TRANSAKCJE NIETYPOWE



Faktoring, Forfaiting



Kredyty eksportowe



Leasing



BOT



Countertrade



Barter



Samospłata



Zakup wzajemnych towarów



Offset

FAKTORING

FAKTORING – istota [1]

Rodzaj transakcji handlowych
wykształconych w praktyce
anglosaskich instytucji finansowych
i w rozwiniętej już postaci
przeniesionych na grunt europejski
w latach pięćdziesiątych XX wieku.

FAKTORING – istota [2]

Istotą faktoringu jest krótkoterminowe
finansowanie usług i dostaw towarów
przez podmiot pośredniczący w
rozliczeniach finansowych pomiędzy
dostawcą i odbiorcą, co polega na tym,
że przedsiębiorstwo odsprzedaje
należności od odbiorców firmie
świadczącej usługi faktoringowe.

FAKTORING – istota [3]

W kategoriach ekonomicznych
faktoring jest konkurencyjnym wobec
kredytu bankowego sposobem
zapewnienia przedsiębiorstwu środków
finansowych o charakterze obrotowym, a
czasem również sposobem
zabezpieczenia przed nieściągalnością
należności.

FAKTORING – istota [4]

W kategoriach prawnych natomiast
specyficznym stosunkiem prawnym, w
którym uczestniczą co najmniej trzy
podmioty – faktor, przedsiębiorca
(faktorant), który w ramach
prowadzonej przez siebie
działalności gospodarczej zbywa
towary lub świadczy usługi za
odroczonym terminem płatności, oraz
klienci faktoranta (dłużnicy).

FAKTORING – istota [5]

Faktoring jest rodzajem
specjalistycznego pośrednictwa
handlowego, w którym wyspecjalizowana
instytucja finansowa (z reguły spółka z
udziałem banku) nabywa w drodze cesji
od przedsiębiorstw handlowych lub
przemysłowych roszczenie o zapłatę
należnych im kwot z różnego rodzaju
źródeł zobowiązanych, a zwłaszcza
sprzedaży.

FAKTORING – istota [6]



Umowę faktoringu zaliczać należy do tzw.

umów nienazwanych. Dopuszczalność zawierania
umów faktoringowych wynika z zasady swobody
umów (art. 353¹ Kodeksu cywilnego).



Faktoring uważany jest za umowę łączącą
elementy różnych umów, np. cesji wierzytelności i
umowy zlecenia, jednakże bez całkowitego
utożsamienia jej z którąkolwiek z tych umów.
Faktor w ramach umowy zobowiązuje się do
wykonania czynności dodatkowych, niezwiązanych
już bezpośrednio z samą cesją.

FAKTORING - podmioty [7]



Podmiotami biorącymi udział w faktoringu są:



strony umowy faktoringu:



Faktorant (klient) - przedsiębiorca trudniący
się sprzedażą, dostawą towarów lub
swiadczeniem usług;.



Faktor – termin ten wywodzi się z języka
łacińskiego (facere) i oznacza podmiot
działający (czyniący) za pośrednika. Z praktyki
światowej wynika, że faktorami z reguły są:



instytucje bankowe



wyspecjalizowane spółki faktoringowe

FAKTORING - podmioty [8]



Zaangażowanie banków w transakcje faktoringowe

jest w pełni zrozumiałe i uzasadnione zważywszy, że
czynności prawne i faktyczne, jakie wiążą się z istotą
faktoringu z natury swej nadają się do włączenia ich do
katalogu. Pierwsze spółki faktoringowe powstały w USA
. Ich działalność przejawia się głównie w nabywaniu
wierzytelności od sprzedawców (dostawców) czy
usługodawców oraz udzielaniu kredytów. W ten sposób
spółki faktoringowe stały się konkurentami banków i ich
tradycyjnej działalności. Nie ma przeszkód prawnych
ani faktycznych, aby działalność faktoringową mogła
prowadzić osoba fizyczna, zajmując się nią w sposób
profesjonalny. W prawie polskim podmiotem
gospodarczym może być osoba fizyczna.

FAKTORING - podmioty [9]



Dłużnik – odbiorca towarów lub usług

zobowiązany do zapłaty. Nabywcą towarów i usług
w stosunku faktoringowym może być każdy, kto
taki towar nabył lub na rzecz kogo wydano usługę.
Mogą być nimi w szczególności przedsiębiorstwa
produkcyjne, handlowe, czy usługowe, które tym
razem były nabywcami określonych dóbr i usług.
W stosunku faktoringowym oraz w stosunku
między sprzedawcą (dostawcą) lub usługodawcą a
nabywcami towarów lub usług, każda ze stron
może być wierzycielem i dłużnikiem, ponieważ
chodzi o zobowiązania wzajemne.

FAKTORING - klauzule [10]

Klauzula del credere – mocą tej klauzuli faktor godzi
się na ponoszenie względem przedsiębiorcy
odpowiedzialności za to, że dłużnik spełni ciążące na nim
świadczenie. Jeżeli zaś dłużnik nie uczyniłby tego (np. z
powodu niewypłacalności), to faktor jest zobowiązany do
spełnienia świadczenia własnym kosztem. W sferze
faktoringu będzie chodziło o zapłacenie przedsiębiorcy
pełnej kwoty wierzytelności przelanej na faktora
pomniejszonej o prowizję należną faktorowi. Jeżeli
wypłaci on już zaliczkę, to odpowiedzialność ta obejmuje
resztę należności przedsiębiorcy.

FAKTORING - klauzule [11]

Klauzula wyłączności – jest wyrazem założenia, że
faktorowi opłaca się (ma w tym interes prawny i
ekonomiczny), aby podmiot gospodarczy zawierając z
nim umowę uczynił przedmiotem faktoringu wszystkie
wierzytelności i aby nie zawierał podobnych umów z
innymi faktorami. Zamieszczenie tego rodzaju klauzuli
w umowie skutkuje także w stosunku do oddziałów, filii
czy agencji prowadzonych przez ten podmiot, chyba że
w umowie inaczej postanowiono. W razie gdy
kontrahent faktora nie dotrzymuje pod tym względem
postanowień umowy, może mu przysługiwać prawo do
wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym lub
nawet odstąpienia od umowy.

