OMDLENIA

Standardy postępowania

(rozpoznanie i leczenie)

Aktualne wytyczne European

Society of Cardiology

Zakres dokumentu

• 1.Klasyfikacja,epidemiologia i

rokowanie

• 2.Rozpoznanie
• 3.Leczenie
• 4.Szczególne problemy dotyczące

chorycz z omdleniami

1.Jakie są kryteria rozpoznawania

przyczyn omdlenia?

2.Jaki jest zalecany sposób postępowania

diagnostycznego w poszczególnych

grupach chorych z omdleniami?

3.Jak należy szacować zagrożenie u

chorych z omdleniami?

4.Kiedy należy hospitalizować chorych z

omdleniami?

5.Jakie leczenie może być skuteczne w

zapobieganiu nawrotom omdleń?

• OMDLENIE JEST OBJAWEM

PRZEMIJAJĄCYM, A NIE CHOROBĄ!!!

Podczas badania chorzy nie maja zwykle

objawów, a możliwość zarejestrowania
spontanicznego omdlenia w tym czasie
jest zwykle niewielka.W związku z tym
badania diagnostyczne koncentrują się
na stanach fizjologicznych,które mogą
powodować utratę przytomności.

O CZYM PAMIĘTAĆ!!!

*Związek przyczynowy między

stwierdzoną u danego chorego

nieprawidłowością a omdleniem jest

często domniemany

*Diagnostyka omdleń jest niezwykle

trudna

*Omdlenie jest objawem

przemijającym,tak więc punktem

odniesienia powinna być

nieprawidłowość obserwowana

podczas spontanicznego wystąpienia

objawów

• OMDLENIE - SYNCOPE

pochodzący od słów greckich „syn”
oznaczającego „z” i czasownika
„koptein” oznaczającego
„przeciąć” lub ,co bardziej
prawdopodobne w tym przypadku
„przerwać”{greckie słowo synkope
oznacza „obcięcie”}

• Omdlenie jest objawem określanym

jako przejściowa, ustępująca

samoistnie utrata przytomności,zwykle

prowadząca do upadku.Początek

omdlenia jest zwykle gwałtowny,a jego

ustąpienie– spontaniczne, całkowite i

zwykle szybkie.

• Mechanizmem leżącym u podłoża

omdlenia jest przejściowe uogólnione

zmniejszenie perfuzji mózgu.

• Objawy zwiastunowe
• Niepamięć wsteczna
• Czas trwania
• Stan przedomdleniowy „prawie

omdlenie”

• 50-60ml/100g tkanki

mózgowej/min-12-15%
spoczynkowego rzutu serca

• Min zapotrzebowanie 3.0-3.5ml

O2/100g tkanki/min

• Węższy margines bezpieczeństwa

u ludzi starszych

• Wielkość powrotu żylnego

wielkość rzutu serca
systemowe ciśnienie tętnicze
ciśnienie perfuzyjne w
mózgu

• Opór naczyniowy obwodowy
• Opór naczyń mózgowych

• Wykazano,że nagłe przerwanie

mózgowego przepływu krwi przez
6-8 sekund wystarcza,by
spowodować całkowita utratę
przytomności

• Obniżeniu skurczowego ciśnienia

krwi do 60mm Hg towarzyszy
omdlenie

• Wystarczy spadek dopływu tlenu do

mózgu zaledwie o 20%,by wystąpiła
utrata przytomności

Mechanizmy kontrolne

A .zdolność autoregulacyjna mózgowego łożyska naczyniowego,która

zapewnia zachowanie mózgowego przepływu krwi mimo
stosunkowo dużych wahań ciśnienia perfuzyjnego.

B .miejscowe metaboliczne i chemiczne mechanizmy kontrolne , które

pozwalają na rozszerzenie naczyń mózgowych zarówno w stanach
zmniejszonego ciśnienia parcjalnego tlenu,jak i podwyższonego
ciśnienia parcjalnego CO2.

