Planowanie rodziny

Planowanie rodziny



„

„

planowanie ciąży”, „planowanie rodziny” – są to różne metody

planowanie ciąży”, „planowanie rodziny” – są to różne metody

prowadzenia życia płciowego, stosowania środków mechanicznych,

prowadzenia życia płciowego, stosowania środków mechanicznych,

chemicznych lub farmakologicznych, mających na celu urodzenie

chemicznych lub farmakologicznych, mających na celu urodzenie

planowanej liczby dzieci w czasie najbardziej odpowiednim dla

planowanej liczby dzieci w czasie najbardziej odpowiednim dla

partnerów poprzez zapobieganie zapłodnieniu lub rozwojowi ciąży

partnerów poprzez zapobieganie zapłodnieniu lub rozwojowi ciąży



„

„

planowanie ciąży”, „planowanie rodziny” – są to różne metody

planowanie ciąży”, „planowanie rodziny” – są to różne metody

prowadzenia życia płciowego, stosowania środków mechanicznych,

prowadzenia życia płciowego, stosowania środków mechanicznych,

chemicznych lub farmakologicznych, mających na celu urodzenie

chemicznych lub farmakologicznych, mających na celu urodzenie

planowanej liczby dzieci w czasie najbardziej odpowiednim dla

planowanej liczby dzieci w czasie najbardziej odpowiednim dla

partnerów poprzez zapobieganie zapłodnieniu lub rozwojowi ciąży

partnerów poprzez zapobieganie zapłodnieniu lub rozwojowi ciąży

Idealna metoda planowania

Idealna metoda planowania

rodziny

rodziny



skuteczna

skuteczna



bezpieczna

bezpieczna



wygodna w stosowaniu

wygodna w stosowaniu



posiadająca długotrwałe i jednocześnie

posiadająca długotrwałe i jednocześnie

odwracalne działanie

odwracalne działanie



tania

tania



chroniąca przed chorobami przenoszonymi

chroniąca przed chorobami przenoszonymi

drogą płciową

drogą płciową

Metody planowania rodziny

Metody planowania rodziny

Kryteria wyboru

Kryteria wyboru



Skuteczność

Skuteczność



Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo



Wpływ na więź partnerską

Wpływ na więź partnerską



Łatwość w stosowaniu

Łatwość w stosowaniu



Kryterium etyczne

Kryterium etyczne

 

 

Metody badania płodności.

Metody badania płodności.

W 1987 r. Światowa Organizacja

Zdrowia

wydała zalecenia promujące (NPR–

Naturalne Planowanie Rodziny), które
zostało określone w języku angielskim

(fertility awareness methods).

Po polsku

tłumaczy się to pojęcie jako „metody
rozpoznawania

płodności”,

chociaż

w

dosłownym

tłumaczeniu

oznacza

ono

„metody

uświadamiania

płodności”.

Polegają

one

na

wykorzystywaniu

umiejętności prowadzenia przez kobietę
samoobserwacji

cyklu

miesiączkowego

(objawów obiektywnych i subiektywnych
towarzyszących fazie płodności i fazom
niepłodności),

w

celu

świadomego

dostosowania

czasu

współżycia

małżeńskiego do zadań odpowiedzialnego
rodzicielstwa.

Stosowanie przez małżonków metod rozpoznawania

Stosowanie przez małżonków metod rozpoznawania

płodności wymaga od kobiety systematycznego

płodności wymaga od kobiety systematycznego

prowadzenia obserwacji, a od mężczyzny zachowania

prowadzenia obserwacji, a od mężczyzny zachowania

okresowej powściągliwości.

okresowej powściągliwości.

Etycznie poprawna regulacja poczęć tego najpierw od

Etycznie poprawna regulacja poczęć tego najpierw od

małżonków wymaga, aby w pełni uznawali i doceniali

małżonków wymaga, aby w pełni uznawali i doceniali

prawdziwe wartości życia rodziny, oraz by nauczyli

prawdziwe wartości życia rodziny, oraz by nauczyli

się doskonale panować nad sobą i nad swymi

się doskonale panować nad sobą i nad swymi

popędami. Nie ulega żadnej wątpliwości, że rozumne

popędami. Nie ulega żadnej wątpliwości, że rozumne

i wolne kierowanie popędami wymaga ascezy, ażeby

i wolne kierowanie popędami wymaga ascezy, ażeby

znaki miłości, właściwe dla życia małżeńskiego,

znaki miłości, właściwe dla życia małżeńskiego,

zgodne były z etycznym porządkiem, co konieczne

zgodne były z etycznym porządkiem, co konieczne

jest

zwłaszcza

dla

zachowania

okresowej

jest

zwłaszcza

dla

zachowania

okresowej

wstrzemięźliwości. (H V, 21)

wstrzemięźliwości. (H V, 21)

Biomedyczne i naukowe podstawy NPR

Biomedyczne i naukowe podstawy NPR

1672 r – holenderski lekarz i anatom

1672 r – holenderski lekarz i anatom

Re’gnier de Graaf

Re’gnier de Graaf

odkrył

odkrył

komórkę jajową

komórkę jajową

1677 r – holenderski przyrodnik

1677 r – holenderski przyrodnik

Antonie van Leeuwehock

Antonie van Leeuwehock

obserwuje poraz pierwszy plemnik pod mikroskopem

obserwuje poraz pierwszy plemnik pod mikroskopem

1905 r - holenderski ginekolog

1905 r - holenderski ginekolog

Theodor van de Velde

Theodor van de Velde

opisał

opisał

dwufazowy przebieg temperatury w cyklu kobiecym oraz

dwufazowy przebieg temperatury w cyklu kobiecym oraz

podał prawidłowy sposób pomiaru. W

podał prawidłowy sposób pomiaru. W

1927

1927

r odkrył, że wzrost

r odkrył, że wzrost

PTC jest związany z powstaniem ciałka żółtego po owulacji

PTC jest związany z powstaniem ciałka żółtego po owulacji

1923 r - japoński ginekolog

1923 r - japoński ginekolog

Kisumaku Ogino

Kisumaku Ogino

opublikował prace

opublikował prace

dotyczącą cyklicznych zmian w macicy. Przypuszczalny termin

dotyczącą cyklicznych zmian w macicy. Przypuszczalny termin

owulacji określił na 12-16 dni przed miesiączką

owulacji określił na 12-16 dni przed miesiączką

1929 r - austriacki ginekolog

1929 r - austriacki ginekolog

Herman Knaus

Herman Knaus

niezależnie od

niezależnie od

Ogino podał na podstawie swoich badań, że owulacja

Ogino podał na podstawie swoich badań, że owulacja

przypada na 15 dni przed miesiączką.

przypada na 15 dni przed miesiączką.

1930 r - niemiecki ksiądz

1930 r - niemiecki ksiądz

Wilhelm Hillenbrand

Wilhelm Hillenbrand

, proboszcz z

, proboszcz z

Rott w ramach duszpasterskich porad uczył kobiety

Rott w ramach duszpasterskich porad uczył kobiety

pomiaru PTC. Przyczynił się do uściślenia reguł pomiaru

pomiaru PTC. Przyczynił się do uściślenia reguł pomiaru

PTC. Otrzymał tytuł ojca metody termicznej.

PTC. Otrzymał tytuł ojca metody termicznej.

1950 r – doktor

1950 r – doktor

Edward Keefe

Edward Keefe

, wykonał pierwszą fotografię

, wykonał pierwszą fotografię

śluzu szyjkowego, rozciągniętego między palcami. W

śluzu szyjkowego, rozciągniętego między palcami. W

1962

1962

r, ukazała się jego praca pt., Rozpoznawanie dni

r, ukazała się jego praca pt., Rozpoznawanie dni

możliwej płodności za pomocą samoobserwacji szyjki

możliwej płodności za pomocą samoobserwacji szyjki

macicy.

macicy.

Zdolność przekazywania życia

Zdolność przekazywania życia

dokonuje się w organizmie

dokonuje się w organizmie

kobiety na skutek zachodzących

kobiety na skutek zachodzących

cyklicznych zmian w układzie

cyklicznych zmian w układzie

płciowym pod wpływem

płciowym pod wpływem

hormonalnych procesów

hormonalnych procesów

sterujących

sterujących

Do objawów

głównych i dodatkowych

objawów

podlegających samoobserwacji, które dostarczają kobiecie

przesłanek pozwalających na przypuszczenie, że w danym

cyklu wystąpiła owulacja zalicza się:



Pomiary podstawowej temperatury ciała

(wykazanie

jej dwufazowego przebiegu),



Obserwację wydzielania śluzu szyjkowego

(rozwój

objawu śluzu),



Ocenę przedowulacyjnych zmian szyjki macicy

(rozwój objawu szyjki macicy),



Obserwację dodatkowych objawów płodności między

innymi

tj; ból owulacyjny, krwawienie owulacyjne,

obrzmienie piersi, powiększenie węzła chłonnego w

pachwinie po stronie owulacji, zmiany skórne,

obrzęki

Podstawowa temperatura ciała

Podstawowa temperatura ciała

(PTC)

(PTC)

PTC to temperatura w warunkach podstawowej przemiany

PTC to temperatura w warunkach podstawowej przemiany

materii, która ma miejsce w czasie snu i utrzymuje się tuż

materii, która ma miejsce w czasie snu i utrzymuje się tuż

po przebudzeniu się, ale jeszcze przed wstaniem z łóżka,

po przebudzeniu się, ale jeszcze przed wstaniem z łóżka,

wzrasta pod wpływem progesteronu.

wzrasta pod wpływem progesteronu.

W

W

1948 roku Dawis i Fugo

1948 roku Dawis i Fugo

[1]

[1]

po raz pierwszy

po raz pierwszy

stwierdzili

na

podstawie

pomiarów

hormonalnych

stwierdzili

na

podstawie

pomiarów

hormonalnych

wystąpienie wzrostu stężenia progesteronu mniej więcej

wystąpienie wzrostu stężenia progesteronu mniej więcej

w połowie cyklu. To odkrycie potwierdziło słuszność

w połowie cyklu. To odkrycie potwierdziło słuszność

hipotezy

hipotezy

Van de Velde (1927)

Van de Velde (1927)

, że istnieje związek czasowy

, że istnieje związek czasowy

i przyczynowy między wzrostem poziomu progesteronu a

i przyczynowy między wzrostem poziomu progesteronu a

wzrostem podstawowej temperatury ciała

wzrostem podstawowej temperatury ciała

.[2]

.[2]



[1]

[1]

M. E. Davis, N. W. Fugo.

M. E. Davis, N. W. Fugo.

The cause of phisiologic basal temperature changes in women

The cause of phisiologic basal temperature changes in women

. J Clin

. J Clin

Endocrinol. 1948 nr 8. s. 550.

Endocrinol. 1948 nr 8. s. 550.



[2]

[2]

K. G. Ober.

K. G. Ober.

Aufwachtemperatur und Ovarialfunktion

Aufwachtemperatur und Ovarialfunktion

. Klin.Wochenschr. 1952 nr 30 s. 357-364.

. Klin.Wochenschr. 1952 nr 30 s. 357-364.

Palpacja szyjki macicy – sposób

Palpacja szyjki macicy – sposób

zaznaczania na karcie obserwacji

zaznaczania na karcie obserwacji

cyklu

cyklu

Szyjka macicy

Typowy przebieg rozwoju objawu śluzu i

Typowy przebieg rozwoju objawu śluzu i

sposób jego zapisu na karcie obserwacji cyklu

sposób jego zapisu na karcie obserwacji cyklu

 

 

 

 

Owulacja

Owulacja

(jajeczkowanie)

(jajeczkowanie)

dzieli

dzieli

cykl płciowy kobiety na jeden okres

cykl płciowy kobiety na jeden okres

płodny i dwa okresy niepłodne

płodny i dwa okresy niepłodne

:

:

Owulacja

Owulacja

(jajeczkowanie)

(jajeczkowanie)

dzieli

dzieli

cykl płciowy kobiety na jeden okres

cykl płciowy kobiety na jeden okres

płodny i dwa okresy niepłodne

płodny i dwa okresy niepłodne

:

:

I faza – niepłodność

I faza – niepłodność

przedowulacyjna

przedowulacyjna

I faza – niepłodność

I faza – niepłodność

przedowulacyjna

przedowulacyjna

II faza – okres płodności

II faza – okres płodności

II faza – okres płodności

II faza – okres płodności

III faza – niepłodność

III faza – niepłodność

poowulacyjna

poowulacyjna

III faza – niepłodność

III faza – niepłodność

poowulacyjna

poowulacyjna

Fazy cyklu a objawy płodności

Fazy cyklu a objawy płodności



Cykl miesiączkowy kobiety można

Cykl miesiączkowy kobiety można

podzielić na dwie fazy:

podzielić na dwie fazy:



fazę pęcherzykową, związaną z

fazę pęcherzykową, związaną z

dojrzewaniem komórki jajowej;

dojrzewaniem komórki jajowej;



fazę ciałka żółtego, od owulacji

fazę ciałka żółtego, od owulacji

(uwolnienie dojrzałej komórki

(uwolnienie dojrzałej komórki

jajowej), do końca cyklu.

jajowej), do końca cyklu.

