Historia ubezpieczeń

Historia ubezpieczeń

Grażyna Dykowska

Grażyna Dykowska

Akademia Medyczna Wydział Nauk o

Akademia Medyczna Wydział Nauk o

Zdrowiu Warszawa

Zdrowiu Warszawa

Geneza ubezpieczeń

Geneza ubezpieczeń

społecznych

społecznych

►

Geneza

ubezpieczeń

społecznych

Geneza

ubezpieczeń

społecznych

sięga

czasów

starożytności

i

sięga

czasów

starożytności

i

średniowiecza. Można powiedzieć, że

średniowiecza. Można powiedzieć, że

ubezpieczenia społeczne są efektem

ubezpieczenia społeczne są efektem

społecznej solidarności. Jako instytucja

społecznej solidarności. Jako instytucja

prawna,

ubezpieczenia

społeczne

prawna,

ubezpieczenia

społeczne

wiążą się z rozwojem kapitalistycznych

wiążą się z rozwojem kapitalistycznych

środków produkcji.

środków produkcji.

Cd

Cd

Geneza ubezpieczeń

Geneza ubezpieczeń

społecznych

społecznych

►

W okresie przedkapitalistycznym

W okresie przedkapitalistycznym

podstawową jednostką produkcyjną

podstawową jednostką produkcyjną

była rodzina, więc produkcja i

była rodzina, więc produkcja i

konsumpcja były nie rozdzielone.

konsumpcja były nie rozdzielone.

Istniały wówczas gminy, cechy i gildie

Istniały wówczas gminy, cechy i gildie

kupieckie.

kupieckie.

Historia ubezpieczeń

Historia ubezpieczeń

►

Feudalizm wytworzył swoiste instytucje

Feudalizm wytworzył swoiste instytucje

charytatywne i filantropijne, prowadzone

charytatywne i filantropijne, prowadzone

głównie przez parafie. Należy także

głównie przez parafie. Należy także

wspomnieć o żebractwie, które w

wspomnieć o żebractwie, które w

ówczesnej

ówczesnej

chrześcijańskiej idei miłości

chrześcijańskiej idei miłości

bliźniego, znajdowało społeczne uznanie.

bliźniego, znajdowało społeczne uznanie.

Idea ta załamała się w XV wieku w związku z

Idea ta załamała się w XV wieku w związku z

ogromnym wzrostem włóczęgostwa.

ogromnym wzrostem włóczęgostwa.

W 1388 roku wydano w Anglii akt

W 1388 roku wydano w Anglii akt

represjonujący żebraków i włóczęgów.

represjonujący żebraków i włóczęgów.

Cd historii ubezpieczeń

Cd historii ubezpieczeń

►

Okres renesansu przyczynił się do bardziej

Okres renesansu przyczynił się do bardziej

humanitarnego traktowania biednych. W

humanitarnego traktowania biednych. W

1601 roku w Anglii zostało wydane tzw.

1601 roku w Anglii zostało wydane tzw.

prawo ubogich, które nałożyło na gminy

prawo ubogich, które nałożyło na gminy

obowiązek opieki nad ubogimi, wprowadziło

obowiązek opieki nad ubogimi, wprowadziło

celowy podatek na wykonywanie tej opieki i

celowy podatek na wykonywanie tej opieki i

podzieliło ubogich na trzy grupy: dzieci,

podzieliło ubogich na trzy grupy: dzieci,

niezdolnych do pracy oraz zdolnych do

niezdolnych do pracy oraz zdolnych do

pracy, ale jej nie posiadających.

pracy, ale jej nie posiadających.

Historia ubezpieczeń

Historia ubezpieczeń

►

Pierwsze kasy powstały w

Pierwsze kasy powstały w

górnictwie, gdzie zagrożenie

górnictwie, gdzie zagrożenie

zawodowe było największe.

zawodowe było największe.