C .adaptacja częstotliwości rytmu serca,kurczliwości serca i

obwodowego oporu naczyniowego pod wpływem baroreceptorów
tętniczych,która modyfikuje dynamikę ogólnoustrojową krążenia w
celu ochrony przepływu mózgowego.

D .regulacja objętości wewnątrznaczyniowej polegająca na

utrzymaniu objętości w dużych naczyniach pod wpływem nerek i
hormonów.

Prawdziwa lub pozorna utrata

przytomności

• Omdlenie

• Odruchowe zespoły

omdleniowe(pochodzenia
nerwowego)

• Ortostatyczne
• Arytmie serca jako

przyczyna pierwotna

• Choroba organiczna

serca lub serce płucne

• Choroby naczyniowe

mózgu

• Nie będąca

omdleniem

• Choroby przypominające

omdlenie z ograniczeniem
lub utratą przytomności,
np.padaczka

• Choroby przypominające

omdlenie bez utraty
przytomności,np.
„omdlenie” psychogenne
(zaburzenia
somatyzacyjne)

Klasyfikacja

• Neurogenny odruchowy zespół

omdleniowy-

rozszerzenie naczyń i bradykardia

• Omdlenie ortostatyczne –

upośledzona

czynność autonomicznego układu
nerwowego/zmniejszenie objętości
wewnątrznaczyniowej

• Zaburzenia rytmu serca
• Choroba organiczna serca
• Zespoły podkradania

Przyczyny omdleń

• Odruchowe zespoły omdleniowe

• Omdlenie wazowagalne(pospolite)
• Zespół zatoki tętnicy szyjnej
• Omdlenie sytuacyjne
• Ostry krwotok
• Kaszel kichanie
• Stymulacja żołądkowo jelitowa(połykanie

wypróżnianie,ból trzewny)

• Mikcja (pomikcyjne)
• Powysiłkowe
• Inne(np.granie na instrumentach dętych,podnoszenie

ciężarów,poposiłkowe)

• Neuralgia nerwu językowo gardłowego lub trójdzielnego

Przyczyny omdleń cd.

• Omdlenia ortostatyczne

• Niewydolność autonomiczna
• Pierwotne zespoły niewydolności autonomicznej
• Wtórne zespoły niewydolności

autonomicznej(neuropatia cukrzycowa,neuropatia
skrobiawicza, leki,alkohol)

• Odwodnienie
• Krwotok,biegunka,choroba Addisona

Przyczyny omdleń cd.

• Zaburzenia rytmu serca jako przyczyna

pierwotna

-Dysfunkcja węzła zatokowego(w tym zespół bradykardia

tachykardia)

-Choroba układu przewodzącego przedsionkowo komorowego

-Napadowe częstoskurcze nadkomorowe i komorowe

-Choroby dziedziczne(np.zespół długiego QT, zespół Brugadów)

-Zaburzenia pracy stymulatora lub kardiowertera-defibrylatora,

proarytmie polekowe

Przyczyny omdleń cd.

• Choroba organiczna serca lub serce

płucne

• Wady zastawkowe serca
• Świeży zawał serca lub ostre niedokrwienie mięśnia

sercowego

• Kardiomiopatia zwężająca
• Śluzak przedsionka
• Ostre rozwarstwienie aorty
• Choroba osierdzia/ tamponada
• Zator tętnicy płucnej/nadciśnienie płucne

Przyczyny omdleń cd.

