Choroby naczyń

Choroby naczyń

obwodowych

obwodowych

Zaburzenia w układzie krążenia

Zaburzenia w układzie krążenia

obwodowego tętniczego oraz

obwodowego tętniczego oraz

żylnego

żylnego



nasilają się z wiekiem

nasilają się z wiekiem



wydolność wysiłkowa oraz tryb życia

wydolność wysiłkowa oraz tryb życia



bezpośrednie badanie podmiotowe i

bezpośrednie badanie podmiotowe i

przedmiotowe

przedmiotowe



badania dodatkowe

badania dodatkowe

Choroby tętnic

Choroby tętnic



miażdżyca zarostowa

miażdżyca zarostowa



zespół małych naczyń

zespół małych naczyń



objaw Reynauda

objaw Reynauda



zapalenie olbrzymiokomórkowe oraz

zapalenie olbrzymiokomórkowe oraz

polimialgia reumatyczna

polimialgia reumatyczna

Miażdżyca zarostowa

Miażdżyca zarostowa

Arteriosclerosis obliterans AO

Arteriosclerosis obliterans AO



Zmniejszenie przepływu krwi do

Zmniejszenie przepływu krwi do

kończyn wywołane obecnością

kończyn wywołane obecnością

blaszki miażdżycowej.

blaszki miażdżycowej.



równolegle do zmian w naczyniach

równolegle do zmian w naczyniach

mózgowych i wieńcowych

mózgowych i wieńcowych



objawy ~70% światła naczynia

objawy ~70% światła naczynia



kończyny dolne

kończyny dolne

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka



palenie tytoniu –

palenie tytoniu –

działanie toksyczne i

działanie toksyczne i

zwężające na tętnice

zwężające na tętnice



cukrzyca -

cukrzyca -

uszkodzenie błony wewnętrznej,

uszkodzenie błony wewnętrznej,

tworzenie blaszki miażdżycowej

tworzenie blaszki miażdżycowej



hiperlipidemia

hiperlipidemia



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze



obciążenia rodzinne

obciążenia rodzinne



policytemia

policytemia



wczesne usunięcie narządu rodnego

wczesne usunięcie narządu rodnego

Objawy podmiotowe i

Objawy podmiotowe i

przedmiotowe

przedmiotowe



chromanie przestankowe –

chromanie przestankowe –

ból, uczucie

ból, uczucie

sztywności lub osłabienia w obrębie

sztywności lub osłabienia w obrębie

mięśnia wykonującego wysiłek (obwodowo

mięśnia wykonującego wysiłek (obwodowo

od zwężenia), pojawia się w trakcie

od zwężenia), pojawia się w trakcie

chodzenia i szybko ustępuje (<5min)

chodzenia i szybko ustępuje (<5min)

podczas spoczynku. Warunki pogodowe,

podczas spoczynku. Warunki pogodowe,

sprzęt pomocniczy.

sprzęt pomocniczy.



uczucie drętwienia, zimna, parestezje

uczucie drętwienia, zimna, parestezje



spoczynkowy ból stopy (zdolność

spoczynkowy ból stopy (zdolność

przepływu krwi<10%)

przepływu krwi<10%)

Objawy podmiotowe i

Objawy podmiotowe i

przedmiotowe c.d.

przedmiotowe c.d.



Zależne od:

Zależne od:



stopnia zwężenia,

stopnia zwężenia,



krążenia obocznego ↔ szybkość procesu,

krążenia obocznego ↔ szybkość procesu,



lepkości krwi ↔ Ht,

lepkości krwi ↔ Ht,



rezerwy ukrwienia ↔

rezerwy ukrwienia ↔

spoczynek/max.możliwe

spoczynek/max.możliwe



Krążenie oboczne ↔ brak objawów

Krążenie oboczne ↔ brak objawów

Okresy choroby tętnic z

Okresy choroby tętnic z

zatkania wg.Fontaina

zatkania wg.Fontaina



I Bez dolegliwości

I Bez dolegliwości



II Bóle po obciążeniu

II Bóle po obciążeniu



Odległość przejścia pieszo >200m

Odległość przejścia pieszo >200m



Odległość przejścia pieszo <200m

Odległość przejścia pieszo <200m



III Bóle niedokrwienne (spoczynkowe)