Faza pęcherzykowa, inaczej przedowulacyjna charakteryzuje się
zmienną długością. Długość jej trwania jest różna u różnych kobiet, a
także zmienia się z wiekiem. Bywają też różnice w poszczególnych
cyklach u tej samej kobiety. Takie czynniki jak stres, zmiana klimatu,
choroba, niedosypianie przez dłuższy czas, drastyczna dieta, mogą
oddalić w czasie jajeczkowanie i wydłużyć jej przebieg.
W tej fazie dominujący wpływ na organizm kobiety ma grupa
hormonów estrogenów, wydzielanych przez wzrastający pęcherzyk
jajnikowy. Estrogeny, będące żeńskimi hormonami płciowymi,
wywołują określone zmiany w obrębie narządów rodnych.
Pod ich wpływem błona śluzowa macicy zaczyna się ponownie
rozrastać. Szyjka macicy otwiera się, mięknie i unosi ku górze,
jednocześnie wydzielając z gruczołów w niej umiejscowionych
specjalną wydzielinę, tzw. śluz szyjkowy. Rozrasta się nabłonek w
pochwie i tkanka gruczołowa w sutkach.
Zmiany te mają na celu umożliwienie plemnikom przeżycia w
narządach rodnych kobiety, wniknięcie w głąb i spotkanie z
uwolnioną z jajnika, dojrzałą komórką jajową.

Z punktu widzenia wspólnej płodności pary, w fazie
pęcherzykowej możemy wydzielić dwa okresy:
Okres niepłodności względnej i okres płodności.
Okres niepłodności względnej rozpoczyna się wraz z początkiem
cyklu, czyli od pierwszego dnia miesiączki i zwykle ma zmienną długość.
W tym czasie szyjka macicy jest zamknięta, twarda i nisko położona. Nie
wydziela się także śluz szyjkowy. Środowisko w drogach rodnych kobiety
jest kwaśne, co stanowi ochronę przed drobnoustrojami
chorobotwórczymi jak bakterie, wirusy, grzyby. Jest także środowiskiem
zabójczym dla plemników, które do przeżycia potrzebują środowiska
zasadowego. Oznacza to, że po współżyciu seksualnym plemniki giną w
ciągu zaledwie kilku godzin.
Wraz ze wzrostem poziomu estrogenów rozpoczyna się okres
płodności. W jajniku dojrzewa komórka jajowa, szyjka
macicy zaczyna się otwierać, mięknąć i unosić ku górze, a pojawiający
się śluz szyjkowy stopniowo zmienia środowisko w pochwie na
zasadowe, umożliwiając plemnikom przeżycie oraz wniknięcie w głąb
narządów rodnych kobiety.

Śluz początkowo jest gęsty, lepki, biały i mętny. Lecz w miarę wzrostu
poziomu estrogenów rzednie, staje się przejrzysty, śliski i rozciągliwy.
Gęsty śluz tworzy nieregularną siatkę, przez którą trudniej jest
przebić się plemnikom, selekcjonuje je, zatrzymując źle rozwinięte
czy uszkodzone. Natomiast im bardziej jest płynny i rozciągliwy, tym
bardziej staje się przenikliwy dla plemników. Śluz o cechach wysokiej
płodności jest najodpowiedniejszym środowiskiem dla plemników. Jest
bogaty w substancje odżywcze, umożliwia im większą ruchliwość. Jest
konieczny do osiągnięcia przez plemniki ostatecznej dojrzałości do
zapłodnienia (w procesie tzw. kapacytacji).

Faza ciałka żółtego poowulacyjna rozpoczyna się po owulacji,
gdy pęknięty pęcherzyk jajnikowy zmienia się w ciałko żółte,
wydzielające przede wszystkim hormon progesteron.
Jej charakterystyczną cechą jest stała długość, wahająca się w
granicach 10-16 dni u różnych kobiet, ale prawie stała u tej samej
kobiety.
Pod wpływem progesteronu szyjka macicy twardnieje, obniża się i
zamyka, a śluz szyjkowy szybko gęstnieje, zamykając szyjkę
gęstym czopem śluzowym. Odtwarzanie czopu trwa około 3 dni,
które zaliczamy jeszcze do okresu płodności. Po zaczopowaniu
szyjki macicy mamy fazę fizjologicznej niepłodności. Wniknięcie
plemników do wnętrza macicy jest już nie możliwe.

Progesteron powoduje dalszy rozrost błony śluzowej macicy, czyli
Endometrium, która ulega rozpulchnieniu. Rozrastają się w niej
naczynia krwionośne obficie zaopatrujące w substancje odżywcze i
tlen. Błona śluzowa staje się pierwszą spiżarnią w przypadku
poczęcia i zagnieżdżenia się w niej nowego, rozwijającego się życia
ludzkiego.
Jednym z charakterystycznych objawów w tej fazie, obok zmian w
szyjce macicy i śluzie szyjkowym jest lekki wzrost temperatury ciała
kobiety, mierzonej w stanie spoczynku. Wyższa temperatura
utrzymuje się przez czas trwania fazy progesteronowej i opada tuż
przed miesiączką lub w pierwszych dniach jej trwania.
Jeżeli dojdzie do implantacji, czyli zagnieżdżenia w endometrium już
rozwijającego się nowego życia, wówczas temperatura pozostaje na
podwyższonym poziomie przez pierwsze 3 miesiące ciąży.
Jeśli nie dojdzie do poczęcia, poziom progesteronu opada. Błona
śluzowa macicy zaczyna obumierać i łuszczyć się. Rozpoczyna się
nowy cykl.
Wszystkie te symptomy tworzą zespół objawów charakterystycznych
dla danej kobiety, potwierdzających wpływ poszczególnych
hormonów na fazy cyklu.

Mamy więc objawy powtarzające się w każdym cyklu i u każdej
kobiety. Są to tzw. główne objawy związane z płodnością, o jakich
była wyżej mowa. Należą do nich:

 zmiany tzw. podstawowej temperatury ciała,

 zmiany śluzu szyjkowego,

 zmiany w szyjce macicy.
Na ich cyklicznym występowaniu opierają się tzw. metody
rozpoznawania płodności.
Cykliczne zmiany powtarzające się nieustannie od okresu
dojrzewania do menopauzy, wywierają także wpływ na
samopoczucie kobiety zarówno fizyczne, jak i psychiczne.

Przygotowanie do owulacji konkretnej komórki jajowej zaczyna się
trzy cykle wcześniej, kiedy 50 do 300 pęcherzyków pierwotnych
zaczyna wzrost, przechodząc w fazę pęcherzyków wzrastających
(preantralnych i antralnych). Po 10 tygodniach tylko jeden z nich
osiąga fazę pęcherzyka dominującego. Pozostałe ulegają atrezji, czyli
zarastają lub przechodzą w postać torbielowatą. W jajniku
jednocześnie więc znajdują się pęcherzyki w różnym stadium
rozwoju

Najpierw po kolejnej miesiączce podwzgórze mózgu wysyła sygnał
neurohormonalny w kierunku przysadki mózgowej. Pobudzona
przysadka wytwarza hormon folitropinę (FSH), stymulujący
dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego. Pęcherzyk ten z kolei wysyła
sygnał zwrotny do przysadki, w postaci wzrastającego poziomu
wytwarzanych w nim hormonów – estrogenów. Powoduję to
gromadzenie w przysadce hormonu lutropiny (LH), którego zadaniem
jest wywołanie jajeczkowania.
Pęcherzyk gwałtownie wzrasta, około 3 mm na dobę, osiągając w końcu
średnicę 18-22 mm. Jego zewnętrzna warstwa, składająca się z
komórek ziarnistych staje się niezwykle wrażliwa na wyrzut lutropiny.
W 8-38 godzin po szczycie estrogenów, również LH osiąga swój szczyt.
Jest to też początek wydzielania progesteronu.
Owulacja następuje zwykle w ciągu 24-36 godzin po pierwszym
gwałtownym wyrzucie LH, lub 9-24 godzin po szczytowym wyrzucie LH.
Tak, czy tak, moment owulacji jest bardzo ograniczony w czasie, gdyż
po spadku LH już nie może do niej dojść.
Uwolniona z pęcherzyka Graafa komórka zachowuje zdolność do
zapłodnienia 12-18 godzin od jajeczkowania.
Po uwolnieniu komórki jajowej, pęknięty pęcherzyk Graafa przekształca
się w ciałko żółte wydzielające dalej progesteron. Jego wysoki poziom
hamuje wydzielanie LH i FSH, a tym samym uniemożliwia dojrzewanie
innych komórek jajowych w tym samym cyklu.

Rodzaje śluzu szyjkowego

Rodzaje śluzu szyjkowego

Śluz G

Śluz G

-

-

zależny od progesteronu

zależny od progesteronu

Śluz L

- estrogenozależny,

Śluz S

- estrogenozależny

Śluz P

– estrogenozależny

występuje pod postacią śluzu P2 i P6

Ponadto w śluzie szyjkowym znajduje się zwykle
mała ilość wydzieliny, która nie należy do żadnego z
wymienionych typów śluzu. Może to być wydzielina
endometrialna lub jajowodowa albo powierzchniowe
glikoproteiny, które są obecne we wszystkich
komórkach ciała. Stanowią one razem

śluz F.

31

31

Samoobserwacja

głównych

objawów

płodności

jest

wykorzystywana w metodach rozpoznawania płodności (MRP)

•obserwacja

objawu śluzu

w metodzie

owulacyjnej Billingsa

w metodzie termicznej,
pomiary

podstawowej temperatury ciała

obserwacje

obu tych objawów

w metodach objawowo-

termicznych, które uwzględniają także obliczenia, biorące
pod uwagę długość poprzednich cykli lub czas trwania fazy
niskiej temperatury w poprzednich cyklach.

Do metod objawowo-termicznych należy
między innymi:

• metoda podwójnego sprawdzenia
według A. Flynn ,

Metoda podwójnego sprawdzenia, znana

także jako metoda angielska, metoda naturalnego planowania rodziny,
polegająca na rozpoznaniu początku i końca fazy płodności.
Objawy służące określeniu fazy płodności to:
podstawowa temperatura ciała
śluz szyjki macicy
objawy szyjki macicy
kalkulacje, obliczenia dnia cyklu

• metoda według J. Rötzera,
• metoda według S. i J. F. Kiplleyów,
• polska modyfikacja metody według T.
Kramarek.

Poszczególne odmiany tych metod w
zależności

od

autora

różnią

się

sposobem prowadzenia kart obserwacji
cyklu, stosowaniem linii pomocniczych
oraz definicjami niektórych kryteriów.

Metoda kalendarzowa

Metoda kalendarzowa



Oparta jest na następujących założeniach:

Oparta jest na następujących założeniach:

1. Jajeczkowanie ma miejsce 14 ± 2 dni

1. Jajeczkowanie ma miejsce 14 ± 2 dni

przed miesiączką

przed miesiączką

2. Plemniki są zdolne do zapłodnienia przez

2. Plemniki są zdolne do zapłodnienia przez

około 48 do 72 godzin po ejakulacji

około 48 do 72 godzin po ejakulacji

3. Komórka jajowa żyje około 24 godzin po

3. Komórka jajowa żyje około 24 godzin po

owulacji

owulacji

Poznanie, przyjęcie i zaakceptowanie

Poznanie, przyjęcie i zaakceptowanie

przez małżonków praw natury, które

przez małżonków praw natury, które

rządzą cudownym darem prokreacji

rządzą cudownym darem prokreacji

może tylko umocnić ich miłość i

może tylko umocnić ich miłość i

wzajemne porozumienie oraz

wzajemne porozumienie oraz

otworzyć ich na przyjęcie nowego

otworzyć ich na przyjęcie nowego

życia

życia

Antykoncepcja

Antykoncepcja

- planowanie rodziny

- planowanie rodziny

świadome działanie

świadome działanie

człowieka

człowieka

mające na celu

mające na celu

podjęcie

podjęcie

niezawisłej

niezawisłej

decyzji

decyzji

o posiadaniu potomstwa

o posiadaniu potomstwa

Metody regulacji poczęć

Metody regulacji poczęć



naturalne metody planowania rodziny

naturalne metody planowania rodziny



metody mechaniczne (wkładki domaciczne,

metody mechaniczne (wkładki domaciczne,

membrany, prezerwatywy)

membrany, prezerwatywy)



metody chemiczne (środki plemnikobójcze)

metody chemiczne (środki plemnikobójcze)



metody farmakologiczne (tabletki, zastrzyki,

metody farmakologiczne (tabletki, zastrzyki,

implanty)

implanty)



metody biochemicznego monitorowania cyklu

metody biochemicznego monitorowania cyklu

(system Persona - spektrofotometr)

(system Persona - spektrofotometr)



sterylizacja

sterylizacja

Cechy idealnej metody antykoncepcji:

Cechy idealnej metody antykoncepcji:



100% skuteczność zapobiegania niepożądanej ciąży

100% skuteczność zapobiegania niepożądanej ciąży

wskaźnik zawodności Pearl’a

wskaźnik zawodności Pearl’a

:

:

ilość ciąż x 12 x 100

ilość ciąż x 12 x 100

R

R

=

=

ilość cykli

ilość cykli



łatwość zastosowania

łatwość zastosowania



brak wpływu na sferę seksualną

brak wpływu na sferę seksualną



całkowicie odwracalny efekt antykoncepcyjny

całkowicie odwracalny efekt antykoncepcyjny



całkowicie akceptowana we wszystkich kulturach

całkowicie akceptowana we wszystkich kulturach

i przez oboje stosujących ją partnerów

i przez oboje stosujących ją partnerów



minimalne działania niepożądane

minimalne działania niepożądane

Skuteczność

Skuteczność

(Pearl

(Pearl

index

index

)