• Choroby naczyniowe mózgu

• Zespoły podkradania

Przyczyny napadów nie będących

omdleniami często mylnie

rozpoznawanych jako omdlenia

• Zaburzenia przebiegające z

ograniczeniem świadomości lub utratą
świadomości

• Zaburzenia metaboliczne,w tym hipoglikemia,hipoksja

oraz hiperwentylacja z hipokapnią

• Padaczka
• Zatrucie
• Przemijający napad niedokrwienia mózgu w obszarze

unaczynionym przez tętnice kręgowo-podstawne

Przyczyny napadów nie będących

omdleniami często mylnie

rozpoznawanych jako omdlenia

• Zaburzenia przypominające omdlenie ,ale

przebiegające bez utraty przytomności

• Katapleksja
• Napady padania
• „omdlenie” psychogenne(zespoły somatyzacyjne)
-nerwica histeryczna
-reakcja konwersyjna
+Przemijające napady niedokrwienia mózgu

spowodowane zwężeniem tętnic szyjnych

• DO UTRATY PRZYTOMNOŚCI

PROWADZI CZĘSTO WIĘCEJ NIŻ
JEDEN MECHANIZM
PATOFIZJOLOGICZNY!!!

Aspekty epidemiologiczne

• 15% dzieci do 18 rż
• 25% populacji wojskowych w wieku 17-26 lat
• 20% personelu lotnictwa wojskowego w wieku 17-46 lat
• 16% w czasie 10-letniej obserwacji mężczyzn w wieku 40-

59 lat

• 19% w czasie 10-letniej obserwacji kobiet w wieku 40-49

lat

• 23% w czasie 10-letniej obserwacji osób

starszych(wiek>70 lat)

PROBLEM CZĘSTO SPOTYKANY

Śmiertelność

• Roczna śmiertelność u osób z omdleniami

kardiogennymi jest większa(18-33%) niż u
osób z omdleniami niekardiogennymi
(0-12%) lub omdleniami o nieustalonej
etiologii(6%)

• „organiczna choroba serca jest głównym

czynnikiem ryzyka nagłego zgonu i ogólnej
śmiertelności u chorych z omdleniami”

Stratyfikacja ryzyka

• 4 zmienne
-

Wiek>/=45 lat

-Zastoinowa niewydolność serca w wywiadach
-Komorowe zaburzenia rytmu w wywiadach
-Nieprawidłowy EKG(poza nieswoistymi zmianami

ST)

Arytmie lub zgon w ciągu roku wystąpiły u 4-7%

chorych bez żadnego z tych czynników i narastały
do 58-80% z co najmniej 3 czynnikami ryzyka

• Jakość życia

• Uraz fizyczny

• Implikacje ekonomiczne

ROZPOZNANIE

• Pierwszym etapem oceny chorego z

omdleniami jest uważne zebranie
wywiadów i badanie przedmiotowe z
pomiarami ciśnienia tętniczego w
pozycji leżącej i stojącej włącznie.U
większości młodych osób bez choroby
serca ostateczne rozpoznanie
neurogennego omdlenia można ustalić
bez dalszych badań

Rozpoznanie

Podczas oceny wstępnej należy

odpowiedzieć na 3 podstawowe

pytania.

• Czy utratę przytomności można

przypisać omdleniu,czy nie?

• Czy jest choroba serca?
• Czy wywiady dostarczają ważnych

wskazówek klinicznych sugerujących

rozpoznanie?

Dane z wywiadu są

Dane z wywiadu są kluczowymi elementami procesu

Diagnostycznego u chorych z omdleniami

Ważne dane z wywiadów

• Pytania dotyczące okoliczności bezpośrednio

przed incydentem

• Pozycja ciała (leżąca,siedząca,stojąca)
• Aktywność (spoczynek,zmiana pozycji ciała,podczas lub

po wysiłku,podczas lub zaraz po oddaniu
moczu,defekacji,kaszlu,lub połknięciu)

• Czynniki sprzyjające(np.zatłoczone lub gorące

miejsca,długotrwałe stanie , po posiłku) lub
wywołujące(np.strach,silny ból,ruchy szyją)

Ważne dane z wywiadów

• Pytania dotyczące początku

incydentu

• Nudności, wymioty,dyskomfort w jamie

brzusznej,uczucie zimna,pocenie się,aura,ból szyi lub
barków, niewyraźne widzenie

