Szkolenie z

Szkolenie z

zakresu I pomocy

zakresu I pomocy

przedmedycznej

przedmedycznej

12.04.2008 r.

12.04.2008 r.

Ułożenie poszkodowanego

Ułożenie poszkodowanego

w różnych sytuacjach

w różnych sytuacjach

zagrożenia życia

zagrożenia życia



Pozycja boczna ustalona

Pozycja boczna ustalona



Pozycja przeciwwstrząsowa

Pozycja przeciwwstrząsowa



Pozycja przy razie brzucha

Pozycja przy razie brzucha



Pozycja przy urazie kręgosłupa

Pozycja przy urazie kręgosłupa

Pozycja boczna ustalona

Pozycja boczna ustalona

1. Prawe ramię wyprostować
i przesunąć jak najgłębiej pod ciało

2. Podkurczyć prawą nogę
i stopę przesunąć do pośladka

3. Odwrócić nieprzytomnego
na prawy bark i biodro (ku sobie)

4. Ostrożnie wyjąć ramię
znajdujące się pod ciałem

5. Szyję wyprostować, głowę odchylić
do tyłu; twarz odwrócić nieco do ziemi,
podłożyć lewą dłoń pod policzek

6. Ostateczne ułożenie w pozycji
bocznej ustalonej

Wstrząs

Wstrząs

i pozycja

i pozycja

przeciwwstrząsowa

przeciwwstrząsowa



Wstrząs stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego

Wstrząs stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego



Wstrząs występuje w momencie dysproporcji między

Wstrząs występuje w momencie dysproporcji między

zapotrzebowaniem a zaopatrzeniem w tlen poszczególnych

zapotrzebowaniem a zaopatrzeniem w tlen poszczególnych

narządów na skutek ostrej niewydolności krążenia.

narządów na skutek ostrej niewydolności krążenia.

Najczęstszą przyczyną wstrząsu jest niedobór krwi

Najczęstszą przyczyną wstrząsu jest niedobór krwi

spowodowany krwotokiem.

spowodowany krwotokiem.



Ułożenie przeciwstrząsowe nie powinno być stosowane

Ułożenie przeciwstrząsowe nie powinno być stosowane

przy urazach czaszkowo-mózgowych, duszności, nagłych

przy urazach czaszkowo-mózgowych, duszności, nagłych

bólach w klatce piersiowej i nadbrzuszu

bólach w klatce piersiowej i nadbrzuszu

Zachłyśnięcie (aspiracja)

Zachłyśnięcie (aspiracja)

Najczęściej spotykanym przypadkiem jest zachłyśnięcie, czyli

Najczęściej spotykanym przypadkiem jest zachłyśnięcie, czyli

dostanie się ciała obcego do tchawicy. Ma to miejsce bardzo

dostanie się ciała obcego do tchawicy. Ma to miejsce bardzo

często podczas rozmowy przy jedzeniu. Od razu wyzwala się

często podczas rozmowy przy jedzeniu. Od razu wyzwala się

naturalny odruch obronny organizmu w postaci kaszlu.

naturalny odruch obronny organizmu w postaci kaszlu.

Poszkodowany nie może złapać oddechu i wpada w panikę. Jeśli

Poszkodowany nie może złapać oddechu i wpada w panikę. Jeśli

pomoc nie zostanie udzielona bardzo szybko, w efekcie braku

pomoc nie zostanie udzielona bardzo szybko, w efekcie braku

tlenu następuje bezdech.

tlenu następuje bezdech.

Pierwszą czynnością jaką powinniśmy wykonać jest namawianie

Pierwszą czynnością jaką powinniśmy wykonać jest namawianie

poszkodowanego do kaszlu. Jeśli ta naturalna metoda obronna

poszkodowanego do kaszlu. Jeśli ta naturalna metoda obronna

organizmu nie przynosi efektu, ratownik powinien

organizmu nie przynosi efektu, ratownik powinien

5 razy

5 razy

wykonać

wykonać

próbę uderzania płaską dłonią w plecy pacjenta między łopatkami.

próbę uderzania płaską dłonią w plecy pacjenta między łopatkami.

Trzeba pamiętać, żeby w czasie wykonywania tego manewru,

Trzeba pamiętać, żeby w czasie wykonywania tego manewru,

głowa pacjenta znajdowała się niżej niż jego tułów. Najważniejsze,

głowa pacjenta znajdowała się niżej niż jego tułów. Najważniejsze,

aby ujście dróg oddechowych było skierowane w dół.

aby ujście dróg oddechowych było skierowane w dół.

 

 

Gdy zabiegi te nie pomogą, pozostaje jeszcze wykonanie tzw.

Gdy zabiegi te nie pomogą, pozostaje jeszcze wykonanie tzw.

chwytu Heimlicha

chwytu Heimlicha

. Jeśli pacjent jest przytomny ratownik staje za

. Jeśli pacjent jest przytomny ratownik staje za

nim i obejmuje go oburącz za brzuch tak, aby dłonie zetknęły się

nim i obejmuje go oburącz za brzuch tak, aby dłonie zetknęły się

na brzuchu powyżej pępka. Nagłym ruchem przyciska go mocno

na brzuchu powyżej pępka. Nagłym ruchem przyciska go mocno

do siebie. W ten sposób ciało obce zostaje "wyciśnięte" z tchawicy

do siebie. W ten sposób ciało obce zostaje "wyciśnięte" z tchawicy

w skutek zwiększenia się tłoczni brzusznej działającej następnie

w skutek zwiększenia się tłoczni brzusznej działającej następnie

na klatkę piersiową.

na klatkę piersiową.

Czynność tę wykonujemy

Czynność tę wykonujemy

5 razy

5 razy

lub do momentu wydostania się

lub do momentu wydostania się

ciała obcego. Jeśli pacjent leży (ale jest przytomny!), ratownik

ciała obcego. Jeśli pacjent leży (ale jest przytomny!), ratownik

klęka przed nim układając obie dłonie na nadbrzuszu ponad

klęka przed nim układając obie dłonie na nadbrzuszu ponad

pępkiem. Następnie gwałtownym lecz płynnym ruchem wciska

pępkiem. Następnie gwałtownym lecz płynnym ruchem wciska

brzuch.

brzuch.

 

 

Manewr Heimlicha jest jednak

Manewr Heimlicha jest jednak

dość ryzykowny, gdyż grozi

dość ryzykowny, gdyż grozi

uszkodzeniami narządów

uszkodzeniami narządów

wewnętrznych. Dlatego

wewnętrznych. Dlatego

stosuje się go tylko w

stosuje się go tylko w

przypadkach skrajnych,

przypadkach skrajnych,

bezpośrednio zagrażających

bezpośrednio zagrażających

życiu. Poza tym nie powinien

życiu. Poza tym nie powinien

być stosowany przez osoby

być stosowany przez osoby

przypadkowe. Manewru

przypadkowe. Manewru

Heimlicha

Heimlicha

nie wolno

nie wolno

stosować

stosować

u: kobiet

u: kobiet

ciężarnych, małych dzieci,

ciężarnych, małych dzieci,

nieprzytomnych oraz u bardzo

nieprzytomnych oraz u bardzo

otyłych.

otyłych.

  Jeśli ratowana osoba traci

  Jeśli ratowana osoba traci

przytomność udrażniamy jej

przytomność udrażniamy jej

drogi oddechowe i

drogi oddechowe i

sprawdzamy oddech,

sprawdzamy oddech,

ponieważ u nieprzytomnych

ponieważ u nieprzytomnych

wiotczeją mięśnie wokół

wiotczeją mięśnie wokół

krtani, co niekiedy powoduje

krtani, co niekiedy powoduje

udrożnienie dróg

udrożnienie dróg

oddechowych. Jeżeli oddech

oddechowych. Jeżeli oddech

nie powrócił, należy wykonać

nie powrócił, należy wykonać

5 prób wdechów (tak aby

5 prób wdechów (tak aby

chociaż 2 wdechy były

chociaż 2 wdechy były

skuteczne), a w przypadku

skuteczne), a w przypadku

niepowodzenia rozpocząć

niepowodzenia rozpocząć

uciskanie klatki piersiowej

uciskanie klatki piersiowej

(tak jak podczas masażu

(tak jak podczas masażu

serca).

serca).

Krwotoki (krwawienia) i sposoby ich

Krwotoki (krwawienia) i sposoby ich

tamowania

tamowania

a) przyczyny

a) przyczyny

krwawienia

krwawienia

Krwawienie może być

Krwawienie może być

wynikiem uszkodzenia

wynikiem uszkodzenia

żyły, tętnicy lub obu

żyły, tętnicy lub obu

rodzajów naczyń

rodzajów naczyń

jednocześnie. Krew żylna

jednocześnie. Krew żylna

jest ciemnoczerwona i

jest ciemnoczerwona i

wypływa jednostajnym

wypływa jednostajnym

strumieniem. Krew

strumieniem. Krew

tętnicza jest

tętnicza jest

żywoczerwona i zwykle

żywoczerwona i zwykle

tryska z rany. Krwawienie

tryska z rany. Krwawienie

tętnicze jest bardziej

tętnicze jest bardziej

niebezpieczne, gdyż

niebezpieczne, gdyż

odbywa się pod wyższym

odbywa się pod wyższym

ciśnieniem i straty krwi są

ciśnieniem i straty krwi są

bardzo duże.

bardzo duże.

Zatamowanie

Zatamowanie

poważnego

poważnego

krwotoku jest

krwotoku jest

czynnością ratującą

czynnością ratującą

życie.

życie.

b) krwawienia zewnętrzne

b) krwawienia zewnętrzne

Krwawieniem nazywamy wypływ krwi poza ścianę uszkodzonego

Krwawieniem nazywamy wypływ krwi poza ścianę uszkodzonego

naczynia krwionośnego. Krwotok to duże krwawienie, zagrażające

naczynia krwionośnego. Krwotok to duże krwawienie, zagrażające

życiu. Człowiek posiada ok. 5 litrów krwi, utrata ok. 2 litrów jest

życiu. Człowiek posiada ok. 5 litrów krwi, utrata ok. 2 litrów jest

stanem bezpośredniego zagrożenia życia. W uproszczeniu serce

stanem bezpośredniego zagrożenia życia. W uproszczeniu serce

jako pompa nie ma płynu, który powinna tłoczyć, a spadek

jako pompa nie ma płynu, który powinna tłoczyć, a spadek

ciśnienia doprowadza do zatrzymania krążenia.

ciśnienia doprowadza do zatrzymania krążenia.