Jednak kasy te nie były

Jednak kasy te nie były

przydatne w przypadku

przydatne w przypadku

trwałej utraty zdolności do

trwałej utraty zdolności do

pracy. Niewielką rolę

pracy. Niewielką rolę

odegrały też tzw.

odegrały też tzw.

ubezpieczenia ludowe. Był to

ubezpieczenia ludowe. Był to

projekt tanich ubezpieczeń

projekt tanich ubezpieczeń

osobowych w towarzystwach

osobowych w towarzystwach

ubezpieczeniowych. Jednak

ubezpieczeniowych. Jednak

warunkiem nabycia prawa

warunkiem nabycia prawa

do świadczeń było regularne

do świadczeń było regularne

opłacanie składki

opłacanie składki

Rewolucja przemysłowa

Rewolucja przemysłowa

►

Rewolucja przemysłowa i rozpad rodzinnych

Rewolucja przemysłowa i rozpad rodzinnych

warsztatów spowodowały, że rodzina przestała

warsztatów spowodowały, że rodzina przestała

spełniać funkcje zabezpieczające byt swoim

spełniać funkcje zabezpieczające byt swoim

członkom. Indywidualna praca u obcego

członkom. Indywidualna praca u obcego

pracodawcy stała się podstawą utrzymania.

pracodawcy stała się podstawą utrzymania.

Sytuacja robotników i ich rodzin w okresach

Sytuacja robotników i ich rodzin w okresach

utraty pracy z powodu choroby, kalectwa,

utraty pracy z powodu choroby, kalectwa,

starości itd. Stała się społecznym problemem.

starości itd. Stała się społecznym problemem.

Robotnicy próbowali sami rozwiązać ten

Robotnicy próbowali sami rozwiązać ten

problem poprzez wzajemną samopomoc.

problem poprzez wzajemną samopomoc.

Pojawiły się kasy oszczędności, kasy wzajemnej

Pojawiły się kasy oszczędności, kasy wzajemnej

pomocy, kasy oporu.

pomocy, kasy oporu.

Nowa idea społeczna

Nowa idea społeczna

►

Nowa idea społeczna tzw. idea gwarancji

Nowa idea społeczna tzw. idea gwarancji

zawodowej opierała się na założeniu, że

zawodowej opierała się na założeniu, że

praca ma być podstawą nie tylko bieżącej

praca ma być podstawą nie tylko bieżącej

egzystencji robotnika, ale ma zabezpieczać

egzystencji robotnika, ale ma zabezpieczać

go przed ryzykiem niedostatku w przyszłości

go przed ryzykiem niedostatku w przyszłości

(Jean

Charles

Sismonde

„Nouveaux

(Jean

Charles

Sismonde

„Nouveaux

principes d’economie politique”, 1819r.).

principes d’economie politique”, 1819r.).

Państwo musi więc czynnie ingerować w

Państwo musi więc czynnie ingerować w

zabezpieczenie

bytu

pracowników.

zabezpieczenie

bytu

pracowników.

Zapoczątkowane to zostało w Niemczech

Zapoczątkowane to zostało w Niemczech

bismarkowską „Sozialpolitik”.  

bismarkowską „Sozialpolitik”.  

XIX wiek

XIX wiek

Wydane zostały wówczas ustawy:

Wydane zostały wówczas ustawy:

►

1883r. – o ubezpieczeniu od chorób,

1883r. – o ubezpieczeniu od chorób,

►

1884r - o ubezpieczeniu o nieszczęśliwych

1884r - o ubezpieczeniu o nieszczęśliwych

wypadków,

wypadków,

►

1889r. – o ubezpieczeniu od niezdolności do

1889r. – o ubezpieczeniu od niezdolności do

pracy.

Ustawy

wprowadzały

przymus

pracy.

Ustawy

wprowadzały

przymus

ubezpieczenia, przez co składka na ubezpieczenie

ubezpieczenia, przez co składka na ubezpieczenie

stała się stałym składnikiem płacy roboczej.

stała się stałym składnikiem płacy roboczej.

