Rynek owoców cytrusowych.
Popyt. Podaż. (lata 2000-2005)
Anna Antoszczyszyn
Natalia Bołbot
R30B
Owoce cytrusowe
Owoce cytrusowe, ze względu na duże
wymagania cieplne, nie mogą być
uprawiane w naszym kraju.
Aby zaspokoić potrzeby krajowych
konsumentów sprowadzamy je z
regionów o cieplejszym klimacie.
Import
Wejście Polski do UE (2004r) spowoduje w
przyszłości wzrost importu owoców cytrusowych,
lecz nie będzie on prawdopodobnie gwałtowny i nie
dojdzie do zmian kierunków, z których te produkty
sprowadzamy. UE jest bardzo dużym producentem,
eksporterem i importerem cytrusów. Handlują nimi
głównie między sobą kraje członkowskie i
eksportują je do wschodniej Europy (przede
wszystkim do Rosji i na Ukrainę). Wspólnota
importuje również cytrusy z półkuli południowej,
między innymi, z RPA, Argentyny, Brazylii, Maroka,
Tunezji, Turcji i Izraela.
Import owoców i warzyw
Polska sprowadza rocznie 750–800 tys.
ton owoców i warzyw świeżych oraz
200–220 tys. ton przetworów.
W strukturze importu owoców dominują
cytrusy (36% w 2004 r.).
Import owoców cytrusowych
SEZON
1999/0
0
2000/0
1
2001/0
2
2002/0
3
WIELKOŚĆ
IMPORTU
(tys. t)
398,2
374,6
403,4
395,0
WIELKOŚĆ
IMPORTU
(mln USD)
154,1
166,7
189,6
183,0
Import owoców cytrusowych
Zmiany stawek celnych
W 1998 r. Polska pod naciskiem krajów UE
(głównie Hiszpanii) zredukowała do 7%
podatek VAT na owoce cytrusowe, co
natychmiastowo przyczyniło się do wzrostu ich
importu. Po podpisaniu w 2001 r. porozumienia
o liberalizacji handlu pomiędzy Polską i UE
dostawy owoców, warzyw oraz ich przetworów
z krajów UE jeszcze się zwiększyły. Do
całkowitej likwidacji ceł na owoce cytrusowe
doszło po wejściu Polski do UE.
Owoce cytrusowe
Sprowadzane do Polski owoce cytrusowe
dzielą się na następujące grupy:
pomarańcze
cytryny
grejpfruty
mandarynki
Udział poszczególnych grup
cytrusów w imporcie
Początkowo w dostawach przeważały
pomarańcze (55% w 1991 r.). W
ostatnich latach coraz ważniejsze stały
się jednak mandarynki i klementynki,
które w 1991 r. stanowiły zaledwie 12%
importowanych cytrusów, a w 2004 r.
już 35% (pomarańcze — 32%).
Udział poszczególnych grup
cytrusów w imporcie w roku
2004
Owoce cytrusowe -
przeznaczenie
Owoce cytrusowe można podzielić na 2
kategorie, w zależności od celu ich
przeznaczenia:
owoce świeże
owoce przeznaczone na przetwory
Przywóz mandarynek do krajów
UE
W związku ze znacznym wzrostem
przywozu do krajów UE mandarynek,
przeznaczonych do dalszego
przetwórstwa, wprowadzono środki
ochrony, mające na celu zapewnienie
rynków zbytu wspólnotowym
producentom.
Wielkość produkcji i przywozu mandarynek,
do UE, w poszczególnych latach, a
konsumpcja
Kiedy owoce importowane mogą
konkurować z krajowymi?
W Polsce popyt na cytrusy, banany i owoce
krajowe ma zwykle charakter komplementarny,
czyli gatunki te nie konkurują z sobą na rynku.
Niekiedy dochodzi jednak do zastępowania
owoców krajowych (głównie truskawek)
importowanymi. Dzieje się tak na przykład w
latach chłodnych, o małym nasłonecznieniu.
Wtedy polskie truskawki nie są dość słodkie,
natomiast mandarynki, mimo wyższej ceny, są
chętniej kupowane.
Kiedy owoce importowane mogą
konkurować z krajowymi?
Niekiedy w czerwcu ceny owoców
cytrusowych są konkurencyjne w stosunku
do cen krajowych truskawek, zwłaszcza na
początku zbiorów tych ostatnich, kiedy są
dość drogie. Nabywcy są jednak
zazwyczaj spragnieni po zimie świeżych
owoców z naszego klimatu i często wolą
zapłacić za nie więcej niż za cytrusy.
Porównanie cen detalicznych
owoców importowanych oraz
krajowych
Rok
Miesią
c
pomarańc
ze zł/kg
mandarynk
i zł/kg
jabłka
zł/kg
truskawk
i
zł/kg
2000 V
3,92
4,75
2,94
-
VI
3,96
5,06
3,26
3,16
VII
3,98
6,09
3,52
5,27
2003 V
5,01
6,14
2,38
-
VI
5,04
6,69
2,93
5,73
VII
5,32
7,45
3,38
7,32
2004 V
5,66
6,44
2,16
-
VI
5,74
6,77
2,54
5,59
VII
5,75
7,09
3,22
4,02
Ceny wybranych owoców
cytrusowych i krajowych w zł/kg
(2000)
Ceny wybranych owoców
cytrusowych i krajowych w zł/kg
(2004)
Sezonowe zmniejszenie popytu
na owoce cytrusowe
Spadek popytu na owoce cytrusowe
widoczny jest u nas zwłaszcza latem.
Najmniej importujemy ich od czerwca
do września. W 2004 r. w tych
miesiącach sprowadzono do Polski 55,5
tys. ton owoców cytrusowych, czyli
zaledwie 15% rocznych dostaw.
Wartość rocznego spożycia
cytrusów w Polsce i w Europie
Roczne spożycie cytrusów wynosi u nas
około 6–7 kg na osobę, podczas gdy w
Holandii 29 kg, w Belgii 24 kg, Francji
23 kg.
Spożycie owoców cytrusowych w
Polsce i wybranych krajach UE