W przypadku krwotoków zewnętrznych działanie polega na:

W przypadku krwotoków zewnętrznych działanie polega na:

 

 

- opatrzeniu rany jałowym opatrunkiem

- opatrzeniu rany jałowym opatrunkiem

- jeśli mamy do czynienia z krwotokiem, podnieś kończynę do góry,

- jeśli mamy do czynienia z krwotokiem, podnieś kończynę do góry,

załóż opatrunek uciskowy w miejscu rany (nie wolno powyżej!).

załóż opatrunek uciskowy w miejscu rany (nie wolno powyżej!).

Jeśli nie masz pod ręką jałowego opatrunku, nie trać czasu, uciśnij

Jeśli nie masz pod ręką jałowego opatrunku, nie trać czasu, uciśnij

czymkolwiek. Wtedy nie jest ważna sterylność opatrunku, ale jego

czymkolwiek. Wtedy nie jest ważna sterylność opatrunku, ale jego

skuteczność (ryzyko wykrwawienia). Do zaopatrzenia można

skuteczność (ryzyko wykrwawienia). Do zaopatrzenia można

wykorzystać nawet ubranie

wykorzystać nawet ubranie

- nie należy stosować waty ani ligniny

- nie należy stosować waty ani ligniny

- nie wolno usuwać ciała obcego z rany – ryzyko krwotoku

- nie wolno usuwać ciała obcego z rany – ryzyko krwotoku

c) sposoby tamowania krwotoków na

c) sposoby tamowania krwotoków na

kończynach,

kończynach,

szyi i tułowiu

szyi i tułowiu

1. Uniesienie kończyny do

góry to pierwsza czynność,

jaką stosujemy przy

krwotokach. Jest to

doskonały sposób na

wyraźne zmniejszenie

krwawienia. Wysokie

ułożenie kończyny powyżej

poziomu serca ułatwia dzięki

ciśnieniu hydrostatycznemu

słupa krwi, ssące działanie

serca.

2. Gdy krwotok jest masywny należy

okryć ranę, najlepiej jałowym

opatrunkiem i docisnąć go własną

dłonią lub polecić rannemu, aby

uciskał ranę własną dłonią (jeśli jest

oczywiście przytomny). Dodatkowo

można uciskać ściśle określone

miejsca, w których są najbardziej

dostępne odpowiednie tętnice.

Najczęściej jest to ucisk na ramieniu i

udzie. Należy przycisnąć czterema

palcami jednej ręki przestrzeń

przyśrodkową między zginaczem

przedramienia (mięśniem

dwugłowym), a jego prostownikiem

(mięśniem trójgłowym). Tętnica udowa

znajduje się mniej więcej w połowie

pachwiny w kierunku krawędzi

miednicy.

3. Najpierw nakłada się jałowy

opatrunek na całą

powierzchnię rany. Następnie

umocowuje się go

kilkoma okrążeniami bandaża. Jeśli

bandaż przesiąka, nie zdejmujemy

go! Na miejscu rany przykłada się

twardy przedmiot (kawałek

drewienka

lub zwinięty bandaż) i wszystko

razem przyciska się następnymi

obwojami mocno naciągniętej

opaski. Cała trudność polega na

uzyskaniu efektu

(zatamowaniu krwawienia), a z

drugiej strony, a nie wywołać

zastoju krwi w kończynie.

Krwawienie z tętnic szyjnych można

Krwawienie z tętnic szyjnych można

zatamować wyłącznie uciskając miejsce

zatamować wyłącznie uciskając miejsce

krwotoku przez trzymany w dłoni materiał

krwotoku przez trzymany w dłoni materiał

opatrunkowy.

opatrunkowy.

NA SZYI NIE MOŻNA ZAKŁADAĆ

NA SZYI NIE MOŻNA ZAKŁADAĆ

ŻADNYCH OPATRUNKÓW

ŻADNYCH OPATRUNKÓW

OBWOJOWYCH, A TYM BARDZIEJ

OBWOJOWYCH, A TYM BARDZIEJ

UCISKOWYCH!!!

UCISKOWYCH!!!

Jeśli poszkodowany krwawi z tułowia nie można w takim

Jeśli poszkodowany krwawi z tułowia nie można w takim

wypadku zastosować opatrunku uciskowego (jak na

wypadku zastosować opatrunku uciskowego (jak na

kończynach). Ranę zaopatruje się przede wszystkim w miękki

kończynach). Ranę zaopatruje się przede wszystkim w miękki

(najlepiej sterylny) materiał np. chusta trójkątna i

(najlepiej sterylny) materiał np. chusta trójkątna i

bezpośrednio uciska się ręką miejsce wypływu krwi. Jeżeli

bezpośrednio uciska się ręką miejsce wypływu krwi. Jeżeli

krwawienie dotyczy głowy również należy obchodzić się z raną

krwawienie dotyczy głowy również należy obchodzić się z raną

bardzo ostrożnie, gdyż uszkodzone mogą być także struktury

bardzo ostrożnie, gdyż uszkodzone mogą być także struktury

kostne. Opatrunek nie może być bardzo ściśle przymocowany.

kostne. Opatrunek nie może być bardzo ściśle przymocowany.

Jeśli krwawienie jest dość obfite stosujemy okłady z lodu oraz

Jeśli krwawienie jest dość obfite stosujemy okłady z lodu oraz

miejscowy ucisk.

miejscowy ucisk.

 

 

Oczywiście w przypadku tego typu krwotoków niezbędna jest interwencja

Pogotowia Ratunkowego, które należy niezwłocznie wezwać

po doraźnym opatrzeniu rany.

Złamania kości i uszkodzenia stawów

Złamania kości i uszkodzenia stawów

Złamanie definiuje się jako przerwanie ciągłości kości po zadziałaniu

Złamanie definiuje się jako przerwanie ciągłości kości po zadziałaniu

urazu przekraczającego granicę elastyczności tkanki kostnej. Do

urazu przekraczającego granicę elastyczności tkanki kostnej. Do

najczęstszych przyczyn złamań należą: uderzenia, zmiażdżenia,

najczęstszych przyczyn złamań należą: uderzenia, zmiażdżenia,

upadki, przygniecenia i postrzały.

upadki, przygniecenia i postrzały.

Na miejscu wypadku należy przede wszystkim ustalić, czy mamy do

Na miejscu wypadku należy przede wszystkim ustalić, czy mamy do

czynienia ze złamaniem otwartym, czy też zamkniętym. Przy

czynienia ze złamaniem otwartym, czy też zamkniętym. Przy

złamaniu zamkniętym nie stwierdza się widocznej rany w okolicy

złamaniu zamkniętym nie stwierdza się widocznej rany w okolicy

miejsca złamania, odmiennie niż w przypadku złamania otwartego.

miejsca złamania, odmiennie niż w przypadku złamania otwartego.

Do cech pewnych złamania należą: nieprawidłowe ustawienie, lub

Do cech pewnych złamania należą: nieprawidłowe ustawienie, lub

patologiczna ruchomość, której oczywiście nie wolno prowokować.

patologiczna ruchomość, której oczywiście nie wolno prowokować.

Cechami domniemanymi złamania są: bolesność i obrzęk,

Cechami domniemanymi złamania są: bolesność i obrzęk,

ograniczenie ruchomości lub jej zniesienie.

ograniczenie ruchomości lub jej zniesienie.

a) objawy i zakres pierwszej pomocy przy

a) objawy i zakres pierwszej pomocy przy

złamaniach kończyn

złamaniach kończyn

Rozpoznanie (objawy) złamania:

Rozpoznanie (objawy) złamania:

- obecność fragmentów kostnych lub końców złamanej kości w

- obecność fragmentów kostnych lub końców złamanej kości w

ranie

ranie

- nieprawidłowe ustawienie kości (np. nienaturalne ustawienie

- nieprawidłowe ustawienie kości (np. nienaturalne ustawienie

stopy w wypadku złamania podudzia)

stopy w wypadku złamania podudzia)

- nieprawidłowa ruchomość w miejscu złamania, której może

- nieprawidłowa ruchomość w miejscu złamania, której może

towarzyszyć tarcie o siebie odłamów kostnych.

towarzyszyć tarcie o siebie odłamów kostnych.

Dla ratownika stwierdzenie choćby jednego objawu złamania

Dla ratownika stwierdzenie choćby jednego objawu złamania

jest sygnałem do udzielenia takiej pomocy, tak jak przy

jest sygnałem do udzielenia takiej pomocy, tak jak przy

pewnym złamaniu. Należy przy tym cały czas pamiętać, że

pewnym złamaniu. Należy przy tym cały czas pamiętać, że

każdym nieostrożnym ruchem czy złym ujęciem kończyny

każdym nieostrożnym ruchem czy złym ujęciem kończyny

można wywołać ból lub dodatkowe uszkodzenie naczyń,

można wywołać ból lub dodatkowe uszkodzenie naczyń,

nerwów i skóry.

nerwów i skóry.

Opatrywanie złamania otwartego

Opatrywanie złamania otwartego

kończyny dolnej

kończyny dolnej

Udzielającemu pomocy nie powinien poruszać złamaną kończyną.

Udzielającemu pomocy nie powinien poruszać złamaną kończyną.

Jeśli występuje złamanie otwarte, ranę przykrywa się jałowym

Jeśli występuje złamanie otwarte, ranę przykrywa się jałowym

opatrunkiem. W przypadku ciężkich złamań lepiej nie

opatrunkiem. W przypadku ciężkich złamań lepiej nie

podejmować prób unieruchamiania, lecz szybko wezwać

podejmować prób unieruchamiania, lecz szybko wezwać

pogotowie ratunkowe. Jeśli złamanie jest mniej poważne, sami

pogotowie ratunkowe. Jeśli złamanie jest mniej poważne, sami

zakładamy unieruchomienie transportowe, po czym przewozimy

zakładamy unieruchomienie transportowe, po czym przewozimy

poszkodowanego do szpitala.

poszkodowanego do szpitala.

Unieruchomienie kończyny polega na odpowiednim jej ustaleniu

Unieruchomienie kończyny polega na odpowiednim jej ustaleniu

na sztywnym podłożu, aby odłamy nie przemieszczały się

na sztywnym podłożu, aby odłamy nie przemieszczały się

względem siebie. W sytuacjach wyjątkowych do

względem siebie. W sytuacjach wyjątkowych do

unieruchomienia można użyć każdego materiału, np. kija,

unieruchomienia można użyć każdego materiału, np. kija,

deseczki, linijki czy wręcz przybandażować np. kończynę górną

deseczki, linijki czy wręcz przybandażować np. kończynę górną

do tułowia, a kończynę dolną, uszkodzoną, do zdrowej.

do tułowia, a kończynę dolną, uszkodzoną, do zdrowej.

