EKSTENSJA

INWERSJA

KOMPRESJA

RUCHY PRZESUWCZE

TEKTONIKA SOLNA

TEKTONICZNA INTERPRETACJA

DANYCH SEJSMIKI REFLEKSYJNEJ

Tektonika solna:

1. Wprowadzenie
2. Tektonika solna w obszarze pasywnych

krawędzi kontynentów

3. Tektonika solna w obrębie basenów

intrakratonicznych

TEKTONICZNA INTERPRETACJA

DANYCH SEJSMIKI REFLEKSYJNEJ

Tektonika solna:

1. Wprowadzenie

2. Tektonika solna w obszarze pasywnych

krawędzi kontynentów

3. Tektonika solna w obrębie basenów

intrakratonicznych

TEKTONICZNA INTERPRETACJA

DANYCH SEJSMIKI REFLEKSYJNEJ

I.

Przez stulecia sól uważana była za „białe
złoto” i stanowiła bardzo cenną kopalinę (sal –
salary – wynagrodzenie …)

II. Obecne znaczenie struktur solnych:

•

eksploatacja soli kamiennej, soli potasowych,
etc.

•

ogromna rola w systemach naftowych wielu
basenów osadowych

•

podziemne zbiorniki dla węglowodorów,
odpadów nuklearnych i innych substancji
niebezpiecznych

TEKTONIKA SOLNA

1. pierwsze hipotezy zakładały, iż

struktury solne są rezydualnymi

„wyspami”

ulokowanymi wśród młodszych serii osadowych (Lockett

1871, Hildgard 1872), efektami fałdowania (Kennedy 1892, Harris &
Veatch 1892) bądź też efektem plutonizmu (Lerche 1893)

2. w początkach XX w. pojawiły się pierwsze hipotezy wiążące powstanie

wysadów solnych z

wyciskaniem mas solnych

ku górze przez obszary

osłabienia w nadległej pokrywie osadowej (Van der Grach 1917)

3. istotna część poglądów zakładała dominującą rolę

zróżnicowanego

ciśnienia statycznego nadkłądu

w trakcie powstawania struktur solnych

(Lachmann 1910, Arhenius 1913, Escher & Kuenen 1929)

4. drugą „konkurencyjną” hipotezą nt. powstawania struktur solnych było

ich powiązanie z tektoniką -

regionalną kontrakcją

(Stille 1910, 1917,

Lohest 1921, Yovanovitch 1922, Stille 1925, DeGolyer 1925).

Przekrój geologiczny przez góry Rif, Maroko (Yovanovitch, 1922) – przykład wczesnych
interpretacji kompresyjnych struktur solnych związanych z obszarami orogenicznymi.

TEKTONIKA SOLNA

5. obserwacje terenowe (Zagros, Rumunia) pokazały, iż sól po wydostaniu

się na powierzchnię zachowuje się jak lepka ciecz, w efekcie czego
tworzą się tzw.

lodowce solne

(Escher & Kuenen 1925, Lees 1927, De

Bockh et al. 1929, Bailey 1931)

5. Barton (1933) krytykując czysto intruzywne powstawanie diapirów

solnych zaproponował

mechanizmy sedymentacyjne

odpowiedzialne za

powstawanie struktur solnych (sedimentary downbulding)

6. wielu badaczy wykorzystywało zjawiska

przepływu lepkich cieczy

do

wyjaśnienia powstawania struktur solnych (Nettleton 1934)

7. Trusheim (1957) opracował

teorię halokinezy

, negując wpływ

lateralnych naprężeń tektonicznych

Ekstruzje solne – lodowce
solne (salt glaciers) w
górach Zagros, Iran.

TEKTONIKA SOLNA

Tektonika solna:

1. Wprowadzenie

2. Tektonika solna w obszarze pasywnych

krawędzi kontynentów

3. Tektonika solna w obrębie basenów

intrakratonicznych

TEKTONICZNA INTERPRETACJA

DANYCH SEJSMIKI REFLEKSYJNEJ

Tektonika solna:

1. Wprowadzenie
2. Tektonika solna w obszarze pasywnych

krawędzi kontynentów

3. Tektonika solna w obrębie basenów

intrakratonicznych

TEKTONICZNA INTERPRETACJA

DANYCH SEJSMIKI REFLEKSYJNEJ