FAKTORING - klauzule [12]

Klauzula eksportowa – oznacza, że
przedsiębiorca będący eksporterem
towarów i usług ograniczy eksport bądź
do niektórych krajów, lub zawierać
będzie stosowane umowy tylko na
niektóre (w umowie wyszczególnione)
towary lub usługi. Wiąże się to z reguły
z ułatwieniem dla faktora egzekucji
przelanych na niego wierzytelności.

FAKTORING - klauzule [13]

Funkcja finansowania działalności – polega przede wszystkim na
finansowaniu przez faktora cyklu rozliczeniowego transakcji.
Oznacza to, że bank (faktor) zaliczkuje posiadaną należność
płacąc cenę kupna, pomniejszoną o procent, prowizję i
ewentualnie marżę stanowiącą zarobek faktora za wykonanie
dodatkowych czynności. Część ceny kupna (20-30%)
zatrzymywana jest przez faktora na pokrycie dodatkowych
kosztów do czasu wykupienia wierzytelności przez dłużnika.
Głównym powodem wypłacenia przez faktora jedynie części
wartości należności jest zamiar ograniczenia ryzyka. Jednak
zamrożenie środków przedsiębiorstwa na dłuższy czas może
doprowadzić do trudności przy finansowaniu kolejnych cykli
produkcji i zbytu towarów czy surowców. Dlatego bardzo ważne
jest uzyskanie przez niego gotówki na poczet przyszłych
rozliczeń, nawet w formie kredytu zaliczkowego, na który
faktorant wyraża zgodę podpisując umowę. W zależności więc
od momentu zakupu wierzytelności i momentu jej ostatecznego
rozliczenia, wyróżnia się dwie metody finansowania faktoranta
tzw. metodę awansową i dyskontową

FAKTORING - klauzule [14]

Metoda awansowa – do natychmiastowej dyspozycji
przedsiębiorcy stawia się zaliczkę obejmującą od
50% do 95% wartości faktury. Warunkiem
uruchomienia tych środków jest udokumentowanie
przez przedsiębiorcę faktu powstania
wierzytelności. Dokumentami uwierzytelniającymi
są kopie faktur, dokumentów wysyłkowych lub
innych załączników świadczących o realizowaniu
dostawy. Pozostała kwota wartości dostawy zostaje
zaksięgowana na koncie zablokowanym do
momentu wpływu pełnej kwoty należności od
odbiorcy lub terminu płatności. Istnieje również
możliwość przyznania przez faktora, oprócz
zaliczek, także kredytów na finansowanie
działalności obrotowej bądź inwestycyjnej.

FAKTORING - klauzule [15]

Metoda dyskontowa – polega na zakupie
wierzytelności przedsiębiorcy przez faktora z
terminem natychmiastowej wymagalności
(faktorant otrzymuje natychmiast środki
pieniężne). W tym przypadku faktor odlicza od
ceny zakupu stawkę dyskonta przyznanego
odbiorcom przez przedsiębiorcę oraz opłatę za
świadczone przez siebie usługi. Wysokość
potrąconej kwoty wynosi 4% do 6% ceny zakupu
wierzytelności. Po potrąceniu wyżej
wymienionych opłat pozostałość kwoty
przekazywana jest na rachunek bieżący
przedsiębiorcy do jego dyspozycji.

FAKTORING - klauzule [16]

Funkcja administracyjna (usługowa) – występuje wówczas,
gdy faktor poza nabyciem wierzytelności świadczy na rzecz
przedsiębiorcy określone usługi. Często są to funkcje
techniczne związane z księgowaniem, dokonywaniem
rozliczeń transakcji bezgotówkowych, również elektronicznych
oraz sporządzanie wyciągów z kont, dokonywanie zestawień
obrotów itp. Stwarza to zatem szansę na obniżenie kosztów
osobowych i zwiększenie zysku. Istniejące możliwości
wykorzystania nowoczesnych technologii transmisji i
przetwarzania informacji pozwalają koncentrować obrót
wierzytelnościami oraz umożliwiają wykorzystanie w dużej
skali wzajemnych kompensat oraz elastycznych źródeł
finansowania majątku obrotowego. Funkcja administracyjna
nie musi więc być kojarzona jedynie z obsługa wierzytelności
w przedsiębiorstwie, może również wpływać na skuteczność
zarządzania przedsiębiorstwem zarówno w sferze produkcji,
jak też sprzedaży. Praktyka bowiem dowodzi istnienia ścisłego
związku pomiędzy efektywnością zarządzania a skutecznością
monitorowania i windykacji wierzytelności.

FAKTORING - klauzule [17]

Funkcja gwarancyjna (del credere – podjęcie ryzyka) – polega na
zakupie wierzytelności przedsiębiorstwa przez faktora, z
wyłączeniem prawa regresu wobec sprzedającego wierzytelność, bez
względu na ryzyko występujące przy ściąganiu środków pieniężnych
od dłużnika. Oznacza to, że faktor zobowiązany jest do zapłacenia
swojemu klientowi w uzgodnionych terminach kwot przejętych
wierzytelności. Istnieje jednak po stronie faktora możliwość prawa
regresu wówczas, gdy kwota przejętych wierzytelności ulegnie
zmniejszeniu wskutek np. uzasadnionych reklamacji odbiorcy towaru
(usługi) czy zwrotów towaru. Przyjmując na siebie tego typu
zobowiązanie faktor musi właściwie ocenić zdolność dłużnika do
zapłaty należności. Dlatego szczegółowo analizuje jego sytuację
finansową, terminowość regulowania zobowiązań finansowych czy też
opinię, jaką cieszy się wśród przedsiębiorstw i banków. Po dokonaniu
oceny wiarygodności dłużnika faktor podejmuje decyzję o włączeniu
go (bądź nie) do kręgu tych, za których zobowiązania jest gotów
ponosić odpowiedzialność, do wysokości jednak ustalonego limitu.
Przy takim zobowiązaniu faktor ma możliwość ograniczyć
występujące ryzyko poprzez postawienie swojemu klientowi szeregu
warunków formalnych.