►

Na przełomie XIX i XX w. realizacja ubezpieczeń

Na przełomie XIX i XX w. realizacja ubezpieczeń

społecznych przekształciła się w powszechny

społecznych przekształciła się w powszechny

prąd europejski.

prąd europejski.

Rozwój ubezpieczeń w

Rozwój ubezpieczeń w

Polsce po 1916 roku

Polsce po 1916 roku

G.Gykowska

G.Gykowska

Akademia Medyczna

Akademia Medyczna

Warszawa

Warszawa

►

 

 

Polskie

ustawodawstwo

Polskie

ustawodawstwo

ubezpieczeniowe zaczęło się rozwijać w

ubezpieczeniowe zaczęło się rozwijać w

pierwszych

latach

po

odzyskaniu

pierwszych

latach

po

odzyskaniu

niepodległości.

niepodległości.

►

Najważniejszym zadaniem po I wojnie

Najważniejszym zadaniem po I wojnie

światowej było ujednolicenie podstaw

światowej było ujednolicenie podstaw

prawnych ubezpieczenia społecznego w

prawnych ubezpieczenia społecznego w

całym kraju. Był to długotrwały proces,

całym kraju. Był to długotrwały proces,

przechodził różne fazy.

przechodził różne fazy.

historia

historia

►

Ubezpieczenie na wypadek choroby zostało

Ubezpieczenie na wypadek choroby zostało

uregulowane jako pierwsze. Pracę nad

uregulowane jako pierwsze. Pracę nad

projektem ustawy rozpoczęła, powołana

projektem ustawy rozpoczęła, powołana

jeszcze w czasie wojny 16 grudnia 1916 roku,

jeszcze w czasie wojny 16 grudnia 1916 roku,

Tymczasowa Rada Stanu.

Tymczasowa Rada Stanu.

►

Główne zasady projektu to:

Główne zasady projektu to:



terytorialność organów powołanych do

terytorialność organów powołanych do

wykonywania ubezpieczeń,

wykonywania ubezpieczeń,



obowiązkowość ubezpieczenia, samorządność

obowiązkowość ubezpieczenia, samorządność

wykonywana przez reprezentację

wykonywana przez reprezentację

pracowników i pracodawców.

pracowników i pracodawców.

historia

historia



Opracowane projekty umożliwiły

Opracowane projekty umożliwiły

wydanie już 11 stycznia 1919 roku

wydanie już 11 stycznia 1919 roku

dekretu o obowiązkowym

dekretu o obowiązkowym

ubezpieczeniu na wypadek choroby,

ubezpieczeniu na wypadek choroby,

zastąpionego następnie ustawą z 19

zastąpionego następnie ustawą z 19

maja 1920 roku. Ustawa objęła obszar

maja 1920 roku. Ustawa objęła obszar

całego kraju, poza Górnym Śląskiem

całego kraju, poza Górnym Śląskiem

(obowiązywała tam Księga Ordynacji

(obowiązywała tam Księga Ordynacji

Ubezpieczeniowej Rzeszy z 19 lipca

Ubezpieczeniowej Rzeszy z 19 lipca

1911 roku).

1911 roku).

U

U

staw

staw

a

a

z 19 maja 1920 roku

z 19 maja 1920 roku

►

W każdym mieście liczącym ponad 50 tys.

W każdym mieście liczącym ponad 50 tys.

ludności mogła być tworzona za

ludności mogła być tworzona za

zezwoleniem Urzędu Ubezpieczeń, oddzielna

zezwoleniem Urzędu Ubezpieczeń, oddzielna

kasa chorych

kasa chorych

-

-

po jednej na każdy powiat.

po jednej na każdy powiat.

►

Ustrój kas chorych opierał się na zasadzie

Ustrój kas chorych opierał się na zasadzie

samorządności.

samorządności.