III Bóle niedokrwienne (spoczynkowe)



IV Martwica/zgorzel

IV Martwica/zgorzel

Rozpoznanie

Rozpoznanie



Różnicowanie: zaburzenia żż.,

Różnicowanie: zaburzenia żż.,

ch.ortopedyczne, polineuropatie,

ch.ortopedyczne, polineuropatie,

zap.dnawe

zap.dnawe



badanie tętna, różnica temperatur

badanie tętna, różnica temperatur

między palcami stóp, zmiana koloru

między palcami stóp, zmiana koloru



współczynnik kostka-ramię (norma ≥

współczynnik kostka-ramię (norma ≥

1),

1),



lipidogram, glu

lipidogram, glu

Rozpoznanie c.d.

Rozpoznanie c.d.



Próba ułożeniowa kończyn

Próba ułożeniowa kończyn



Wysokie ułożenie – zblednięcie

Wysokie ułożenie – zblednięcie



Opuszczenie – opóźniony powrót

Opuszczenie – opóźniony powrót

ukrwienia i przekrwienie odczynowe

ukrwienia i przekrwienie odczynowe



Standardowa próba chodu z użyciem

Standardowa próba chodu z użyciem

metronomu (II okres)

metronomu (II okres)



USG metodą Dopplera

USG metodą Dopplera



Arteriografia

Arteriografia

Leczenie

Leczenie



Pacjenci bez objawów – krążenie oboczne,

Pacjenci bez objawów – krążenie oboczne,

charakter zapobiegawczy

charakter zapobiegawczy



zimno

zimno



wysoka temperatura

wysoka temperatura



wysiłek fizyczny

wysiłek fizyczny



pozycja, obuwie i skarpetki

pozycja, obuwie i skarpetki



higiena, sucha łuszcząca się skóra

higiena, sucha łuszcząca się skóra



palce i paznokcie, odciski

palce i paznokcie, odciski



środki lecznicze stosowane miejscowo

środki lecznicze stosowane miejscowo



urazy

urazy

Leczenie c.d.

Leczenie c.d.



Pacjenci z chromaniem przestankowym

Pacjenci z chromaniem przestankowym



redukcja czynników ryzyka

redukcja czynników ryzyka



pentoksyfilina?

pentoksyfilina?



angiografia?, leczenie chirurgiczne tzw.

angiografia?, leczenie chirurgiczne tzw.