FAKTORING - klauzule [18]

Przede wszystkim, klient może być zobowiązany do zaoferowania
swojemu faktorowi do zakupu wszystkich posiadanych wierzytelności
– bieżących oraz przeszłych – powstających w okresie obowiązywania
umowy. Pozwala to faktorowi rozłożyć ryzyko oraz zapobiec
przejmowaniu wierzytelności od dłużników o wątpliwej płynności
finansowej. Faktor może także zastrzec w umowie prawo
zmniejszenia lub cofnięcia przyznanego uprzednio limitu. Innym
wymogiem stawianym przez faktora może być okres rozliczenia
zakupionych wierzytelności powstałych najczęściej na warunkach
kredytu kupieckiego, co najwyżej do 90-120 dni, w szczególnych
przypadkach do 180 dni. Często zatem z wierzytelnością faktor
zakupuje prawo własności towaru dostarczanego odbiorcy, które to
prawo faktorant z reguły zastrzega sobie wobec swojego partnera, na
wypadek nie dokonania przez niego zapłaty. Warto podkreślić, że w
praktyce faktor nie przejmuje wszystkich wierzytelności. Wyznacza
bowiem dla poszczególnych dłużników limity, w ramach których
przejmuje wierzytelności i decyduje się na podjęcie ryzyka.
Bezregresowy zakup wierzytelności nie oznacza także
natychmiastowej zapłaty za nią. Rozliczenie następuje bowiem w
uzgodnionych terminach, bądź w momencie faktycznego wpływu
kwoty należności od odbiorcy.

FAKTORING - formy [19]

Faktoring pełny (bez regresu) – wraz z cesją

wierzytelności na faktora przechodzi ryzyko
niewypłacalności dłużnika i w przypadku gdy dłużnik
nie jest w stanie spłacić wierzytelności, faktor nie ma
prawa regresu w stosunku do zbywcy wierzytelności.
Ta forma faktoringu jest korzystna dla zbywcy
wierzytelności, bowiem po dokonaniu transakcji
sprzedaży towaru lub usługi na rzecz dłużnika
faktorant od razu dysponuje środkami finansowymi i
wyzbywa się odpowiedzialności za ewentualną
niewypłacalność dłużnika. Ciężar odpowiedzialności za
niewypłacalność dłużnika spoczywa na faktorze, który
przy tej formie faktoringu analizuje głównie sytuacją

finansową dłużnika, jako zobowiązanego do zapłaty.

FAKTORING - formy [20]

Faktoring niepełny (z regresem) – dokonanie cesji
wierzytelności nie obejmuje przejęcia ryzyka
niewypłacalności dłużnika wobec faktora. Jest to de facto
zaciągnięcie kredytu krótkoterminowego przez faktoranta,
bowiem w przypadku nie dokonania zapłaty przez dłużnika,
on musi to uczynić na rzecz faktora. Ta forma faktoringu
powinna w pierwszej kolejności znaleźć zastosowanie przy
finansowaniu kredytów kupieckich udzielanych przez
dostawcę dla godnych zaufania odbiorców, kiedy wydłużone
terminy płatności wynikają ze specyfiki prowadzonej
działalności. Faktorant ponosi odpowiedzialność wobec
faktora i musi o tym pamiętać, wnioskując o udzielenie
faktoringu niepełnego, bowiem obciążają go skutki
niespłacenia kwoty wierzytelności w terminie.

FAKTORING - formy [21]

Faktoring mieszany – to połączenie faktoringu
pełnego i niepełnego. Faktor przejmuje ryzyko
odpowiedzialności dłużnika wyłącznie do pewnej
kwoty, natomiast odpowiedzialność spoczywa
nadal na faktorancie. Rozwiązanie to jest
rozłożeniem odpowiedzialności między faktora i
faktoranta.

FAKTORING - umowa [22]

Treść umowy faktoringu obejmuje z reguły dwie
części. Część pierwsza, podstawowa, obejmuje
postanowienia składające się niejako na "ogólne
warunki " takich umów. Są one dlatego
nazywane w praktyce "warunkami
standardowymi". Część druga umowy faktoringu
obejmuje postanowienia szczegółowe. Na ogół
bywa tak, że przedmiotem transakcji są jedynie
postanowienia szczegółowe. Jeżeli bowiem
przedsiębiorcy nie odpowiadają "warunki
ogólne" sformułowane w pierwszej części
umowy, to po prostu nie przystępuje w ogóle do
pertraktacji co do warunków szczegółowych.

FAKTORING - umowa [23]

Już z pierwszej części umowy powinno wynikać, czy strony doprowadzą
do skutku faktoring właściwy, czy też, poprzestaną na faktoringu
niewłaściwym. Należy zatem powiedzieć wyraźnie o tym, czy bank
faktoringowy bierze na siebie ryzyko wypłacalności dłużnika, czy też że
będzie ono nadal obarczać przedsiębiorcę. W przedstawionej części
umowy należy wskazać umowy zawarte pomiędzy przedsiębiorcą a jego
dłużnikiem, a z których wynikają wierzytelności przelewane przez
przedsiębiorcę na bank faktoringowy. Wskazanie to powinno obejmować
co najmniej dokładne oznaczenie stron tamtych umów, daty ich
zawarcia, ich przedmioty oraz terminy spełnienia świadczeń na rzecz
przedsiębiorcy. Jeżeli między przedsiębiorcą a jego dłużnikami zawarte
zostały umowy dodatkowe (zwane w praktyce "aneksami"), to powinny
one być wyszczególnione już w części podstawowej z podaniem takich
samych danych, jak w wypadku umów pierwotnych. Umowa faktoringu
obejmuje nierzadko kilka (kilkanaście) umów dostawy, sprzedaży, czy o
usługi, jakie doszły do skutku między przedsiębiorcą a jego partnerami.
W takiej sytuacji występuje szereg różnych terminów zapłaty należności
przedsiębiorcy. Podmioty umowy mogą wówczas uzgodnić tzw. średni
termin płatności dla wszystkich tych wierzytelności (z ang. average due
date). Należy też określić kwotę należną sprzedawcy (dostawcy) czy
usługodawcy z tytułu cesji ich wierzytelności.