)



IUD

IUD

0,1 (0 –1)

0,1 (0 –1)



OC

OC

0,2 (0 –3)

0,2 (0 –3)



Progestin injection

Progestin injection

0,1 (0 –1)

0,1 (0 –1)



Morning after pill

Morning after pill

3 (2 – 5)

3 (2 – 5)



Condom

Condom

4 (1 – 7)

4 (1 – 7)



Periodic abstinence

Periodic abstinence

10 (3 – 15)

10 (3 – 15)

Częstość stosowania antykoncepcji

Częstość stosowania antykoncepcji

świat

świat



sterylizacja

sterylizacja

25%

25%



antykoncepcja

antykoncepcja

hormonalna

hormonalna

23%

23%



prezerwatywa

prezerwatywa

16%

16%



IUD

IUD

6%

6%



inne

inne

6%

6%



ciąża

ciąża

lub koncepcja

lub koncepcja

9%

9%



abstynencja

abstynencja

16%

16%

Polska

Polska



sterylizacja

sterylizacja

-

-



antykoncepcja

antykoncepcja

hormonalna

hormonalna

9%

9%



prezerwatywa

prezerwatywa

23%

23%



IUD

IUD

5%

5%



inne

inne

30%

30%



ciąża

ciąża

lub koncepcja

lub koncepcja

12%

12%



abstynencja

abstynencja

16%

16%

Skuteczność różnych metod

Skuteczność różnych metod

antykoncepcji

antykoncepcji

40
63

56
61
71

78

85
6

9
3

5
3

0.5
0.1
0.8

85
26
25

21
14
5

0.8

Bez antykoncepcji
Metoda chemiczna
Metoda naturalna
Kalendarzyk
Objawowo –
termiczna
Prezerwatywa
Żeńska
Męska
Antykoncepcja
hormonalna
gestageny
złożona
Wkładka
wewnątrzmaciczna

„perfekcyjni
e”

„normalni
e”

Kontynuacja

Wskaźnik Pearl’a

Metoda zapobiegania
ciąży

Hatcher et. al. 1998

Naturalne metody

Naturalne metody

antykoncepcji

antykoncepcji



wstrzemięźliwość płciowa

wstrzemięźliwość płciowa



metoda kalendarzykowa Ogino-Knausa

metoda kalendarzykowa Ogino-Knausa



historyczna

historyczna



metoda termiczna

metoda termiczna



ścisła

ścisła



rozszerzona

rozszerzona



metoda Billingsów

metoda Billingsów



testery płodności

testery płodności



metoda objawowo-termiczna

metoda objawowo-termiczna

Fizjologiczne podstawy

Fizjologiczne podstawy

obliczania okresu płodnego w

obliczania okresu płodnego w

28- dniowym cyklu

28- dniowym cyklu

pierwszy dzień prawdopodobnej owulacji 14 – 2 =

pierwszy dzień prawdopodobnej owulacji 14 – 2 =

12 dzień

12 dzień

ostatni dzień prawdopodobnej owulacji 14 + 2 =

ostatni dzień prawdopodobnej owulacji 14 + 2 =

16 dzień

16 dzień

przeżywalność plemników w drogach rodnych

przeżywalność plemników w drogach rodnych

(48 godzin)

(48 godzin)

12 – 2 = 10 dzień

12 – 2 = 10 dzień

zdolność do zapłodnienia komórki jajowej

zdolność do zapłodnienia komórki jajowej

(24 godziny)

(24 godziny)

16 + 1 = 17 dzień

16 + 1 = 17 dzień

możliwy okres płodny

możliwy okres płodny

10- 17 dzień

10- 17 dzień

Okresowa wstrzemięźliwość

Okresowa wstrzemięźliwość

płciowa- wady i zalety

płciowa- wady i zalety



bezpieczna

bezpieczna



nie wymaga dodatkowych środków

nie wymaga dodatkowych środków



akceptowana przez Kościół Katolicki

akceptowana przez Kościół Katolicki



nieużyteczna dla kobiet o

nieużyteczna dla kobiet o

nieregularnych cyklach

nieregularnych cyklach



wysoki wskaźnik niepowodzeń

wysoki wskaźnik niepowodzeń

Metody mechaniczne

Metody mechaniczne

Stosowane przez mężczyzn:

Stosowane przez mężczyzn:



Stosunek przerywany

Stosunek przerywany



Prezerwatywa

Prezerwatywa

Stosowane przez kobiety:

Stosowane przez kobiety:



Błona pochwowa

Błona pochwowa



Kapturek naszyjkowy

Kapturek naszyjkowy



Gąbki pochwowe

Gąbki pochwowe



Środki plemnikobójcze

Środki plemnikobójcze

Zalety prezerwatywy

Zalety prezerwatywy



ochrona przed chorobami

ochrona przed chorobami

przenoszonymi drogą płciową

przenoszonymi drogą płciową

(łącznie z AIDS)

(łącznie z AIDS)



łatwa w użyciu

łatwa w użyciu



tania

tania



brak objawów ubocznych

brak objawów ubocznych

Zapobieganie chorobom

Zapobieganie chorobom

przenoszonym drogą płciową

przenoszonym drogą płciową



Candida albicans

Candida albicans



Trichomonas vaginalis

Trichomonas vaginalis



choroby weneryczne

choroby weneryczne



NGU

NGU



Herpes simplex

Herpes simplex



HPV 16-18

HPV 16-18



HBS

HBS

Wskazania

Wskazania

do stosowania

do stosowania

prezerwatywy

prezerwatywy



poligamia

poligamia



różne rodzaje stosunków

różne rodzaje stosunków



waginalne

waginalne



analne

analne



oralne

oralne



możliwość zakażenia wirusem HIV

możliwość zakażenia wirusem HIV

lub chorobami przenoszonymi

lub chorobami przenoszonymi

drogą płciową

drogą płciową



pierwszy stosunek

pierwszy stosunek

Wady prezerwatywy

Wady prezerwatywy



ograniczenie doznań

ograniczenie doznań



ingerencja w akt płciowy

ingerencja w akt płciowy



dyskomfort

dyskomfort



możliwość reakcji alergicznych na

możliwość reakcji alergicznych na

lateks lub substancje dodatkowe

lateks lub substancje dodatkowe

Zalety i wady błony

Zalety i wady błony

pochwowej

pochwowej



ochrona przed chorobami

ochrona przed chorobami

przenoszonymi drogą płciową

przenoszonymi drogą płciową



brak objawów ubocznych

brak objawów ubocznych



trudności w zakładaniu i wyjmowaniu

trudności w zakładaniu i wyjmowaniu



konieczność utrzymywania w

konieczność utrzymywania w

czystości

czystości



KAPTUREK

KAPTUREK

NASZYJKOWY

NASZYJKOWY



BŁONA

BŁONA

POCHWOWA

POCHWOWA



PREZERWATYWA

PREZERWATYWA

DLA KOBIET

DLA KOBIET

Przciwskazania do błony

Przciwskazania do błony

pochwowej

pochwowej



wypadanie macicy

wypadanie macicy



duże cystocele lub rectocele

duże cystocele lub rectocele



tyłozgięcie macicy

tyłozgięcie macicy



powtarzające się infekcje dróg

powtarzające się infekcje dróg

moczowych

moczowych



alergia na lateks lub środki

alergia na lateks lub środki

plemnikobójcze

plemnikobójcze

Możliwe działania uboczne

Możliwe działania uboczne

błon pochwowych

błon pochwowych



Uczulenie na lateks lub środki

Uczulenie na lateks lub środki

plemnikobójcze

plemnikobójcze



Zwiększona częstość

Zwiększona częstość

występowania infekcji dróg

występowania infekcji dróg

moczowych

moczowych

Chemiczne środki

Chemiczne środki

antykoncepcyjne

antykoncepcyjne



tabletki dopochwowe

tabletki dopochwowe



globulki dopochwowe

globulki dopochwowe



pianki dopochwowe

pianki dopochwowe



żele dopochwowe

żele dopochwowe



zawierają nonoksynol-9

zawierają nonoksynol-9

•

zagęszczenie śluzu szyjkowego

zagęszczenie śluzu szyjkowego

•

działanie plemnikobójcze

działanie plemnikobójcze

Dopochwowe preparaty

Dopochwowe preparaty

antykoncepcyjne

antykoncepcyjne



Zawierają nonoksynol-9 - o właściwościach

Zawierają nonoksynol-9 - o właściwościach

plemnikobójczych.

plemnikobójczych.



Przykład: Delfen (krem dopochwowy)

Przykład: Delfen (krem dopochwowy)

Patentex Oval (glob. dopochwowe)

Patentex Oval (glob. dopochwowe)



Stosowane są również jako wspomagający

Stosowane są również jako wspomagający

środek plemnikobójczy przy stosowaniu

środek plemnikobójczy przy stosowaniu

środków mechanicznych lub prezerwatyw

środków mechanicznych lub prezerwatyw

Wady i zalety środków

Wady i zalety środków

plemnikobójczych

plemnikobójczych



Bezpieczne

Bezpieczne



Łatwe w użyciu

Łatwe w użyciu



Łatwo dostępne

Łatwo dostępne



Korzystne w sporadycznych kontaktach

Korzystne w sporadycznych kontaktach

płciowych

płciowych



Częściowa ochrona przed chorobami

Częściowa ochrona przed chorobami

przenoszonymi droga płciową

przenoszonymi droga płciową



Niski komfort współżycia

Niski komfort współżycia



Wysoki wskaźnik niepowodzeń

Wysoki wskaźnik niepowodzeń



Podrażnienie dróg rodnych

Podrażnienie dróg rodnych

Fizjologiczne okresy

Fizjologiczne okresy

niepłodności

niepłodności



krótko po pierwszej miesiączce

krótko po pierwszej miesiączce



po porodzie i podczas laktacji

po porodzie i podczas laktacji



krótko przed menopauzą

krótko przed menopauzą

Czynniki modyfikujące

Czynniki modyfikujące

hamujący wpływ karmienia

hamujący wpływ karmienia

piersią na płodność

piersią na płodność



okres karmienia piersią

okres karmienia piersią



częstotliwość

częstotliwość



długość ssania

długość ssania



wprowadzanie uzupełniającej żywności

wprowadzanie uzupełniającej żywności



czas od porodu

czas od porodu



stopień odżywienia matki

stopień odżywienia matki



geografia, czynniki socjoekonomiczne i

geografia, czynniki socjoekonomiczne i

kulturowe

kulturowe

Antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna



Preparaty złożone doustne

Preparaty złożone doustne



metoda jednofazowa

metoda jednofazowa



metoda dwufazowa

metoda dwufazowa



metoda trójfazowa

metoda trójfazowa



Plastry

Plastry



Antykoncepcja oparta na gestagenach

Antykoncepcja oparta na gestagenach



mini pill

mini pill



implanty

implanty



injekcje domięśniowe

injekcje domięśniowe



wkładka wewnątrzmaciczna zawierająca

wkładka wewnątrzmaciczna zawierająca

gestageny

gestageny



Antykoncepcja doraźna (po stosunku)

Antykoncepcja doraźna (po stosunku)

Antykoncepcja

Antykoncepcja

hormonalna

hormonalna



Metoda cykliczna (tabletki)

Metoda cykliczna (tabletki)



jednofazowa

jednofazowa



dwufazowa

dwufazowa



trójfazowa

trójfazowa



System transdermalny

System transdermalny



Metoda ciągłego stosowania samych

Metoda ciągłego stosowania samych

gestagenów

gestagenów



Metody postkoitalne (antykoncepcja doraźna,

Metody postkoitalne (antykoncepcja doraźna,

„po stosunku”, „the morning after pill”)

„po stosunku”, „the morning after pill”)

Antykoncepcyjna złożona

Antykoncepcyjna złożona

E

E

- etynyloestradiol

- etynyloestradiol

(0,015 - 0,05 mg)

(0,015 - 0,05 mg)

Najpopularniejsze 0,02-0,03

Najpopularniejsze 0,02-0,03

P

P

- gestagen

- gestagen

Skład tabletki

Skład tabletki

antykoncepcyjnej

antykoncepcyjnej

Etynyloestradiol + gestagen

Etynyloestradiol + gestagen

I generacji

I generacji

II generacji

II generacji

III

III

generacji

generacji

noretysteron

noretysteron

norgestrel

norgestrel

norgestymat

norgestymat

noretyndron

noretyndron

lewonorgestrel gestoden

lewonorgestrel gestoden

etynodiol

etynodiol

norgestyrianon

norgestyrianon

dezogestrel

dezogestrel

pochodne

pochodne

17-OH-

17-OH-

progesteronu

progesteronu



nomegestrol

nomegestrol



octan medroksy-

octan medroksy-

progesteronu

progesteronu



drospirenon

drospirenon

pochodne

pochodne

19-nortestosteronu

19-nortestosteronu



norgestrel

norgestrel



levonorgestrel

levonorgestrel



dezogestrel

dezogestrel



gestoden

gestoden



norgestimat

norgestimat



dienogest

dienogest

Gestageny stosowane

Gestageny stosowane

w antykoncepcji hormonalnej

w antykoncepcji hormonalnej

Dwuskładnikowe tabletki

Dwuskładnikowe tabletki

antykoncepcyjne

antykoncepcyjne

Jednofazowe (cykliczne)