Unieruchomienie powinno obejmować co najmniej dwa sąsiednie

Unieruchomienie powinno obejmować co najmniej dwa sąsiednie

stawy, poniżej i powyżej miejsca złamania, bez próby

stawy, poniżej i powyżej miejsca złamania, bez próby

nastawiania złamania. Dobre unieruchomienie nie tylko

nastawiania złamania. Dobre unieruchomienie nie tylko

zapobiega przesuwaniu się odłamów kostnych względem siebie,

zapobiega przesuwaniu się odłamów kostnych względem siebie,

lecz również likwiduje ból w miejscu złamania. Uszkodzoną

lecz również likwiduje ból w miejscu złamania. Uszkodzoną

kończynę należy ułożyć nieco wyżej, aby zapobiec narastaniu

kończynę należy ułożyć nieco wyżej, aby zapobiec narastaniu

obrzęku.

obrzęku.

Pierwszą czynnością jest zdjęcie pacjentowi z uszkodzonej kończyny

biżuterii,
zegarka, czy butów. Kiedy rozwinie się obrzęk, może nie udać się już

zdjęcie ww. przedmiotów, a wtedy istnieje ryzyko niedokrwienia części

kończyny.

objawy i pierwsza pomoc przy skręceniu

objawy i pierwsza pomoc przy skręceniu

Skręcenia powstają na skutek przekroczenia

fizjologicznego zakresu ruchu

w danym stawie - uszkodzeniu ulegają

części miękkie (torebka stawowa,

więzadła).

Jakie są objawy?

Jakie są objawy?

- ból (spoczynkowy lub przy ruchach),

- ból (spoczynkowy lub przy ruchach),

- obrzęk ("opuchlizna"),

- obrzęk ("opuchlizna"),

- zasinienie (wylewy krwi),

- zasinienie (wylewy krwi),

- patologiczne zwiększenie

- patologiczne zwiększenie

Jak postępować?

Jak postępować?

Należy unieruchomić kończynę, można nałożyć zimny okład.

Należy unieruchomić kończynę, można nałożyć zimny okład.

Oprócz zabezpieczenia przed powiększeniem destrukcji

Oprócz zabezpieczenia przed powiększeniem destrukcji

stawu da to dodatkowo efekt przeciwbólowy (doustne

stawu da to dodatkowo efekt przeciwbólowy (doustne

środki p/bólowe działają słabo). Konieczne RTG

środki p/bólowe działają słabo). Konieczne RTG

(prześwietlenie) stawu i fachowa porada lekarska, bo

(prześwietlenie) stawu i fachowa porada lekarska, bo

choć przy niewielkich skręceniach nieobciążonych

choć przy niewielkich skręceniach nieobciążonych

stawów można liczyć na to, że zagoi się „samo”, to po

stawów można liczyć na to, że zagoi się „samo”, to po

rozerwaniu np. więzadeł w kolanie niezbędny okazać się

rozerwaniu np. więzadeł w kolanie niezbędny okazać się

może zabieg operacyjny.

może zabieg operacyjny.

Przykłady zabezpieczania złamanych

Przykłady zabezpieczania złamanych

kończyn:

kończyn:

c) Unieruchomienie palców

a) Unieruchomienie stopy i całej nogi

d) Unieruchomienie łokcia

b) Unieruchomienie ręki

Wstrząs mózgu-

Wstrząs mózgu-

przyczyny

przyczyny



Przyczyny:

Przyczyny:



Uderzenie tępym przedmiotem

Uderzenie tępym przedmiotem



Upadki (kiedy działająca siła uderzenia uszkadza część

Upadki (kiedy działająca siła uderzenia uszkadza część

tkanki nerwowej, bez uszkodzenia okalającej mózg

tkanki nerwowej, bez uszkodzenia okalającej mózg

czaszki)

czaszki)

Do wstrząsów mózgu statystycznie najczęściej dochodzi

Do wstrząsów mózgu statystycznie najczęściej dochodzi

zimą z powodu upadków oraz z powodu wypadków

zimą z powodu upadków oraz z powodu wypadków

drogowych

drogowych



Objawem

Objawem



utrata przytomności, której czas i głębokość zależą od

utrata przytomności, której czas i głębokość zależą od

rozmiarów urazu.

rozmiarów urazu.



zwiotczenie mięśni

zwiotczenie mięśni



zanikają odruchy obronne

zanikają odruchy obronne



nie ma reakcji na bodźce

nie ma reakcji na bodźce



Amnezja

Amnezja

Po pewnym czasie przytomność wraca, natomiast pojawiają

Po pewnym czasie przytomność wraca, natomiast pojawiają

się: niepamięć wsteczna (poszkodowany nie pamięta

się: niepamięć wsteczna (poszkodowany nie pamięta

wydarzeń bezpośrednio poprzedzających uraz), bóle

wydarzeń bezpośrednio poprzedzających uraz), bóle

głowy, zawroty, mdłości, czasem wymioty.

głowy, zawroty, mdłości, czasem wymioty.

Czasami brak zaburzeń neurologicznych nie wyklucza

Czasami brak zaburzeń neurologicznych nie wyklucza

obecności zmian pourazowych, dlatego każdy pacjent po

obecności zmian pourazowych, dlatego każdy pacjent po

urazie głowy powinien być zbadany przez lekarza, który

urazie głowy powinien być zbadany przez lekarza, który

może zalecić wykonanie dalszych badań.

może zalecić wykonanie dalszych badań.

Stopniowy powrót do pełnej aktywności trwa ok. 2 – 3 dni.

Stopniowy powrót do pełnej aktywności trwa ok. 2 – 3 dni.

Objawy są różne i zależą od siły urazu. Wstrząśnieniu mózgu zawsze

Objawy są różne i zależą od siły urazu. Wstrząśnieniu mózgu zawsze

towarzyszy chwilowa utrata świadomości (czasem przytomności)

towarzyszy chwilowa utrata świadomości (czasem przytomności)

po urazie głowy. Bywa, że podczas powrotu świadomości

po urazie głowy. Bywa, że podczas powrotu świadomości

występuje zmiana odczuwania rzeczywistości, pacjent odczuwa

występuje zmiana odczuwania rzeczywistości, pacjent odczuwa

inność czy nierealność sytuacji - nie wie skąd i dlaczego się znalazł

inność czy nierealność sytuacji - nie wie skąd i dlaczego się znalazł

w tym miejscu. Zachowuje się wtedy automatycznie, np. wstaje,

w tym miejscu. Zachowuje się wtedy automatycznie, np. wstaje,

ubiera się i idzie do domu.

ubiera się i idzie do domu.

Dopiero po pewnej chwili zaczyna powracać pełna świadomość i

Dopiero po pewnej chwili zaczyna powracać pełna świadomość i

pacjent przypomina sobie powoli wszystkie szczegóły. Może

pacjent przypomina sobie powoli wszystkie szczegóły. Może

wystąpić ból głowy, nudności, czasem wymioty, ogólnie złe

wystąpić ból głowy, nudności, czasem wymioty, ogólnie złe

samopoczucie, drżenie i uczucie miękkości rąk i nóg, niemożność

samopoczucie, drżenie i uczucie miękkości rąk i nóg, niemożność

skupienia się na problemie intelektualnym czy manualnym.

skupienia się na problemie intelektualnym czy manualnym.

Jeżeli uraz nie spowodował uszkodzenia, stan wstrząśnienia mózgu

Jeżeli uraz nie spowodował uszkodzenia, stan wstrząśnienia mózgu

powoli przemija aż do całkowitego wycofania się wszystkich

powoli przemija aż do całkowitego wycofania się wszystkich

objawów (choć ból głowy, czasem karku i szyi, może utrzymywać

objawów (choć ból głowy, czasem karku i szyi, może utrzymywać

się dość długo).

się dość długo).

Wstrząs mózgu- pierwsza

Wstrząs mózgu- pierwsza

pomoc

pomoc

Pacjent z podejrzewanym wstrząśnieniem mózgu nie powinien

Pacjent z podejrzewanym wstrząśnieniem mózgu nie powinien

pozostawać sam przez 24h, ze względu na możliwość

pozostawać sam przez 24h, ze względu na możliwość

wystąpienia opóźnionych następstw urazu.

wystąpienia opóźnionych następstw urazu.

Jednym z niebezpieczeństw grożących poszkodowanemu jest

Jednym z niebezpieczeństw grożących poszkodowanemu jest

uszkodzenie naczyń krwionośnych biegnących miedzy

uszkodzenie naczyń krwionośnych biegnących miedzy

powierzchnia mózgu a kostną pokrywą czaszki, co powoduje

powierzchnia mózgu a kostną pokrywą czaszki, co powoduje

krwawienie. Krew nie mając drogi odpływu, uciska coraz

krwawienie. Krew nie mając drogi odpływu, uciska coraz

mocniej na tkankę mózgowa, a to powoduje wzrost ciśnienia

mocniej na tkankę mózgowa, a to powoduje wzrost ciśnienia

śródczaszkowego i ciągły wzrost ucisku na mózg.

śródczaszkowego i ciągły wzrost ucisku na mózg.

Poszkodowany może odczuwać zamęt i dezorientację, Jego

Poszkodowany może odczuwać zamęt i dezorientację, Jego

oddech jest głośny i staje się coraz wolniejszy.

oddech jest głośny i staje się coraz wolniejszy.

Poszkodowanego, który jest nieprzytomny, trzeba ułożyć w

Poszkodowanego, który jest nieprzytomny, trzeba ułożyć w

pozycji bocznej ustalonej.

pozycji bocznej ustalonej.

Pogotowie wzywa się gdy nie odzyska przytomności w ciągu 3

Pogotowie wzywa się gdy nie odzyska przytomności w ciągu 3

minut.

minut.

W przypadku odzyskania przytomności układa się

W przypadku odzyskania przytomności układa się

poszkodowanego w pozycji półleżącej, na boku, z

poszkodowanego w pozycji półleżącej, na boku, z

uniesionym i podpartym tułowiem. Głowa powinna być

uniesionym i podpartym tułowiem. Głowa powinna być

odwiedziona do tyłu i skierowana na bok, bo poszkodowany

odwiedziona do tyłu i skierowana na bok, bo poszkodowany

może mieć nudności. Poszkodowanego nie zostawiamy

może mieć nudności. Poszkodowanego nie zostawiamy

samego, gdyż jego stan może się pogorszyć.

samego, gdyż jego stan może się pogorszyć.



Pozycja boczna ustalona zapobiega

Pozycja boczna ustalona zapobiega

zakrztuszeniu ofiary ze wstrząsem

zakrztuszeniu ofiary ze wstrząsem

mózgu.

mózgu.



Jest ona ważna kiedy zanikają

Jest ona ważna kiedy zanikają

odruchy połykania

odruchy połykania



Przydatne jest także okrycie

Przydatne jest także okrycie

poszkodowanego materiałem

poszkodowanego materiałem

izolacyjnym (podczas wstrząsu

izolacyjnym (podczas wstrząsu

mózgu procesy termoregulacyjne

mózgu procesy termoregulacyjne

słabną)

słabną)

Uwaga!!! Pozycji tej nie

stosujemy kiedy

podejrzewamy uszkodzenie

czaszki bądź kręgosłupa

Niebezpieczeństwo!!!