►

W organach kas chorych zasiadała

W organach kas chorych zasiadała

większość przedstawicieli ubezpieczonych

większość przedstawicieli ubezpieczonych

(2/3).

(2/3).

U

U

staw

staw

a

a

z 19 maja 1920 roku

z 19 maja 1920 roku

►

Kasy chorych miały osobowość

Kasy chorych miały osobowość

prawną, mogły nabywać prawa i

prawną, mogły nabywać prawa i

zaciągać zobowiązania, pozywać przed

zaciągać zobowiązania, pozywać przed

sąd i być pozywane, a za zobowiązania

sąd i być pozywane, a za zobowiązania

odpowiadały własnym majątkiem.

odpowiadały własnym majątkiem.

Władze kas chorych stanowiły: rada

Władze kas chorych stanowiły: rada

kasy, zarząd kasy, komisja rewizyjna,

kasy, zarząd kasy, komisja rewizyjna,

komisja rozjemcza

komisja rozjemcza

U

U

staw

staw

a

a

z 19 maja 1920 roku

z 19 maja 1920 roku

►

przynależności do określonej kasy decydowało

przynależności do określonej kasy decydowało

stałe miejsce zatrudnienia, znajdujące się w

stałe miejsce zatrudnienia, znajdujące się w

okręgu kasy.

okręgu kasy.

►

Obowiązkowi ubezpieczenia podlegały

Obowiązkowi ubezpieczenia podlegały

wszystkie osoby zatrudnione na podstawie

wszystkie osoby zatrudnione na podstawie

stosunku roboczego lub służbowego, w tym

stosunku roboczego lub służbowego, w tym

także chałupnicy i osoby zatrudnione sezonowo.

także chałupnicy i osoby zatrudnione sezonowo.

Osoby zarobkujące samodzielnie nie były objęte

Osoby zarobkujące samodzielnie nie były objęte

ubezpieczeniem. Obowiązkowi ubezpieczenia

ubezpieczeniem. Obowiązkowi ubezpieczenia

podlegali natomiast obcokrajowcy zatrudnieni

podlegali natomiast obcokrajowcy zatrudnieni

na terytorium Rzeczypospolitej

na terytorium Rzeczypospolitej

U

U

staw

staw

a

a

z 19 maja 1920 roku

z 19 maja 1920 roku

►

Ustawa

przewidywała

też

możliwość

Ustawa

przewidywała

też

możliwość

dobrowolnego ubezpieczenia się osób nie

dobrowolnego ubezpieczenia się osób nie

podlegających obowiązkowi ubezpieczenia,

podlegających obowiązkowi ubezpieczenia,

jeżeli nie przekroczyły 45 roku życia,

jeżeli nie przekroczyły 45 roku życia,

całkowity ich dochód nie przekraczał 7,5 tys.

całkowity ich dochód nie przekraczał 7,5 tys.

zł rocznie i przedłożyły świadectwo zdrowia

zł rocznie i przedłożyły świadectwo zdrowia

wydane przez wyznaczonego w tym celu

wydane przez wyznaczonego w tym celu

lekarza kasy.

lekarza kasy.

U

U

staw

staw

a

a

z 19 maja 1920 roku

z 19 maja 1920 roku

►

Wysokość składki ustalono na 6,5%

Wysokość składki ustalono na 6,5%

płacy ustawowej. Członkowie

płacy ustawowej. Członkowie

obowiązkowi płacili 2/5 składki, a ich

obowiązkowi płacili 2/5 składki, a ich

pracodawcy 3/5 składki. Za

pracodawcy 3/5 składki. Za

pracowników pobierających

pracowników pobierających

wynagrodzenie w naturze płacił składki

wynagrodzenie w naturze płacił składki

w całości pracodawca. Członkowie

w całości pracodawca. Członkowie

dobrowolni opłacali składki w całości ze

dobrowolni opłacali składki w całości ze

środków własnych.

środków własnych.

