Ściany budynków

Ściany budynków

Ściany fundamentowe i piwniczne to konstrukcyjne elementy

domu, przekazujące ob.-ciążenia ze ścian, stropów i dachu na ławy
oraz stopy fundamentowe. Od ich wytrzymałości i trwałości zależy
bezpieczeństwo całej budowli. Muszą być nie tylko poprawnie
zaprojektowane, ale i właściwie wykonane. Wilgotny grunt bowiem,
w którym są zagłębione, nie jest sprzyjającym środowiskiem dla
jakichkolwiek elementów kon-strukcyjnych.

Charakterystyczną cechą ścian fundamentowych i piwnicznych

jest to, że przynajmniej częściowo są zagłębione w gruncie. Jedne i
drugie są zbudowane z podobnych warstw i wymagają podobnej
ochrony cieplnej oraz przeciwwilgociowej. Różni je to, że są
obciążone w rozmaity sposób: ściany fundamentowe – tylko siłami
pionowymi, natomiast ściany piwniczne – dodatkowo siłami
poziomymi, pochodzącymi od parcia gruntu. Poza tym ściany
piwniczne są zwykle dwa razy wyższe od ścian fundamentowych.
Oba czynniki powodują, że warstwy nośne tych elementów domu
zwykle

różnią

się

pod

względem

konstrukcyjnym

i

wytrzymałościowym.

Układy

poszczególnych

warstw

oraz

niezbędne elementy wzmacniające, jak wieńce, nadproża, pilastry,
dodatkowe zbrojenie czy poprzeczne ściany usztywniające, są
przedstawione w opracowaniach katalogowych lub wykonywanych
na zamówienie indywidualne. Jednak podstawowa wiedza o
szczegółach wykonania tych ścian przyda się każdemu inwestorowi
zwłaszcza wtedy, gdy nie zatrudnia on inspektora nadzoru
budowlanego.

Ściany fundamentowe i piwniczne

Ściany fundamentowe i piwniczne

Ściany mające stały kontakt z gruntem, a więc narażone na trwałe
zawilgocenie i dzia-łanie niskiej temperatury, wykonuje się z
materiałów mrozoodpornych o niewielkiej na-siąkliwości, jak
beton, kamień lub cegła ceramiczna (pełna). Można je też wznosić
z pu-staków ceramicznych i betonowych lub materiałów
porowatych (betonu komórkowego, silikatów) – pod warunkiem, że
ściany fundamentowe lub piwniczne całkowicie zabez-pieczy się
szczelną izolacją przeciwwilgociową. Musi ona wypełniać swoją
funkcję przez przynajmniej 20 lat. Jest to możliwe przy
zastosowaniu wysokiej jakości materiałów hy-droizolacyjnych,
odpowiedniej technologii i bardzo starannym wykonawstwie. W
przy-padku domu jednorodzinnego ściany zagłębione w gruncie
można o wiele łatwiej i ta-niej wykonać z materiałów tradycyjnych.
Ściany murowane z pełnych bloczków beto-nowych lub pełnej cegły
ceramicznej to obecnie rozwiązanie najbardziej popularne. Są to
mater-iały

stosunkowo

tanie,

powszechnie

dostępne,

charakteryzują

się

przy

tym

dużą

wytrzymałością

oraz

mrozoodpornością i jednocześnie małą nasiąkliwością. Nie bez
znaczenia pozostaje również fakt, że murujący nie musi mieć
szczególnych kwalifikacji, zwłaszcza przy wykonywaniu ścian
fundamentowych.

Ściany z pełnych bloczków betonowych niemal całkowicie wyparły
ściany ceglane, ponieważ muruje się z nich znacznie szybciej.
Elementy betonowe są bowiem sporo większe od cegieł (mają
wymiary 12x25x38 cm). Oprócz tego ściany fundamentowe
niewielkich lub lekkich domów jednorodzinnych często mają
grubość zaledwie 25 cm – czyli szerokość bloczka betonowego.