przeszczep omijający, przezskórna

przeszczep omijający, przezskórna

angioplastyka

angioplastyka



Pacjenci ze znacznym niedokrwieniem

Pacjenci ze znacznym niedokrwieniem

stopy – ból spoczynkowy, przekrwienie

stopy – ból spoczynkowy, przekrwienie

przy opuszczaniu kończyny

przy opuszczaniu kończyny



leczenie chirurgiczne

leczenie chirurgiczne

Zespół małych naczyń

Zespół małych naczyń



Niedokrwienie skóry lub miejscowa

Niedokrwienie skóry lub miejscowa

sinica bądź martwica na dłoni lub

sinica bądź martwica na dłoni lub

stopie z prawidłowym krążeniem

stopie z prawidłowym krążeniem

ogólnym

ogólnym



może dotyczyć różnych kończyn

może dotyczyć różnych kończyn



proces rozrostowy, leki, DIC, tętniaki …

proces rozrostowy, leki, DIC, tętniaki …



leczenie chirurgiczne, długotrwałe

leczenie chirurgiczne, długotrwałe

leczenie przeciwzakrzepowe

leczenie przeciwzakrzepowe

Objaw RAYNAUDA

Objaw RAYNAUDA



Napadowe zblednięcie lub zasinienie skóry

Napadowe zblednięcie lub zasinienie skóry

wywołane obwodowym skurczem

wywołane obwodowym skurczem

naczyniowym

naczyniowym



ekspozycja na zimno – typowe zblednięcie,

ekspozycja na zimno – typowe zblednięcie,

a następnie zasinienie rąk, stóp, czasami

a następnie zasinienie rąk, stóp, czasami

uszu lub nosa

uszu lub nosa



u os. w wieku podeszłym często jedynie

u os. w wieku podeszłym często jedynie

zblednięcie nawet przy niewielkim spadku

zblednięcie nawet przy niewielkim spadku

temperatury

temperatury



leczenie – zachowawcze, wazodylatatory?

leczenie – zachowawcze, wazodylatatory?

Choroby żył

Choroby żył



zakrzepica żył głębokich (zapalenie

zakrzepica żył głębokich (zapalenie

zakrzepowe żył głębokich)

zakrzepowe żył głębokich)



przewlekła niewydolność żył

przewlekła niewydolność żył

głębokich

głębokich



zapalenie żył powierzchownych

zapalenie żył powierzchownych



zespół żylakowaty

zespół żylakowaty

Zakrzepica żył głębokich –

Zakrzepica żył głębokich –

obecność skrzepliny w żyle

obecność skrzepliny w żyle

głębokiej

głębokiej



TRIADA VIRCHOWA: przepływ krwi, jej

TRIADA VIRCHOWA: przepływ krwi, jej

właściwości, zmiany w ścianie

właściwości, zmiany w ścianie

naczynia; brak ruchu lub siedzący

naczynia; brak ruchu lub siedzący

tryb życia, wtórne uszkodzenie

tryb życia, wtórne uszkodzenie

aparatu zastawkowego

aparatu zastawkowego



nagłe pojawienie się

nagłe pojawienie się

obrzęku w jednej

obrzęku w jednej

kończynie, ból, wzrost ucieplenia,

kończynie, ból, wzrost ucieplenia,

chorzy z niewydolnością krążenia!

chorzy z niewydolnością krążenia!

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka



unieruchomienie i zmniejszona

unieruchomienie i zmniejszona

aktywność fizyczna – schorzenia

aktywność fizyczna – schorzenia

ostre/przewlekłe

ostre/przewlekłe



nadwaga

nadwaga



złamanie kości udowej –

złamanie kości udowej –

unieruchomienie i uszkodzenie żyły

unieruchomienie i uszkodzenie żyły

udowej i jej dorzecza

udowej i jej dorzecza



procesy nowotworowe

procesy nowotworowe



…

…

Leczenie

Leczenie



główny cel – zapobieganie

główny cel – zapobieganie

zatorowości płucnej oraz przewlekłej

zatorowości płucnej oraz przewlekłej

niewydolności żylnej

niewydolności żylnej



leczenie – heparyna, doustne

leczenie – heparyna, doustne

antykoagulanty, leczenie

antykoagulanty, leczenie

trombolityczne – im starszy pacjent

trombolityczne – im starszy pacjent

tym większe ryzyko krwawienia, filtr

tym większe ryzyko krwawienia, filtr

w żyle czczej dolnej (tzw. parasol)

w żyle czczej dolnej (tzw. parasol)



zapobieganie

zapobieganie

Przewlekła niewydolność żył

Przewlekła niewydolność żył

głębokich

głębokich



Zespół objawów po przebytej zakrzepicy,

Zespół objawów po przebytej zakrzepicy,

którego istotą jest

którego istotą jest

trwałe zniszczenie

trwałe zniszczenie

aparatu

aparatu

zastawkowego żył głębokich i łączących

zastawkowego żył głębokich i łączących

kończyn dolnych

kończyn dolnych



zastój żylny – przewlekły obrzęk, przebarwienia

zastój żylny – przewlekły obrzęk, przebarwienia

skóry wokół kostki przyśrodkowej, dermatozy –

skóry wokół kostki przyśrodkowej, dermatozy –

łuszczenie naskórka, świąd, owrzodzenia;