FAKTORING - umowa [24]

W części podstawowej musi też być określona

wysokość prowizji należnej faktorowi. Wysokość ta
może być podana w wielkości bezwzględnej lub w
odpowiednim procencie (stopa procentowa) w
stosunku do wielkości wierzytelności. Na wysokość
prowizji wpływa oczywiście nie tylko kwota (wielkość)
wierzytelności, ale i pozycja ekonomiczno-prawna
nabywcy towarów i usług, zabezpieczenie
wierzytelności, przedmiot towarów i usług objętych
umowami sprzedaży, dostawy lub umowami o usługi,
a także terminy (długie czy krótkie) spełnienia
świadczenia przed dłużnika (dłużników). Oprócz
zwykłej prowizji, strony mogą sobie zastrzec dla
faktora prowizje dodatkową, wynikającą z reguły z
zakresu czynności dodatkowych, których ma podjąć
się faktor.

FAKTORING - umowa [25]

Oprócz prowizji zwykłej i dodatkowej możliwa
jest też prowizja podwyższona. Stosowana jest
przy faktoringu właściwym (pełnym) i tylko z tym
faktoringiem jest ona w praktyce obrotu
wiązana. Podwyższenie prowizji wiąże się tu
bowiem z przyjęciem przez faktora ryzyka
wypłacalności dłużnika. Należy również zawrzeć
postanowienia co do obowiązku płacenia odsetek
za korzystanie z cudzego kapitału oraz odsetek
za opóźnienie, poza tym umowa powinna
zawierać wszystkie inne dane niezbędne dla
zawarcia umowy, a więc oznaczenie stron z
podaniem adresu, ewentualnych pełnomocników
(prokurentów), czas trwania umowy (ściśle
określony lub na czas nieoznaczony).

FAKTORING - umowa [26]



Integralną część kontraktu faktoringowego

stanowią warunki szczegółowe. W tej części
umowy zawarte są postanowienia poszerzające
zakres świadczeń faktora na rzecz faktoranta.
Musi się tu znaleźć także dokładny opis
świadczeń dodatkowych. Faktor na mocy
dodatkowego porozumienia może świadczyć
inne usługi, takie jak:



działalność reklamową i marketingową



kojarzenie dostawców i odbiorców



wybór agentów handlowych



doradztwo prawne i ekonomiczne



prowadzenie postępowań spornych

FAKTORING - umowa [27]



Usługi te mogą obejmować ponadto:



inkaso należności



windykację należności



wykupywanie faktur na okres dłuższy, niż to wynika z terminu
płatności wskazanego na dokumencie



ustalenie okresu tolerancji



prowadzenie rozliczeń transakcji pomiędzy faktorantem i dłużnikiem
oraz informowanie go o terminowości wywiązywania się dłużnika z
płatności



kierowanie upomnień do opieszałych dłużników



zbieranie informacji i gromadzenie danych statystycznych o istotnym
znaczeniu gospodarczym dla faktoranta



opracowanie projektów rozwoju faktoranta.



W części drugiej umowy faktoringowej strony określają również
szczegółowe prawa i obowiązki. W praktyce obrotu umowy mogą
zawierać:



zakres uprawnień faktora



zakres obowiązków sprzedawcy (dostawcy) lub usługodawcy.

FORFAITING

FORFAITING- istota [1]



Forfaiting jest prostym

technicznie, akceptowanym na
całym świecie instrumentem
finansowania handlu
zagranicznego, polegającym na
dyskontowaniu lub
redyskontowaniu przez bank
wierzytelności z tytułu transakcji
handlowych.

FORFAITING- istota [2]



Bank - forfaiter dyskontuje

wierzytelności eksportowe
zabezpieczone przez bank
importera, dokonując wypłaty za
wyeksportowany towar z
potrąceniem tzw. odsetek
dyskontowych.

FORFAITING- istota [3]



Forfaiting może być zastosowany, gdy

importer i eksporter uzgodnią, że zapłata za
towar nastąpi w odroczonym terminie (np.:
3, 6, 9, 12 miesięcy po wysyłce towaru).
Ważne też jest, aby zapłata zabezpieczona
była wekslami własnymi lub trasowanymi
poręczonymi przez bank, lub nieodwołalną
akredytywą dokumentową ewentualnie
odrębną gwarancją bankową. bank
zabezpieczający zapłatę powinien być
zaakceptowany przez bank - Forfaitera.

FORFAITING- istota [4]



Eksporter zleca bankowi dyskonto

wierzytelności z akredytywy, a koszty dyskonta
(odsetek dyskontowych) kompensuje
odpowiednio skalkulowaną ceną eksportowanego
towaru. importer jest usatysfakcjonowany
odroczeniem zapłaty. Bank wypłaca eksporterowi
zdyskontowane wierzytelności tylko stwierdzi
zgodność dokumentów z warunkami akredytywy.
Możliwe jest także zastosowanie w miejsce
akredytywy weksla poręczonego przez bank
importera. W obu przypadkach warunki
wykonania forfaitingu uzgadniane są przez bank i
eksportera w drodze negocjacji.

FORFAITING- istota [5]



Z forfaitingu mogą korzystać:



osoby prawne,



jednostki organizacyjne nie mające
osobowości prawnej



osoby fizyczne prowadzące
działalność gospodarczą .

