Ubezpieczenia, a strategia

rozwoju UE na lata 2014-2020

Daria Dyszkiewicz

Ada Kułakowska

Magdalena Piekarska

Aleksandra Wielgopolan-Szaszka

Dominika Żadziłko

Agenda

1.

Strategia Europa 2020

2.

System emerytalny
a dyscyplina budżetowa

3.

Potrzeba reformy
systemu emerytalnego

STRATEGIA EUROPA

2020

Czym jest perspektywa finansowa?

Jest częścią procedury budżetowej, która
odbywa się
przed szacunkami wydatków instytucji oraz
przed zestawieniem przez Komisję wstępnego
projektu budżetu.

UE ustala perspektywę
finansową, która nakłada
limity na wydatki UE dla
różnych kategorii.

Czym jest strategia „Europa 2020”?

Jest to najważniejszy dokument
strategiczny, którego realizacja
warunkowana jest Perspektywą
Finansową na lata 2014-2020.

Jest to strategia na rzecz zrównoważonego
rozwoju sprzyjającego włączeniu
społecznemu, mająca pomóc UE i państwom
członkowskim w uzyskaniu wzrostu
zatrudnienia oraz zwiększeniu produktywności
i spójności społecznej.

Priorytety Strategii „Europa 2020”:



rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej

na wiedzy i innowacji;



rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki

efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej
przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej;



rozwój sprzyjający

włączeniu
społecznemu:
wspieranie gospodarki
o wysokim poziomie
zatrudnienia,
zapewniającej spójność
społeczną
i terytorialną.

Strategia Europa 2020 ustala pięć celów, które

określają, gdzie Unia Europejska powinna się znaleźć

w 2020 roku:



wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat powinien
wynosić 75%;



na inwestycje w badania i rozwój należy przeznaczać
3% PKB Unii;



należy osiągnąć cele „20/20/20” w zakresie klimatu i energii
(w tym ograniczenie emisji dwutlenku węgla nawet o 30%,
jeśli pozwolą na to warunki);



liczbę osób przedwcześnie kończących naukę szkolną należy
ograniczyć do 10%, a co najmniej 40% osób z młodego
pokolenia powinno zdobywać wyższe wykształcenie;



liczbę osób zagrożonych ubóstwem należy zmniejszyć o 20
mln.

W komunikacie „Europa 2020”

podkreśla się potrzebę wspólnego

działania państw członkowskich na

rzecz:



wychodzenia z kryzysu



wdrażania reform

umożliwiających stawienie
czoła wyzwaniom związanym
z globalizacją, starzeniem się
społeczeństw,
czy z rosnącą potrzebą
racjonalnego wykorzystania
zasobów.

Cele „Europa 2020” a

ubezpieczenia



Skoncentrowanie działalności innowacyjnej na

wyzwaniach, przed którymi stoją biznes
ubezpieczeniowy i inne (Unia Innowacji),



Wspieranie ochrony ubezpieczeniowej dzieci i

młodzieży (młodzież w drodze),



Wskazanie trwałych korzyści dla

ubezpieczeń wynikających
z dostępu do Internetu
(Europejska agenda cyfrowa),



Poprawa warunków dla przedsiębiorczości w

ubezpieczeniach (polityka przemysłowa w
dobie globalizacji),



Unowocześnienie rynku pracy (program na

rzecz nowych umiejętności),



Zapewnienie spójności poprzez np. pomoc

osobom biednym- świadczenia ubezpieczeniowe
są często jedynym źródłem dochodu
dla emerytów (Europejski
program walki z ubóstwem).

Zobowiązania wynikające ze

strategii Europa 2020 (KPR)

W związku z przyjęciem
strategii Europa 2020, Polska
zobowiązała się do realizacji
jej celów, określając poziomy
docelowe podstawowych
wskaźników.

Ponieważ w nowym okresie programowania KE

silnie powiązała strategię Europa 2020 z

funduszami unijnymi oznacza to konieczność

takiego planowania interwencji, by

korespondowały one z Krajowym Programem

Reform (KPR).

Europa 2020

a Krajowy Program Reform

KPR jest głównym narzędziem realizacji na

poziomie państw członkowskich unijnej strategii

gospodarczej „Europa 2020”.

W KPR państwa członkowskie powinny przedstawić m.in.:



średniookresowy scenariusz makroekonomiczny,



krajowe ambicje w zakresie realizacji pięciu wiodących celów
strategii „Europa 2020”,



określenie głównych przeszkód dla wzrostu ekonomicznego

danego kraju,



harmonogram realizacji reform

SYSTEM EMERYTALNY A
DYSCYPLINA
BUDŻETOWA

Problem emerytur w UE

„Emerytury są obecnie głównym źródłem

przychodu dla około jednej czwartej ludności

UE. Młodzi Europejczycy również będą je

pobierać w późniejszym wieku. Jeżeli Europa

nie będzie w stanie zapewnić godziwych

emerytur dziś i jutro, milionom osób będzie

grozić ubóstwo w podeszłym wieku. Emerytury

są coraz większym obciążeniem dla budżetów

krajowych, zwłaszcza w obliczu kryzysu

finansowego i gospodarczego „ 

Bruksela, dnia 16 lutego 2012 r.

