12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

1

AKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ

TEMAT:

INNOWACJA A POSTĘP

TECHNICZNY

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

2

AKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ

CEL - ZAPOZNAĆ Z:



Pojęciem i typami innowacji;



w wpływem innowacji na wzrost i kryzys

gospodarczy;



innowacjami jako czynnikiem konkurencyjności

i skutecznej specjalizacji;



polityką sprzyjającą innowacyjności;

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

3

AKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ

LITERATURA:

•

Praca zbiorowa pod red. Milewskiego

R.: Podstawy ekonomii. Praca zbiorowa
pod red. Milewskiego R.: Podstawy
ekonomii. PWN: Warszawa 2006.

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

4

TYPY INNOWACJI



Z innowacją utożsamia się wdrożenie nowej
idei na rynku lub w przedsiębiorstwie.



Rodzaje innowacji (Joseph Schumpeter 1883 –
1950):



Produkcja nowego dobra, nieznanego wśród
konsumentów lub o nowej jakości;



Nowa metoda produkcji;

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

5

TYPY INNOWACJI



Różnica między wynalazkiem a odkryciem.



Istnieją

innowacje,

które

muszą

być

poprzedzone wynalazkami.



Rozróżnianie typów innowacji



Innowacje

w

produktach,

sposobach

produkcji lub komercjalizacji:



Innowacja w produkt, który polega na
wdrożeniu nowych produktów (antybiotyki,
komputer itp.);

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

6

TYPY INNOWACJI



Innowacja w sposobie produkcji oraz
zarządzania

związanego

z

zasobami

wykorzystywanymi w procesie produkcji (np.
zapasami);



Innowacja handlowa np. przejście od
produktów sprzedawanych w butelkach, do
produktów sprzedawanych w kartonach lub
opakowaniach plastikowych

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

7

TYPY INNOWACJI



Prawdziwe i fałszywe innowacje (reklamy
proszków do prania).



Znaczenie innowacji



Zmieniają konsumpcje i styl życia (kolej
żelazna, samochód, elektryczność, telewizja,
pigułka antykoncepcyjna, komputer);



Zmieniają sposób produkcji – doprowadziły do
przekształcenia warunków pracy i kwalifikacji
pracowników najemnych;

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

8

TYPY INNOWACJI



Mogą prowadzić do zmiany stosunków

społecznych (stosunki pracy oparte na pracy);



Innowacje produktowe nie mają negatywnego

wpływu na zatrudnienie pracowników w

firmach, które je wdrażają;



Innowacje

podwyższające

produktywność,

mogą stwarzać problemy w kategoriach

zatrudnienia (stopa wzrostu produkcji jest <

niż stopa wzrostu produktywności);



Traktowane są współcześnie jako centralny

czynnik wzrostu gospodarczego.

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

9

INNOWACJE – WZROST – KRYZYS
GOSPODARCZY



Innowacje mogą:



Być

zasadniczym

źródłem

wzrostu

gospodarczego

oraz

powodem

kryzysu

gospodarczego;



Oddziaływać szczególnie silnie – poprzez
skutki – na specjalizację danego kraju i efekty
dominacji, które mogą z niej wynikać;



W aspekcie globalizacji przyciągać uwagę z
tego powodu, gdyż innowacja może być
składnikiem konkurencyjności

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

10

INNOWACJE – WZROST – KRYZYS
GOSPODARCZY



Cykl gospodarczy a innowacje:



Cykle długie (Kondratiewa o długości 40 – 60
lat). Przyczyną jest pojawienie się wielkich
innowacji np. odkrycie i wdrożenie nowych
źródeł energii (para, elektryczność itp.).



Cykle średnie (Juglara o długości 8 – 11 lat).
Są one konsekwencją zastosowań wielkich
innowacji (pralka do prania).



Cykle krótkie (Kitchina o długości około 3 lat)

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

11

INNOWACJE – WZROST – KRYZYS
GOSPODARCZY



Innowacje jako przyczyna fazy ekspansji:



Faza prosperity jest zasługą firm innowacyjnych;



Dynamiczni przedsiębiorcy innowacje w założeniu

w przyszłości przyniosą i większe zyski;



Przedsiębiorcy podejmując decyzje innowacyjne,

tworzą nowe miejsca pracy co przyczynia się do

zwiększenia poziomu produkcji;



Wiele firm (rutyniarza) naśladuje wdrażanie przez

innych innowacje jako źródło zysku;



Ogólnie rozpoczyna się proces wzrostu inwestycji,

zatrudnienia i produkcji

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

12

INNOWACJE – WZROST – KRYZYS
GOSPODARCZY



Innowacje a kryzys gospodarczy



„przyczyną kryzysu gospodarczego jest rozwój
gospodarczy”;



Napływ

przedsiębiorców

naśladowców

prowadzi do spadku zysków;



Popyt

jest

nasycony,

wyczerpują

się

możliwości innowacyjne, co jest początkiem
kryzysu;



Faza ekspansji rozpocznie się wtedy, gdy
pojawią się nowe innowacje

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

13

INNOWACJE JAKO CZYNNIK
KONKURENCYJNOŚCI



Innowacja jako czynnik wspomagający
konkurencyjność:



W skali świata istnieje produktywność będąca
układem odniesienia, to innowacja w sposobach
produkcji jest warunkiem przetrwania firmy, ze
względu na konkurencyjność;



Innowacja

może

oddziaływać

na

konkurencyjność

jakościową,

poprawia

charakterystykę

lub

skuteczność

danego

produktu;