Materiały konstrukcyjne

Materiały konstrukcyjne

Obecnie rzadko się spotyka ściany z kamienia, ponieważ niewielu
jest już fachowców o wystarczająco dużej praktyce w wykonywaniu
tego rodzaju robót. Poza tym ściany z kamienia szczególnie dobrze
wyglądają w połączeniu z architekturą regionalną i często nie
pasują do nowoczesnych domów z projektów katalogowych.

Ściany betonowe lub żelbetowe nadal są chętnie stosowane
zarówno przez projektantów, jak i przez inwestorów, ponieważ przy
ich wykonaniu dość trudno popełnić poważne błędy, które
mogłyby zagrozić wytrzymałości konstrukcji. Poza tym są solidne,
tanie i łatwe do wykonania sposobem gospodarczym (w szalunku
traconym). Ściany fundamentowe zwykle wykonuje się jako
betonowe, natomiast piwniczne – jako żelbetowe. Grubości ścian,
klasę betonu, rodzaj stali i układ zbrojenia dobiera projektant, ale
najczęściej są to ściany szerokości 20-40 cm z betonu B15 lub
B20. W budownictwie jednorodzinnym zazwyczaj wszystkie pręty
główne są projektowane ze stali żebrowanej klasy AIII (34GS) i
mają średnicę 12 mm, a strzemiona ze stali gładkiej klasy A0 (St0)
lub AI (St3) średnicy 6 mm. Zbrojenie główne może być również ze
stali gładkiej, ale wtedy na końcach każdego pręta trzeba
wykonywać haki, a to nieco utrudnia pracę. Cena stali
zbrojeniowej gładkiej i żebrowanej jest jednakowa, zastosowanie
zaś zbrojenia tylko o dwóch średnicach bardzo ułatwia zakup,
transport, a także jego cięcie, wyginanie i montaż.

Ściany z kamienia i ściany monolityczne

Ściany z kamienia i ściany monolityczne

Rodzaje cegieł (wymienione rodzaje i wymiary odpowiadają wyrobom
produkowanym tradycyjnie w

Polsce

, w ostatnich latach niektóre firmy

produkują lub importują wyroby o innych wymiarach. Nie zmienia to w
zasadniczy sposób poniższego podziału):
cegła zwykła pełna – typu B lub P, obecnie produkowane w Polsce
cegły mają najczęściej wymiar (h x b x l) =6,5 x 12,0 x 25,0 cm.
Produkowane są także cegły o wysokości odpowiadającej
wielokrotności pojedynczej cegły z dodatkiem na spoiny poziome, czyli
h= 14 i 22 cm. Cegły stosowane w okresach wcześniejszych (np. w
gotyku) miały inne, większe wymiary.
cegła dziurawka – o wymiarach jak cegła pełna (6,5 x 12,0 x 25,0),
lecz z otworami przelotowymi (prostokątnymi, owalnymi, okrągłymi)
biegnącymi wzdłuż główki (G – główkowe) lub wozówki (W –
wozówkowe). Najczęściej spotykana cegła dziurawka ma dwa otwory
wzdłuż wozówki. Produkowane są cegły o dwóch lub trzech otworach
wzdłuż wozówki i pięciu lub sześciu otworach wzdłuż główki. Cegły
dziurawki produkowane są w klasach 3,5; 5; 7,5.
cegła sitówka – o dużej liczbie (60 do ponad 100) małych, najczęściej
kwadratowych otworów, prostopadłych do podstawy cegły). Spotykane
są cegły w trzech wymiarach, które różnią się wysokością: 6,5 cm; 10,2
cm; 14,0 cm przy zachowaniu długości i szerokości: 12,0 x 25,0 cm
cegła kratówka – cegłą typu D o rombowych otworach prostopadłych
do podstawy, produkowana w czterech wymiarach: K-1 – 6,5 x 12,0 x
25,0 cm; K-2 – 14,0 x 12,0 x 25,0 cm; K-2,5 – 18,8 x 12,0 x 25,0 cm; K-3
– 22,0 x 12,0 x 25,0 cm.