łuszczenie naskórka, świąd, owrzodzenia;

miejscowe zwłóknienia – obrzęk limfatyczny

miejscowe zwłóknienia – obrzęk limfatyczny



zapobieganie: elastyczne pończochy, unikanie

zapobieganie: elastyczne pończochy, unikanie

stania, chodzenie, unoszenie nóg, terapia

stania, chodzenie, unoszenie nóg, terapia

pulsacyjna, leczenie owrzodzeń

pulsacyjna, leczenie owrzodzeń

Zapalenie zakrzepowe żył

Zapalenie zakrzepowe żył

powierzchownych

powierzchownych



Zapalenie z towarzyszącą zakrzepicą

Zapalenie z towarzyszącą zakrzepicą

żył powierzchownych

żył powierzchownych



90% z żylakowato zmienionymi

90% z żylakowato zmienionymi

żyłami, zastój – skrzeplina

żyłami, zastój – skrzeplina



nawracające bądź wędrujące, bez

nawracające bądź wędrujące, bez

współistniejących żylaków – toczący

współistniejących żylaków – toczący

się proces nowotworowy?

się proces nowotworowy?

Zapalenie zakrzepowe żył

Zapalenie zakrzepowe żył

powierzchownych

powierzchownych



proces „bardziej zapalny” niż w

proces „bardziej zapalny” niż w

przypadku zakrzepicy żył głębokich

przypadku zakrzepicy żył głębokich



ból

ból

, zaczerwienienie, wzmożona

, zaczerwienienie, wzmożona

ciepłota, tkliwość w przebiegu

ciepłota, tkliwość w przebiegu

zmienionej żyły

zmienionej żyły



rzadko prowadzi do zatorowości płucnej

rzadko prowadzi do zatorowości płucnej

(wyj. gdy skrzeplina dostanie się z ż.

(wyj. gdy skrzeplina dostanie się z ż.

odpiszcelowej do ż. udowej głębokiej)

odpiszcelowej do ż. udowej głębokiej)



leczenie: NLPZ, heparyna

leczenie: NLPZ, heparyna

Choroba żylakowa kończyn

Choroba żylakowa kończyn

dolnych

dolnych



Poszerzone, o krętym przebiegu żyły

Poszerzone, o krętym przebiegu żyły

powierzchowne z

powierzchowne z

towarzyszącą

towarzyszącą

niewydolnością zastawkową

niewydolnością zastawkową



często z powodu niewydolności

często z powodu niewydolności

aparatu zastawkowego

aparatu zastawkowego



czynniki ryzyka: wiek, czynniki

czynniki ryzyka: wiek, czynniki

wrodzone, płeć, wzrost, rodzaj

wrodzone, płeć, wzrost, rodzaj

wykonywanej pracy,siedzący tryb

wykonywanej pracy,siedzący tryb

życia

życia

Choroby gruczołu

Choroby gruczołu

krokowego

krokowego



gruczoł krokowy – stercz - położony jest w

gruczoł krokowy – stercz - położony jest w

miednicy mniejszej, pod pęcherzem

miednicy mniejszej, pod pęcherzem

moczowym, otacza tylną część cewki

moczowym, otacza tylną część cewki

moczowej

moczowej



miąższ: elementy gruczołowe oraz zrąb

miąższ: elementy gruczołowe oraz zrąb

zbudowany z tkanki łącznej i włókien mm.

zbudowany z tkanki łącznej i włókien mm.

gładkich

gładkich



cztery strefy:

cztery strefy:



obwodowa – 75%

obwodowa – 75%



przejściowa – 2%, obszar łagodnego rozrostu

przejściowa – 2%, obszar łagodnego rozrostu



środkowa – 23%

środkowa – 23%



przednia, zwana spoidłem przednim (tk. włóknisto-

przednia, zwana spoidłem przednim (tk. włóknisto-

mięśniowa)

mięśniowa)