Niebezpieczeństwo!!!



Czasami wstrząs

Czasami wstrząs

mózgu i jego

mózgu i jego

objawy są podobne

objawy są podobne

do objawów

do objawów

występowania

występowania

krwiaka mózgu.

krwiaka mózgu.

Podobieństwo to

Podobieństwo to

sprawia, że urazy

sprawia, że urazy

takie zawsze są

takie zawsze są

poddawane

poddawane

badaniom

badaniom

tomograficznym.

tomograficznym.

Uszkodzenia czaszkowo-

Uszkodzenia czaszkowo-

mózgowe

mózgowe



Na rysunku po prawej

Na rysunku po prawej

stronie widoczne

stronie widoczne

uszkodzenie powłok

uszkodzenie powłok

kostnych. Numerem 6.

kostnych. Numerem 6.

oznaczono złamanie

oznaczono złamanie

podstawy czaszki.

podstawy czaszki.



Do objawów tego złamania

Do objawów tego złamania

należy tzw.

należy tzw.



krwiak „okularowy”

krwiak „okularowy”



Wyciek krwi i płynu mózgowo-

Wyciek krwi i płynu mózgowo-

rdzeniowego przez nos

rdzeniowego przez nos

Objawy

Objawy



Krwiak

Krwiak

okularowy-

okularowy-

widoczne duże

widoczne duże

przekrwienie

przekrwienie

skóry oczodołu

skóry oczodołu



Krwiak

skroniowy

uciskający

powierzchnię

mózgu

Pierwsza pomoc w

Pierwsza pomoc w

przyapadku zranień

przyapadku zranień

czaszkowo- mózgowych

czaszkowo- mózgowych

Najważniejszym zadaniem jest utrzymanie lub

Najważniejszym zadaniem jest utrzymanie lub

wznowienie czynności oddechowych. Gdy oddech

wznowienie czynności oddechowych. Gdy oddech

jest zachowany, wówczas poszkodowanego

jest zachowany, wówczas poszkodowanego

układamy w sposób stabilny na boku, z

układamy w sposób stabilny na boku, z

uniesionym tułowiem. Trzeba pamiętać, żeby

uniesionym tułowiem. Trzeba pamiętać, żeby

głowa leżała po zdrowej stronie. Rany głowy

głowa leżała po zdrowej stronie. Rany głowy

przykrywa się luźno suchym i czystym

przykrywa się luźno suchym i czystym

opatrunkiem chłonącym. Sterczące odłamy

opatrunkiem chłonącym. Sterczące odłamy

kostne osłania się sterylna gazą. Nie należy

kostne osłania się sterylna gazą. Nie należy

dotykać ani tym bardziej próbować umieścić z

dotykać ani tym bardziej próbować umieścić z

powrotem w czaszce odsłoniętego kawałka

powrotem w czaszce odsłoniętego kawałka

mózgu. Sterczące w ranie ciała obce pozostawia

mózgu. Sterczące w ranie ciała obce pozostawia

się, stabilizując je.

się, stabilizując je.

Obrażenia kręgosłupa szyjnego należy

Obrażenia kręgosłupa szyjnego należy

podejrzewać u każdej ofiary wypadku zawsze.

podejrzewać u każdej ofiary wypadku zawsze.

Jeżeli istnieje możliwość dotarcia do głowy

Jeżeli istnieje możliwość dotarcia do głowy

(górnej części ciała) poszkodowanego, który jest

(górnej części ciała) poszkodowanego, który jest

uwięziony w pojeździe lub przysypany gruzem

uwięziony w pojeździe lub przysypany gruzem

należy zbadać jego stan (A B C) i w pierwszej

należy zbadać jego stan (A B C) i w pierwszej

kolejności złożyć kołnierz stabilizujący kręgosłup

kolejności złożyć kołnierz stabilizujący kręgosłup

szyjny

szyjny

Przeważnie występują uszkodzenia zamknięte, których nie widać na

Przeważnie występują uszkodzenia zamknięte, których nie widać na

pierwszy rzut oka. Fala uderzeniowa koncentruje się na

pierwszy rzut oka. Fala uderzeniowa koncentruje się na

zawartości czaszki (mózgu), powodując rozmaite uszkodzenia

zawartości czaszki (mózgu), powodując rozmaite uszkodzenia

neurologiczne.

neurologiczne.

U każdej osoby z podobnym urazem należy założyć możliwość

U każdej osoby z podobnym urazem należy założyć możliwość

wystąpienia zaburzenia czynności oddechowej i krążenia. Jeśli

wystąpienia zaburzenia czynności oddechowej i krążenia. Jeśli

oddech jest zachowany należy unieruchomić w miarę możliwości

oddech jest zachowany należy unieruchomić w miarę możliwości

kręgosłup szyjny, ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej

kręgosłup szyjny, ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej

ustalonej, chronić przed wstrząsem i kontrolować podstawowe

ustalonej, chronić przed wstrząsem i kontrolować podstawowe

funkcje życiowe. Trzeba jak najmniej poruszać taką osobę.

funkcje życiowe. Trzeba jak najmniej poruszać taką osobę.

Przy uszkodzeniach otwartych każdą ranę sprawiającą wrażenie

Przy uszkodzeniach otwartych każdą ranę sprawiającą wrażenie

głębszej należy traktować jak uszkodzenie czaszkowo-mózgowe.

głębszej należy traktować jak uszkodzenie czaszkowo-mózgowe.

Ranę pokrywa się bez ucisku luźnym, suchym i jałowym

Ranę pokrywa się bez ucisku luźnym, suchym i jałowym

opatrunkiem.

opatrunkiem.

 

 

W wyniku urazu głowy bardzo prawdopodobne jest krwawienie

W wyniku urazu głowy bardzo prawdopodobne jest krwawienie

wewnątrz czaszki. Pojawia się ono pomiędzy mózgiem a

wewnątrz czaszki. Pojawia się ono pomiędzy mózgiem a

sklepieniem kości czaszki, powodując ucisk na mózg. Zagrożenia

sklepieniem kości czaszki, powodując ucisk na mózg. Zagrożenia

związane z tym faktem są bardzo poważne i prowadzą przeważnie

związane z tym faktem są bardzo poważne i prowadzą przeważnie

do utraty świadomości, a bez udzielenia fachowej pomocy - do

do utraty świadomości, a bez udzielenia fachowej pomocy - do

śmierci. Należy pamiętać, aby nie tamować wyciekających płynów

śmierci. Należy pamiętać, aby nie tamować wyciekających płynów

z uszu lub nosa (świadczących o złamaniu podstawy czaszki),

z uszu lub nosa (świadczących o złamaniu podstawy czaszki),

właśnie ze względu na możliwość ucisku płynów na mózg. Dlatego

właśnie ze względu na możliwość ucisku płynów na mózg. Dlatego

pozwalamy im swobodnie wypływać.

pozwalamy im swobodnie wypływać.

Urazy kręgosłupa

Urazy kręgosłupa



Poważny problem stanowią poszkodowani, u których w

Poważny problem stanowią poszkodowani, u których w

wyniku wypadku doszło do uszkodzenia kręgosłupa

wyniku wypadku doszło do uszkodzenia kręgosłupa

(rdzenia kręgowego) na wysokości 4 kręgu szyjnego lub

(rdzenia kręgowego) na wysokości 4 kręgu szyjnego lub

powyżej. W wyniku tego może dojść do zniesienia

powyżej. W wyniku tego może dojść do zniesienia

głównego mięśnia oddechowego (przepony). Dochodzi

głównego mięśnia oddechowego (przepony). Dochodzi

do niewydolności oddechowej. Warunkiem przeżycia

do niewydolności oddechowej. Warunkiem przeżycia

ofiar jest wdrożenie oddechu zastępczego.

ofiar jest wdrożenie oddechu zastępczego.

Przyczyny:

Przyczyny:



Bezpośrednie lub pośrednie działanie siły zewnętrznej

Bezpośrednie lub pośrednie działanie siły zewnętrznej

(zgniecenie, zgięcie, rzadziej nadmierny wyprost)

(zgniecenie, zgięcie, rzadziej nadmierny wyprost)



Urazy komunikacyjne

Urazy komunikacyjne



Skoki na główkę do wody

Skoki na główkę do wody



Upadki z wysokości

Upadki z wysokości

Często towarzyszą im obrażenia rdzenia kręgowego.

Często towarzyszą im obrażenia rdzenia kręgowego.

Następstwem uszkodzenia rdzenia kręgowego jest

Następstwem uszkodzenia rdzenia kręgowego jest

zaburzenie jego czynności od kilkudniowej dysfunkcji

zaburzenie jego czynności od kilkudniowej dysfunkcji

do śmierci.

do śmierci.



Skoki na

Skoki na

główkę do

główkę do

wody o zbyt

wody o zbyt

małej

małej

głębokości są

głębokości są

częstą

częstą

przyczyną

przyczyną

ciężkich

ciężkich

urazów

urazów

kręgosłupa.

kręgosłupa.

Jak rozpoznać i pomóc

Jak rozpoznać i pomóc

osobie z uszkodzeniem

osobie z uszkodzeniem

kręgosłupa

kręgosłupa



Niewiele urazów kręgosłupa jest ograniczonych tylko do tej

Niewiele urazów kręgosłupa jest ograniczonych tylko do tej

części ciała. W większości przypadku należy zwrócić uwagę

części ciała. W większości przypadku należy zwrócić uwagę

na inne obszary ciała (głowa, jama brzuszna, kończyny

na inne obszary ciała (głowa, jama brzuszna, kończyny

górne i dolne, klatka piersiowa). Do najczęstszych objawów

górne i dolne, klatka piersiowa). Do najczęstszych objawów

związanych z uszkodzeniem kręgosłupa należy:

związanych z uszkodzeniem kręgosłupa należy:

· widoczne na zewnątrz obrażenia kręgów

· widoczne na zewnątrz obrażenia kręgów

· opasujący ból lub przymusowe ułożenie (w razie

· opasujący ból lub przymusowe ułożenie (w razie

uszkodzenia kręgosłupa szyjnego)

uszkodzenia kręgosłupa szyjnego)

· krwiaki, otarcia, ślady stłuczenia na ciele głównie w

· krwiaki, otarcia, ślady stłuczenia na ciele głównie w

miejscu działania siły

miejscu działania siły

· ból uciskowy wyrostków kolczystych oraz zmiana odstępu

· ból uciskowy wyrostków kolczystych oraz zmiana odstępu

między wyrostkami kolczystymi, uskoki i garby

między wyrostkami kolczystymi, uskoki i garby

· niedowłady: niedowład poprzeczny (paraperesis),

· niedowłady: niedowład poprzeczny (paraperesis),

wszystkich kończyn (tetraparesis)

wszystkich kończyn (tetraparesis)

· zaburzenia czucia

· zaburzenia czucia

· zaburzenia świadomości

· zaburzenia świadomości

· czasem niewydolność oddechowa (wypadnięcie funkcji

· czasem niewydolność oddechowa (wypadnięcie funkcji

mięśni międzyżebrowych i/lub przepony zależna od

mięśni międzyżebrowych i/lub przepony zależna od

wysokości uszkodzenia rdzenia kręgowego)

wysokości uszkodzenia rdzenia kręgowego)

· zaburzenia termoregulacji i zaburzenia czynności pęcherza

· zaburzenia termoregulacji i zaburzenia czynności pęcherza

moczowego oraz jelita grubego

moczowego oraz jelita grubego



.