Ważne dane z wywiadów

• Pytania dotyczące samego

incydentu(informacje od świadków
zdarzenia)

• Sposób upadania(nagłe lub osunięcie się na

kolana),kolor skóry(bladość,sinica,gwałtowne
zaczerwienienie),czas trwania utraty
przytomności,sposób
oddychania(chrapanie),ruchy(toniczne,kloniczne,tonicz
no kloniczne,lub minimalne miokloniczne,automatyzm) i
czas ich trwania,reakcja czasowa między wystąpieniem
ruchów a upadkiem,przygryzienie języka

Ważne dane z wywiadów

• Pytania dotyczące końca incydentu.

• Nudności,wymioty,pocenie się,uczucie

zimna,splątanie,ból mięśniowy,kolor skóry, uszkodzenia
ciała, ból w klatce piersiowej, kołatanie serca,
nietrzymanie moczu lub stolca.

Ważne dane z wywiadów

• Pytania dotyczące podłoża choroby

• W wywiadach rodzinnych nagły zgon,wrodzona arytmogenna

choroba serca lub zasłabnięcie

• Przebyte choroby serca
• Wywiady neurologiczne(parkinsonizm,padaczka,narkolepsja)
• Zaburzenia metaboliczne(cukrzyca itp.)
• Przyjmowane leki(hipotensyjne, przeciwdławicowe,

przeciwdepresyjne, antyarytmiczne,moczopędne oraz leki
wydłużające odstęp QT)

• (w przypadku nawrotowych omdleń) informacje dotyczące

nawrotów,takie jak czas od pierwszego omdlenia i liczba
incydentów

po nagłym, nieoczekiwanym i

nieprzyjemnym widoku,

dzwięku lub zapachu

Długie stanie lub tłok i

gorąco

Nudności,wymioty związane z

omdleniem

W ciągu godziny od posiłku
Po wysiłku
Omdlenie z bólem gardła lub

twarzy

Z rotacją głowy,uciskiem na

zatokę tętnicy szyjnej(guzy,

golenie,ciasny kołnierzyk)

Wciągu sekund lub minut po

szybkim wstaniu

Czasowy związek z

rozpoczęciem stosowania

leku lub zmianą dawki

Wazowagalna
Wazowagalna lub

niewydolność
autonomiczna

Wazowagalna
Poposiłkowa (niewydolność

autonomiczna)

Wazowagalna lub

niewydolność
autonomiczna

Neuralgia( trójdzielny,język

owo-gardłowy )

Samoistnyzespół zatoki

tętnicy szyjnej

Hipotonia ortostatyczna
Polekowa

• Podczas wysiłku lub w pozycji

leżącej

• Poprzedzone kołataniem

serca

• Nagły zgon w wywiadach

rodzinnych

• Zawroty głowy,zaburzenia

mowy,podwójne widzenie

• Podczas pracy kończyną

górną

• Różnica ciśnień lub tętna na

kończynach górnych

• Zaburzenia orientacji po

napadzie trwające>5 minut

• Drgawki toniczno

kloniczne,automatyzm,przygr

yzienie języka,sina

twarz,aura

• Częste napady ze skargami

somatycznymi,bez choroby

organicznej serca

Kardiogenna
Tachyarytmia
Zespół długiego QT,zespół

Brugadów, dysplazja prawej
komory,kardiomiopatia
przerostowa

Przemijający napad

niedokrwienia pnia mózgu

Zespół podkradania tętnicy

podobojczykowej

Z.podkradania lub

rozwarstwienie aorty

Padaczka

Choroby psychiczne

• Wyniki wstępnej oceny (wywiady,badanie

przedmiotowe,pomiary ciśnienia krwi w pozycji leżącej
i stojącej oraz EKG) przynoszą rozpoznanie przyczyn
omdlenia w następujących sytuacjach:

• Omdlenie wazowagalne rozpoznaje się wtedy, gdy czynniki

wyzwalające, takie jak strach, silny ból, stres emocjonalny,
zabiegi lub zbyt długie przebywanie w pozycji stojącej
wywołują typowe objawy zapowiadające omdlenie.