U

U

staw

staw

a

a

z 19 maja 1920 roku

z 19 maja 1920 roku

Zakres podmiotowy świadczeń obejmował:

Zakres podmiotowy świadczeń obejmował:

►

pomoc leczniczą,

pomoc leczniczą,

►

zasiłek pieniężny,

zasiłek pieniężny,

►

zasiłek i pomoc pieniężną dla położnic,

zasiłek i pomoc pieniężną dla położnic,

►

świadczenia dla rodziny ubezpieczonego,

świadczenia dla rodziny ubezpieczonego,

zasiłek pogrzebowy.

zasiłek pogrzebowy.

W przypadku zachorowania przysługiwały:

W przypadku zachorowania przysługiwały:

bezpłatna pomoc lekarska, tj. leczenie,

bezpłatna pomoc lekarska, tj. leczenie,

lekarstwa, środki opatrunkowe, okulary, inne

lekarstwa, środki opatrunkowe, okulary, inne

środki pomocnicze przeciw kalectwu.

środki pomocnicze przeciw kalectwu.

U

U

staw

staw

a

a

z 19 maja 1920 roku

z 19 maja 1920 roku

►

Pomocy lekarskiej udzielali lekarze, którzy

Pomocy lekarskiej udzielali lekarze, którzy

podpisali umowy z kasą. Członkowie kasy

podpisali umowy z kasą. Członkowie kasy

mieli prawo wolnego wyboru lekarza.

mieli prawo wolnego wyboru lekarza.

►

Ustawa z 19 V 1920 roku miała duże

Ustawa z 19 V 1920 roku miała duże

znaczenie dla kształtowania się systemu

znaczenie dla kształtowania się systemu

ubezpieczeń w Polsce. Jednak w kolejnych

ubezpieczeń w Polsce. Jednak w kolejnych

latach

ograniczano

wprowadzone

latach

ograniczano

wprowadzone

rozwiązania.

rozwiązania.

Ustawa

Ustawa

z

z

dnia

dnia

28 marca 1933

28 marca 1933

roku

roku

Ustawa z 28 marca 1933

Ustawa z 28 marca 1933

roku

roku

►

28 marca 1933 roku uchwalona została

28 marca 1933 roku uchwalona została

ustawa o ubezpieczeniu społecznym (tzw.

ustawa o ubezpieczeniu społecznym (tzw.

ustawa scaleniowa). Unormowała ona dwa

ustawa scaleniowa). Unormowała ona dwa

rodzaje ubezpieczeń, w tym ubezpieczenie

rodzaje ubezpieczeń, w tym ubezpieczenie

na wypadek choroby i macierzyństwa.

na wypadek choroby i macierzyństwa.

►

Zlikwidowane zostały kasy chorych, a

Zlikwidowane zostały kasy chorych, a

wykonywanie ubezpieczenia powierzono

wykonywanie ubezpieczenia powierzono

ubezpieczalniom społecznym i Zakładowi

ubezpieczalniom społecznym i Zakładowi

Ubezpieczenia

na

Wypadek

Choroby.

Ubezpieczenia

na

Wypadek

Choroby.

Ubezpieczony

Ubezpieczony

Ustawa z 1933 roku cz 2

Ustawa z 1933 roku cz 2

►

Obowiązkiem ubezpieczenia objęto w

Obowiązkiem ubezpieczenia objęto w

zasadzie wszystkie osoby bez różnicy

zasadzie wszystkie osoby bez różnicy

płci i wieku pozostające w stosunku

płci i wieku pozostające w stosunku

pracy najemnej lub w stosunku

pracy najemnej lub w stosunku

służbowym. Ponadto ubezpieczeniem

służbowym. Ponadto ubezpieczeniem

zostali objęci uczniowie, terminatorzy,

zostali objęci uczniowie, terminatorzy,

wolontariusze,

praktykanci,

osoby

wolontariusze,

praktykanci,

osoby

zatrudnione

przez

krewnych

i

zatrudnione

przez

krewnych

i

powinowatych, a także chałupników.

powinowatych, a także chałupników.