.



Jednym z

Jednym z

niepokojących

niepokojących

objawów, który może

objawów, który może

sugerować także

sugerować także

złamanie kręgosłupa

złamanie kręgosłupa

jest zasinienie ud,

jest zasinienie ud,

powierzchni pleców,

powierzchni pleców,

klatki piersiowej czy

klatki piersiowej czy

też szyi

też szyi

Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc



Sprawdzenia, czy kręgosłup został

Sprawdzenia, czy kręgosłup został

uszkodzony należy dokonać, badając osobę

uszkodzony należy dokonać, badając osobę

poszkodowaną w pozycji, w jakiej ją

poszkodowaną w pozycji, w jakiej ją

znaleziono. W tym celu sprawdza się czucie,

znaleziono. W tym celu sprawdza się czucie,

dotykając jej kończyn, prosząc o ich

dotykając jej kończyn, prosząc o ich

przesunięcie i poruszenie palcami.

przesunięcie i poruszenie palcami.

Na szyję poszkodowanego należy założyć

Na szyję poszkodowanego należy założyć

kołnierz unieruchamiający (wykonany z

kołnierz unieruchamiający (wykonany z

gazety i chusty trójkątnej), a głowę i szyję

gazety i chusty trójkątnej), a głowę i szyję

obłożyć zrolowaną tkaniną(w kształcie litery

obłożyć zrolowaną tkaniną(w kształcie litery

U). Okolice lędźwi, kolan i kostek trzeba

U). Okolice lędźwi, kolan i kostek trzeba

wypełnić miękkimi tkaninami. Wzdłuż

wypełnić miękkimi tkaninami. Wzdłuż

tułowia układa się zrolowane koce lub inne

tułowia układa się zrolowane koce lub inne

przedmioty stabilizujące ciało. Głowę

przedmioty stabilizujące ciało. Głowę

poszkodowanego trzeba zabezpieczyć przed

poszkodowanego trzeba zabezpieczyć przed

poruszaniem oraz kontrolować jego

poruszaniem oraz kontrolować jego

czynności zyciowe aż do momentu przybycia

czynności zyciowe aż do momentu przybycia

karetki pogotowia.

karetki pogotowia.



Ułożenia stabilizujące kręgosłup

Ułożenia stabilizujące kręgosłup

szyjny

szyjny



Kołnierz usztywniający to bardzo

Kołnierz usztywniający to bardzo

przydatny element pierwszej pomocy

przydatny element pierwszej pomocy

jeśli podejrzewamy uszkdzenie

jeśli podejrzewamy uszkdzenie

kręgosłupa, jeśli nie mamy dostępu

kręgosłupa, jeśli nie mamy dostępu

do kołnierzy usztywniających na

do kołnierzy usztywniających na

miejscu wypadku to używamy np.

miejscu wypadku to używamy np.

gazety i chusty trójkątnej do

gazety i chusty trójkątnej do

wykonania usztywnienia

wykonania usztywnienia

Zaawansowany sprzęt

Zaawansowany sprzęt

ratowniczy

ratowniczy



Sprzęt medyczny

Sprzęt medyczny

stosowany przy

stosowany przy

obrażeniach głowy i

obrażeniach głowy i

kręgosłupa musi być

kręgosłupa musi być

bardzo stabilny aby

bardzo stabilny aby

obrażenia nie pogłębiały

obrażenia nie pogłębiały

się.

się.

Oparzenia

Oparzenia

Uszkodzenie skóry i w zależności od stopni

Uszkodzenie skóry i w zależności od stopni

oparzenia także głębiej położonych tkanek

oparzenia także głębiej położonych tkanek

wskutek działania ciepła, żrących

wskutek działania ciepła, żrących

substancji chemicznych (stałych, płynnych,

substancji chemicznych (stałych, płynnych,

gazowych), prądu elektrycznego, promieni

gazowych), prądu elektrycznego, promieni

słonecznych - UV, promieniowania (RTG, UV

słonecznych - UV, promieniowania (RTG, UV

i innych ekstremalnych czynników

i innych ekstremalnych czynników

promiennych). Przy rozległych oparzeniach

promiennych). Przy rozległych oparzeniach

ogólnoustrojowy wstrząs może doprowadzić

ogólnoustrojowy wstrząs może doprowadzić

do zgonu.

do zgonu.

Oparzenie I stopnia

Oparzenie I stopnia

Obejmuje tylko

Obejmuje tylko

naskórek, objawami są

naskórek, objawami są

zaczerwienienie skóry i

zaczerwienienie skóry i

ból, objawy ustępują po

ból, objawy ustępują po

kilku dniach bez

kilku dniach bez

pozostawienia blizn.

pozostawienia blizn.

Oparzenia II stopnia

Oparzenia II stopnia



Oparzenie II stopnia

Oparzenie II stopnia

powierzchowne (IIA)-o

powierzchowne (IIA)-o

bejmuje

bejmuje

naskórek i część skóry właściwej,

naskórek i część skóry właściwej,

pojawiają się pęcherze z

pojawiają się pęcherze z

surowiczym płynem, goi się w ciągu

surowiczym płynem, goi się w ciągu

10-14 dni, nie pozostawia blizn.

10-14 dni, nie pozostawia blizn.



Oparzenie II stopnia głębokie

Oparzenie II stopnia głębokie

(IIB)-o

(IIB)-o

bejmuje naskórek i pełną

bejmuje naskórek i pełną

grubość skóry właściwej z

grubość skóry właściwej z

przydatkami. Skóra jest biała z

przydatkami. Skóra jest biała z

czerwonymi punktami w okolicy

czerwonymi punktami w okolicy

cebulek włosowych. Bolesność

cebulek włosowych. Bolesność

mniejsza niż w przypadku oparzenia

mniejsza niż w przypadku oparzenia

w stopniu IIA ze względu na

w stopniu IIA ze względu na

uszkodzenie zakończeń nerwowych.

uszkodzenie zakończeń nerwowych.

Goi się przez kilka tygodni,

Goi się przez kilka tygodni,

pozostawia blizny.

pozostawia blizny.

Oparzenie III stopnia

Oparzenie III stopnia

Oparzenie III stopnia

Oparzenie III stopnia

-

-

martwica obejmuje skórę

martwica obejmuje skórę

właściwą wraz z naczyniami

właściwą wraz z naczyniami

i nerwami skórnymi wraz z

i nerwami skórnymi wraz z

podskórną tkanką

podskórną tkanką

tłuszczową. Skóra jest

tłuszczową. Skóra jest

białoszara lub brunatna,

białoszara lub brunatna,

twarda, sucha. Goi się

twarda, sucha. Goi się

długo, pozostawia widoczne

długo, pozostawia widoczne

blizny.

blizny.

Oparzenie IV stopnia

Oparzenie IV stopnia

M

M

artwica sięga tkanek głębiej

artwica sięga tkanek głębiej

położonych. Obejmuje mięśnie,

położonych. Obejmuje mięśnie,

ścięgna, kości. W najcięższych

ścięgna, kości. W najcięższych

przypadkach tego typu oparzeń cechą

przypadkach tego typu oparzeń cechą

charakterystyczną jest zwęglenie

charakterystyczną jest zwęglenie

oparzonej części ciała. Czasami nie

oparzonej części ciała. Czasami nie

wyróżnia się odrębnego IV stopnia i

wyróżnia się odrębnego IV stopnia i

wszystkie oparzenia tego typu zalicza

wszystkie oparzenia tego typu zalicza

się do oparzeń III stopnia

się do oparzeń III stopnia

Reguła dziewiątek

Reguła dziewiątek

Reguła ta służy do orientacyjnego określenia

Reguła ta służy do orientacyjnego określenia

poparzonej powierzchni ciała. Pozwala przy

poparzonej powierzchni ciała. Pozwala przy

uwzględnieniu głębokości oparzeń ustalić

uwzględnieniu głębokości oparzeń ustalić

ciężkość urazu. Powierzchnia głowy, każdej z

ciężkość urazu. Powierzchnia głowy, każdej z

kończyn górnych stanowi 9% powierzchni

kończyn górnych stanowi 9% powierzchni

ciała. Powierzchnia przednia tułowia to 18%

ciała. Powierzchnia przednia tułowia to 18%

(9% powierzchnia brzucha oraz 9%

(9% powierzchnia brzucha oraz 9%

powierzchnia klatki piersiowej).

powierzchnia klatki piersiowej).

Powierzchnia tylna tułowia stanowi również

Powierzchnia tylna tułowia stanowi również

18% powierzchni ciała. Powierzchnia każdej

18% powierzchni ciała. Powierzchnia każdej

kończyny dolnej to odpowiednio 18%.

kończyny dolnej to odpowiednio 18%.

Powierzchnia krocza 1%.

Powierzchnia krocza 1%.

Obliczanie rozległości rany

Obliczanie rozległości rany

oparzeniowej jest potrzebne

oparzeniowej jest potrzebne

do określenia stopnia

do określenia stopnia

ciężkości poparzenia. U osób

ciężkości poparzenia. U osób

dorosłych lekkie oparzenia to

dorosłych lekkie oparzenia to

10-15%, a u osób starszych

10-15%, a u osób starszych

10%. Oparzenia bardzo

10%. Oparzenia bardzo

ciężkie, dla dorosłych - od 30-

ciężkie, dla dorosłych - od 30-

40%, a dla osób starszych od

40%, a dla osób starszych od

30%.

30%.

Powierzchnia poparzeń u dorosłego

Obliczanie rozległości rany

Obliczanie rozległości rany

oparzeniowej jest

oparzeniowej jest

potrzebne do określenia

potrzebne do określenia

stopnia ciężkości

stopnia ciężkości

poparzenia. U dziecka

poparzenia. U dziecka

lekkie oparzenia to 5-10%,

lekkie oparzenia to 5-10%,

z kolei oparzenia bardzo

z kolei oparzenia bardzo

ciężkie, to rana większa

ciężkie, to rana większa

bądź równa 20%

bądź równa 20%

powierzchni ciała.

powierzchni ciała.