Jednofazowe (cykliczne)



Gravistat

Gravistat

50

50

μ

μ

g EE + 0,25 mg lewonorgestrelu

g EE + 0,25 mg lewonorgestrelu



Cilest

Cilest

35

35

μ

μ

g EE + 0,25 mg norgestymatu

g EE + 0,25 mg norgestymatu



Marvelon

Marvelon

30

30

μ

μ

g EE + 0,15 mg dezogestrelu

g EE + 0,15 mg dezogestrelu



Minisiston

Minisiston

30

30

μ

μ

g EE + 0,125 mg

g EE + 0,125 mg

lewonorgestrelu

lewonorgestrelu



Femoden, Minulet 30

Femoden, Minulet 30

μ

μ

g EE + 0,075 mg gestodenu

g EE + 0,075 mg gestodenu



Celimona

Celimona

30

30

μ

μ

g EE + 2,0 dienogestu

g EE + 2,0 dienogestu



Mercilon

Mercilon

20

20

μ

μ

g EE + 0,150 dezogestrelu

g EE + 0,150 dezogestrelu



Harmonet

Harmonet

20

20

μ

μ

g EE + 0,075 mg gestodenu

g EE + 0,075 mg gestodenu

Dwuskładnikowe tabletki

Dwuskładnikowe tabletki

antykoncepcyjne- cd

antykoncepcyjne- cd

Sekwencyjne

Sekwencyjne

Dwufazowe

Dwufazowe



Anteovin

Anteovin

50

50

μ

μ

g EE + 11 tabl. 0,05 mg lewonorgestrelu

g EE + 11 tabl. 0,05 mg lewonorgestrelu

50

50

μ

μ

g EE + 10 tabl. 0,125 mg lewonorgestrelu

g EE + 10 tabl. 0,125 mg lewonorgestrelu

Trójfazowe

Trójfazowe



Triquilar , Tri- Regol, Trisiston

Triquilar , Tri- Regol, Trisiston

30

30

μ

μ

g EE + 6 tabl. 0,05 mg lewonorgestrelu

g EE + 6 tabl. 0,05 mg lewonorgestrelu

40

40

μ

μ

g EE + 5 tabl. 0,075 mg lewonorgestrelu

g EE + 5 tabl. 0,075 mg lewonorgestrelu

30

30

μ

μ

g EE + 10 tabl. 0,05 mg lewonorgestrelu

g EE + 10 tabl. 0,05 mg lewonorgestrelu

Mechanizm działania OC

Mechanizm działania OC

1. antagonista GnRH

2. analogi inhibiny
3. antagonista R

FSH

4. zatrzymanie
dojrzewania
oocytów

5. blokowanie pękania
pęcherzyka

6. hamowanie
zapłodnienia

7. blokowanie implantacji

8. zagęszczenie śluzu
szyjkowego

Mechanizm antykoncepcyjnego

Mechanizm antykoncepcyjnego

działania leków hormonalnych

działania leków hormonalnych



blokada wydzielania gonadotropin

blokada wydzielania gonadotropin



hamowanie owulacji

hamowanie owulacji



zaburzanie czynności skurczowej jajowodów, utrata

zaburzanie czynności skurczowej jajowodów, utrata

rzęsek przez nabłonek migawkowy, zmiana składu

rzęsek przez nabłonek migawkowy, zmiana składu

płynu jajowodowego- hamowanie transportu jaja i

płynu jajowodowego- hamowanie transportu jaja i

kapacytacji plemników

kapacytacji plemników



przerost rzekomodoczesnowy endometrium- tzw

przerost rzekomodoczesnowy endometrium- tzw

„skorupa doczesnowa” – utrudnienie zagnieżdżenia

„skorupa doczesnowa” – utrudnienie zagnieżdżenia

jaja

jaja



zmiana składu śluzu szyjkowego-

zmiana składu śluzu szyjkowego-

nieprzepuszczalność dla plemników

nieprzepuszczalność dla plemników

Wpływ antykoncepcji

Wpływ antykoncepcji

hormonalnej na:

hormonalnej na:



czynność wątroby

czynność wątroby



metabolizm węglowodanów

metabolizm węglowodanów



metabolizm lipidów

metabolizm lipidów



witaminy

witaminy



układ krzepnięcia

układ krzepnięcia



tarczycę

tarczycę



nadnercza

nadnercza

Leki zmniejszające skuteczność

Leki zmniejszające skuteczność

doustnej tabletki

doustnej tabletki

antykoncepcyjnej

antykoncepcyjnej



przeciwpadaczkowe : barbiturany,

przeciwpadaczkowe : barbiturany,

fenytoina, karbamazepina,

fenytoina, karbamazepina,

prymidon

prymidon



ryfampicyna

ryfampicyna



tetracykliny, penicyliny,

tetracykliny, penicyliny,

cefalosporyny

cefalosporyny



gryzeofulwina

gryzeofulwina

Bezwzględne

Bezwzględne

przeciwwskazania do doustnej

przeciwwskazania do doustnej

antykoncepcji hormonalnej

antykoncepcji hormonalnej



choroba niedokrwienna serca

choroba niedokrwienna serca



choroba mózgowo- naczyniowa

choroba mózgowo- naczyniowa



rak narządu rodnego

rak narządu rodnego



choroby wątroby

choroby wątroby



ciąża lub jej podejrzenie

ciąża lub jej podejrzenie



porfiria

porfiria

Kryteria doboru

Kryteria doboru

i oceny bezpieczeństwa stosowania

i oceny bezpieczeństwa stosowania

antykoncepcji hormonalnej

antykoncepcji hormonalnej



określenie fenotypu (ew. profilu hormonalnego)

określenie fenotypu (ew. profilu hormonalnego)



badanie ginekologiczne

badanie ginekologiczne



cytologia

cytologia



badanie piersi (ew. USG/mammografia)

badanie piersi (ew. USG/mammografia)



ocena czynności wątroby

ocena czynności wątroby



ocena układu krzepnięcia

ocena układu krzepnięcia



ocena profilu lipidowego

ocena profilu lipidowego



pomiar ciśnienia tętniczego krwi (RR)

pomiar ciśnienia tętniczego krwi (RR)



wizyty kontrolne co 3-6 miesięcy

wizyty kontrolne co 3-6 miesięcy

Względne przeciwwskazania

Względne przeciwwskazania

do doustnej antykoncepcji

do doustnej antykoncepcji

hormonalnej

hormonalnej



silne bóle głowy, szczególnie naczyniowe lub

silne bóle głowy, szczególnie naczyniowe lub

migrenowe

migrenowe



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze



cukrzyca, obciążony wywiad rodzinny

cukrzyca, obciążony wywiad rodzinny



kamica dróg żółciowych

kamica dróg żółciowych



zaburzenia funkcji wątroby

zaburzenia funkcji wątroby



palenie papierosów powyżej 30 rż (powyżej 15 dziennie)

palenie papierosów powyżej 30 rż (powyżej 15 dziennie)



żylaki kończyn dolnych

żylaki kończyn dolnych



niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych

niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych



planowany zabieg operacyjny w ciągu najbliższych 4

planowany zabieg operacyjny w ciągu najbliższych 4

tyg.

tyg.



wiek > 40 rż

wiek > 40 rż

Przerwać

Przerwać

OC

OC

natychmiast w

natychmiast w

przypadku

przypadku

:

:



Ból łydek

Ból łydek



Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej



Bóle m

Bóle m

igr

igr

e

e

n

n

ow

ow

e

e



Kamica pęcherzyka żółciowego

Kamica pęcherzyka żółciowego



Długie unieruchomienie

Długie unieruchomienie

(

(

np. przy

np. przy

złamaniach kości

złamaniach kości

)

)

Najczęstsze objawy uboczne

Najczęstsze objawy uboczne

doustnej antykoncepcji

doustnej antykoncepcji

hormonalnej

hormonalnej



krwawienia międzymiesiączkowe

krwawienia międzymiesiączkowe



skąpe krwawienia miesiączkowe

skąpe krwawienia miesiączkowe



zatrzymanie miesiączki

zatrzymanie miesiączki



nudności, wymioty

nudności, wymioty



przyrost wagi ciała

przyrost wagi ciała

Korzyści wynikające ze stosowania

Korzyści wynikające ze stosowania

antykoncepcji złożonej :

antykoncepcji złożonej :



działanie antykoncepcyjne

działanie antykoncepcyjne

•

wysoka skuteczność

wysoka skuteczność

•

wygoda w użyciu

wygoda w użyciu

•

odwracalny efekt antykoncepcyjny

odwracalny efekt antykoncepcyjny



działanie na układ rodny kobiety

działanie na układ rodny kobiety

•

wpływ na krwawienia

wpływ na krwawienia

•

zmniejszenie częstość występowania

zmniejszenie częstość występowania

chorób narządu rodnego kobiety

chorób narządu rodnego kobiety

- zapaleń przydatków

- zapaleń przydatków

- torbieli czynnościowych jajników

- torbieli czynnościowych jajników

- endometriozy

- endometriozy

- ciąży pozamacicznej

- ciąży pozamacicznej

•

zapobieganie nowotworom

zapobieganie nowotworom

- raka jajnika

- raka jajnika

- raka trzonu macicy (endometrium)

- raka trzonu macicy (endometrium)



działanie poza narządem rodnym kobiety

działanie poza narządem rodnym kobiety

OC

OC

jako czynnik leczniczy:

jako czynnik leczniczy:



Krwawienia funkcjonalne

Krwawienia funkcjonalne



Nieregularne cykle

Nieregularne cykle

,

,

nadmiernie obfite

nadmiernie obfite

miesiączki

miesiączki



PMS

PMS



H

H

yperandrogeni

yperandrogeni

z

z

m

m

jajnikowy

jajnikowy



Trądzik

Trądzik



Hirsut

Hirsut

yz

yz

m

m

Antykoncepcja doraźna:

Antykoncepcja doraźna:



Escapelle

Escapelle

(levonorgestrel)

(levonorgestrel)

Antykoncepcja postkoitalna

Antykoncepcja postkoitalna



Do 1 godziny: Postinor- lewonorgestrel 0,75

Do 1 godziny: Postinor- lewonorgestrel 0,75

mg p.o.

mg p.o.



Do 12 godzin: Lewonorgestrel 0,6 mg i.m.

Do 12 godzin: Lewonorgestrel 0,6 mg i.m.



