Samorząd jako forma

Samorząd jako forma

decentralizacji

decentralizacji.

.

Decentralizacja to system

Decentralizacja to system

organizacyjny w którym:

organizacyjny w którym:

•

Podmioty administrujące mają ściśle

Podmioty administrujące mają ściśle

określone kompetencje

określone kompetencje

•

Kompetencje są prawnie określone

Kompetencje są prawnie określone

(samodzielność)

(samodzielność)

•

Realizacja kompetencji podlega

Realizacja kompetencji podlega

nadzorowi weryfikacji (legalizm)

nadzorowi weryfikacji (legalizm)

A) W Polsce po 1918 roku S.T. jest

A) W Polsce po 1918 roku S.T. jest

odzwierciedleniem ustrojów państw

odzwierciedleniem ustrojów państw

zaborczych

zaborczych

B)

B)

Konstytucja marcowa

Konstytucja marcowa

z 1921 oparła ustrój

z 1921 oparła ustrój

Państwa na szerokim samorządzie

Państwa na szerokim samorządzie

Art.3. ,,(...) Rzeczpospolita Polska, opierając swój

Art.3. ,,(...) Rzeczpospolita Polska, opierając swój

ustrój na zasadzie szerokiego samorządu

ustrój na zasadzie szerokiego samorządu

terytorialnego, przekaże przedstawicielstwom

terytorialnego, przekaże przedstawicielstwom

samorządu właściwy zakres ustawodawstwa,

samorządu właściwy zakres ustawodawstwa,

zwłaszcza z dziedziny administracji, kultury i

zwłaszcza z dziedziny administracji, kultury i

gospodarstwa, który zostanie bliżej określony

gospodarstwa, który zostanie bliżej określony

ustawami państwowymi (..)”

ustawami państwowymi (..)”

Geneza i rozwój

samorządu
terytorialnego w
Polsce

1. Ustawa z 23 03 1933 o częściowej zmianie ustroju

samorządu terytorialnego (zwana scaleniową)

a) na całym obszarze gminy
b) powiatowy samorząd na całym obszarze z wyjątkiem

Śląska Cieszyńskiego

c) Samorząd wojewódzki był czymś wyjątkowym, gdyż

istniał tylko na obszarze województwa poznańskiego i
pomorskiego

d) Spod działania ustawy scaleniowej wyłączono m-sto

Stołeczne W-wa W 1938 r. wydano ustawę o samorządzie
gminy m-sta Stoł. W-wa i przeprowadzono na jej
podstawie wybory. Nie wyłoniły one żadnej zdecydowanej
większości która by umożliwiała wyłonienie zarządu i do
września

1939

r.

działał

dotychczasowy

Zarząd

komisaryczny

na

czele

z

zasłużonym

Stefanem

Starzyńskim .

C) Lata 1944-50 wprowadzono model ST z przed. Opierano

się na ustawie z 1933 r.

a) Dekret z 23 listopada 1944 r., członkowie rad

narodowych nie byli wybierani w wyborach wolnych
tajnych itd. wyborach ale byli delegowani przez
organizacje polityczne

b) Ustawa z 20 marca 1950 r o terenowych organach

jednolitej władzy państwowej; to chwila likwidacji
samorządu terytorialnego.

D) 1972 r. Zmiana podziału administracyjnego;

Zastąpiono gromady gminami dwukrotnie

od nich większymi, a następnie zniesiono
powiaty i województwa a na ich miejsce
wprowadzono

nowe

jednostki

o

nazwie

województw

Ustawa z 20 lipca 1983 r . - o systemie rad

narodowych

i

samorządzie

terytorialnym;

Pozornie przywrócono samorząd ale nie
dokonano decentralizacji kompetencji i jedyne
uprawnienia miały charakter opiniodawczy

E) Nowela konstytucyjna z dnia 29 grudnia 1989;

wprowadziła do Konstytucji z 1952 r., art. 5 w
brzmieniu: ,,RP gwarantuje udział ST w
sprawowaniu władzy”

Mała Konstytucja z 17.10.1992 r ;
8 Marca 1990 r. – Ustawa o samorządzie

terytorialnym

F) 5 czerwca 1998 r. – ustawa o samorządzie

powiatowym i województwa

G) Październik 2002 r. – Wybór wójta, burmistrza,

Prezydenta w sposób bezpośredni

Samorząd

Samorząd

•

Terenowy (gmina, powiat,

Terenowy (gmina, powiat,

województwo)

województwo)

•

Zawodowy

Zawodowy

•

Gospodarczy

Gospodarczy

Gmina

Gmina

w strukturze

w strukturze

samorządu

samorządu

terytorialnego.

terytorialnego.