Ustawa z 1933 r cz 3

Ustawa z 1933 r cz 3

►

Rok później, nowelą do ustawy, utworzono

Rok później, nowelą do ustawy, utworzono

Zakład

Ubezpieczeń

Społecznych

i

Zakład

Ubezpieczeń

Społecznych

i

przewidziano

możliwość

tworzenia

przewidziano

możliwość

tworzenia

regionalnych

oddziałów

ZUS-u.

Została

regionalnych

oddziałów

ZUS-u.

Została

natomiast

utrzymana

właściwość

natomiast

utrzymana

właściwość

ubezpieczalni społecznych. W celu zachowania

ubezpieczalni społecznych. W celu zachowania

odrębności finansowej w ramach ZUS-u

odrębności finansowej w ramach ZUS-u

utworzono pięć funduszy ubezpieczeniowych

utworzono pięć funduszy ubezpieczeniowych

( w zależności od rodzaju ubezpieczenia),

( w zależności od rodzaju ubezpieczenia),

m.in.: Ogólny Fundusz Ubezpieczenia na

m.in.: Ogólny Fundusz Ubezpieczenia na

Wpadek Choroby i Macierzyństwa.

Wpadek Choroby i Macierzyństwa.

Ubezpieczony

Ubezpieczony

►

Wyłączono jednak z ubezpieczenia chorobowego

Wyłączono jednak z ubezpieczenia chorobowego

niektóre grupy pracowników, np.: funkcjonariuszy

niektóre grupy pracowników, np.: funkcjonariuszy

administracji

państwowej

,

wojskowych,

administracji

państwowej

,

wojskowych,

pracowników przedsiębiorstw państwowych –

pracowników przedsiębiorstw państwowych –

objętych ubezpieczeniem na podstawie innych

objętych ubezpieczeniem na podstawie innych

przepisów – a ponadto pracowników, których

przepisów – a ponadto pracowników, których

zarobek

miesięczny

przekraczał

określona

zarobek

miesięczny

przekraczał

określona

przepisami

kwotę.

Spod

obowiązku

przepisami

kwotę.

Spod

obowiązku

ubezpieczenia

zostali

wyłączeni

także

ubezpieczenia

zostali

wyłączeni

także

pracownicy

zatrudnieni

w

gospodarstwach

pracownicy

zatrudnieni

w

gospodarstwach

rolnych, leśnych, ogrodowych i rybnych.

rolnych, leśnych, ogrodowych i rybnych.

►

Ponadto istniało ubezpieczenie dobrowolne.

Ponadto istniało ubezpieczenie dobrowolne.

Organizacja

Organizacja

►

Ubezpieczeni w razie choroby mieli prawo

Ubezpieczeni w razie choroby mieli prawo

do świadczeń dla siebie oraz dla członków

do świadczeń dla siebie oraz dla członków

rodziny. Mogli otrzymać pomoc leczniczą lub

rodziny. Mogli otrzymać pomoc leczniczą lub

zasiłki

pieniężne.

Pomoc

lecznicza

zasiłki

pieniężne.

Pomoc

lecznicza

obejmowała opiekę lekarską, lekarstwa i

obejmowała opiekę lekarską, lekarstwa i

środki opatrunkowe, środki lecznicze i

środki opatrunkowe, środki lecznicze i

pomocnicze

oraz

środki

przeciwko

pomocnicze

oraz

środki

przeciwko

zniekształceniu i kalectwu. Nie były to

zniekształceniu i kalectwu. Nie były to

jednak świadczenia bezpłatne. Ustalony

jednak świadczenia bezpłatne. Ustalony

został cennik opłat. Jednocześnie ustalono

został cennik opłat. Jednocześnie ustalono

także zasady zwolnienia od tych opłat.

także zasady zwolnienia od tych opłat.