Do 48 godzin: estrogeny skoniugowane

Do 48 godzin: estrogeny skoniugowane

końskie 30 mg p.o. przez 5 dni,

końskie 30 mg p.o. przez 5 dni,

etynyloestradiol 5 mg p.o. przez 5 dni

etynyloestradiol 5 mg p.o. przez 5 dni



Metoda YUZPE’a- E + A do 72 godzin – LNG

Metoda YUZPE’a- E + A do 72 godzin – LNG

1,0 mg + EE 0,1 mg p.o. 2 x /12 godzin ze

1,0 mg + EE 0,1 mg p.o. 2 x /12 godzin ze

środkami przeciwwymiotnymi

środkami przeciwwymiotnymi



IUD

IUD

Sposoby antykoncepcji

Sposoby antykoncepcji

hormonalnej długo działającej

hormonalnej długo działającej



iniekcje gestagenów

iniekcje gestagenów



implanty podskórne

implanty podskórne



krążki dopochwowe

krążki dopochwowe



IUD

IUD

Przeciwwskazania do iniekcji

Przeciwwskazania do iniekcji

gestagenów

gestagenów



rak piersi i niezdiagnozowane guzy piersi

rak piersi i niezdiagnozowane guzy piersi



rak narządu rodnego

rak narządu rodnego



niezdiagnozowane krwawienia z dróg

niezdiagnozowane krwawienia z dróg

rodnych

rodnych



podejrzenie ciąży

podejrzenie ciąży



zakrzepowe zapalenie żył i inne zakrzepice

zakrzepowe zapalenie żył i inne zakrzepice



choroby naczyń wieńcowych i mózgowych

choroby naczyń wieńcowych i mózgowych



żółtaczka

żółtaczka

Przeciwskazania do implantów

Przeciwskazania do implantów



ciąża lub podejrzenie

ciąża lub podejrzenie



rak piersi i niezdiagnozowane guzy piersi

rak piersi i niezdiagnozowane guzy piersi



rak narządu rodnego

rak narządu rodnego



niezdiagnozowane krwawienia z dróg

niezdiagnozowane krwawienia z dróg

rodnych

rodnych



podejrzenie ciąży

podejrzenie ciąży



zakrzepowe zapalenie żył i inne zakrzepice

zakrzepowe zapalenie żył i inne zakrzepice



choroby naczyń wieńcowych i mózgowych

choroby naczyń wieńcowych i mózgowych



żółtaczka

żółtaczka

Implanty- efekty uboczne i

Implanty- efekty uboczne i

powikłania

powikłania



zaburzenia cyklu miesiączkowego

zaburzenia cyklu miesiączkowego



zaburzenia metaboliczne

zaburzenia metaboliczne



miejscowy stan zapalny

miejscowy stan zapalny

Zalety IUD

Zalety IUD



nie zaburza naturalnego cyklu

nie zaburza naturalnego cyklu



małe ryzyko ciąży

małe ryzyko ciąży



wymagana regularna kontrola

wymagana regularna kontrola

Wkładka

Wkładka

wewnątrzmaciczna

wewnątrzmaciczna



Mechanizm działania

Mechanizm działania



zagęszczenie śluzu szyjkowego

zagęszczenie śluzu szyjkowego



działanie plemnikobójcze jonów miedzi

działanie plemnikobójcze jonów miedzi



mechaniczne zamknięcie ujść macicznych

mechaniczne zamknięcie ujść macicznych

jajowodów

jajowodów



zmiany w endometrium zapobiegające

zmiany w endometrium zapobiegające

zagnieżdżeniu

zagnieżdżeniu

•

pseudoendometritis

pseudoendometritis

•

zmiany pseudodoczesnowe

zmiany pseudodoczesnowe



cytotoksyczne działanie Cu

cytotoksyczne działanie Cu

++

++

na ciałko żółte

na ciałko żółte



potencjalne działanie wczesnoporonne

potencjalne działanie wczesnoporonne

Czas założenia IUD

Czas założenia IUD



po porodzie

po porodzie



po połogu

po połogu



po poronieniu

po poronieniu



po stosunku płciowym

po stosunku płciowym



w trakcie miesiączki

w trakcie miesiączki

Przeciwwskazania do IUD

Przeciwwskazania do IUD



stan zapalny w miednicy mniejszej

stan zapalny w miednicy mniejszej



ciąża lub jej podejrzenie

ciąża lub jej podejrzenie



mięśniaki macicy

mięśniaki macicy



zwężenie szyjki

zwężenie szyjki



narażenie na choroby przenoszone

narażenie na choroby przenoszone

drogą płciową

drogą płciową

Powikłania IUD

Powikłania IUD



krwawienie

krwawienie



ból

ból



upławy

upławy



wypadnięcie wkładki

wypadnięcie wkładki



ciąża

ciąża



stan zapalny miednicy

stan zapalny miednicy



perforacja macicy

perforacja macicy

Kandydatka do IUD

Kandydatka do IUD



34 lata i więcej

34 lata i więcej



Pali papierosy

Pali papierosy



2 dzieci i nie planuje więcej

2 dzieci i nie planuje więcej

Kandydatka do

Kandydatka do

OC

OC



Mniej niż

Mniej niż

30

30

lat

lat



Bez dzieci

Bez dzieci



Jeden

Jeden

partner

partner

seksualny

seksualny



Planuje ciążę w przyszłości

Planuje ciążę w przyszłości



Funkcjonalne krwawienia z dróg

Funkcjonalne krwawienia z dróg

rodnych

rodnych

Kandydatka do prezerwatywy

Kandydatka do prezerwatywy

i

i

spermic

spermic

y

y

d

d

ów

ów



Mniej niż 20 lat

Mniej niż 20 lat



Bez dzieci

Bez dzieci



Nie

Nie

regular

regular

ne kontakty

ne kontakty

sexual

sexual

ne

ne

Progest

Progest

ageny

ageny



Karmienie piersią

Karmienie piersią



Planuje ciążę w przyszłości

Planuje ciążę w przyszłości

System transdermalny

System transdermalny

Evra

Evra

Opakowanie zawiera 3 plastry

Opakowanie zawiera 3 plastry

Skład: 6 mg norelgestrominu

Skład: 6 mg norelgestrominu

+

+

0,6 mg EE

0,6 mg EE

Evra 1

Evra 2

Evra 3

Cykl 28 dni

Nowy cykl



Jeden plaster na tydzień,

Jeden plaster na tydzień,



Przez trzy kolejne tygodnie.

Przez trzy kolejne tygodnie.



Po trzech tygodniach, tydzień przerwy

Po trzech tygodniach, tydzień przerwy



Zmiana plastra zawsze w tym samym dniu

Zmiana plastra zawsze w tym samym dniu

tygodnia

tygodnia

niedziela

niedziela niedziela

niedziela

niedziela

Evra

Evra

®

®

- schemat stosowania

- schemat stosowania

Evra
1

Bez plastra

Bez plastra



Miejsca aplikacji:

Miejsca aplikacji:



Podbrzusze

Podbrzusze



Górna, zewnętrzna część ramienia

Górna, zewnętrzna część ramienia



Pośladek

Pośladek



Bark / łopatka

Bark / łopatka

Evra

Evra

®

®

- miejsca aplikacji

- miejsca aplikacji

Antykoncepcyjna

Antykoncepcyjna

hormonalna

hormonalna

Korzy

Korzy

ś

ś

ci

ci

ze stosowania systemu

ze stosowania systemu

transderma

transderma

lnego:

lnego:



Zapewnienie stabilnego st

Zapewnienie stabilnego st

ęż

ęż

enia

enia

hormonów

hormonów

w

w

surowicy krwi

surowicy krwi



Zwi

Zwi

ę

ę

kszenie bezpiecze

kszenie bezpiecze

ń

ń

stwa terapii – poprzez

stwa terapii – poprzez

eliminacj

eliminacj

ę

ę

efektu I-go przej

efektu I-go przej

ś

ś

cia

cia



Mo

Mo

ż

ż

liwo

liwo

ść

ść

stosowania ni

stosowania ni

ż

ż

szych dawek leku ni

szych dawek leku ni

ż

ż

przy

przy

podaniu

podaniu

per os, i.

per os, i.

m

m

.

.



Komfort terapii- TTS pozwala „zapomnie

Komfort terapii- TTS pozwala „zapomnie

ć

ć

” o re

” o re

ż

ż

imie

imie

przyjmowania tabletek, nie zak

przyjmowania tabletek, nie zak

ł

ł

óca aktywno

óca aktywno

ś

ś

ci

ci



W ka

W ka

ż

ż

dej chwili mo

dej chwili mo

ż

ż

na przerwa

na przerwa

ć

ć

terapi

terapi

ę

ę

odklejaj

odklejaj

ą

ą

c

c

plaster w przeciwie

plaster w przeciwie

ń

ń

stwie np. do terapii de-po

stwie np. do terapii de-po

t

t

.

.

Metoda

Metoda

ciągłego stosowania

ciągłego stosowania

samych progestagenów

samych progestagenów



Tabletki (Cerazette)

Tabletki (Cerazette)



Iniekcje (Provera depot

Iniekcje (Provera depot

/medroxyprogesteron/)

/medroxyprogesteron/)



Wewnątrzmaciczny system uwalniania

Wewnątrzmaciczny system uwalniania

lewonorgestrelu (Mirena)

lewonorgestrelu (Mirena)

Wewnątrzmaciczny system uwalniania

Wewnątrzmaciczny system uwalniania

lewonorgestrelu

lewonorgestrelu

Mirena

Mirena



Zawiera 52 mg LNG, na dobę uwalnia

Zawiera 52 mg LNG, na dobę uwalnia

się 20 μg LNG

się 20 μg LNG



Brak hamowania osi podwzgórze

Brak hamowania osi podwzgórze

przysadka-jajnik

przysadka-jajnik



Działanie antykoncepcyjne polega na

Działanie antykoncepcyjne polega na

zmianie właściwości fizykochemicznych

zmianie właściwości fizykochemicznych

śluzu szyjkowego oraz działaniu

śluzu szyjkowego oraz działaniu

antyproliferacyjnym na endometrium

antyproliferacyjnym na endometrium

Wewnątrzmaciczny system

Wewnątrzmaciczny system

uwalniania lewonorgestrelu

uwalniania lewonorgestrelu

Mirena

Mirena



Działania niekorzystne

Działania niekorzystne

Występowanie krwawień acyklicznych

Występowanie krwawień acyklicznych

Wtórny brak miesiączki

Wtórny brak miesiączki



Działania korzystne

Działania korzystne

Zmniejszenie obfitości krwawień miesiączkowych

Zmniejszenie obfitości krwawień miesiączkowych

Zmniejszenie ryzyka występowania ciąży

Zmniejszenie ryzyka występowania ciąży

ektopowej

ektopowej

Zmniejszenie ryzyka występowania stanów

Zmniejszenie ryzyka występowania stanów

zapalnych przydatków

zapalnych przydatków

Niepłodność małżeńska

Niepłodność małżeńska

Diagnostyka i leczenie.

Diagnostyka i leczenie.

Definicja

Definicja

Brak ciąży po roku regularnego współżycia

Brak ciąży po roku regularnego współżycia

bez antykoncepcji

bez antykoncepcji

10-15% par

10-15% par

Dotyczy obojga partnerów

Dotyczy obojga partnerów

Podział

Podział



30% niepłodność żeńska

30% niepłodność żeńska



30% niepłodność męska

30% niepłodność męska



40% problem po obu stronach

40% problem po obu stronach

10-15% idiopatyczna

10-15% idiopatyczna

Pierwotna

Pierwotna

Wtórna

Wtórna

NIEPŁODNOŚĆ

NIEPŁODNOŚĆ

ŻEŃSKA

ŻEŃSKA

Niepłodność żeńska

Niepłodność żeńska



Zaburzenia endokrynologiczne

Zaburzenia endokrynologiczne



Czynnik jajnikowy

Czynnik jajnikowy



Czynnik jajowodowy

Czynnik jajowodowy



Czynnik maciczny

Czynnik maciczny



Czynnik szyjkowy

Czynnik szyjkowy



Niepłodność immunologiczna

Niepłodność immunologiczna

Najczęstsze przyczyny niepłodności – zaburzenia owulacji

Najczęstsze przyczyny niepłodności – zaburzenia owulacji

Najczęstszy pojedynczy czynnik w świecie– niedrożność

Najczęstszy pojedynczy czynnik w świecie– niedrożność

jajowodów (WHO)

jajowodów (WHO)

Niepłodność żeńska - podział

Niepłodność żeńska - podział



Oś podwzgórze-przysadka-jajnik

Oś podwzgórze-przysadka-jajnik

- zaburzenia ogólne (dializy, niedobory

- zaburzenia ogólne (dializy, niedobory

żywieniowe, ch.Cushinga itp.)

żywieniowe, ch.Cushinga itp.)

-

-

hiperprolaktynemia

hiperprolaktynemia

- niedoczynność tarczycy

- niedoczynność tarczycy

- anoreksja

- anoreksja

- jatrogenna (np.neuroleptyki)

- jatrogenna (np.neuroleptyki)

- PCOs

- PCOs

Niepłodność żeńska - podział

Niepłodność żeńska - podział



Czynnik jajnikowy

Czynnik jajnikowy

- dysgenezje gonadalne (z.Turnera)

- dysgenezje gonadalne (z.Turnera)

- niedorozwój jajników

- niedorozwój jajników

- przedwczesne wygaśnięcie czynności

- przedwczesne wygaśnięcie czynności

jajników

jajników

Niepłodność żeńska - podział

Niepłodność żeńska - podział



Czynnik jajowodowy

Czynnik jajowodowy

-zapalenie jajowodu

-zapalenie jajowodu

-endometrioza

-endometrioza

-zrosty pooperacyjne

-zrosty pooperacyjne



Czynnik szyjkowy

Czynnik szyjkowy

-

przeszkoda na poziomie szyjki

przeszkoda na poziomie szyjki

-

nieprawidłowy śluz szyjkowy

nieprawidłowy śluz szyjkowy



Czynnik maciczny

Czynnik maciczny

-mięśniaki

-mięśniaki

-wady,przegrody

-wady,przegrody

-polipy

-polipy

Niepłodność żeńska - diagnostyka

Niepłodność żeńska - diagnostyka



Wywiad

Wywiad



Badanie ogólne

Badanie ogólne



Badanie ginekologiczne

Badanie ginekologiczne



Owulacja (krzywa termiczna, P, pik LH)

Owulacja (krzywa termiczna, P, pik LH)



LH, FSH, TSH, PRL z MTC

LH, FSH, TSH, PRL z MTC



Drożność jajowodów (HSG, laparoskopia)

Drożność jajowodów (HSG, laparoskopia)



Badanie śluzu szyjkowego

Badanie śluzu szyjkowego

NIEPŁODNOŚĆ MĘSKA

NIEPŁODNOŚĆ MĘSKA

Niepłodność męska - diagnostyka

Niepłodność męska - diagnostyka



Wywiad (wiek, wywiad rodzinny, zawód,

Wywiad (wiek, wywiad rodzinny, zawód,

choroby, operacje)

choroby, operacje)



Badanie ogólne

Badanie ogólne



Badanie nasienia

Badanie nasienia



FSH, LH, T, PRL

FSH, LH, T, PRL

Niepłodność męska

Niepłodność męska



Wywiad rodzinny

Wywiad rodzinny



Cukrzyca

Cukrzyca



Wady wrodzone

Wady wrodzone



Choroby dziedziczne

Choroby dziedziczne



Chirurgiczny

Chirurgiczny



Oper przepukliny pachwinowej

Oper przepukliny pachwinowej



Resekcja szyi pęcherza

Resekcja szyi pęcherza



Spodziectwo

Spodziectwo



wnętrostwo

wnętrostwo



Zapalenia

Zapalenia



Zapalenie jąder i najądrza (świnka)

Zapalenie jąder i najądrza (świnka)



Zapalenia gruczołu krokowego i pęcherza

Zapalenia gruczołu krokowego i pęcherza



gruźlica

gruźlica

Niepłodność męska - wywiad

Niepłodność męska - wywiad



Leki

Leki



Immunosupresyjne (azoospermia)

Immunosupresyjne (azoospermia)



Leki działające na OUN: p/padaczkowe, lit, neuroleptyki,

Leki działające na OUN: p/padaczkowe, lit, neuroleptyki,

imipramina

imipramina



Antyhistaminowe (oligospermia)

Antyhistaminowe (oligospermia)



Hipotensyjne (zab libido, erekcji i ejakulacji)

Hipotensyjne (zab libido, erekcji i ejakulacji)



Androgeny (hamują spermatogenezę i sekrecję testosteronu)

Androgeny (hamują spermatogenezę i sekrecję testosteronu)



Kortykoidy (oligospermia)

Kortykoidy (oligospermia)



Nitrofurantoina (ruchliwość plemników)

Nitrofurantoina (ruchliwość plemników)



Spironolakton (efekt estrogenny, ginekomastia)

Spironolakton (efekt estrogenny, ginekomastia)



halotan

halotan



Onkologia

Onkologia



Chemioterapia (azoospermia)

Chemioterapia (azoospermia)



Radioterapia ( od przejściowej oligospermii do nieodwracalnej

Radioterapia ( od przejściowej oligospermii do nieodwracalnej

azoospermii)

azoospermii)

Niepłodność męska - wywiad

Niepłodność męska - wywiad



Nałogi

Nałogi



Nikotyna

Nikotyna



Alkohol ?