• Omdlenie sytuacyjne rozpoznaje się, jeśli występuje podczas

lub bezpośrednio po oddaniu moczu, defekacji, kaszlu lub
połykaniu.

• Omdlenie ortostatyczne rozpoznaje się, gdy istnieje

dokumentacja hipotonii ortostatycznej towarzyszącej
omdleniu lub stanowi przedomdleniowemu.

• Omdlenie kardiogenne wywołane niedokrwieniem

rozpoznaje się, kiedy objawom podmiotowym towarzyszą
cechy EKG ostrego niedokrwienia, z obecnością lub
nieobecnością zawału serca, niezależnie od mechanizmu
omdlenia.

• Ortostatyczne pomiary ciśnienia tętniczego należy

wykonać po pięciominutowym odpoczynku w pozycji
leżącej. Pomiary powtarza się wówczas po pierwszej i
trzeciej minucie stania i kontynuuje, jeśli po tym czasie
ciśnienie nadal się obniża. Jeśli chory nie toleruje pozycji
stojącej przez ten okres, odnotowuje się najniższe
ciśnienie skurczowe zmierzone w pozycji stojącej.
Obniżenie ciśnienia skurczowego o >/= 20 mm Hg lub do
wartości < 90 mm Hg określa się jako hipotonia
ortostatyczna, niezależnie od tego czy występują przy
tym objawy podmiotowe.

Dalsza diagnostyka.

• Podstawowe badania laboratoryjne są zalecane tylko wtedy,

jeśli omdlenie może być wynikiem zmniejszenia objętości
krwi krążącej lub w razie podejrzenia metabolicznej
przyczyny stanu przypominającego omdlenie.

• U chorych z podejrzeniem choroby serca jako pierwsze kroki

diagnostyczne zaleca się wykonanie echokardiogramu,
długotrwałego monitorowania EKG a jeśli nadal nie ma
rozpoznania badanie elektrofizjologiczne.

• U chorych z kołataniami serca towarzyszącemu omdleniu –

monitorowanie EKG i echo.

• U chorych z bólem w klatce piersiowej wskazującym na

niedokrwienie i poprzedzającym lub występującym po
utracie przytomności – próba wysiłkowa, echokardiografia i
monitorowanie EKG.

• U młodych osób z nawracającymi omdleniami, bez

podejrzenia choroby serca lub układu nerwowego pierwszym
badaniem powinien być test pochyleniowy, a u osób
starszych masaż zatoki tętnicy szyjnej.

Dalsza diagnostyka cd.

• U chorych z omdleniami występującymi podczas

skrętów szyi pierwszym zalecanym badaniem jest
masaż zatoki tętnicy szyjnej.

• U chorych z omdleniami występującymi podczas lub po

wysiłku jako pierwsze kroki diagnostyczne zaleca się
echokardiografię i próbę wysiłkową.

• U chorych z cechami niewydolności układu

autonomicznego lub chorobą układu nerwowego należy
ustalić odpowiednie rozpoznanie.

Dalsza diagnostyka cd.

• Omdlenie spowodowane arytmią

rozpoznaje się na podstawie EKG,gdy
występuje:

• Bradykardia zatokowa<40/min lub nawracające bloki

zatokowo-przedsionkowe lub zahamowanie zatokowe
trwające> 3sekundy.

• Blok przedsionkowo komorowy II st. Typu Mobitz II lub

blok III st.

• Naprzemienny blok lewej i prawe odnogi pęczka Hisa.
• Szybki częstoskurcz nadkomorowy lub częstoskurcz

komorowy.

• Zaburzenie pracy rozrusznika z pauzami.

Dalsza diagnostyka cd.