SAMODZIELNOSC

PODATKOWA

gminy

Podatek

od posiadania

psów

Podatek

Rolny

Podatek

leśny

Pod. od

nieruchomości

OPŁATY

LOKALNE

Opłata

miejscowa

Opłata

Targowa

Opłata

administracyjna

Zadania z mocy ustawy z 8

Zadania z mocy ustawy z 8

marca 1990 roku

marca 1990 roku

•

Z zakresu infrastruktury technicznej (drogi

Z zakresu infrastruktury technicznej (drogi

wodociągi, lokalny transport zbiorowy itp.);

wodociągi, lokalny transport zbiorowy itp.);

•

Z zakresu infrastruktury społecznej

Z zakresu infrastruktury społecznej

(szkoły, kultura fizyczna, ochrona zdrowia

(szkoły, kultura fizyczna, ochrona zdrowia

opieka społeczna itp..);

opieka społeczna itp..);

•

Z zakresu podziału i bezpieczeństwa

Z zakresu podziału i bezpieczeństwa

publicznego (bezpieczeństwo

publicznego (bezpieczeństwo

przeciwpożarowe, sanitarne itp.);

przeciwpożarowe, sanitarne itp.);

•

Z zakresu ładu przestrzennego i

Z zakresu ładu przestrzennego i

ekonomicznego (gospodarka

ekonomicznego (gospodarka

terenami, utylizacja odpadów,

terenami, utylizacja odpadów,

ochrona środowiska itp.)

ochrona środowiska itp.)

Powiat

Powiat

Zasadniczym zadaniem powiatu

Zasadniczym zadaniem powiatu

jest zaspakajanie ponad gminnych

jest zaspakajanie ponad gminnych

potrzeb zbiorowych m.in.

potrzeb zbiorowych m.in.

wykonywanie usług publicznych.

wykonywanie usług publicznych.

Województwo

Województwo

Realizuje zadania z zakresu polityki

Realizuje zadania z zakresu polityki

regionalnej, a głównie zajmuje się

regionalnej, a głównie zajmuje się

równomiernym rozwojem

równomiernym rozwojem

gospodarczym; właściwym

gospodarczym; właściwym

wykorzystaniem innowacyjności

wykorzystaniem innowacyjności

rynków regionalnych; racjonalną

rynków regionalnych; racjonalną

polityką edukacyjną do szczebla

polityką edukacyjną do szczebla

uniwersyteckiego włącznie;

uniwersyteckiego włącznie;

przyciąganiem inwestycji

przyciąganiem inwestycji

SAMORZĄD

SAMORZĄD

ZAWODOWY

ZAWODOWY

Reprezentuje osoby wykonujące

Reprezentuje osoby wykonujące

zawody zaufania publicznego i

zawody zaufania publicznego i

sprawujące pieczę nad należytym

sprawujące pieczę nad należytym

wykonywaniem zawodu zaufania

wykonywaniem zawodu zaufania

publicznego i sprawujące pieczę

publicznego i sprawujące pieczę

nad należytym wykonywaniem

nad należytym wykonywaniem

tych zawodów

tych zawodów

Klasyfikacja samorządów

Klasyfikacja samorządów

zawodowych

zawodowych

•

Zawodów prawniczych

Zawodów prawniczych

•

Zawodów medycznych i pokrewnych

Zawodów medycznych i pokrewnych

•

Zawodów technicznych

Zawodów technicznych

•

Zawodów ekonomicznych i

Zawodów ekonomicznych i

pokrewnych

pokrewnych

Funkcje wewnętrzne

Funkcje wewnętrzne

•

Reprezentacyjna

Reprezentacyjna

•

Ochrona interesów zawodowych członków

Ochrona interesów zawodowych członków

•

Sprawowanie pieczy nad wykonywaniem

Sprawowanie pieczy nad wykonywaniem

zawodu

zawodu

•

Ustanowienie zasad etyki zawodowej i

Ustanowienie zasad etyki zawodowej i

dbałość o ich przestrzeganie

dbałość o ich przestrzeganie

•

Prowadzenie doskonalenia zawodowego

Prowadzenie doskonalenia zawodowego

•

Prowadzenie ewidencji członków itd.

Prowadzenie ewidencji członków itd.

•

Zarządzanie majątkiem samorządu

Zarządzanie majątkiem samorządu

•

Wyznaczanie i prowadzenie

Wyznaczanie i prowadzenie

postępowań

postępowań

dyscyplinarnych

dyscyplinarnych

Funkcje zewnętrzne

Funkcje zewnętrzne

•

Decydowanie o możliwości

Decydowanie o możliwości

wykonywania danego zawodu

wykonywania danego zawodu

•

Decydowanie o pozbawieniu

Decydowanie o pozbawieniu

wykonywania zawodu

wykonywania zawodu

•

Prowadzenie i organizowanie szkoleń

Prowadzenie i organizowanie szkoleń

zawodowych

zawodowych

•

Doskonalenie prawa z zakresu dziedzin

Doskonalenie prawa z zakresu dziedzin

swego działania

swego działania

Samorząd

Samorząd

gospodarczy

gospodarczy

Jest organizacyjną formą zrzeszania się

Jest organizacyjną formą zrzeszania się

przedsiębiorców i podmiotów

przedsiębiorców i podmiotów

gospodarczych interesów w celu

gospodarczych interesów w celu

reprezentowania ich interesów wobec

reprezentowania ich interesów wobec

władz państwowych i samorządu

władz państwowych i samorządu

terytorialnego oraz organizowanie

terytorialnego oraz organizowanie

rozmaitych działań sprzyjających

rozmaitych działań sprzyjających

rozwojowi przedsiębiorstw.

rozwojowi przedsiębiorstw.