Alkohol ?



narkotyki

narkotyki



Zawód

Zawód



Intoksykacje

Intoksykacje



Promienie X

Promienie X



Mikrofale

Mikrofale



Podwyższona temeratura

Podwyższona temeratura



Podwyższona temperatura

Podwyższona temperatura



Żylaki powrózka nasiennego

Żylaki powrózka nasiennego



Sauna

Sauna



zawodowy

zawodowy

Niepłodność męska - wywiad

Niepłodność męska - wywiad



Zatrucia

Zatrucia



Tlenek węgla

Tlenek węgla



Metale ciężkie

Metale ciężkie



Herbicydy

Herbicydy



Insektycydy

Insektycydy



Rozpuszczalniki

Rozpuszczalniki

Zaburzenia ejakulacji

Zaburzenia ejakulacji



Ejakulacja wsteczna

Ejakulacja wsteczna

3-6%

3-6%



Uszkodzenie

Uszkodzenie

zwieracza

zwieracza

pęcherza

pęcherza



Neuropatia

Neuropatia

cukrzycowa

cukrzycowa



Brak ejakulacji 5-8%

Brak ejakulacji 5-8%



Uszkodzenie

Uszkodzenie

rdzenia

rdzenia



Leki (neuroleptyki,

Leki (neuroleptyki,

leki

leki

antydepresyjne,

antydepresyjne,

hipotensyjne)

hipotensyjne)



Neuropatia

Neuropatia

cukrzycowa

cukrzycowa

Badanie nasienia

Badanie nasienia

objętość

objętość

> 2ml

> 2ml

pH

pH

7,2-8,0

7,2-8,0

Stężenie plemników

Stężenie plemników

>20mln/ml

>20mln/ml

Całkowita ilość

Całkowita ilość

plemników

plemników

>40mln

>40mln

Ruchliwość

Ruchliwość

>50%

>50%

Morfologia

Morfologia

>30% form

>30% form

prawidłowych

prawidłowych

Żywotność

Żywotność

>75%

>75%

Leukocyty

Leukocyty

<1mln/ml

<1mln/ml

MAR test

MAR test

<10% pl. pozytywnych

<10% pl. pozytywnych

Badanie nasienia

Badanie nasienia



Azoospermia-

Azoospermia-

całkowity brak plemników w 

całkowity brak plemników w 

ejakulacie.

ejakulacie.



Oligozoospermia-

Oligozoospermia-

obniżona liczba plemników w nasieniu. 

obniżona liczba plemników w nasieniu. 



Astenozoospermia-

Astenozoospermia-

nieprawidłowa ruchliwość plemników

nieprawidłowa ruchliwość plemników

(<50% plemników klasy A i B lub <25% klasy A)

(<50% plemników klasy A i B lub <25% klasy A)



Nekrozoospermia-

Nekrozoospermia-

brak żywotności plemników w spermie.

brak żywotności plemników w spermie.



Teratozoospermia-

Teratozoospermia-

zbyt niski odsetek plemników o

zbyt niski odsetek plemników o

prawidłowej budowie (morfologii) w ejakulacie.

prawidłowej budowie (morfologii) w ejakulacie.



Oligoastenoteratozoospermia-

Oligoastenoteratozoospermia-

 

 

czyli pogorszenie

czyli pogorszenie

trzech podstawowych parametrów nasienia tj. koncentracji,

trzech podstawowych parametrów nasienia tj. koncentracji,

ruchliwości i morfologii.

ruchliwości i morfologii.

Nieprawidłowe nasienie

Nieprawidłowe nasienie



Azoospermia pozasekrecyjna 7-10%

Azoospermia pozasekrecyjna 7-10%



Wrodzone (mukowiscydoza)

Wrodzone (mukowiscydoza)



Nabyte (zakażenia, traumatyzacja)

Nabyte (zakażenia, traumatyzacja)



Azoospermia sekrecyjna 7-10%

Azoospermia sekrecyjna 7-10%



Wnętrostwo

Wnętrostwo



Genetyka

Genetyka



toksyczne

toksyczne

Nieprawidłowe nasienie

Nieprawidłowe nasienie



Oligoastenoteratospermia 40-60%

Oligoastenoteratospermia 40-60%



Wnętrostwo

Wnętrostwo



Żylaki

Żylaki



Zakażenia

Zakażenia



Hipertermia

Hipertermia



Chemioterapia

Chemioterapia



toksyny

toksyny



Astenozoospermia 10-15%

Astenozoospermia 10-15%



Autoimmunizacja posttraumatyczna

Autoimmunizacja posttraumatyczna



Akinezja witki plemnika (z Kartegenera)

Akinezja witki plemnika (z Kartegenera)



Teratospermia 2-5%

Teratospermia 2-5%



Zespół okrągłej główki plemnika i braku akrosomu

Zespół okrągłej główki plemnika i braku akrosomu

Niepłodność męska - genetyka

Niepłodność męska - genetyka



Podwzgórzowe i ogólne

Podwzgórzowe i ogólne

- zespół Kallmanna

- zespół Kallmanna

- zespół Prader-Willi

- zespół Prader-Willi

- z. Bardet Biedl

- z. Bardet Biedl

- anemia

- anemia

sierpowatokrwinkowa

sierpowatokrwinkowa

- beta-talasemia

- beta-talasemia



Gonadalne

Gonadalne

- z.Klinefeltera (47XXY)

- z.Klinefeltera (47XXY)

- 47 XYY

- 47 XYY

-

-

delecja genu AZF

delecja genu AZF

- 46 XX fenotyp męski

- 46 XX fenotyp męski

- z. Noonan

- z. Noonan

- dystrofia miotoniczna

- dystrofia miotoniczna



Poza gonadalne

Poza gonadalne

-

-

mukowiscydoza

mukowiscydoza

- z.Younga

- z.Younga

- z. Kartagenera

- z. Kartagenera

- niedobór 5 –alfa

- niedobór 5 –alfa

reduktazy

reduktazy

- zaburzenia receptora

- zaburzenia receptora

androgenowego

androgenowego

Kariotyp

Kariotyp



Ciężka oligospermia lub azoospermia

Ciężka oligospermia lub azoospermia



Mikrodelecje na długim ramieniu Y (AZF)

Mikrodelecje na długim ramieniu Y (AZF)



Obustronny wrodzony brak lub niedrożność

Obustronny wrodzony brak lub niedrożność

przewodów nasiennych (jedna z 1000 mutacji

przewodów nasiennych (jedna z 1000 mutacji

genu CFTR – łagodna postać mukowiscydozy)

genu CFTR – łagodna postać mukowiscydozy)

Immunologiczne aspekty bezdzietności

Immunologiczne aspekty bezdzietności



ASA – p –ciała PRZECIWPLEMNIKOWE

ASA – p –ciała PRZECIWPLEMNIKOWE



APA – p- ciała ANTYFOSFOLIPIDOWE

APA – p- ciała ANTYFOSFOLIPIDOWE

?

?

„

„

wrogi” śluz szyjkowy

wrogi” śluz szyjkowy

Testy sugerujące obecność przeciwciał

Testy sugerujące obecność przeciwciał

p/plemnikowych

p/plemnikowych



Post Coital Test (Simsa-Huhnera)

Post Coital Test (Simsa-Huhnera)



6-12 godz po stosunku, 1-2 dni przed owulacją, po 2-4

6-12 godz po stosunku, 1-2 dni przed owulacją, po 2-4

dniach abstynencji

dniach abstynencji



Liczba ruchliwych plemników

Liczba ruchliwych plemników



Test Kurzoka-Millera –

Test Kurzoka-Millera –



test krzyżowy penetracji plemników

test krzyżowy penetracji plemników

in vitro

in vitro

INDUKCJA OWULACJI

INDUKCJA OWULACJI

INDUKCJA OWULACJI

INDUKCJA OWULACJI



Cytrynian clomifenu

Cytrynian clomifenu



Gonadotropiny: hMG

Gonadotropiny: hMG

(

(

ludzka gonadotropina menopauzalna)

ludzka gonadotropina menopauzalna)

, purified

, purified

hMG, rFSH

hMG, rFSH



Analogi GnRH

Analogi GnRH



Agoniści dopaminy (w hiperprolaktynemii)

Agoniści dopaminy (w hiperprolaktynemii)



Metformina (w insulinooporności)

Metformina (w insulinooporności)

ART.

ART.

TECHNIKI ROZRODU WSPOMAGANEGO

TECHNIKI ROZRODU WSPOMAGANEGO

MEDYCZNIE

MEDYCZNIE

Techniki rozrodu wspomaganego

Techniki rozrodu wspomaganego

medycznie

medycznie



Inseminacja (IUI-H, IUI-D)

Inseminacja (IUI-H, IUI-D)

 

 

inseminacja domaciczna IUI

inseminacja domaciczna IUI

 (polega na wprowadzeniu do macicy odpowiednio przygotowanego w laboratorium nasienia)

 (polega na wprowadzeniu do macicy odpowiednio przygotowanego w laboratorium nasienia)



IVF (in vitro fertilisation)

IVF (in vitro fertilisation)

zapłodnienie pozaustrojowe z transferem zarodka do macicy IVF

zapłodnienie pozaustrojowe z transferem zarodka do macicy IVF

(polega na pobraniu od pacjentki komórki jajowej i doprowadzeniu do

(polega na pobraniu od pacjentki komórki jajowej i doprowadzeniu do

zapłodnieniu nasieniem poza ustrojem kobiety w warunkach laboratoryjnych, następnie prawidłowo rozwijające się zarodki podaje się do macicy)

zapłodnieniu nasieniem poza ustrojem kobiety w warunkach laboratoryjnych, następnie prawidłowo rozwijające się zarodki podaje się do macicy)



ICSI (intracytoplasmic sperm injection)

ICSI (intracytoplasmic sperm injection)

zapłodnienie z użyciem zabiegów mikromanipulacji tzw. ICSI

zapłodnienie z użyciem zabiegów mikromanipulacji tzw. ICSI

 (polega na wprowadzeniu jednego plemnika do

 (polega na wprowadzeniu jednego plemnika do

komórki jajowej za pomocą specjalistycznego sprzętu i pod kontrolą mikroskopową, dalsze etapy są takie same jak w IVF).

komórki jajowej za pomocą specjalistycznego sprzętu i pod kontrolą mikroskopową, dalsze etapy są takie same jak w IVF).



FER (frozen embryo replacement)

FER (frozen embryo replacement)



OD (oocyte donation)

OD (oocyte donation)



PGD (preimplantation genetic diagnosis)

PGD (preimplantation genetic diagnosis)



IVM (in vitro maturation)

IVM (in vitro maturation)

 

 

polega na pobraniu niedojrzałych komórek jajowych z jajnika w trakcie cyklu niestymulowanego lub stymulowanego niewielkimi dawkami leków

polega na pobraniu niedojrzałych komórek jajowych z jajnika w trakcie cyklu niestymulowanego lub stymulowanego niewielkimi dawkami leków

indukujących wzrost pęcherzyków.

indukujących wzrost pęcherzyków.



Klonowanie reprodukcyjne ???

Klonowanie reprodukcyjne ???

IVF

IVF

(ang. 

(ang. 

in vitro fertilisation

in vitro fertilisation

, 

, 

IVF

IVF

; (łac.) 

; (łac.) 

in vitro

in vitro

, dosł. "w

, dosł. "w

szkle") – metoda zapłodnienia polegająca na

szkle") – metoda zapłodnienia polegająca na

doprowadzeniu do połączenia komórki jajowej i plemnika w

doprowadzeniu do połączenia komórki jajowej i plemnika w

warunkach laboratoryjnych, poza żeńskim układem

warunkach laboratoryjnych, poza żeńskim układem

rozrodczym.

rozrodczym.