FORFAITING- istota [6]



Korzyści:



forfaiting jest korzystnym dla eksportera i najtańszym sposobem
finansowania jego transakcji,



umożliwia poprawę płynności eksportera dzięki wcześniejszemu
otrzymaniu należności za dostarczony towar lub wykonaną usługę,



eliminuje ryzyko związane z transakcją handlową np. ryzyko
niewypłacalności importera



uniknięcie potrzeby zaciągnięcia kredytu dla sfinansowania
odroczonych wierzytelności,



eksporter ponosi odpowiedzialność tylko za autentyczność i
poprawność dokumentów handlowych prezentowanych do forfaitingu
i poprawne zabezpieczenie się w kontrakcie handlowym oraz
wiarygodność żądania zapłaty,



w forfaitingu stosuje się standardowe dokumenty funkcjonujące w
handlu zagranicznym i prostą procedurę realizacji ,



eksporter może zaoferować Importerowi korzystne warunki płatności
czyli kredyt kupiecki (odroczenie płatności),



ryzyko kursu walutowego ogranicza się do okresu od dnia zawarcia
kontraktu handlowego do daty dyskontowania.

FORFAITING- istota [7]



Nabywane w ramach forfaitingu

wierzytelności obejmują zazwyczaj



weksel własny dłużnika lub weksel
trasowany (tratę) klienta, zabezpieczone
gwarancją lub awalem,



płatności odroczone w ramach
nieodwołalnej akredytywy
dokumentowej,



inne dokumenty świadczące o
wymagalności wierzytelności, np.
faktury handlowe wraz z kontraktem.

FORFAITING- istota [8]



Jakie dokumenty są wymagane przy umowie

forfaitingu?



Na początku jest to wniosek klienta oraz
prezentacja instrumentu, który będzie podlegać
skupowi. Potem wymagane są dodatkowe
dokumenty, w zależności od tego, jaki to jest
instrument, co się na nim znajduje, kto, do
czego się zobowiązał i jak dalece. Forfaiting nie
jest transakcją, którą się opisuje i sprzedaje w
oddziałach banku, nie występuje często i nie
dotyczy powszechnego klienta, dlatego wszystko
jest rozpatrywane indywidualnie, w zależności
od potrzeb klienta.

FORFAITING- istota [9]



Różnice pomiędzy forfaitingiem a faktoringiem



Faktoring to usługa, w której skupowane są
wierzytelności w postaci faktur, z reguły dotyczy
niższych kwot, krótszych terminów i dodatkowo
wierzytelności, które są tylko telnościami firm. W
forfaitingu chodzi o wyższe kwoty, dłuższe terminy i
skupowane są weksle zamiast faktur. Forfaiting jest
zawsze bez regresu, czyli ostateczne ryzyko ściągnięcia
pieniędzy od dłużnika spoczywa na banku. Faktoring
może być z regresem lub bez. Ostatnia różnica jest
taka, że faktoring jest z reguły usługą krajową, a
forfaiting występuje zazwyczaj w obrocie
międzynarodowym.

FORFAITING- istota [10]



Podstawowe zalety forfaitingu:



zamiana należności terminowych na gotówkę,



eliminacja ryzyka handlowego, politycznego i kursowego,



brak prawa regresu ze strony banku w stosunku do klienta,



możliwość finansowania pełnej wartości kontraktu,



możliwość ustalenia z góry stopy dyskonta,



prosta dokumentacja,



szybka realizacja.



Podstawowe wady forfaitingu:



wysoki koszt, bank potrąca z góry odsetki dyskontowe za
cały okres transakcji,



ograniczone zastosowanie usługi.



Kredyty eksportowe

Kredyty eksportowe – istota [1]

Kredyt eksportowy to kredyt dla

zagranicznego nabywcy lub jego banku,
udzielany przez bank w celu
finansowania umowy eksportowej, a
także kredyt dla krajowego dostawcy,
refinansujący udzielony przez niego w tej
samej walucie, według takiej samej stopy
procentowej i takiego samego rozkładu
spłat kredyt na rzecz zagranicznego
nabywcy.

Kredyty eksportowe – istota [2]

W dzisiejszym świecie większość transakcji

handlowych zarówno krajowych, jak i

zagranicznych jest przeprowadzana na zasadach

kredytowych. Bardzo często decyzja o wyborze

konkretnej oferty dostawy dóbr lub usług zależy od

dostępności finansowania. Przygotowanie dużych

kontraktów eksportowych wymaga zaangażowania

znacznych środków finansowych. Jednak większość

firm nie może sobie pozwolić na udzielenie kredytu

średnio lub długoterminowego.

Kredyty eksportowe – istota [3]



Z pomocą eksporterom

przychodzi tutaj sektor bankowy
oferując swoją pomoc przy
finansowaniu przedsięwzięć
eksportowych. Finansowanie
eksportu przyjmuje dwojaką postać:



kredytu dostawcy



lub kredytu dla nabywcy.

Kredyty eksportowe – istota [4]

Kredytami tymi finansuje się eksport dóbr inwestycyjnych,
czyli maszyn i urządzeń, pojazdów, usług inwestycyjnych,
wykonywanie kompletnych obiektów.

By eksporter mógł otrzymać powyższe kredyty musi on
ubezpieczyć należności eksportowe w Korporacji
Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A.
- www.kuke.com.pl gdyż takie ubezpieczenie odgrywa
instrumentalną rolę w ocenie przedsiębiorstwa przez banki
finansujące i możliwości przyznania finansowania.