Powierzchnia poparzeń u dziecka

Właściwie udzielona pomoc w

Właściwie udzielona pomoc w

przypadku oparzenia

przypadku oparzenia



Przemycie skóry czystą, wodą o temperaturze

Przemycie skóry czystą, wodą o temperaturze

około 20 stopni przez 20 minut i założeniu

około 20 stopni przez 20 minut i założeniu

suchego opatrunku z jałowej gazy przy

suchego opatrunku z jałowej gazy przy

poparzeniu jamy ustnej poszkodowany powinien

poparzeniu jamy ustnej poszkodowany powinien

ssać kawałki lodu, lub płukać gardło zimną wodą;

ssać kawałki lodu, lub płukać gardło zimną wodą;



Podanie środków przeciwbólowych w razie dużej

Podanie środków przeciwbólowych w razie dużej

intensywności odczuwanego bólu;

intensywności odczuwanego bólu;



Podawanie dużej ilości ciepłych napojów

Podawanie dużej ilości ciepłych napojów

(herbata, mleko);

(herbata, mleko);



Zorganizowanie pomocy lekarskiej.

Zorganizowanie pomocy lekarskiej.



Najczęściej popełnianym błędem jest stosowanie

Najczęściej popełnianym błędem jest stosowanie

na poparzoną skórę wszelkiego rodzaju maści lub

na poparzoną skórę wszelkiego rodzaju maści lub

płynów oraz przekłuwanie pęcherzy.

płynów oraz przekłuwanie pęcherzy.

Odmrożenia

Odmrożenia



Uszkodzenie skóry, powstające w wyniku

Uszkodzenie skóry, powstające w wyniku

działania na nią niskiej temperatury. Ciężkość i

działania na nią niskiej temperatury. Ciężkość i

rozległość uszkodzenia skóry zależą od

rozległość uszkodzenia skóry zależą od

temperatury otoczenia oraz czasu, w jakim

temperatury otoczenia oraz czasu, w jakim

skóra była poddana działaniu niskiej

skóra była poddana działaniu niskiej

temperatury. Wiatr i duża wilgotność powietrza

temperatury. Wiatr i duża wilgotność powietrza

nasilają skutki działania mrozu. Zmiany w

nasilają skutki działania mrozu. Zmiany w

naczyniach krwionośnych, spowodowane

naczyniach krwionośnych, spowodowane

spożyciem dużej ilości alkoholu, powodują u

spożyciem dużej ilości alkoholu, powodują u

poszkodowanych ciężkie odmrożenia, często

poszkodowanych ciężkie odmrożenia, często

przyczyniając się do nadmiernego

przyczyniając się do nadmiernego

wychłodzenia ciała i – w wyniku tego – śmierci.

wychłodzenia ciała i – w wyniku tego – śmierci.

Miejsca szczególnie narażone na odmrożenie

Miejsca szczególnie narażone na odmrożenie

to: nos, uszy, policzki oraz palce rąk i stóp.

to: nos, uszy, policzki oraz palce rąk i stóp.

Stopnie odmrożeń

Stopnie odmrożeń



I stopień charakteryzuje się

I stopień charakteryzuje się

przejściowymi zaburzeniami w

przejściowymi zaburzeniami w

krążeniu krwi w skórze, bólem,

krążeniu krwi w skórze, bólem,

często silnym, bladością lub

często silnym, bladością lub

sinoczerwonym zabarwieniem skóry,

sinoczerwonym zabarwieniem skóry,

obrzękiem, pieczeniem i świądem

obrzękiem, pieczeniem i świądem

skóry.

skóry.



II stopień odmrożenia to pojawiające

II stopień odmrożenia to pojawiające

się na skórze pęcherze z płynem

się na skórze pęcherze z płynem

surowiczym,

surowiczym,



III stopień – martwica

III stopień – martwica

powierzchowna skóry,

powierzchowna skóry,



IV stopień – martwica głęboka, której

IV stopień – martwica głęboka, której

ulegają np. palce, uszy lub nos. W

ulegają np. palce, uszy lub nos. W

takim przypadku może dojść do

takim przypadku może dojść do

samoistnej amputacji odmrożonej

samoistnej amputacji odmrożonej

części ciała.

części ciała.

Skutki odmrożeń

Skutki odmrożeń



Skutkiem odmrożenia części ciała jest najczęściej

Skutkiem odmrożenia części ciała jest najczęściej

przechłodzenie całego organizmu. Dlatego w czasie

przechłodzenie całego organizmu. Dlatego w czasie

ratowania poszkodowanego konieczne jest

ratowania poszkodowanego konieczne jest

przemieszczenie go do ciepłego (NIE GORĄCEGO)

przemieszczenie go do ciepłego (NIE GORĄCEGO)

pomieszczenia. Należy zdjąć z poszkodowanego mokre,

pomieszczenia. Należy zdjąć z poszkodowanego mokre,

zimne ubranie, a z jego palców ściągnąć biżuterię. Jeśli

zimne ubranie, a z jego palców ściągnąć biżuterię. Jeśli

odmrożeniu uległy palce, trzeba zanurzyć je w letniej

odmrożeniu uległy palce, trzeba zanurzyć je w letniej

wodzie, początkowo o temperaturze 30°C, a następnie

wodzie, początkowo o temperaturze 30°C, a następnie

36°C. Na odmrożone policzki, nos czy uszy nakłada się

36°C. Na odmrożone policzki, nos czy uszy nakłada się

(NIE GORĄCE) czyste opatrunki. Jeśli na skórze są

(NIE GORĄCE) czyste opatrunki. Jeśli na skórze są

widoczne pęcherze lub sinoczerwone albo blade plamy,

widoczne pęcherze lub sinoczerwone albo blade plamy,

należy zastosować suche, czyste opatrunki, najlepiej z

należy zastosować suche, czyste opatrunki, najlepiej z

wyjałowionej gazy. Ze względu na ogólne wychłodzenie

wyjałowionej gazy. Ze względu na ogólne wychłodzenie

ciała, poszkodowanemu podaje się ciepłe (NIE GORĄCE)

ciała, poszkodowanemu podaje się ciepłe (NIE GORĄCE)

napoje. Po ociepleniu odmrożonych części ciała, należy

napoje. Po ociepleniu odmrożonych części ciała, należy

jeśli to możliwe ułożyć je nieco wyżej i okryć. Jeśli

jeśli to możliwe ułożyć je nieco wyżej i okryć. Jeśli

poszkodowany jest przytomny i dobrze się czuje, a do

poszkodowany jest przytomny i dobrze się czuje, a do

dyspozycji jest ogrzewany samochód, można

dyspozycji jest ogrzewany samochód, można

odtransportować go do lekarza, jeśli nie – należy wezwać

odtransportować go do lekarza, jeśli nie – należy wezwać

pogotowie ratunkowe.

pogotowie ratunkowe.

Postępowanie

Postępowanie



Przy miejscowych wyziębieniach i powierzchownych

Przy miejscowych wyziębieniach i powierzchownych

odmrożeniach pierwszą czynnością jest rozluźnienie obcisłej

odmrożeniach pierwszą czynnością jest rozluźnienie obcisłej

odzieży i rozsznurowanie butów. Ucisk wywierany na odmrożone

odzieży i rozsznurowanie butów. Ucisk wywierany na odmrożone

okolice ogranicza ukrwienie. Zaleca się ogrzewanie rąk,

okolice ogranicza ukrwienie. Zaleca się ogrzewanie rąk,

wsuwając je np. pod pachy. W przypadkach zmarznięcia bez

wsuwając je np. pod pachy. W przypadkach zmarznięcia bez

równoczesnego wychłodzenia całego ciała zezwala się na

równoczesnego wychłodzenia całego ciała zezwala się na

wykonywanie czynnych ruchów dotkniętych kończyn. Nie wolno

wykonywanie czynnych ruchów dotkniętych kończyn. Nie wolno

natomiast przy odmrożeniach wykonywać ruchów biernych.

natomiast przy odmrożeniach wykonywać ruchów biernych.

Poszkodowanemu zakłada się dodatkowe części garderoby, owija

Poszkodowanemu zakłada się dodatkowe części garderoby, owija

kocami podaje łyżeczkami mocno osłodzone gorące napoje.

kocami podaje łyżeczkami mocno osłodzone gorące napoje.

Odmrożone okolice przykrywa się materiałem opatrunkowym i

Odmrożone okolice przykrywa się materiałem opatrunkowym i

dba po to, aby nie były uciskane.

dba po to, aby nie były uciskane.



W przypadkach głębokich odmrożeń nie zaleca się żadnych

W przypadkach głębokich odmrożeń nie zaleca się żadnych

czynności mających na celu ogrzewanie odmrożonych okolic.

czynności mających na celu ogrzewanie odmrożonych okolic.

Dalsze postępowanie pozostawia się fachowemu personelowi

Dalsze postępowanie pozostawia się fachowemu personelowi

pogotowia ratunkowego. Jeśli wytworzyły się pęcherze,

pogotowia ratunkowego. Jeśli wytworzyły się pęcherze,

przykrywa się je jałowym opatrunkiem. Nie można ich otwierać.

przykrywa się je jałowym opatrunkiem. Nie można ich otwierać.

Zabrania się również szeroko stosowanego nacierania

Zabrania się również szeroko stosowanego nacierania

odmrożonych kończyn śniegiem, pogarsza to jeszcze stan

odmrożonych kończyn śniegiem, pogarsza to jeszcze stan

kończyny. Zabronione jest również podawanie alkoholu, gdyż

kończyny. Zabronione jest również podawanie alkoholu, gdyż

jego działanie rozszerzające naczynia może spowodować

jego działanie rozszerzające naczynia może spowodować

przechłodzenie całego organizmu. Nie wolno również palić.

przechłodzenie całego organizmu. Nie wolno również palić.

Zwężająca naczynia krwionośne nikotyna pogarsza rokowanie.

Zwężająca naczynia krwionośne nikotyna pogarsza rokowanie.

Leczenie odmrożeń

Leczenie odmrożeń



W każdym przypadku odmrożenia stan

W każdym przypadku odmrożenia stan

poszkodowanego powinien ocenić lekarz. Przy

poszkodowanego powinien ocenić lekarz. Przy

odmrożeniach powyżej II stopnia poszkodowanemu

odmrożeniach powyżej II stopnia poszkodowanemu

podaje się surowicę przeciwtężcową. Nie wolno

podaje się surowicę przeciwtężcową. Nie wolno

przekłuwać pęcherzy, masować i nacierać

przekłuwać pęcherzy, masować i nacierać

czymkolwiek odmrożonych okolic skóry oraz

czymkolwiek odmrożonych okolic skóry oraz

gwałtownie rozgrzewać odmrożonych części ciała,

gwałtownie rozgrzewać odmrożonych części ciała,

gdyż skóra w okolicy odmrożenia jest bardzo

gdyż skóra w okolicy odmrożenia jest bardzo

delikatna. Nie wolno także podawać

delikatna. Nie wolno także podawać

poszkodowanemu alkoholu. Jeśli na skutek

poszkodowanemu alkoholu. Jeśli na skutek

przebywania na mrozie skóra zaczyna być

przebywania na mrozie skóra zaczyna być

zaczerwieniona i w miejscach zaczerwienionych staje

zaczerwieniona i w miejscach zaczerwienionych staje

się bolesna, można spodziewać się odmrożenia.

się bolesna, można spodziewać się odmrożenia.