• Nieprawidłowości EKG wskazujące na arytmię

jako przyczynę omdlenia

• Blok dwuwiązkowy
• Inne zaburzenia przewodzenia śródkomorowego (QRS

>/=0,12s)

• Blok przedsionkowo-komorowy II st. typu Mobitz I
• Bezobjawowa bradykardia zatokowa (<50/min) lub blok

zatokowo przedsionkowy

• Preekscytacja
• Wydłużony odstęp QT
• Blok prawej odnogi pęczka Hisa z uniesieniem ST w

odprowadzeniach V1-V3 (zespół Brugadów)

• Ujemne załamki T w odprowadzeniach przedsercowych

prawostronnych,fala epsilon lub póżne potencjały komorowe

mogące wskazywać na arytmogenną dysplazję prawej komory

• Załamki Q wskazujące na przebyty zawał serca

Diagnostyka cd.

• ECHOKARDIOGRAM

• Wartość diagnostyczna echokardiografii jest

niewielka,jeśli nie ma klinicznych, podmiotowych,
przedmiotowych lub elektrokardiograficznych zmian
wskazujących na patologię serca

• 4.6-18.5% wypadanie płatka zastawki dwudzielnej

• Echokardiografia wskazuje na przyczynę omdleń tylko

w przypadku stenozy aortalnej i śluzaka przedsionka

Diagnostyka cd.

• Masaż zatoki tętnicy szyjnej.

• Wykonujemy w celu ujawnienia zespołu tętnicy szyjnej.
• Masaż zaleca się u chorych po 40rż. Z omdleniami o

nieustalonej przyczynie po przeprowadzeniu oceny
wstępnej.Masażu tego nie należy wykonywać w przypadku
ryzyka udaru spowodowanego chorobą tętnicy szyjnej.

• Ciągłe monitorowanie elektrokardiograficzne i ciągłe

pomiary ciśnienia tętniczego podczas masażu tętnicy
szyjnej są obowiązkowe.

• Czas masażu powinien wynosić co najmniej 5 i co najwyżej

10 sekund.badanie należy przeprowadzić u chorego
zarówno w pozycji leżącej , jak i stojącej.

Diagnostyka cd.

• Rozpoznanie:

• Wynik badania jest dodatni,jeśli objawy są odtworzone

podczas lub zaraz po masażu ze stwierdzoną asystolią
>3sekundyi(lub) spadkiem skurczowego ciśnienia
tętniczego o >/= 50 mm Hg . Odpowiedz dodatnia
wskazuje na przyczynę omdlenia jeśli nie
udokumentowano innej przyczyny.

Diagnostyka cd.

• Test pochyleniowy

Diagnostyka cd.

• Monitorowanie elektrokardiologiczne
• Monitorowanie Holterowskie
• Zewnętrzne monitorowanie EKG w

czasie incydentów

• Wszczepialne rejestratory EKG w

monitorowaniu incydentów w
diagnostyce omdleń(wszczepialny
rejestrator pętlowy)

Diagnostyka cd.

• Badania elektrofizjologiczne

• Badanie elektrofizjologiczne

przezprzełykowe

• Inwazyjne badanie

elektrofizjologiczne

Diagnostyka cd.

• Test z ATP/

pobudzenie receptorów

purynergicznych/silny dromotropowy wpływ na węzeł
przedsionkowo-komorowy//wydłużone pauzy komorowe
wskutek bloku przedsionkowo komorowego,które mogą
być odpowiedzialne za spontaniczne napady
omdleń/przeciwwskazany u chorych z astmą i
zaawansowana chorobą wieńcową

• Próba wysiłkowa/

monitorowanie ciśnienia i

EKG podczas próby, jak i w fazie odpoczynku

• Cewnikowanie serca i angiografia

• Wentrykulografia / koronarografia

Diagnostyka cd.

• Ocena neurologiczna i psychiatryczna.