Łagodny rozrost gruczołu

Łagodny rozrost gruczołu

krokowego (BPH)

krokowego (BPH)



rozrost elementów gruczołowych i

rozrost elementów gruczołowych i

zrębu strefy przejściowej

zrębu strefy przejściowej



powstanie guzków gruczołowych

powstanie guzków gruczołowych



rozlane powiększenie właściwej

rozlane powiększenie właściwej

strefy przejściowej gruczołu

strefy przejściowej gruczołu



stopniowe powiększanie się guzków

stopniowe powiększanie się guzków

gruczołowych

gruczołowych



50%M w wieku 60 lat i 80%M w

50%M w wieku 60 lat i 80%M w

wieku 80lat

wieku 80lat

Etiologia

Etiologia



???

???



narząd hormonozależny

narząd hormonozależny



LH – synteza testosteronu w jądrach –

LH – synteza testosteronu w jądrach –

nabłonek gruczołowy stercza 5-

nabłonek gruczołowy stercza 5-

α

α

-reduktaza

-reduktaza

– dihydrotestosteron (DHT) – receptor-DHT;

– dihydrotestosteron (DHT) – receptor-DHT;

estrogeny; czynnik wzrostu

estrogeny; czynnik wzrostu



nie można wykluczyć iż BPH jest

nie można wykluczyć iż BPH jest

następstwem kilku różnych lecz łącznie

następstwem kilku różnych lecz łącznie

działających procesów etiologicznych

działających procesów etiologicznych

(dieta?)

(dieta?)

Wpływ na drogi moczowe

Wpływ na drogi moczowe



uciśniecie sterczowego odcinka cewki moczowej –

uciśniecie sterczowego odcinka cewki moczowej –

utrudnienie odpływu moczu

utrudnienie odpływu moczu



zmiany wsteczne w błonie mięśniowej pęcherza

zmiany wsteczne w błonie mięśniowej pęcherza

moczowego

moczowego



uchyłki pęcherza

uchyłki pęcherza



zaleganie moczu

zaleganie moczu



uciśniecie śródściennych odcinków moczowodów

uciśniecie śródściennych odcinków moczowodów

–utrudnienie odpływu moczu - poszerzenie

–utrudnienie odpływu moczu - poszerzenie

moczowodów i UKM

moczowodów i UKM

»

»



ścieńczenie miąższu nerkowego

ścieńczenie miąższu nerkowego



ZUM

ZUM



kamica pęcherza

kamica pęcherza



niewydolność nerek

niewydolność nerek

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne



Objawy podrażnienia pęcherza

Objawy podrażnienia pęcherza

moczowego

moczowego



zwiększona częstość oddawania moczu

zwiększona częstość oddawania moczu



oddawanie moczu w nocy (

oddawanie moczu w nocy (

nycturia)

nycturia)



parcia naglące

parcia naglące



nietrzymanie moczu z powodu parć

nietrzymanie moczu z powodu parć

naglących

naglących



ból w czasie mikcji

ból w czasie mikcji

Objawy przeszkody

Objawy przeszkody

podpęcherzowej

podpęcherzowej



słaby strumień moczu

słaby strumień moczu



trudności w rozpoczynaniu mikcji

trudności w rozpoczynaniu mikcji



przerywany strumień moczu

przerywany strumień moczu



oddawanie moczu kroplami

oddawanie moczu kroplami



uczucie niecałkowitego opróżnienia

uczucie niecałkowitego opróżnienia

pęcherza moczowego

pęcherza moczowego



objawy wynikają z pobudzenia

objawy wynikają z pobudzenia

receptorów

receptorów

α

α

1 adrenergicznych

1 adrenergicznych

Objawy kliniczne c.d.