Kredyty eksportowe – istota [5]



Kontrakty eksportowe ubezpieczane w KUKE S.A. muszą

spełnić wymogi Consensusu OECD -

www.oecd.org/ech/act/xcred/arrangement/arrangement.ht

m oraz KUKE S.A. Są one następujące:



ubezpieczeniem może być objęty wyłącznie eksport

polskich towarów i usług w rozumieniu Rozporządzenia

Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 1995 roku w sprawie

określenia minimalnego procentowego udziału składników

pochodzenia krajowego w eksportowanym produkcie

finalnym, umożliwiającego uznanie tego produktu za

krajowy (Dz. U. Nr 75, poz. 376). Minimalny procentowy

udział składników polskich w cenie końcowej produktu

wynosi zwykle 50% (z wyjątkiem: usługi budowlane - 10%,

produkty elektroniczne i komputerowe - 20%, farmaceutyki

i niektóre kable - 40%);

Kredyty eksportowe – istota [6]

zaliczka lub płatność przy dostawie w kwocie nie

mniejszej niż 15% wartości kontraktu;

pozostała kwota, do 85% musi być płatna w równych,

regularnych, nie dłuższych niż półroczne ratach; pierwsza

rata powinna być zapłacona nie później niż 6 miesięcy po

rozpoczęciu okresu, spłaty kredytu (starting point of

credit);

wielkość odsetek musi być obliczona w oparciu o metodę

degresywną;

kredyty eksportowe dotyczące sprzedaży towarów lub

realizacji usług o okresie spłaty wynoszącym 2 lata i

więcej (z wyłączeniem kredytów odnoszących się do

eksportu sprzętu wojskowego i artykułów rolnych);

Eksporter, który chce uzyskać kredyt na
finansowanie eksportu powinien rozpocząć
współpracę z bankiem i KUKE S.A. na bardzo
wczesnym etapie negocjacji kontraktu.
Należy wspomnieć, iż KUKE S.A. w zależności
od oceny ryzyka gwarantuje pokrycie:
do 100% od ryzyka niehandlowego i ryzyka
handlowego, gdy kontrakt eksportowy jest
finansowany kredytem dla nabywcy,
oraz do 90% od ryzyka niehandlowego i do
85% od ryzyka handlowego w przypadku
finansowania kontraktu kredytem dostawcy.

Kredyty eksportowe – istota [7]

Leasing

Leasing – istota [1]



Leasing jest umownym stosunkiem cywilnoprawnym.



W ramach leasingu jedna ze stron umowy (finansujący,
leasingodawca) przekazuje drugiej stronie
(korzystającemu, leasingobiorcy) prawo do korzystania z
określonego dobra materialnego na pewien uzgodniony w
umowie leasingu okres, w zamian za ustalone ratalne
opłaty (raty leasingowe).



Nazwa leasing pochodzi od angielskiego słowa to lease
oznaczącego tyle, co nająć, wydzierżawić (prawo
anglosaskie nie odzróżnia najmu od dzierżawy, tak samo
jak nie odróżnia od nich leasingu).

Leasing – istota [2]



W polskim systemie prawa umowa leasingu jest regulowana przez
Kodeks cywilny w następujący sposób:



„Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie
działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego
zbywcy na warunkach określonych w tej umowie, i oddać tę rzecz
korzystającemu do używania, albo używania i pobierania
pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się
zapłacić finansującemu, w uzgodnionych ratach, wynagrodzenie
pieniężne, równe co najmniej cenie, lub wynagrodzeniu z tytułu
nabycia rzeczy przez finansującego.” (Art. 709¹ Kodeks cywilny)



Dla celów podatkowych pojęcie umowy leasingu określane jest w
szerszy sposób, niż definicja przyjęta w Kodeksie cywilnym.
Definicja Kodeksu cywilnego rozszerzona jest o umowę, gdzie
leasingodawca oddaje w użytkowanie środki trwałe, wartości
niematerialne i prawne, a także grunty, leasingobiorcy.

Leasing – rodzaje [3]

Biorąc pod uwagę liczbę stron biorących udział w

transakcji leasingowej wyróżnia się:
leasing bezpośredni (gdy producent zawiera umowę

bezpośrednio z użytkownikiem)
leasing pośredni (w transakcji uczestniczą więcej niż

dwie strony, tzn. między producentem a użytkownikiem

występuje wyspecjalizowane przedsiębiorstwo

leasingowe).
Za użytkowanie obiektu leasingobiorca płaci w

określonych terminach raty leasingowe składające się z

dwóch części: składnika kapitałowego

odzwierciedlającego wartość użytkowanego obiektu

przypadającego na okres leasingu i składnika

odsetkowego stanowiącego wynagrodzenie dla

leasingodawcy.

Leasing – rodzaje [4]

Leasing operacyjny 

polega na czasowym przekazaniu w użytkowanie dobra

inwestycyjnego. Czas ten jest z reguły krótszy niż okres

normatywnego zużycia leasingowanej rzeczy. W praktyce umowy

leasingu operacyjnego zawierają zapis o wykupie przez

Korzystającego po jej zakończeniu, za określoną z góry wartość

końcową powiększoną o podatek VAT. Korzystający może mieć

zagwarantowane w Umowie Leasingu prawo sprzedaży na jego

rzecz przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy. Efektywny koszt

finansowania poprzez ten rodzaj leasingu jest niższy niż

finansowanie ze środków własnych czy kredytu bankowego, między

innymi ze względu na korzyści podatkowe. W odróżnieniu od

kredytu bankowego, przy uwzględnieniu korzyści podatkowych

koszt pozyskania kapitału przy leasingu jest niższy, płatności

leasingowe dopasowywane są do założeń budżetowych

Korzystającego.

W obecnym kształcie prawnym leasing operacyjny jest również

szczególnie atrakcyjny ze względu na preferencje podatkowe, które

pozwalają korzystającemu zaliczyć raty leasingowe w poczet

kosztów uzyskania przychodu.

Leasing – rodzaje [5]



Leasing finansowy (kapitałowy) 



polega na oddaniu rzeczy w użytkowanie,
w zamian za raty leasingowe. Przedmiot
leasingu jest własnością Finansującego,
amortyzuje go Korzystający, natomiast
przeniesienie tytułu własności może być
zagwarantowane w umowie. Firma
zwiększa więc wartość swojego majątku
nie ponosząc dodatkowych kosztów po
zakończeniu umowy, a zwiększona forma
amortyzacji pozwala regulować jej koszty i
dochody.