• Niewydolność autonomiczna – w tej jednostce chorobowej

autonomiczny układ nerwowy nie jest w stanie zaspokajać
potrzeb związanych z przyjęciem pozycji pionowej, co
prowadzi do hipotonii ortostatycznej i omdlenia.

• Często występują impotencja u mężczyzn oraz zaburzenia

oddawania moczu./wywiad!!!

- pierwotna niewydolność autonomiczna.
- wtórna niewydolność autonomiczna (cukrzyca, niewydolność

nerek lub wątroby oraz nadużywanie alkoholu).

- polekowa niewydolność autonomiczna (trójpierścieniowe leki

przeciwdepresyjne, fenotiazyny, leki przeciwhistaminowe,
lewodopa [w chorobie Parkinsona ]oraz inhibitory MAO).

Diagnostyka cd.

• Choroby naczyń mózgowych

• Zespoły podkradania/czy omdlenia są związane z

ruchami jednej z kończyn górnych?

• Napady przemijającego niedokrwienia mózgu TIA

(transient ischaemic attacks)

• migrena

Diagnostyka cd.

• Napady przebiegające bez omdlenia

• Padaczka

• Katapleksja/częściowa lub całkowita utrata kontroli

mięśniowej/ występuje pod wpływem emocji, zwykle podczas
śmiechu

• Narkolepsja

• Napad padania (maladie des genoux bleus)

Różnicowanie padaczki i

omdlenia____

Bardziej prawdopodobna padaczka:

Objawy podczas utraty przytomności(obserwowane przez

świadków)

-Drgawki toniczno kloniczne trwają zwykle długo ,a ich

początek pokrywa się z momentem utraty przytomności

-Drgawki kloniczne dotyczące połowy ciała
-Wyraźne automatyzmy,jak żucie,mlaskanie,pojawienie się

piany na ustach(napady częściowe)

-Przygryzienie języka, sina twarz
Objawy występujące przed incydentem
-Aura np.niezwykły nieprzyjemny zapach/uczucie ucisku w

jamie brzusznej (występuje rzadko)

Objawy występujące po incydencie
-Długotrwałe splątanie
-Ból mięsniowy

Różnicowanie padaczki i

omdlenia____

Bardziej prawdopodobne omdlenie:

Objawy podczas utraty przytomności(obserwowane przez

świadków)

-Drgawki toniczno-kloniczne zawsze trwają krótko(<15 s) i

pojawiają się po utracie przytomności{spowodowane
niedokrwieniem mózgu}/ruchy asynchroniczne o ograniczonym
zakresie/mioklonie

Objawy występujące przed incydentem
-Nudności,wymioty,dolegliwości brzuszne,uczucie zimna,pocenie

się

Objawy występujące po incydencie
-Zwykle krótki czas trwania
-Nudności wymioty,bladość

• Inne objawy kliniczne o mniejszym

znaczeniu dla rozpoznania padaczki (mała
swoistość)

• Wywiady rodzinne
• Pora wystąpienia incydentu(noc)
• Uczucie pustki w głowie przed incydentem
• „szpilki i igły” przed incydentem
• Nietrzymanie moczu i stolca po incydencie
• Uraz po incydencie
• Ból głowy po incydencie
• Senność po incydencie

• Nietrzymanie moczu nie jest objawem różnicującym

napad padaczkowy od omdlenia!!!

LECZENIE

Omdlenie wazowagalne

• Poinformować chorego co do prawdopodobieństwa

powtórnego wystąpienia omdlenia

• Nauczyć rozpoznawać zbliżające się omdlenie

(zapobieganie urazom)

• Unikać nakłuwania żyły
• Unikanie odwodnienia, długotrwałego stania, przebywania

w gorącym pomieszczeniu

• Zmniejszenie lub odstawienie leków rozszerzających

naczynia

• Zwiększenie zawartości soli i elektrolitów w diecie
• Trening pionizacyjny
• Leki: beta-blokery, dizopiramid, skopolamina, klonidyna,

teofilina, fludrokortyzon, efedryna, etylefryna, midodryna,
inhibitory wychwytu serotoniny i inne. (efekt placebo!!)