Należy wtedy udać się do ciepłego pomieszczenia i

Należy wtedy udać się do ciepłego pomieszczenia i

delikatnie ogrzać miejsca przechłodzone. Natomiast

delikatnie ogrzać miejsca przechłodzone. Natomiast

bladość skóry i ustąpienie bólu świadczą już o jej

bladość skóry i ustąpienie bólu świadczą już o jej

odmrożeniu.

odmrożeniu.

Udar cieplny

Udar cieplny



Udar cieplny to stan spowodowany

Udar cieplny to stan spowodowany

zbyt intensywnym, nadmiernym

zbyt intensywnym, nadmiernym

działaniem wysokiej temperatury na

działaniem wysokiej temperatury na

nasz organizm. Szczególnie

nasz organizm. Szczególnie

narażoną grupę stanowią osoby w

narażoną grupę stanowią osoby w

podeszłym wieku, osoby zmęczone,

podeszłym wieku, osoby zmęczone,

wyczerpane, a także te które są pod

wyczerpane, a także te które są pod

wpływem leków mogących zaburzyć

wpływem leków mogących zaburzyć

proces termoregulacji.

proces termoregulacji.

Objawy

Objawy

Przed wystąpieniem zasadniczych

Przed wystąpieniem zasadniczych

objawów udaru cieplnego występują

objawów udaru cieplnego występują

objawy poprzedzające w postaci:

objawy poprzedzające w postaci:



bólu i zawrotów głowy

bólu i zawrotów głowy



nudności, wymiotów

nudności, wymiotów



zaburzeń wzroku

zaburzeń wzroku



drgawek

drgawek



zaczerwieniona, gorąca, sucha skóra

zaczerwieniona, gorąca, sucha skóra



obniżonego ciśnienia krwi

obniżonego ciśnienia krwi



przyspieszenie tętna do 160-180/min

przyspieszenie tętna do 160-180/min

Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc

Jeżeli podejrzewany u osoby udar cieplny

Jeżeli podejrzewany u osoby udar cieplny

powinniśmy:

powinniśmy:



przenieść chorego do pomieszczenia o

przenieść chorego do pomieszczenia o

temperaturze około 17°C

temperaturze około 17°C



zdjąć ubranie i obłożyć ciało workami z zimną

zdjąć ubranie i obłożyć ciało workami z zimną

wodą lub lodem jednocześnie mierząc co 10 min

wodą lub lodem jednocześnie mierząc co 10 min

temperaturę tak, aby nie dopuścieć do jej spadku

temperaturę tak, aby nie dopuścieć do jej spadku

poniżej 38,3°C co może spowodować przejście

poniżej 38,3°C co może spowodować przejście

reakcji w hipotermie

reakcji w hipotermie



masować kończyny dolne w celu podtrzymania

masować kończyny dolne w celu podtrzymania

krążenia

krążenia



unikać leków uspakajających, morfiny ponieważ

unikać leków uspakajających, morfiny ponieważ

mogą utrudniać powrót funkcji ośrodka

mogą utrudniać powrót funkcji ośrodka

termoregulacyjnego

termoregulacyjnego

Udar słoneczny

Udar słoneczny

To stan chorobowy

To stan chorobowy

wywołany przegrzaniem

wywołany przegrzaniem

organizmu oraz działaniem

organizmu oraz działaniem

słonecznego

słonecznego

promieniowania

promieniowania

nadfioletowego

nadfioletowego

.

.

Objawy

Objawy



Mdłości

Mdłości



Zaczerwienienie twarzy

Zaczerwienienie twarzy



Szybkie tętno

Szybkie tętno



Ewentualnie utrata przytomności

Ewentualnie utrata przytomności

Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc



Przenieść w przewiewne,

Przenieść w przewiewne,

zacienione miejsce

zacienione miejsce



Ułozyć tak, aby klatka

Ułozyć tak, aby klatka

piersiowa znajdowała się wyżej.

piersiowa znajdowała się wyżej.



Na głowę i kark kłaść zimne

Na głowę i kark kłaść zimne

okłady

okłady

użądlenia przez owady i pierwsza pomoc

użądlenia przez owady i pierwsza pomoc

Większość użądleń przez pszczołę lub osę powoduje jedynie

Większość użądleń przez pszczołę lub osę powoduje jedynie

miejscową reakcję skórną, która zanika po kilku godzinach.

miejscową reakcję skórną, która zanika po kilku godzinach.

Zdarza się jednak, że u osób nadwrażliwych użądlenie może

Zdarza się jednak, że u osób nadwrażliwych użądlenie może

wymagać szybkiej pomocy, np. gdy mamy do czynienia z

wymagać szybkiej pomocy, np. gdy mamy do czynienia z

wstrząsem, lub gdy język lub twarz zaczyna puchnąć, powodując

wstrząsem, lub gdy język lub twarz zaczyna puchnąć, powodując

trudności w oddychaniu lub połykaniu.

trudności w oddychaniu lub połykaniu.

Objawy:

Objawy:

- nagły ostry ból.

- nagły ostry ból.

- odczyn zapalny. Skóra wokół użądlenia jest blada, a otaczający

- odczyn zapalny. Skóra wokół użądlenia jest blada, a otaczający

obszar - czerwony i spuchnięty.

obszar - czerwony i spuchnięty.

- swędzenie.

- swędzenie.

- pozostawienie żądła. Pszczoła zostawia swoje żądło - maleńką

- pozostawienie żądła. Pszczoła zostawia swoje żądło - maleńką

czarną zadrę wbitą w skórę (osa nie zostawia żądła).

czarną zadrę wbitą w skórę (osa nie zostawia żądła).

Powikłania:

Powikłania:

- infekcja bakteryjna.

- infekcja bakteryjna.

- trudności w oddychaniu i połykaniu, jeśli użądlenie miało miejsce w

- trudności w oddychaniu i połykaniu, jeśli użądlenie miało miejsce w

obrębie ust.

obrębie ust.

- wstrząs anafilaktyczny (ciężka reakcja alergiczna powodująca

- wstrząs anafilaktyczny (ciężka reakcja alergiczna powodująca

pobudzenie, trudności w oddychaniu i świszczący oddech, szybkie

pobudzenie, trudności w oddychaniu i świszczący oddech, szybkie

bicie serca, pokrzywkę, zawroty głowy, mdłości i wymioty, zapaść

bicie serca, pokrzywkę, zawroty głowy, mdłości i wymioty, zapaść

i drgawki).

i drgawki).

- jeśli chory we wstrząsie nie otrzyma natychmiastowej pomocy,

- jeśli chory we wstrząsie nie otrzyma natychmiastowej pomocy,

stanowi to zagrożenia dla jego życia.

stanowi to zagrożenia dla jego życia.

Co możesz zrobić:

Co możesz zrobić:

- delikatnie oczyść ranę wodą z mydłem, aby zapobiec zakażeniu

- delikatnie oczyść ranę wodą z mydłem, aby zapobiec zakażeniu

bakteriami.

bakteriami.

- zastosuj zimny okład (lód owinięty ręcznikiem), aby opanować ból i

- zastosuj zimny okład (lód owinięty ręcznikiem), aby opanować ból i

obrzęk.

obrzęk.

- w razie wstrząsu lub wielokrotnego użądlenia bądź użądlenia w usta

- w razie wstrząsu lub wielokrotnego użądlenia bądź użądlenia w usta

wezwij pogotowie lub zawieź ofiarę użądlenia na ostry dyżur do

wezwij pogotowie lub zawieź ofiarę użądlenia na ostry dyżur do

najbliższego szpitala.

najbliższego szpitala.

- w przypadku użądlenia w usta ssij kostkę lodu w drodze do szpitala,

- w przypadku użądlenia w usta ssij kostkę lodu w drodze do szpitala,

aby zmniejszyć obrzęk. Jeśli czujesz się dobrze po pojedynczym

aby zmniejszyć obrzęk. Jeśli czujesz się dobrze po pojedynczym

użądleniu, możesz się leczyć w domu.

użądleniu, możesz się leczyć w domu.

- zastosuj lek przeciwhistaminowy w postaci kremu.

- zastosuj lek przeciwhistaminowy w postaci kremu.

W razie użądlenia przez pszczołę:

W razie użądlenia przez pszczołę:

- usuń żądło paznokciem, nożem lub

- usuń żądło paznokciem, nożem lub

wysterylizowaną igłą. Nie próbuj

wysterylizowaną igłą. Nie próbuj

wyjmować żądła palcami lub

wyjmować żądła palcami lub

pęsetką, gdyż spowoduje to

pęsetką, gdyż spowoduje to

wyciśnięcie większej ilości jadu do

wyciśnięcie większej ilości jadu do

skóry (wbite w skórę żądło przez

skóry (wbite w skórę żądło przez

jakiś czas jeszcze wydziela jad).

jakiś czas jeszcze wydziela jad).

- zastosuj roztwór o słabym odczynie

- zastosuj roztwór o słabym odczynie

zasadowym (np. sodę

zasadowym (np. sodę

oczyszczoną) do zobojętnienia

oczyszczoną) do zobojętnienia

kwaśnego jadu pszczoły.

kwaśnego jadu pszczoły.

W razie użądlenia przez osę:

W razie użądlenia przez osę:

- zastosuj roztwór o słabym odczynie

- zastosuj roztwór o słabym odczynie

kwaśnym (np. ocet lub sok

kwaśnym (np. ocet lub sok

cytrynowy) do zobojętnienia

cytrynowy) do zobojętnienia

zasadowego jadu osy.

zasadowego jadu osy.

Co zrobi lekarz:

Co zrobi lekarz:

- przepisze silne leki przeciwzapalne

- przepisze silne leki przeciwzapalne

(np. kortykosteroidy lub leki

(np. kortykosteroidy lub leki

przeciwhistaminowe).

przeciwhistaminowe).

- będzie leczyć wstrząs

- będzie leczyć wstrząs

anafilaktyczny.

anafilaktyczny.