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

14

INNOWACJE JAKO CZYNNIK
KONKURENCYJNOŚCI



Innowacje a skuteczna specjalizacja:



Innowacje

są

czynnikami

skutecznej

specjalizacji oraz źródłem efektów dominacji
(USA – monopolista w dziedzinie komputerów,
korzysta ze specjalizacji, gdyż popyt na te
produkty rośnie);



Innowacje

pojawiają

się

w

szerszym

kontekście,

w

którym

wpisuje

się

przedsiębiorstwo

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

15

INNOWACJE JAKO CZYNNIK
KONKURENCYJNOŚCI



Teoria endogenicznego wzrostu
gospodarczego:



Innowacje i postęp techniczny są zmiennymi
endogenicznymi;



Postęp techniczny jest endogeniczny, gdyż wynika
z

zachowań

przedsiębiorstw

(ograniczony

interwencjonizm państwa);



Polityka państwa polegająca na wspieraniu badań
powinna ograniczać się do stworzenia korzystnych
warunków dla konkurencyjności firm i zasad
działania na rynku

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

16

POLITYKA A INNOWACYJNOŚĆ



Innowacje w przedsiębiorstwach:



Działalność

innowacyjna

jest

warunkiem

utrzymania

przez

firmę

zdolności

do

konkurowania; obniżkę kosztów jednostkowych,
poprzez jakość lub zajęcie miejsca na nośnych
rynkach;



Wiele firm nie podejmuje innowacji lub czyni to w
ograniczonym zakresie – ryzyko w krótkim
okresie (zakłócenie funkcjonowania w krótkim
okresie), finansowanie, umiejętność wskazania,
że innowacja będzie użyteczna

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

17

POLITYKA A INNOWACYJNOŚĆ



Innowacja może zakłócić funkcjonowanie
firmy:



Innowacja ma charakter ciągły, w krótkim
okresie stwarza zakłócenia;



Koszty innowacji są wysokie. Są uzasadnione w
długim okresie;



Innowacja ma często charakter nieodwracalny;



Zasoby ludzkie powinny odpowiadać innowacji.
Zmiana w naturze pracy oraz relacje między
pracownikami (proces kształcenia, adaptacji)

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

18

POLITYKA A INNOWACYJNOŚĆ



Finansowanie innowacji:



Podtrzymanie innowacji wymaga uprzedniego
wsparcia dla badań naukowych;



Mogą istnieć inwestycje (wynalazki), które nie
przybierają formy innowacji;



Występują interakcje między badaniami a
firmą;



Zdolności do finansowania innowacji oraz
pomoc finansowa stanowią inną przeszkodę
dla polityki innowacyjnej

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

19

POLITYKA A INNOWACYJNOŚĆ



Rozróżnia się dwa modele innowacji:

1.

Liniowy, w którym postęp techniczny jest
czynnikiem

zewnętrznym

wobec

przedsiębiorstwa. Brak interakcji badania – firma.
Nie uwzględnia wszystkich typów innowacji
(wewnętrznych firmy).

2.

Model

powiązań

łańcuchowych,

uwzględniający w procesie innowacji strukturę
przedsiębiorstwa.

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

20

POLITYKA A INNOWACYJNOŚĆ

INWENCJA

(wynalazek)

BADANIA

DECYZJA O WDROŻENIU

INNOWACJI

REALIZACJA PROTOTYPU

LUB EKSPERYMENTY

ROZWÓJ

Liniowy model
innowacji

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

21

POLITYKA A INNOWACYJNOŚĆ

Badania naukowe

Firma – procesy innowacji wewnętrznej

Model typu łańcuchowego
Przedsiębiorstwo aktywnie uczestniczy w procesie innowacji.
Może kształtować innowacje i badania, a jego struktura nie może reagować
odmiennie na ten sam kontekst.
Jedną z zasadniczych trudności polityki innowacyjnej jest uwzględnienie
różnic innowacyjnych (firmy różnie się dostosowują)

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

22

POLITYKA A INNOWACYJNOŚĆ



Procesy

innowacyjne

stosowane

w

przedsiębiorstwach

amerykańskich

i

japońskich:



Podmioty amerykańskie nastawiają się na ogół na

nowe wynalazki;



Podmioty japońskie na ogół bardziej koncentrują

się na zmianach istniejących już produktów;



Powyższa sytuacja skłania do prowadzenia

odmiennej polityki inwestycyjnej w każdym z

krajów, która bierze pod uwagę odmienność

sytuacji w zależności od wielkości podmiotu,

rodzaju sektora itp.

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

23

POLITYKA A INNOWACYJNOŚĆ



Wspieranie innowacji:



Powszechnie akceptowane jest podejście co
do wspierania innowacji;



Występuje zgoda co do potrzeby istnienia
polityki państwa na rzecz innowacji;



Zgoda co do wspierania badań publicznych i
prywatnych, finansowego wsparcia innowacji i
przepływu

informacji

między

ośrodkami

badawczymi a przedsiębiorstwami;

12.06.21

dr Zbigniew WITASZEK

24

POLITYKA A INNOWACYJNOŚĆ



W niektórych przypadkach proponuje się
politykę

okresowej

ochrony

celnej

lub

przejęcie przez państwo wybranych innowacji
(telekomunikacja, energia nuklearna);



Zwiększenie postępu technicznego i zdolności
innowacyjnych w niektórych sektorach może
być

przyczyną

efektów

dominacji

i

przyciągania, które mogą prowadzić do
polityki

gospodarczej

uwzględniającej

preferencje strukturalne.