Zespół zatoki tętnicy

szyjnej

• Leki naczyniozwężające

• Sól

Obawa przed wywołaniem nadciśnienia w pozycji leżącej !!!

• Zmniejszenie dawek leków naczyniorozszerzających

Omdlenia sytuacyjne

• Unikanie lub osłabienie wpływu czynnika wywołującego

• - granie na instrumencie dętym

• Kaszel - astma

• Kaszel - POChP

Hipotonia ortostatyczna

• Odstawienie szkodliwego leku (bezwzględnie konieczne)
- leki moczopędne
- leki naczyniorozszerzające
• Unikanie alkoholu
• Unikanie gwałtownej pionizacji
• Zwiększone przyjmowanie soli
• 2 – 2,5 litra płynów dziennie
• Fludrokortyzon (steroid zatrzymujący sól)
• Uniesienie wezgłowia łóżka w celu zapewnienia

odpowiednich warunków grawitacyjnych

• Zmniejszenie pojemności naczyń, w których gromadzi

się krew na skutek grawitacji, poprzez stosowanie
opasek na brzuch i (lub) sięgających pasa rajstop

• Używanie przenośnych krzeseł
• Częste niewielkie posiłki ze zmniejszoną zawartością

węglowodanow

• Przyjmowanie pozycji ciała przeciwdziałających

hiopotonii jak krzyżowanie nóg i kucanie

• Rozważne ćwiczenie mięśni kończyn dolnych i brzucha,

szczególnie zalecane jest pływanie

• Jeśli połączenie fludrokortyzonu i

sympatykomimetycznych leków naczyniozwężających
nie przynosi pożądanego efektu, należy rozważyć
przekazanie chorego do ośrodka specjalizującego się w
leczeniu zaburzeń autonomicznych

- Desmopresyna – u chorych z nocnym wielomoczem
- Okteotyd – u osób z hipotonią poposiłkową
- Erytropoetyna – u chorych z niedokrwistością

• Zaburzenia rytmu serca jako

pierwotna przyczyna omdlenia

Society of Cardiology

Table 3.1 Drugs that can prolong the QT interval and cause torsades
de pointes
(modified from[340])
Antiarrhythmic agent
Class I
Ajmaline*
Disopyramide*

Quinidine*

Procainamide*
Propafenone*
Class III
Amiodarone*
Azimilide*
Dofetilide*
Ibutilide*
N-acetylprocainamide (NAPA)*
Sematilide*
Sotalol*

Vasodilators/Antianginal Agents
Bepridil*
Lipoflazine*
Prenylamine*
Psychoactive Agents
Amitryptiline*
Clomipramine
Cloral hydrate*
Chlorpromazine*
Citalopram*
Desipramine*
Doxepin*

Droperidol*
Fluphenazine
Haloperidol*
Imipramine*
Lithium*
Maprotiline
Mesoridazine
Nortryptiline
*Torsades de pointes reported.
These data derive from what is e.ectively a non-controlled review of the
literature. Hence, some of
these drugs have profound e.ects on QT prolongation and on induction of
torsades de pointes, and
others have minor e.ects whose documentation is questionable.
Psychoactive Agents Continued

Pericycline*
Pimozide
Prochlorperazine*
Sertindole*
Sultopride*
Thioridazine*
Timiperone
Trifluoperazine*
Zimeldine
Antimicrobial
Amantadine*
Clarythromycin*
Chloroquine*
Cotrimoxazole*
Erythromycin*
Fluconazole

Grepafloxacin*
Halofantrine*
Ketoconazole*
Pentamidine*
Quinine*
Spiramycine*
Sparfloxacine
Non-sedating antihistamines
Astemizole*
Diphenhydramine*
Ebastine
Hydroxyzine
Terfenadine*
Others
Cisapride*
Probucol*
Terodiline*
Vasopressin