Objawy kliniczne c.d.



do całkowitego zatrzymania moczu może

do całkowitego zatrzymania moczu może

dojść na każdym etapie choroby, w wyniku

dojść na każdym etapie choroby, w wyniku

stopniowego narastania przeszkody

stopniowego narastania przeszkody

podpęcherzowej przewlekłe zatrzymanie

podpęcherzowej przewlekłe zatrzymanie

moczu mające charakter stałego zalegania

moczu mające charakter stałego zalegania

moczu w pęcherzu może się stopniowo

moczu w pęcherzu może się stopniowo

nasilać

nasilać



ostatecznie może prowadzić do rozstrzeni

ostatecznie może prowadzić do rozstrzeni

pęcherza moczowego ze stałym

pęcherza moczowego ze stałym

bezwiednym kroplowym oddawaniem moczu

bezwiednym kroplowym oddawaniem moczu

Rozpoznanie

Rozpoznanie



Każdy M>50r.ż. powinien być objęty

Każdy M>50r.ż. powinien być objęty

badaniami obowiązkowymi

badaniami obowiązkowymi



szczegółowy wywiad lekarski

szczegółowy wywiad lekarski



punktowa ocena objawów IPSS

punktowa ocena objawów IPSS



badanie per rectum

badanie per rectum



określenie czynności nerek

określenie czynności nerek



PSA

PSA



Badania uzupełniające

Badania uzupełniające



USG

USG



badania urodynamiczne

badania urodynamiczne



posiew moczu

posiew moczu

Punktowa ocena objawów IPSS

Punktowa ocena objawów IPSS

MIĘDZYNARODOWA SKALA PUNKTOWA OBJAWÓW

MIĘDZYNARODOWA SKALA PUNKTOWA OBJAWÓW

TOWARZYSZĄCYCH CHOROBOM GRUCZOŁU KROKOWEGO

TOWARZYSZĄCYCH CHOROBOM GRUCZOŁU KROKOWEGO



7 pytań dotyczących dolegliwości,

7 pytań dotyczących dolegliwości,

od 0 do 5 pkt. oraz 1 pytanie

od 0 do 5 pkt. oraz 1 pytanie

dotyczące jakości życia od 0 do 6

dotyczące jakości życia od 0 do 6



0-7 – niewielkie dolegliwości

0-7 – niewielkie dolegliwości



8-19 – umiarkowane

8-19 – umiarkowane



20-35 – znaczne nasilenie objawów

20-35 – znaczne nasilenie objawów

Leczenie

Leczenie



cele: zmniejszenie nasilenia

cele: zmniejszenie nasilenia

dolegliwości i objawów, zmniejszenie

dolegliwości i objawów, zmniejszenie

stopnia przeszkody podpęcherzowej,

stopnia przeszkody podpęcherzowej,

poprawa jakości życia!

poprawa jakości życia!



leczenie farmakologiczne (np.leki

leczenie farmakologiczne (np.leki

blokujące receptory

blokujące receptory

α

α

1adrenergiczne)

1adrenergiczne)

Leczenie c.d.

Leczenie c.d.

leczenie zabiegowe: laseroterapia, wprowadzanie

leczenie zabiegowe: laseroterapia, wprowadzanie

implantów wewnątrzcewkowych,

implantów wewnątrzcewkowych,

leczenie operacyjne:

leczenie operacyjne:



duże zaleganie moczu, kamica pęcherza

duże zaleganie moczu, kamica pęcherza

moczowego, trudności w leczeniu, zakażenia,

moczowego, trudności w leczeniu, zakażenia,

niewydolność nerek

niewydolność nerek



przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego –

przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego –

TURP – złoty standard

TURP – złoty standard



adenektomia otwarta, przezcewkowe nacięcie

adenektomia otwarta, przezcewkowe nacięcie

gruczołu krokowego

gruczołu krokowego

Rak gruczołu krokowego

Rak gruczołu krokowego



trzeci pod względem częstości

trzeci pod względem częstości

występowania nowotwór złośliwy u M

występowania nowotwór złośliwy u M



od 25 lat stały wzrost

od 25 lat stały wzrost

zachorowalności – wykrywalność?

zachorowalności – wykrywalność?