Reforma emerytalna w Polsce



W tej chwili: kobiety przechodzą na

emeryturę w wieku 60 lat, mężczyźni muszą
pracować do 65 roku życia.



Od 1 stycznia 2013 roku: stopniowe

zmiany. Docelowo i kobiety, i mężczyźni będą
przechodzić na emeryturę w wieku 67 lat.

Plusy reformy:



pozwala na odłożenie na później wydatków na

emerytury



wzrost wpływów do systemu

ubezpieczeniowego dzięki wydłużeniu czasu
pobierania składek od ubezpieczonych.

Minusy reformy

Pojawienie się możliwości zwiększania wydatków:



na cele chorobowe i zdrowotne



związanych z bezrobociem



na pomoc socjalną dla osób starych, chorych,

bez pracy lub niezdolnych do pracy.

Możliwe jest, że powstanie zagrożenie związane

z degradacją więzi rodzinnych i społecznych, a
sytuacja demograficzna Polski nie ulegnie
zmianie w związku
z reformą.

Cele inicjatywy UE dotyczącej zmian w

systemie emerytalnym

Aby wesprzeć państwa członkowskie, Komisja

Europejska opublikowała białą księgę w sprawie
adekwatnych, bezpiecznych i stabilnych emerytur.

Przedmiotem tego dokumentu są działania, jakie UE

i państwa członkowskie mogą podjąć, by stawić
czoła najważniejszym wyzwaniom dotyczącym
naszych systemów emerytalnych.

Reforma emerytalna a dyscyplina budżetowa

Ważną rolę w wzmocnieniu długookresowej

stabilności finansów publicznych odgrywają
reformy strukturalne.

Przeprowadzona reforma emerytalna

m.in. poprzez zwiększenie podaży

pracy, przyczyni się do podniesienia
długookresowego PKB w Polsce.

Dlaczego utrzymanie dyscypliny budżetowej jest takie ważne?

Karą dla krajów członkowskich, za brak

utrzymania dyscypliny finansowej, będzie
obniżenie udziału danego kraju w
Funduszach unijnych, a w szczególności w
Funduszu Spójności w Nowej Perspektywie
Finansowej na lata 2014-2020.

Innymi słowy: pomoc z Funduszu może zostać zawieszona

przez Radę, gdy państwo członkowskie ma zbyt wysoki
deficyt budżetowy i nie podejmie działań, mających na celu
jego zredukowanie.

Polska musi wybierać!

Wprowadzenie restrykcyjnych
zmian w systemie emerytalnym

lub

poniesienie kary, polegającej na obniżeniu bądź

odcięciu dostępu do Funduszu Spójności, który

jest jak dotąd najważniejszym instrumentem

finansowym zasilającym rozwój regionalny.

Proponowany budżet UE na lata 2014–2020

336 mld EUR - czy to dużo?



Ok. 730 Stadionów Narodowych



Ok. 2600 samolotów Boeing 787 Dreamliner



Ok. 48 000 par najdroższych na świecie

diamentowych kolczyków od Harrego Winsona



Ok. 650 000 nowych samochodów Rolls-Royce

Phantom II

Wyniki polityki spójności UE

(dane z lat 2000–2006)



Zbudowano lub zmodernizowano 8400 km linii

kolejowych



Zbudowano lub zmodernizowano 5100 km dróg



Przeprowadzono szkolenia dla

10 mln osób rocznie



Utworzono ponad

1 mln miejsc pracy i inne

POTRZEBA REFORMY
SYSTEMU
EMERYTALNEGO

Tragiczna sytuacja w dochodach

okresu emerytalnego

Starzejące się społeczeństwa stają się coraz

większym ciężarem dla pracowników,

pracodawców i państwa, a świadczenia

emerytalne są coraz mniej satysfakcjonujące

dla beneficjentów państwowych systemów

emerytalnych.

Jak to wygląda w Polsce?



przez kilkadziesiąt lat aktywności zawodowej

państwo pobiera składkę w wysokości 1/5
wynagrodzenia,



następnie przez kilkanaście lat to samo

państwo wypłaca „bieda-emeryturę”,



wypłacana emerytura obciąża składką

pokolenie osób pracujących,



płatnik składki

włączany jest pod
rygorem przymusu do
istniejącej piramidy
finansowej zarządzanej
przez państwo
(otrzymując przy tym
zapewnienie, że w
przyszłości też z niej
skorzysta),



zasady uczestnictwa w

piramidzie emerytalnej
są (niestety) co jakiś
czas zmieniane przez
państwo.