cegły modularne o wymiarach dostosowanych do modułu budowlanego
= 10,0 cm, produkowane są w czterech typach (B, P, D, S), jako pełne,
drążone i szczelinowe i różnych wymiarach (l x b x h):

l = 18,8; 23,8; 28,8 cm
b = 8,8 cm dla wszystkich typów i dodatkowo 12,0 cm dla typu D i S
h = 10,4; 13,8 18,8; 22,0 cm

cegły poryzowane cechują się mniejszą gęstością i przewodnością
cieplną osiągniętą przez dodatek do gliny środków powodujących
zwiększenie porowatości wyrobu. Maksymalna gęstość wyrobów wynosi
1,2 kg/dm³. Cegły produkowane są jako pełne lub drążone o wymiarach:

podstawowych 25,0 x 12,0 x 6,5 i dodatkowo h = 14 cm i 22 cm
przy zachowaniu wymiarów podstawy
modularnych, o długości l do 30,0 cm, szerokości do 10,0 i
wysokości h do 22 (wymiar cegieł uwzględnia dodatek na spoiny).

cegła kominówka – o kształcie klina różnej długości, będącego
wycinkiem pierścienia kołowego
cegła klinkierowa – produkowana jako pełna lub z otworami o różnej
kolorystyce i różnym wykończeniu powierzchni bocznych. Podstawowe
wymiary cegieł l x b x h = 25,0 x 12,0 x 6,5; 14,0; 22,0 cm. Klasa cegieł:
30, 35, 45, 60. Cegły klinkierowe stosowane są w budownictwie do
murowania ścian i ich licowania.
cegła klinkierowa drogowa stosowana do wykonywania nawierzchni
drogowych. Cegła produkowana jest w kilku wymiarach (długość 20,0
22,0, 24,0; 25,0 cm; szerokość 5,2; 6,5; 8,0; 10,0 cm, wysokość 10,0;
11,8 cm) i klasach (35, 50, 65, 80 i 100)

Wszystkie cegły i pustaki ceramiczne produkowane są w

Wszystkie cegły i pustaki ceramiczne produkowane są w

podziale na klasy, które określają wytrzymałość mechaniczną

podziale na klasy, które określają wytrzymałość mechaniczną

wyrobu. W Polsce produkowane są wyroby w klasach (liczba

wyrobu. W Polsce produkowane są wyroby w klasach (liczba

odpowiada wytrzymałości na ściskanie wyrażonej w MPa:

odpowiada wytrzymałości na ściskanie wyrażonej w MPa:

dla grupy Z – 3,5; 5; 7,5; 10; 15; 20 i 25

dla grupy Z – 3,5; 5; 7,5; 10; 15; 20 i 25

dla grupy L – 10; 15; 20; 25

dla grupy L – 10; 15; 20; 25

W zależności od sposobu wykończenia powierzchni bocznych

W zależności od sposobu wykończenia powierzchni bocznych

cegły podzielone są na dwie grupy wyrobów, które są

cegły podzielone są na dwie grupy wyrobów, które są

oznaczone literami:

oznaczone literami:

Z – zwykłe

Z – zwykłe

L – licowe

L – licowe

Produkowane w Polsce cegły, w zależności od sposobu wykonania
ewentualnych drążeń podzielone są na następujące typy, które
oznacza się literami:
B – bez otworów
P – pełne, dopuszczalne są drążenia w podstawie, ale o łącznej
powierzchni nie przekraczającej 10% powierzchni podstawy i
maksymalnej powierzchni otworu 2,0 cm²
D – drążone, z otworami o łącznej powierzchni powyżej 10% i nie
więcej niż 40% powierzchni podstawy; powierzchnia
pojedynczego otworu nie większa niż 6,0 cm²
S – szczelinowe, z otworami o łącznej powierzchni jak dla cegieł
typu D, szczeliny o szerokości do 15 mm