Leasing – rodzaje [6]



Leasing finansowy, podobnie jak operacyjny,
charakteryzuje się tym, iż zawiera klauzulę opcji na
sprzedaż przedmiotu leasingu po zakończeniu okresu
umowy. Oznacza to iż Korzystający ma prawo
wykupu (przeniesienia własności) rzeczy oddanej mu
w leasing. Leasing finansowy jest więc zbliżony do
kredytu lub pożyczki. Przedmiotem "pożyczki" jest tu
środek trwały a nie gotówka.

Leasing – rodzaje [7]



Rata leasingowa w leasingu finansowym podzielona

jest na część kapitałową i odsetkową. Część

odsetkowa stanowi koszt uzyskania przychodu u

Korzystającego, a część kapitałowa traktowana jest

jak kapitał przy operacji kredytowej - obniża zysk po

opodatkowaniu u Korzystającego. Leasing finansowy

dla celów podatku VAT rozliczany jest tak jak leasing

operacyjny. W przypadku leasingu finansowego

podatek VAT od rat leasingowych jest płatny z góry

za cały okres trwania umowy leasingu(zazwyczaj w

ciągu 7 dni po odbiorze przedmiotu leasingu),

inaczej niż w leasingu operacyjnym gdzie podatek

VAT jest płatny z każdą ratą leasingową.

Leasing – rodzaje [8]



Leasing zwrotny 



występuje, gdy firma posiada liczne środki

trwałe, nie posiada jednak gotówki, której

potrzebuje; może wtedy oddać część

majątku trwałego firmie leasingowej w

zamian za gotówkę i wziąć te środki w

leasing; dzięki takiemu zabiegowi firma

ma jednorazowy zastrzyk gotówki.

Leasing – podmioty [9]

Leasingodawca (finansujący), to właściciel
przedmiotu, który daje ten przedmiot w odpłatne

użytkowanie drugiej osobie na określony czas i na

określonych warunkach. Najczęściej jest to

wyspecjalizowana firma zajmująca się świadczeniem

usług leasingu. Rzadziej wytwórca przedmiotów, dla

którego leasing jest dodatkową formą zarobkowania.

Podstawowa działalność to produkcja. Forma prawna

leasingodawcy może być dowolna. W praktyce

najbardziej liczą się na rynku spółki prawa

handlowego, tj. spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne.

Leasing – podmioty [10]

Leasingobiorca (korzystający), to osoba

korzystająca z przedmiotu leasingu na
warunkach określonych w umowie. Najczęściej
jest to przedsiębiorca, rzadziej ze względu na
niekorzystne przepisy podatkowe, osoba
fizyczna. Przeważają więc spółki handlowe,
spółki cywilne i osoby fizyczne, prowadzące
działalność gospodarczą na podstawie wpisu
do ewidencji działalności gospodarczej, które
prowadzą pełną księgowość.

Leasing – podmioty [11]

Poręczyciel, to podmiot występujący tylko czasami w

transakcji leasingu. Jeśli kondycja finansowa lub

wiarygodność leasingobiorcy budzi zastrzeżenie

leasingodawcy, to do zawarcia umowy dochodzi wówczas,

gdy leasingobiorca przedstawi dodatkowe zabezpieczenie

transakcji. Może to być poręczenie osoby trzeciej lub

zastaw na rzeczy, należącej do osoby trzeciej lub też

hipoteka ustanowiona na nieruchomości, której

właścicielem jest osoba trzecia. Taki podmiot

dostarczający dodatkowego zabezpieczenia, jeśli nie jest

nim leasingobiorca, nazywany jest poręczycielem. Może

nim być dobrze prosperująca firma lub wiarygodna osoba

fizyczna, posiadająca duży majątek a przez to wypłacalna,

np. udziałowiec w spółce. Często firmy leasingowe jako

zabezpieczenie przyjmują weksel leasingobiorcy,

poręczony przez udziałowców i ich współmałżonków lub

też członków zarządu i ich współmałżonków. Oni są

wówczas poręczycielami wekslowymi w transakcji

leasingu.

Leasing – podmioty [12]

Towarzystwo ubezpieczeniowe ubezpiecza przedmiot

leasingu. Najczęściej, jako właściciel, o wyborze

ubezpieczenia decyduje leasingodawca. Niektóre

firmy leasingowe współpracują z jedną lub dwoma

firmami ubezpieczeniowymi i z tytułu stałej

współpracy mogą liczyć na korzystniejsze warunki

ubezpieczenia. Jeśli leasingobiorcy szczególnie

zależy na tym, aby wybrać firmę ubezpieczeniową,

może to zrobić, ale wiąże się to z tym, że ponosi

koszty ubezpieczenia, a nie może ich zaliczyć do

kosztów uzyskania przychodów w swojej firmie,

ponieważ nie jest właścicielem przedmiotu

ubezpieczonego. Przy dużej narodowościowi, na jaką

narażona jest rzecz leasingowa, ponoszenie tych

kosztów może się jednakże opłacać, ponieważ

leasingobiorca musi płacić raty leasingowe nawet

wówczas, gdy przedmiot leasingu jest w naprawie.

Leasing – podmioty [13]

Jeśli ubezpieczenie zwleka z wypłatą

ubezpieczenia, to okres, kiedy leasingobiorca

nie może używać rzeczy, wydłuża się, a co za

tym idzie, straty z tego tytułu rosną.

Przykładem takiej sytuacji jest samochód

dostawczy, znajdujący się po wypadku w

warsztacie, który warunkuje wydanie

naprawionego samochodu dokonaniem

zapłaty za naprawę. Zapłaty ma dokonać

towarzystwo ubezpieczeniowe. Im dłużej

trwa proces wypłaty ubezpieczenia, tym

dłużej samochód nie pracuje, a

leasingobiorca ponosi koszty z tego tytułu.