Superowulacja – long protocol

Superowulacja – long protocol

D1

D21

USG

HCG

ER

GnRHa

FSH

USG, E

2

14dni

8dni

1-10dni

ET

36h

3dni

IVF

IVF

OOCYT

 otoczony

przez komórki
ziarniste

ZAPŁODNIENIE

ZYGOTA

2-KOMÓRKOWY ZARODEK

4-KOMÓRKI

MORULA

BLASTOCYSTA

IMPLANTACJA, GASTRULACJA

ICSI

ICSI

(ang. Intracytoplasmic sperm injection) – rodzaj

(ang. Intracytoplasmic sperm injection) – rodzaj

procedury zapłodnienia in vitro, polegający na

procedury zapłodnienia in vitro, polegający na

wprowadzeniu plemnika do cytoplazmy komórki

wprowadzeniu plemnika do cytoplazmy komórki

jajowej. 

jajowej. 

TECHNIKI WSPOMAGANEGO ROZRODU

TECHNIKI WSPOMAGANEGO ROZRODU



1978 - IVF

1978 - IVF



1992 -

1992 -

ICSI

ICSI



1994 - plemniki z

1994 - plemniki z

najądrzy lub z

najądrzy lub z

jądra

jądra



1995 - efektywne

1995 - efektywne

ICSI u myszy

ICSI u myszy



1995 - wydłużona

1995 - wydłużona

spermatyda

spermatyda



1995 - okrągła

1995 - okrągła

spermatyda

spermatyda

PZD

SUZI

ICSI

ZAPŁODNIENIE

ZAPŁODNIENIE



spermatogeneza w

spermatogeneza w

jądrze

jądrze



dojrzewanie w

dojrzewanie w

najądrzach

najądrzach



ejakulacja

ejakulacja



kapacytacja

kapacytacja



corona radiata

corona radiata



otoczka przejrzysta

otoczka przejrzysta



fuzja z oolemmą

fuzja z oolemmą



wniknięcie plemnika

wniknięcie plemnika



utworzenie przedjądrzy

utworzenie przedjądrzy



odtworzenie 2n

odtworzenie 2n



pierwszy podział

pierwszy podział

ICSI

ICSI - wskazania

ICSI - wskazania



TMC (total motile count

TMC (total motile count

całkowita liczba ruchliwych

całkowita liczba ruchliwych

)

)

plemników < 1mln

plemników < 1mln



Plemniki

Plemniki



z najądrza (MESA)

z najądrza (MESA)



Z biopsji chirurgicznej jądra (TESE)

Z biopsji chirurgicznej jądra (TESE)



Z punkcji jądra (PESA lub TESA)

Z punkcji jądra (PESA lub TESA)



Niepowodzenia IVF

Niepowodzenia IVF



Brak zapłodnień w IVF

Brak zapłodnień w IVF



Zaawansowana endometrioza

Zaawansowana endometrioza



Niepłodność immunologiczna

Niepłodność immunologiczna

ICSI

ICSI

ICSI

ICSI

ICSI

ICSI

ICSI - zagrożenia

ICSI - zagrożenia



gamety „genetycznie obciążone”

gamety „genetycznie obciążone”



stymulacja hormonalna komórek jajowych

stymulacja hormonalna komórek jajowych



ominięcie wielu etapów fizjologicznego zapłodnienia

ominięcie wielu etapów fizjologicznego zapłodnienia



cały plemnik dostaje się do środka komórki jajowej

cały plemnik dostaje się do środka komórki jajowej



mechaniczny uraz

mechaniczny uraz



hodowla in vitro

hodowla in vitro



PVP, hialuronidaza

PVP, hialuronidaza

•

ciąże mnogie

• propagacja zaburzeń genetycznych
• wady wrodzone ?

FER

FER

(frozen embryo replacement)

(frozen embryo replacement)



Mrożenie zarodków

Mrożenie zarodków



Nadliczbowych

Nadliczbowych



W odwołanych cyklach

W odwołanych cyklach

Trudności techniczne

Trudności techniczne

-

krioprotektanty zewnętrzne, wewnętrzne

krioprotektanty zewnętrzne, wewnętrzne

-

Stopniowe, manual seeding na –7 st

Stopniowe, manual seeding na –7 st

-

Witryfikacja

Witryfikacja

-

Odmrażanie - pasaż

Odmrażanie - pasaż

-

Przeżywalność ok. 60 % (gdy przetrwa >50% blastomerów

Przeżywalność ok. 60 % (gdy przetrwa >50% blastomerów

-

ET w naturalnym lub przygotowanym E+P cyklu

ET w naturalnym lub przygotowanym E+P cyklu

Kriokonserwacja

Kriokonserwacja



Plemników (łatwe)

Plemników (łatwe)



Oocytów (wciąż nieefektywne)

Oocytów (wciąż nieefektywne)



Wrzeciono mitotyczne

Wrzeciono mitotyczne



Duża komórka

Duża komórka



Tkanki jajnikowej

Tkanki jajnikowej



2004 – pierwsza ciąża po przeszczepieniu autologicznym

2004 – pierwsza ciąża po przeszczepieniu autologicznym

otrtotopowym

otrtotopowym



2006 – pierwsza ciąża po przeszczepieniu autologicznym

2006 – pierwsza ciąża po przeszczepieniu autologicznym

heterotropowym (przedramię)

heterotropowym (przedramię)

IVM

IVM



Wciąż mało efektywne

Wciąż mało efektywne

PGD

Diagnostyka

preimplanatcyj

na

Pozwala na
genetyczną
analizę komórek
jajowych przed
zapłodnieniem
bądź też
zarodków przed
implantacją
metodą
wspomaganego
rozrodu.

PGD

PGD

genetyczna diagnostyka

genetyczna diagnostyka

przedimplantacyjna

przedimplantacyjna



Wskazania

Wskazania



Nosicielstwo zaburzeń strukturalnych chromosomów lub

Nosicielstwo zaburzeń strukturalnych chromosomów lub

chorób monogenowych u rodziców

chorób monogenowych u rodziców



Obciążony wywiad genetyczny

Obciążony wywiad genetyczny

badanie przesiewowe aneuploidii

badanie przesiewowe aneuploidii



Wiek pacjentki

Wiek pacjentki



Nawracające niepowodzenia IVF

Nawracające niepowodzenia IVF

PGD

PGD

genetyczna diagnostyka

genetyczna diagnostyka

przedimplantacyjna

przedimplantacyjna



Materiał

Materiał



Ciałka kierunkowe

Ciałka kierunkowe



Blastomery (6-10 komórkowego zarodka)

Blastomery (6-10 komórkowego zarodka)



Komórki trofoektodermy blastocysy

Komórki trofoektodermy blastocysy



Metody

Metody



PCR

PCR



FISH

FISH



W przyszłości mikromacierze

W przyszłości mikromacierze

PGD

PGD

genetyczna diagnostyka

genetyczna diagnostyka

przedimplantacyjna

przedimplantacyjna



Najczęstsze choroby jednogenowe

Najczęstsze choroby jednogenowe



Autosomalne recesywne:

Autosomalne recesywne:

mukowiscydoza, beta-talasemia, rdzeniowa atrofia

mukowiscydoza, beta-talasemia, rdzeniowa atrofia

mięśniowa

mięśniowa



Autosomalne dominujace:

Autosomalne dominujace:

ch Huntingtona, dystrofia miotoniczna, z Marfana

ch Huntingtona, dystrofia miotoniczna, z Marfana



Sprzężone z ch X:

Sprzężone z ch X:

dystrofia mięsniowa Duchenne’a, hemofilia, z łamliwego

dystrofia mięsniowa Duchenne’a, hemofilia, z łamliwego

chromosomu X

chromosomu X

ART. – skala i

ART. – skala i

efektywność

efektywność

Techniki wspomaganego rozrodu

Techniki wspomaganego rozrodu

(

(

ART – assisted reproductive technology)

ART – assisted reproductive technology)



Niepłodność – 10-15 % par

Niepłodność – 10-15 % par



Europa 2001

Europa 2001



740 klinik

740 klinik



289 690 cykli

289 690 cykli



1-3.9% urodzeń

1-3.9% urodzeń

Kliniki IVF w Polsce (2001)

Kliniki IVF w Polsce (2001)



Liczba 15 (11 raportujących do ESHRE

Liczba 15 (11 raportujących do ESHRE

Europejskie Towarzystwo Rozrodu Człowieka i Embriologii

Europejskie Towarzystwo Rozrodu Człowieka i Embriologii

)

)



897 cykli IVF

897 cykli IVF



2277 cykli ICSI

2277 cykli ICSI



1043 FER

1043 FER



45 ED

45 ED



Łącznie 4262 cykli

Łącznie 4262 cykli



Niemcy – 109 klinik, 71752 cykle

Niemcy – 109 klinik, 71752 cykle

Human Reproduction vol.20, noV, pp1158-

1176, 2005

Efektywność IVF

Efektywność IVF



21,7% ciąż na rozpoczęty cykl

21,7% ciąż na rozpoczęty cykl



26,1% ciąż na ET

26,1% ciąż na ET



13,3% porodów na cykl

13,3% porodów na cykl



15,9% porodów na ET

15,9% porodów na ET

Efektywność ICSI

Efektywność ICSI



29,7% ciąż na cykl

29,7% ciąż na cykl



32,6% ciąż na ET

32,6% ciąż na ET



15,9% porodów na cykl

15,9% porodów na cykl



17,4% porodów na ET

17,4% porodów na ET

ART - RYZYKO

ART - RYZYKO

Ryzyko

Ryzyko



OHSS

OHSS



GEU

GEU



Ciąże mnogie

Ciąże mnogie



Nowotwory jajnika ?

Nowotwory jajnika ?



Wady wrodzone

Wady wrodzone



Propagacja zaburzeń genetycznych

Propagacja zaburzeń genetycznych

RYZYKO

RYZYKO



Po biopsji oocytów (rzadkie)

Po biopsji oocytów (rzadkie)



Krwawienia

Krwawienia



PID

PID

zapalenie miednicy mniejszej(Pelvic Inflammatory

zapalenie miednicy mniejszej(Pelvic Inflammatory

Disease)

Disease)



Uszkodzenia narządów trzewnych

Uszkodzenia narządów trzewnych

GEU

GEU



Min 2x

Min 2x



Uszkodzone jajowody

Uszkodzone jajowody



Indukcja owulacji

Indukcja owulacji



Technika ET

Technika ET



Ciąże heterotopowe

Ciąże heterotopowe

OHSS

OHSS

(Zespół hiperstymulacji jajników)

(Zespół hiperstymulacji jajników)

Zespół hiperstymulacji jajników

Zespół hiperstymulacji jajników

(OHSS – ovarian hyperstimulation syndrome)

(OHSS – ovarian hyperstimulation syndrome)



Jatrogenny zespół występujący w fazie lutealnej

Jatrogenny zespół występujący w fazie lutealnej

cyklu, w którym zastosowano indukcję owulacji

cyklu, w którym zastosowano indukcję owulacji

(hiperowulacji), z objawami powiększenia jajników

(hiperowulacji), z objawami powiększenia jajników

i zwiększenia przepuszczalności naczyń

i zwiększenia przepuszczalności naczyń



Częstość: 1-33% cykli

Częstość: 1-33% cykli



Zazwyczaj proces samoograniczjący się

Zazwyczaj proces samoograniczjący się



Zgony

Zgony

Holandia 1985-1997 – 4 pacjentki

Holandia 1985-1997 – 4 pacjentki

OHSS - objawy

OHSS - objawy



Powiększone jajniki

Powiększone jajniki



Zaburzenia gastryczne

Zaburzenia gastryczne



Przesunięcie płynów do trzeciej przestrzeni

Przesunięcie płynów do trzeciej przestrzeni



Zaburzenia elektrolitowe

Zaburzenia elektrolitowe



Hemokoncentracja

Hemokoncentracja



Nieprawidłowe parametry wątrobowe

Nieprawidłowe parametry wątrobowe



Skąpomocz

Skąpomocz



Skręt jajnika

Skręt jajnika



Wstrząs hipowolemiczny

Wstrząs hipowolemiczny



Zaburzenia krzepnięcia

Zaburzenia krzepnięcia



ARDS -

ARDS -

zespół ostrej niewydolności oddechowej

zespół ostrej niewydolności oddechowej

 (ang. acute respiratory

 (ang. acute respiratory

distress syndrome).

distress syndrome).

 

 

OHSS - podział

OHSS - podział



Łagodny

Łagodny



Średni

Średni



Ciężki (1-10%)

Ciężki (1-10%)



Wczesny OHSS – 3-7dni po hCG

Wczesny OHSS – 3-7dni po hCG



Ostra reakcja na egzogenny hCG

Ostra reakcja na egzogenny hCG



Późny OHSS – 12-17 dni po hCG (ciąża)

Późny OHSS – 12-17 dni po hCG (ciąża)



Wpływ endogennego hCG

Wpływ endogennego hCG



ciąże mnogie (45.5% vs 29.1% u pacjentów bez OHSS)

ciąże mnogie (45.5% vs 29.1% u pacjentów bez OHSS)



Ciężkie OHSS (68%)

Ciężkie OHSS (68%)

OHSS – prewencja?

OHSS – prewencja?



Czynniki ryzyka: młode, szczupłe, PCO, ciąża, szczeg.

