rosną w szerokim zakresie ph 4,5-9,5
•Tolerują duże zasolenie nawet do 20% NaCl
•Oporne na niską aktywność wody min 0,92
•Występowanie : drób , mięso, wędliny, mleko i ich przetwory , warzywa
Patogenność tych bakteri ma związek z produkcją wydzielanych pozakomórkowo toksyn i
enzymow takich jak:hemolizyna, fosfolipazy i lecytynazy.Przebieg choroby przypomina
przeziębienie- występują dreszcze i biegunka.Okres inkubacji trwa 1-7 dni.Chorobotwórcze
szczepy w ekstremalnych przypadkach są zdolne do wywołania pasocznicy (sepsy), mogą
wówczas oddziaływać na układ nerwowy, serce a także przenikać do płodu.