Organizacja

Organizacja

►

Pomoc lekarska udzielana była przez

Pomoc lekarska udzielana była przez

lekarzy,

którzy

posiadali

prawo

lekarzy,

którzy

posiadali

prawo

praktyki

i

podpisali

umowę

z

praktyki

i

podpisali

umowę

z

ubezpieczalnia lub ZUS-em. Chory miał

ubezpieczalnia lub ZUS-em. Chory miał

prawo wyboru lekarza. W 1935 roku

prawo wyboru lekarza. W 1935 roku

wprowadzono

instytucje

lekarza

wprowadzono

instytucje

lekarza

domowego,

który

opiekował

się

domowego,

który

opiekował

się

ubezpieczonym i jego rodziną.

ubezpieczonym i jego rodziną.

Przed wojną

Przed wojną

►

Zasiłki pieniężne obejmowały:

Zasiłki pieniężne obejmowały:

*

*

zasiłek chorobowy,

zasiłek chorobowy,

*

*

domowy

domowy

*

*

szpitalny.

szpitalny.

►

Ustalona składka wynosiła za pracowników

Ustalona składka wynosiła za pracowników

umysłowych

4,6%

zarobków,

a

za

umysłowych

4,6%

zarobków,

a

za

pozostałych pracowników – 5%. Obowiązek

pozostałych pracowników – 5%. Obowiązek

opłacania składek obciążał po połowie

opłacania składek obciążał po połowie

pracownika i pracodawcę.

pracownika i pracodawcę.

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej

►

Rozwój ubezpieczeń w Polsce Ludowej związany

Rozwój ubezpieczeń w Polsce Ludowej związany

był ściśle z sytuacją gospodarczą, społeczną i

był ściśle z sytuacją gospodarczą, społeczną i

polityczną. Posługując się pewnym uproszczeniem

polityczną. Posługując się pewnym uproszczeniem

można dokonać podziału rozwoju ubezpieczeń na

można dokonać podziału rozwoju ubezpieczeń na

cztery okresy:

cztery okresy:

►

1.      1944-49 odbudowa ubezpieczeń społecznych

1.      1944-49 odbudowa ubezpieczeń społecznych

►

2.      1950-68 dominacja koncepcji zabezpieczenia

2.      1950-68 dominacja koncepcji zabezpieczenia

społecznego

społecznego

►

3.      1968-86 rozwój ubezpieczeń społecznych

3.      1968-86 rozwój ubezpieczeń społecznych

►

4.      od 1986 powrót do autonomii ubezpieczenia

4.      od 1986 powrót do autonomii ubezpieczenia

społecznego.

społecznego.

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej

►

W pierwszym okresie utrzymano

W pierwszym okresie utrzymano

świadczenia pomocy leczniczej w

świadczenia pomocy leczniczej w

systemie ubezpieczeń społecznych. Jej

systemie ubezpieczeń społecznych. Jej

udzielaniem nadal zajmowały się

udzielaniem nadal zajmowały się

ubezpieczalnie społeczne. Całkowicie

ubezpieczalnie społeczne. Całkowicie

zniesiono

dopłaty

pobierane

od

zniesiono

dopłaty

pobierane

od

ubezpieczonych.

ubezpieczonych.

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej

►

Zmiany

w

układzie

przedmiotowym

w

Zmiany

w

układzie

przedmiotowym

w

ubezpieczeniu

społecznym

dążył

do

ubezpieczeniu

społecznym

dążył

do

wyrównania różnic w uprawnieniach robotników

wyrównania różnic w uprawnieniach robotników

i

pracowników

umysłowych,

zwiększanie

i

pracowników

umysłowych,

zwiększanie

dostępności świadczeń chorobowych.

dostępności świadczeń chorobowych.