Czynniki ryzyka: młode, szczupłe, PCO, ciąża, szczeg.

mnoga, wywiad

mnoga, wywiad



Indywidualne, ostrożne dobieranie dawki FSH

Indywidualne, ostrożne dobieranie dawki FSH



Ścisłe monitorowanie (USG, E

Ścisłe monitorowanie (USG, E

2

2

) od 7-8 dnia

) od 7-8 dnia



USG >20-25 (

USG >20-25 (





15mm) pęcherzyków

15mm) pęcherzyków



E

E

2

2

> 3000-4000 pg/ml

> 3000-4000 pg/ml



Albuminy w dniu OR

Albuminy w dniu OR



HCG

HCG



Odroczyć

Odroczyć



Zmniejszyć dawkę

Zmniejszyć dawkę



Odwołać (i IVM)

Odwołać (i IVM)



Zastąpić analogami GnRh

Zastąpić analogami GnRh



Ciąża

Ciąża



Odroczyć przez zamrożenie zarodków

Odroczyć przez zamrożenie zarodków



Transfer jednego zarodka

Transfer jednego zarodka

OHSS - leczenie

OHSS - leczenie



Objawowe

Objawowe



Płyny i.v. (krystaloidy, koloidy,

Płyny i.v. (krystaloidy, koloidy,

albuminy)

albuminy)



Diuretyki (ostrożnie)

Diuretyki (ostrożnie)



Heparyny drobnocząsteczkowe

Heparyny drobnocząsteczkowe



Odbarczenie wodobrzusza

Odbarczenie wodobrzusza

Ciąże mnogie

Ciąże mnogie

Indukcja owulacji – ciąże mnogie

Indukcja owulacji – ciąże mnogie



Cytrynian klomifenu

Cytrynian klomifenu



10% bliźniąt

10% bliźniąt



1% ciąż mnogich wyższego rzędu

1% ciąż mnogich wyższego rzędu



Gonadotropiny przysadkowe

Gonadotropiny przysadkowe



Ok. 25% ciąż mnogich

Ok. 25% ciąż mnogich

Ciąże mnogie

Ciąże mnogie



Polska 2001

Polska 2001



72.7 % ciąże pojedyncze

72.7 % ciąże pojedyncze



26.5 % ciąże bliźniacze

26.5 % ciąże bliźniacze



0.8 % (n=4) ciąże trojacze

0.8 % (n=4) ciąże trojacze

Powikłania dla matki

Powikłania dla matki



Niedokrwistość (2x)

Niedokrwistość (2x)



PIH, rzucawka, HELLP (5-10x)

PIH, rzucawka, HELLP (5-10x)



GDM (3% w ciąży pojedynczej, 5-8% bliźniaczej, >10%w trojaczej)

GDM (3% w ciąży pojedynczej, 5-8% bliźniaczej, >10%w trojaczej)



Krwotok po porodzie (atonia, pęknięcia macicy)

Krwotok po porodzie (atonia, pęknięcia macicy)



Cięcia cesarskie

Cięcia cesarskie



Przedłużone hospitalizacje

Przedłużone hospitalizacje



Depresja poporodowa

Depresja poporodowa



Umieralność (Europa)

Umieralność (Europa)



4.4-5.2/100 000 urodzeń pojedynczych

4.4-5.2/100 000 urodzeń pojedynczych



10.2-14.9/100 000 porodów w ciążach mnogich

10.2-14.9/100 000 porodów w ciążach mnogich

The ESHRE Capri Workshop Group 2000 Multiple gestation pregnancy, Hum Reprod, 15,
1856-1864

Ombelet W i wsp 2005. Multiple gestation and infertility treatment: registration, reflection
and reaction – the Belgian project, Hum Reprod Update, 11, 3-14.

Powikłania

Powikłania

perinatologiczne

perinatologiczne



Poród przedwczesny

Poród przedwczesny



95.9% trojaczków (śr. 32 tyg)

95.9% trojaczków (śr. 32 tyg)



53.8% bliźniaków (śr. 35 tyg)

53.8% bliźniaków (śr. 35 tyg)



Porody <32 tygodnia i/lub <1500g

Porody <32 tygodnia i/lub <1500g



5x częstsze u bliźniąt

5x częstsze u bliźniąt



17x częstsze w ciążach trojaczych

17x częstsze w ciążach trojaczych



Umieralność dzieci po IVF (Belgia 1993-2002)

Umieralność dzieci po IVF (Belgia 1993-2002)



ciąże bliźniacze 3x

ciąże bliźniacze 3x



ciąże trojacze 6x

ciąże trojacze 6x

The ESHRE Capri Workshop Group 2000 Multiple gestation pregnancy, Hum Reprod, 15,
1856-1864

Ombelet W i wsp 2005. Multiple gestation and infertility treatment: registration, reflection
and reaction – the Belgian project, Hum Reprod Update, 11, 3-14.

Powikłania perinatologiczne

Powikłania perinatologiczne



Mechaniczna wentylacja

Mechaniczna wentylacja



1.8% dzieci z ciąż pojedynczych

1.8% dzieci z ciąż pojedynczych



7.5% z ciąż bliźniaczych

7.5% z ciąż bliźniaczych



22.1% z ciąż trojaczych

22.1% z ciąż trojaczych



Wylewy do OUN

Wylewy do OUN



0.4% dzieci z ciąż pojedynczych

0.4% dzieci z ciąż pojedynczych



1.9% z ciąż bliźniaczych

1.9% z ciąż bliźniaczych



5.6% z ciąż trojaczych

5.6% z ciąż trojaczych



RDS

RDS



1.6% dzieci z ciąż pojedynczych

1.6% dzieci z ciąż pojedynczych



8.0 % z ciąż bliźniaczych

8.0 % z ciąż bliźniaczych



20.4% z ciąż trojaczych

20.4% z ciąż trojaczych

Ombelet W i wsp 2005. Multiple gestation and infertility treatment: registration, reflection and

Ombelet W i wsp 2005. Multiple gestation and infertility treatment: registration, reflection and

reaction – the Belgian project, Hum Reprod Update, 11, 3-14.

reaction – the Belgian project, Hum Reprod Update, 11, 3-14.

Dzieciństwo

Dzieciństwo



Inwalidztwo

Inwalidztwo



Bliźnięta (1.7% średnie, 1.3% ciężkie)

Bliźnięta (1.7% średnie, 1.3% ciężkie)



Trojaczki (2.9% średnie, 1.7% ciężkie)

Trojaczki (2.9% średnie, 1.7% ciężkie)



Porażenie mózgowe

Porażenie mózgowe



5-6x częściej u dzieci z ciąż

5-6x częściej u dzieci z ciąż

bliźniaczych

bliźniaczych



17-20x częściej u trojaczków

17-20x częściej u trojaczków



Opóźniony rozwój umysłowy

Opóźniony rozwój umysłowy



45% dzieci urodzonych <1500g w 8-11 rż

45% dzieci urodzonych <1500g w 8-11 rż

Ombelet W i wsp 2005. Multiple gestation and infertility treatment: registration, reflection
and reaction – the Belgian project, Hum Reprod Update, 11, 3-14.

eSET – elective single embryo transfer

eSET – elective single embryo transfer

(wybór transferu pojedyńczego zarodka)

(wybór transferu pojedyńczego zarodka)



SET - transfer 1 zarodka (+ w braku ciąży,

SET - transfer 1 zarodka (+ w braku ciąży,

transfer 1 zamrożonego zarodka) = DET

transfer 1 zamrożonego zarodka) = DET



Szwecja i Finlandia ok. 60% transferów to SET

Szwecja i Finlandia ok. 60% transferów to SET



Ciąże bliźniacze < 10%

Ciąże bliźniacze < 10%



0 trojaczków

0 trojaczków

Hameberger L i wsp. 2005. Avoidance of multiple pregnancy by use of single embryo
transfer. Minerva Ginecol. 57, 15-19

Kjellberg AT i wsp. 2005. Randomized single versus double embryo transfer: obstetric and
pediatric outcome and cost-effectiveness analysis. Hum Reprod 20, w druku

Wady wrodzone

Wady wrodzone

Wady wrodzone

Wady wrodzone

Hansen M i wsp. 2005 Assisted reproductive technologies and

Hansen M i wsp. 2005 Assisted reproductive technologies and

the risk of birth defects – a systematic review. Hum Reprod

the risk of birth defects – a systematic review. Hum Reprod

20, 328-338.

20, 328-338.

Analiza 25 anglojęzycznych prac (1990-2003)

Analiza 25 anglojęzycznych prac (1990-2003)

Wnioski: ryzyko wad wrodzonych u dzieci

Wnioski: ryzyko wad wrodzonych u dzieci

urodzonych po IVF/ICSI jest podwyższone (OR ok.

urodzonych po IVF/ICSI jest podwyższone (OR ok.

1.3)

1.3)

Wady wrodzone

Wady wrodzone

IVF a ICSI

IVF a ICSI



Duże wady wrodzone

Duże wady wrodzone



3.4% po ICSI

3.4% po ICSI



3.8% po IVF

3.8% po IVF



Wady chromosomalne

Wady chromosomalne



Ok. 5% dzieci po ICSI jest zagrożonych

Ok. 5% dzieci po ICSI jest zagrożonych

wadami chromosomalnymi (gł zw. z

wadami chromosomalnymi (gł zw. z

chromosomem Y)

chromosomem Y)

Boundelle M i wsp. 2002 Neonatal data on a cohort of 2889 infants born after ICSI
(1991-1999) and of 2995 infants born after IVF (1983-1999). Hum Reprod 17, 671-
694.

Lie RT i wsp. 2005 Birth defects in children conceived by ICSI compared with
children conceived by other IVF-methods; a met a-analysis, Int J Epidem, 34, 696-
701

Wady wrodzone

Wady wrodzone



Przyczyny zwiększonego ryzyka wad

Przyczyny zwiększonego ryzyka wad

wrodzonych

wrodzonych



Niepłodność

Niepłodność



Wiek

Wiek



Indukcja owulacji

Indukcja owulacji



Hodowla in vitro

Hodowla in vitro



mikromanipulacje

mikromanipulacje



Mrożenie gamet i zarodków

Mrożenie gamet i zarodków



Hodowla do stadium blastocycty

Hodowla do stadium blastocycty



Ciąże mnogie

Ciąże mnogie

Rak jajnika

Rak jajnika

Ryzyko raka jajnika

Ryzyko raka jajnika

Zwiększone ryzyko raka

Zwiększone ryzyko raka

jajnika po IVF

jajnika po IVF



Rossing MA i wsp. 1994

Rossing MA i wsp. 1994



Shushan A i wsp. 1996

Shushan A i wsp. 1996



Whittemore AS i wsp.

Whittemore AS i wsp.

1992

1992



Fishel S iwsp. 1989

Fishel S iwsp. 1989



Shonam Z. 1994

Shonam Z. 1994

Nie wykazano zwiększonego

Nie wykazano zwiększonego

ryzyka jajka jajnika po

ryzyka jajka jajnika po

IVF

IVF



Venn A i wsp. 2001

Venn A i wsp. 2001



Dor J i wsp. 2002

Dor J i wsp. 2002



Mosgraad BJ i wsp. 1997

Mosgraad BJ i wsp. 1997



Potashnik G i wsp. 1999

Potashnik G i wsp. 1999



Parazzini F i wsp. 2001

Parazzini F i wsp. 2001

Rak jajnika a IVF

Rak jajnika a IVF



Niepłodność i bezdzietność są

Niepłodność i bezdzietność są

niezależnymi czynnikami ryzyka rozwoju

niezależnymi czynnikami ryzyka rozwoju

raka jajnika

raka jajnika



Nie udowodniono zwiększenia ryzyka

Nie udowodniono zwiększenia ryzyka

raka jajnika u pacjentek, u których

raka jajnika u pacjentek, u których

stosowano indukcję owulacji i IVF

stosowano indukcję owulacji i IVF

Powikłania -wnioski

Powikłania -wnioski

Najpoważniejsze powikłania indukcji owulacji to zespół

Najpoważniejsze powikłania indukcji owulacji to zespół

hiperstymulacji jajników i wysoki odsetek ciąż mnogich

hiperstymulacji jajników i wysoki odsetek ciąż mnogich

Z powodu braku wiedzy na temat patogenezy i czynników

Z powodu braku wiedzy na temat patogenezy i czynników

ryzyka OHSS nie istnieje bezpieczny protokół stymulacji

ryzyka OHSS nie istnieje bezpieczny protokół stymulacji

owulacji

owulacji

W celu uniknięcia poważnych powikłań, występujących w

W celu uniknięcia poważnych powikłań, występujących w

ciążach mnogich, zalecany jest transfer tylko jednego

ciążach mnogich, zalecany jest transfer tylko jednego

zarodka w większości cykli IVF

zarodka w większości cykli IVF

Zastosowanie technik wspomaganego rozrodu zwiększa

Zastosowanie technik wspomaganego rozrodu zwiększa

ryzyko wystąpienia:

ryzyko wystąpienia:

wad wrodzonych u dzieci,

wad wrodzonych u dzieci,

a w przypadku ICSI także wad chromosomalnych

a w przypadku ICSI także wad chromosomalnych

Indukcja owulacji zdaje się nie zwiększać ryzyka raka

Indukcja owulacji zdaje się nie zwiększać ryzyka raka

jajnika

jajnika

Celem technik wspomaganego

Celem technik wspomaganego

rozrodu nie jest ciąża, ale poród

rozrodu nie jest ciąża, ale poród

zdrowego dziecka.

zdrowego dziecka.

Dziękuję za
uwagę !