Leasing – podmioty [14]

Jeśli przedmiotem leasingu jest

samochód osobowy, który jest

przerabiany na ciężarowy, to pojawia się

dodatkowo podmiot przerabiający

samochód. Zwykle są to firmy

powiązane albo z producentem

samochodu, albo z dealerem lub z firmą

leasingową. Pojawienie się dodatkowo

podmiotu przerabiającego samochód

podraża transakcję leasingu, ponieważ

wlicza się w raty leasingu zapłatę z tego

tytułu. Pamiętajmy, że VAT jest

naliczany od zwiększonych rat.

Leasing – przedmiot [15]



Przedmiotem umowy leasingu, zgodnie z

praktyką gospodarczą, może być każda rzecz

służąca działalności gospodarczej, o ile ma

charakter środka trwałego. Najczęściej są to

środki trwałe o wartości powyżej 3500 zł,

które podlegają amortyzacji.



Przedmioty umowy leasingu są pogrupowane

jako:



obiekty konsumpcyjne



obiekty inwestycyjne



nieruchomości, prawa majątkowe.

BOT –buduj-eksloatuj-przekazuj

[built, operate and transfer]

BOT – istota [1]

Forma finansowania projektów najczęściej

wykorzystywana w krajach rozwijających się w

procesach prywatyzacji. Agencje Rządowe

podpisują kontrakt z oferentem z sektora

prywatnego na budowę takich obiektów jak:

autostrada, elektrownia, wodociąg. Strony

ustalają w umowie, że wykonawca będzie

użytkował wykonywany obiekt przez

określony czas [np.kilku lat] i inkasował

uzyskane dochody. Okres użytkowania jest tak

skalkulowany, że w ciągu kilku lat

wygenerowane dochody pokryją koszt i zysk

wykonawcy. Po upływie tego czasu obiekt

zostanie nieodpłatnie przekazany Agencji

Rządowej do dalszej eksploatacji.

Countertrade

[technika handlu wzajemnie

uwarunkowanego]

Counterpurchase – istota [1]

Rodzaj transakcji w której

partnerzy w związku z

zawarciem kontraktu kupna w

jednym kierunku, zawierają

porozumienie o sprzedaży w

drugim kierunku czyli podpisują

umowę kontrkupna. Najczęściej

sprzedający musi znaleźć inną

firmę, która kupi te towary.

Buy-back – istota [2]

Transakcja ta jest nazwana samospłatą i

jest stosowana wówczas, kiedy jeden z

partnerów nie posiada odpowiednio

dużego kapitału, aby kupić maszyny lub

urządzenia potrzebne do uruchomienia

produkcji. W takiej sytuacji drugi

partner, najczęściej z kraju

wysokorozwiniętego oferuje i dostarcza

taką maszynę pierwszemu, przy czym

zapłata jest dokonywana towarami,

które są wytwarzane na tej maszynie.

Buy-back – istota [3]

Transakcja typu buy-back jest stosowana w warunkach, gdy jedna ze stron

nie posiada

odpowiedniego kapitału, aby dokonać zakupu sprzętu inwestycyjnego w

celu uruchomienia

określonego rodzaju produkcji lub wdrożenia nowej technologii i oferuje w

zamian za

dostarczenie sprzętu dostawę określonej ilości produktów wytworzonych

lub pozyskanych

przy użyciu tego sprzętu. „Dawca\" technologii musi uzyskać pewność, że

oferowane w

zamian za nią towary będą odpowiedniej jakości. Przede wszystkim chodzi o

to, by nie

odbiegały od produkowanych w kraju dostawcy za pomocą sprzedanych

technologii. Rolę

takiej gwarancji spełnia dodatkowy protokół łączący oba kontrakty i

precyzujący wymienione

wymagania.Transakcje tego rodzaju opiewają niekiedy na ogromne kwoty i

są dokonywane najczęściej

miedzy firmami lub konsorcjami firm, a nawet agendami rządowymi z

krajów wysoko

rozwiniętych i agendami rządowymi lub firmami ?. krajów rozwijających się.

a także z krajami Europy Wschodniej.

Barter – istota [4]

Rodzaj transakcji polegającej

na wymianie towaru na towar

bez użycia pieniędzy.



WYMIANA TOWARU ZA TOWAR BEZ

TRANSFERU DEWIZOWEGO,

NASTĘPUJE TU ZBILANSOWANIE

WYMIANY BEZ KONIECZNOŚCI

WYRÓWNYWANIA EWENTUALNYCH

NIEDOBORÓW I NADWYŻEK

Offset – istota [5]

Offset - rodzaj transakcji zawieranej między

krajami wysoko rozwiniętymi i, podobnie jak

kompensacje powrotne, dotyczą dużych,

realizowanych na podstawie wielu umów

obustronnych interesów. W tym przypadku

eksporter również zobowiązuje się do zakupu

towarów w kraju importera, ale takich

którymi jest zainteresowany, często

potrzebnych mu do realizacji wyjściowych

transakcji. Tego typu wymiana w czasie

realizacji sięga od pięciu do dwudziestu lat.

Offset – istota [6]

Offset dotyczy dużych transakcji eksportowych. Nic musi

on być spłacany produktami

wytworzonymi na zakupionych urządzeniach i maszynach.

W przypadku offsetu spr/cdający

Jest obowiązany do zakupu w kraju parlner;i towarów, ale

tylko łych, które są mu

bezpośrednio potrzebne do produkcji sprzedawanych tam

maszyn i urządzeń (offset

bezpośredni) lub przy produkcji, których udziela pomocy

technicznej, ponieważ są lo

produkty podobne mu branżowo, których sam nie

produkuje, ale jest nimi zainteresowany

(offset pośredni) Realizacja offsetu może trwać od 5 do 10

lat. Natomiast jego wartość może

osiągać od 30 do 100%. Dotyczy on głównie przemysłu

zbrojeniowego, nie może być

zbywalny na inne państwa.