W czym tkwi problem?

Problem współczesnych systemów emerytalnych tkwi w ich

efektywności.

Państwowe systemy emerytalne oparte na transferze dochodów

zniekształcają mechanizmy gospodarki rynkowej, drastycznie
zmniejszają efektywność gospodarowania przejętymi przez państwo
środkami oraz wyłączają odpowiedzialność
ludzi za swą przyszłość.

Współczesne gospodarstwa domowe działają w warunkach

rozwiniętych rynków finansowych pozwalających
im samodzielnie uzyskiwać dochody wyższe niż
osiągane przez instytucje państwowe ze środków
zaangażowanych w funkcjonowanie systemu
emerytalnego.

Wynagrodzenie (PLN)

Emerytura (PLN)

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

Przeciętne wynagrodzenie brutto i emerytura w 2011

Źródło: dane GUS, 2011 r.

Wniosek:
Dane GUS wskazują jednoznacznie, że w wyniku
kilkudziesięcioletniego opłacania składki emeryt

uzyskuje emeryturę niższą niż połowa średniej
płacy.

Nasuwają się proste

pytania…



Czy pieniędzy odprowadzanych do
państwowego systemu nie można dużo
efektywniej zainwestować indywidualnie?



Czy istnieje możliwość przerwania procesu
odprowadzania składki do ZUS-u i jednocześnie
zapewnienia świadczeń tym, którzy już są na emeryturze
oraz tym, którzy przez pewien czas składkę odprowadzali
i oczekują należnej im emerytury?



Czy osoby już będące na emeryturze mogą uzyskiwać
inne stałe dochody niepochodzące z wynagrodzenia za
pracę
(bo na pracę są już za starzy)?

Kapitałowy system

rentierski

Historia gospodarcza uczy, że inwestycje prywatne charakteryzuje

wyższa efektywność.

Dlaczego więc nie przekazać obowiązku dbałości o swą

przyszłość zainteresowanym osobom, a państwu
pozostawić pod opiekę jedynie przypadki ubóstwa poniżej
określonego poziomu?

Dlaczego nie zorganizować obowiązkowego systemu

emerytalnego opartego na kapitale własnym,
w którym składka stanowiłby własność prywatną
i byłaby inwestowana stosownie do indywidualnych
decyzji uczestnika systemu?

Państwo uwolniłoby się od obowiązku, który coraz bardziej przerasta

jego możliwości, a młodsze pokolenia − od przymusu spłacania
niezaciągniętego przez siebie długu na rzecz starszych pokoleń.

Podstawowym instrumentem finansowym zabezpieczenia
przyszłej konsumpcji może być renta kapitałowa
wypłacana
z indywidualnie gromadzonych zasobów kapitałowych.

Korzystający ze statystycznie najpowszechniejszego
instrumentu finansowego jakim jest lokata bankowa
uzyskają około dwukrotnie wyższe zwroty od tych
zapewnianych przez

państwo w składkowym

systemie emerytalnym.

Takie lokaty w wysokości równoważnej płaconym
składkom emerytalnym zapewniają po około 40

latach

zwrot przekraczający wysokość płacy. W tym

samym

czasie państwo jest w stanie zaoferować zaledwie połowę
tej kwoty.

System rentierski powinien jednakże zakładać

obowiązek zgromadzenia zasobu kapitału
niezbędnego do uzyskania określonego
strumienia dochodów w okresie starości.

Normy, które należałoby przyjąć, powinny

uwzględnić obowiązek osobistej dbałości o
przyszłość przez zainteresowanych. Jest to
zgodne z zasadą subsydiarności, przyjętą
w Traktacie o Unii Europejskiej. Zasada ta
zaleca, aby aktywność państwa na rzecz osoby
była ograniczona do niezbędnego minimum.

Reforma emerytalna a zawody

uprzywilejowane oraz KRUS

Rada UE zaleca rezygnację ze specjalnego

systemu emerytalnego dla górników w celu
jego pełnego zintegrowania z powszechnym
systemem emerytalnym oraz podjęcie
bardziej ambitnych i trwałych kroków
zmierzających do reformy Kasy Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego (KRUS)

Bibliografia



„ KAPITAŁOWY SYSTEM RENTIERSKI – NOWY PARADYGMAT
ALOKACJI DOCHODÓW W CYKLU ŻYCIA GOSPODARSTWA
DOMOWEGO”, Tadeusz P. Lenart, Stanisław Nowak



ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform
Polski z 2012 r. oraz zawierające opinię Rady na temat
przedstawionego przez Polskę programu konwergencji na
lata 2012-2015



Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020.
Uwarunkowania strategiczne.



Polityka spójności 2014-2020.Inwestycje w rozwój
gospodarczy i wzrost zatrudnienia.