dieta?; soja, ryż – najmniejsza

dieta?; soja, ryż – najmniejsza

zachorowalność wśród rasy żółtej –

zachorowalność wśród rasy żółtej –

Chiny, Japonia

Chiny, Japonia

Anatomia patologiczna

Anatomia patologiczna



75-89% gruczolakorak –

75-89% gruczolakorak –

adenocarcinoma

adenocarcinoma



głównie w strefie obwodowej – 75%

głównie w strefie obwodowej – 75%



w strefie przejściowej 25%, w strefie

w strefie przejściowej 25%, w strefie

środkowej – 5%

środkowej – 5%



naciekanie pęcherzyków nasiennych,

naciekanie pęcherzyków nasiennych,

tkanek miednicy mniejszej

tkanek miednicy mniejszej



przerzuty:

przerzuty:

węzły chłonne, kości

węzły chłonne, kości

–

–

miednica kręgosłup, żebra, nasady kości

miednica kręgosłup, żebra, nasady kości

udowych, narządy miąższowe – wątroba

udowych, narządy miąższowe – wątroba

płuca

płuca

Rozpoznanie

Rozpoznanie



badanie palpacyjne per rectum

badanie palpacyjne per rectum



określenie powiększenia i spoistości stercza

określenie powiększenia i spoistości stercza



PSA - >10ng/ml – wykonanie biopsji

PSA - >10ng/ml – wykonanie biopsji



rośnie z wiekiem

rośnie z wiekiem



rośnie w przypadku raka stercza, ale również przy

rośnie w przypadku raka stercza, ale również przy

cystoskopii, biopsji, przewlekłym stanie zapalnym

cystoskopii, biopsji, przewlekłym stanie zapalnym

etc.

etc.



ultrasonografia przezodbytnicza połączona z

ultrasonografia przezodbytnicza połączona z

biopsją

biopsją



aparat? badający?

aparat? badający?



połączenie z biopsją tylko w przypadku

połączenie z biopsją tylko w przypadku

stwierdzenia nieprawidłowości w badaniu

stwierdzenia nieprawidłowości w badaniu

palpacyjnym i/lub wzrostu stężenia PSA

palpacyjnym i/lub wzrostu stężenia PSA

Rozpoznanie c.d.

Rozpoznanie c.d.



ocena stanu dróg moczowych

ocena stanu dróg moczowych



usg lub urografia

usg lub urografia



ocena przerzutów do kości

ocena przerzutów do kości



95% przerzutów odległych

95% przerzutów odległych



RTG? scyntygrafia?

RTG? scyntygrafia?



rozpoznanie przerzutów do węzłów

rozpoznanie przerzutów do węzłów

chłonnych

chłonnych



nie jeśli PSA< 20ng/ml

nie jeśli PSA< 20ng/ml

Klasyfikacja stopnia

Klasyfikacja stopnia

zaawansowania - TNM

zaawansowania - TNM



T – guz pierwotny

T – guz pierwotny



T1 – niejawny klinicznie

T1 – niejawny klinicznie



T2 – guz ograniczony do gruczołu

T2 – guz ograniczony do gruczołu

krokowego

krokowego



T3 - guz naciekający poza torebkę stercza

T3 - guz naciekający poza torebkę stercza



T4 – guz nieruchomy, naciek sąsiednich

T4 – guz nieruchomy, naciek sąsiednich

narządów innych niż pęcherzyki nasienne

narządów innych niż pęcherzyki nasienne



N – przerzuty do okolicznych węzłów

N – przerzuty do okolicznych węzłów

chłonnych

chłonnych



M – przerzuty odległe

M – przerzuty odległe

Leczenie

Leczenie



Zależne od stopnia zaawansowania

Zależne od stopnia zaawansowania

oraz od stanu ogólnego pacjenta

oraz od stanu ogólnego pacjenta



leczenie odroczone? obserwacja?

leczenie odroczone? obserwacja?



radioterapia

radioterapia



prostatektomia radykalna

prostatektomia radykalna



hormonoterapia – zmniejszenie

hormonoterapia – zmniejszenie

stężenia androgenów we krwi

stężenia androgenów we krwi