►

ZUS-u oraz całą działalność leczniczą na ZLP, a

ZUS-u oraz całą działalność leczniczą na ZLP, a

w styczniu 1952 całkowicie zniesiono pozory

w styczniu 1952 całkowicie zniesiono pozory

odrębności

lecznictwa

ubezpieczeniowego.

odrębności

lecznictwa

ubezpieczeniowego.

Majątek ZLP przejęto na własność państwa i

Majątek ZLP przejęto na własność państwa i

rozpoczęto organizację państwowej służby

rozpoczęto organizację państwowej służby

zdrowia

zdrowia

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej

►

Dekretem z 1945 roku zwolniono pracowników

Dekretem z 1945 roku zwolniono pracowników

z opłacania składki ubezpieczeniowej. W 1949

z opłacania składki ubezpieczeniowej. W 1949

roku

zniesiono

autonomie

funduszów

roku

zniesiono

autonomie

funduszów

ubezpieczeniowych, scalono system finansowy

ubezpieczeniowych, scalono system finansowy

ubezpieczeń i wprowadzono jednolitą składkę

ubezpieczeń i wprowadzono jednolitą składkę

dla wszystkich ubezpieczeń, zróżnicowaną

dla wszystkich ubezpieczeń, zróżnicowaną

według sektorów gospodarczych.

według sektorów gospodarczych.

►

Ustawa z 20 lipca 1950 roku o Zakładzie

Ustawa z 20 lipca 1950 roku o Zakładzie

Lecznictwa Pracowniczego przekazywała

Lecznictwa Pracowniczego przekazywała

majątek

majątek

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej

►

Już w 1944 roku uchylono przepis ustawy z

Już w 1944 roku uchylono przepis ustawy z

1933 roku, wyłączający z ubezpieczenia

1933 roku, wyłączający z ubezpieczenia

osoby o wyższych zarobkach. W latach 1947-

osoby o wyższych zarobkach. W latach 1947-

48 ubezpieczeniem chorobowym objęto

48 ubezpieczeniem chorobowym objęto

robotników rolnych na terenie całego kraju.

robotników rolnych na terenie całego kraju.

Natomiast bezpłatna pomocą leczniczą objęto

Natomiast bezpłatna pomocą leczniczą objęto

rencistów. Z pomocy leczniczej korzystały

rencistów. Z pomocy leczniczej korzystały

także grupy funkcjonariuszy państwowych,

także grupy funkcjonariuszy państwowych,

niektóre jednak grupy, jak: PKP, milicja,

niektóre jednak grupy, jak: PKP, milicja,

wojsko, miały własną służbę zdrowia,

wojsko, miały własną służbę zdrowia,

wyłączoną z lecznictwa ubezpieczeniowego.

wyłączoną z lecznictwa ubezpieczeniowego.

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej

►

W latach siedemdziesiątych rozpoczęto

W latach siedemdziesiątych rozpoczęto

podwyższanie zasiłków chorobowych do

podwyższanie zasiłków chorobowych do

100%

wynagrodzenia.

Ostatecznie

100%

wynagrodzenia.

Ostatecznie

zrównało to uprawnienia robotników i

zrównało to uprawnienia robotników i

pracowników umysłowych. Ustawa z

pracowników umysłowych. Ustawa z

1974 roku zrealizowała wzrost zasiłków

1974 roku zrealizowała wzrost zasiłków

oraz

wprowadziła

nowe

rodzaje

oraz

wprowadziła

nowe

rodzaje

świadczeń zasiłkowych, m.in. rentę

świadczeń zasiłkowych, m.in. rentę

chorobową (od 1983 – świadczenie

chorobową (od 1983 – świadczenie

rehabilitacyjne).

rehabilitacyjne).

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej

►

W 1975 roku cały ciężar zasiłków

W 1975 roku cały ciężar zasiłków

chorobowych został przerzucony na

chorobowych został przerzucony na

uspołecznione zakłady pracy, które

uspołecznione zakłady pracy, które

odtąd wypłacały je z funduszu płac.

odtąd wypłacały je z funduszu płac.