Zapobieganie:

Zapobieganie:

Jaskrawe kolory, perfumy i zapachy kuchenne przyciągają pszczoły i

Jaskrawe kolory, perfumy i zapachy kuchenne przyciągają pszczoły i

osy. Unikaj ubrań w jaskrawych kolorach i mocnych zapachów,

osy. Unikaj ubrań w jaskrawych kolorach i mocnych zapachów,

jeśli udajesz się w okolice, gdzie jest dużo tych owadów. Osoby

jeśli udajesz się w okolice, gdzie jest dużo tych owadów. Osoby

nadwrażliwe na użądlenia pszczół i os muszą szczególnie uważać,

nadwrażliwe na użądlenia pszczół i os muszą szczególnie uważać,

gdyż reakcja alergiczna nasila się z każdym kolejnym użądleniem.

gdyż reakcja alergiczna nasila się z każdym kolejnym użądleniem.

- unikaj jedzenia i picia słodkich potraw i napojów na wolnym

- unikaj jedzenia i picia słodkich potraw i napojów na wolnym

powietrzu.

powietrzu.

- przy zetknięciu z osą, pszczołą lub szerszeniem nie wymachuj

- przy zetknięciu z osą, pszczołą lub szerszeniem nie wymachuj

gwałtownie rękami. Zostanie to potraktowane przez owada jako

gwałtownie rękami. Zostanie to potraktowane przez owada jako

zagrożenie i zwiększy ryzyko ukąszenia.

zagrożenie i zwiększy ryzyko ukąszenia.

- noś buty, gdy spacerujesz po ogrodzie lub polach. Unikaj

- noś buty, gdy spacerujesz po ogrodzie lub polach. Unikaj

zatrzymywania się na łące oraz blisko klombów, gdzie jest dużo

zatrzymywania się na łące oraz blisko klombów, gdzie jest dużo

pszczół.

pszczół.

- nigdy nie niepokój pszczół w gnieździe lub roju. Jeśli znajdziesz

- nigdy nie niepokój pszczół w gnieździe lub roju. Jeśli znajdziesz

gniazdo blisko swego domu, wezwij specjalistę od tępienia

gniazdo blisko swego domu, wezwij specjalistę od tępienia

szkodników.

szkodników.

- osoby, które przebyły wstrząs anafilaktyczny (silna reakcja

- osoby, które przebyły wstrząs anafilaktyczny (silna reakcja

alergiczna) po użądleniu owadów lub stwierdzono u nich

alergiczna) po użądleniu owadów lub stwierdzono u nich

nadwrażliwość na jad owadów, powinny latem nosić przy sobie

nadwrażliwość na jad owadów, powinny latem nosić przy sobie

adrenalinę w jednorazowej strzykawce (lub ampułkę adrenaliny i

adrenalinę w jednorazowej strzykawce (lub ampułkę adrenaliny i

strzykawkę) w celu wykonania natychmiastowego wstrzyknięcia

strzykawkę) w celu wykonania natychmiastowego wstrzyknięcia

po ewentualnym ponownym ukąszeniu.

po ewentualnym ponownym ukąszeniu.

d) zasady postępowania w przypadku

d) zasady postępowania w przypadku

wystąpienia wstrząsu uczuleniowego

wystąpienia wstrząsu uczuleniowego

Wstrząs uczuleniowy (anafilaktyczny) jest stanem zagrażającym życiu

Wstrząs uczuleniowy (anafilaktyczny) jest stanem zagrażającym życiu

poszkodowanego. Występuje u osób uczulonych na niektóre leki,

poszkodowanego. Występuje u osób uczulonych na niektóre leki,

użądlenia owadów lub pewne pokarmy. Reakcje wywołują

użądlenia owadów lub pewne pokarmy. Reakcje wywołują

substancje, które przedostają się do krwi. Powodują rozszerzenie

substancje, które przedostają się do krwi. Powodują rozszerzenie

naczyń krwionośnych i obrzęk krtani. Występują trudności w

naczyń krwionośnych i obrzęk krtani. Występują trudności w

oddychaniu. Obrzęk twarzy i szyi stwarza ryzyko uduszenia.

oddychaniu. Obrzęk twarzy i szyi stwarza ryzyko uduszenia.

Ciśnienie krwi gwałtownie spada, następuje niedotlenienie mózgu

Ciśnienie krwi gwałtownie spada, następuje niedotlenienie mózgu

i serca. Osoba, u której wystąpi wstrząs jest niespokojna. Na jej

i serca. Osoba, u której wystąpi wstrząs jest niespokojna. Na jej

ciele może się pojawić plamista, czerwona wysypka, może

ciele może się pojawić plamista, czerwona wysypka, może

wystąpić obrzęk twarzy, opuchnięcie okolic oczu, przyspieszone

wystąpić obrzęk twarzy, opuchnięcie okolic oczu, przyspieszone

tętno i utrudnione oddychanie (może głośno wciągać lub chwytać

tętno i utrudnione oddychanie (może głośno wciągać lub chwytać

powietrze), a nawet bezdech.

powietrze), a nawet bezdech.

Pierwsza pomoc polega na

Pierwsza pomoc polega na

zorganizowaniu

zorganizowaniu

natychmiastowego transportu i

natychmiastowego transportu i

przewiezienia poszkodowanego

przewiezienia poszkodowanego

do szpitala. Pozycja siedząca z

do szpitala. Pozycja siedząca z

podparciem pleców ułatwia

podparciem pleców ułatwia

choremu oddychanie.

choremu oddychanie.

Nieprzytomnego zaś układa się w

Nieprzytomnego zaś układa się w

pozycji bocznej ustalonej,

pozycji bocznej ustalonej,

kontroluje i utrzymuje jego

kontroluje i utrzymuje jego

czynności życiowe w oczekiwaniu

czynności życiowe w oczekiwaniu

na karetkę Pogotowia

na karetkę Pogotowia

Ratunkowego.

Ratunkowego.

przyczyny, objawy i zakres pierwszej pomocy w

przyczyny, objawy i zakres pierwszej pomocy w

przypadku zawału serca

przypadku zawału serca

Zawał serca (atak serca)

Zawał serca (atak serca)

-

-

jest to ograniczona  martwica

komórek mięśnia sercowego występująca wskutek jego

niedokrwienia i niedotlenienia. Najczęstszą przyczyną

zawału serca jest zamknięcie światła naczynia wieńcowego

przez pękniętą blaszkę miażdżycową

.

.

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

- zwiększające ryzyko wystąpienia zawału serca:

- zwiększające ryzyko wystąpienia zawału serca:

- nadciśnienie tętnicze

- nadciśnienie tętnicze

- palenie tytoniu

- palenie tytoniu

- otyłość

- otyłość

- podwyższony poziom cholesterolu

- podwyższony poziom cholesterolu

- cukrzyca

- cukrzyca

- płeć męska

- płeć męska

- brak aktywności fizycznej

- brak aktywności fizycznej

- siedzący tryb życia

- siedzący tryb życia

- stres

- stres

Objawy zawału serca:

Objawy zawału serca:

- silny ból w klatce piersiowej nie

- silny ból w klatce piersiowej nie

ustępujący w spoczynku i po

ustępujący w spoczynku i po

podaniu nitrogliceryny

podaniu nitrogliceryny

- ból może promieniować do

- ból może promieniować do

żuchwy, lewej ręki lub obu,

żuchwy, lewej ręki lub obu,

pleców, nadbrzusza

pleców, nadbrzusza

- nudności, wymioty

- nudności, wymioty

- duszność

- duszność

- znaczne osłabienie

- znaczne osłabienie

- duża potliwość

- duża potliwość

- bladość

- bladość

- lęk przed śmiercią, niepokój

- lęk przed śmiercią, niepokój

Postępowanie w zawale

Postępowanie w zawale

serca:

serca:

- ułóż poszkodowanego w

- ułóż poszkodowanego w

pozycji siedzącej lub

pozycji siedzącej lub

półsiedzącej

półsiedzącej

- rozluźnij ubranie

- rozluźnij ubranie

poszkodowanego, w

poszkodowanego, w

szczególności kołnierzyk,

szczególności kołnierzyk,

krawat

krawat

- umożliw  dostęp świeżego

- umożliw  dostęp świeżego

powietrza

powietrza

- zapewnij komfort cieplny

- zapewnij komfort cieplny

poszkodowanemu (koc,

poszkodowanemu (koc,

płaszcz itp.)

płaszcz itp.)

- zapewnij komfort

- zapewnij komfort

psychiczny

psychiczny

poszkodowanemu, stres w

poszkodowanemu, stres w

zaistniałej sytuacji jest

zaistniałej sytuacji jest

bardzo niewskazany

bardzo niewskazany

- w miarę możliwości

- w miarę możliwości

ogranicz ruchy

ogranicz ruchy

poszkodowanego,

poszkodowanego,

zmniejszy to obciążenie

zmniejszy to obciążenie

mięśnia sercowego

mięśnia sercowego

napływającą krwią

napływającą krwią

Opatrunek kłosowy dłoni WSTĘPUJĄCY pełny

Opatrunek kolisty -
śrubowy

Opatrunek

zaginany

U

Opatrunek kłosowy

OWINIĘCIE palców - tzw. RĘKAWICZKA

OWINIĘCIE palców - tzw. RĘKAWICZKA



Rozpoczynamy obwojem kolistym na

Rozpoczynamy obwojem kolistym na

nadgarstku (1) przechodzimy na mały

nadgarstku (1) przechodzimy na mały

palec od strony wewnętrznej i

palec od strony wewnętrznej i

wykonujemy kilka obwojów śrubowych:

wykonujemy kilka obwojów śrubowych:

od czubka do nasady palca, liczba

od czubka do nasady palca, liczba

obwojów śrubowych zależy od długości

obwojów śrubowych zależy od długości

palca (2) przeprowadzamy opaskę na

palca (2) przeprowadzamy opaskę na

okolicę nadgarstka i wykonujemy

okolicę nadgarstka i wykonujemy

niecały obwój kolisty (3) przechodzimy

niecały obwój kolisty (3) przechodzimy

na następny palec, wykonując jw, kilka

na następny palec, wykonując jw, kilka

obwojów śrubowych, po czym kierujemy

obwojów śrubowych, po czym kierujemy

opaskę na nadgarstek - przez grzbiet

opaskę na nadgarstek - przez grzbiet

dłoni (4,5) Po przejściu od strony

dłoni (4,5) Po przejściu od strony

nadgarstka na palec środkowy,

nadgarstka na palec środkowy,

wykonujemy jw. kilka obwojów

wykonujemy jw. kilka obwojów

śrubowych (6). Te same obwoje

śrubowych (6). Te same obwoje

wykonane są już w podobny sposób na

wykonane są już w podobny sposób na

palcu wskazującym i kciuku, po czym

palcu wskazującym i kciuku, po czym

opatrunek został zakończony

opatrunek został zakończony

przylepcem na nadgarstku (7).

przylepcem na nadgarstku (7).

Dziękuje za uwagę

Dziękuje za uwagę