POLITYKA SPOŁECZNA I
ZDROWOTNA

Wykład IV
WSIZ - Wacław Kruk

Plan wykładu:



Misja polityki zdrowotnej



Cele polityki zdrowotnej



Racjonalna polityka zdrowotna



Polityka zdrowotna a polityka
społeczna i polityka państwa



Strategia rozwoju ochrony zdrowia w
Polsce: 2007 – 2013



Narodowy Program Zdrowia: 2007 –
2015

Polityka zdrowotna:



Polityka zdrowotna jest ważnym elementem
i integralną częścią polityki społecznej
(socjalnej) państwa gdyż:



- poczucie bezpieczeństwa socjalnego i
zdrowotnego to istotny czynnik decydujący
o poziomie zaufania, lub jego braku, do
władzy



- między jakością życia a stanem zdrowia
społeczeństwa istnieje ścisły związek.

Polityka zdrowotna:



Każda siła polityczna formułuje cele
strategiczne i taktyczne tak aby
odpowiadały one interesom ogółu lub co
najmniej większości obywateli.



Polityka zdrowotna ma na celu
kreowanie działań służących:



- poprawie stanu zdrowia,



- zaspokajaniu potrzeb zdrowotnych i



- udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

Polityka zdrowotna:



Misją polityki zdrowotnej jest –
zarządzanie społecznym ryzykiem
choroby i utraty zdrowia.



Podstawą polityki zdrowotnej jest
analiza ryzyk utraty zdrowia lub
występowania poszczególnych
chorób, prowadzona na podstawie
danych historycznych, dotyczących
określonego obszaru (danej populacji).

Polityka zdrowotna:

Bezpośrednimi celami polityki zdrowotnej są:
1) budowanie i pielęgnowanie zdrowia –

poprzez:



system powszechnej edukacji,



wychowania w rodzinie,



oddziaływania organizacji (społecznych,
samorządowych, wyznaniowych),



właściwą aranżację środowiska naturalnego,



racjonalne żywienie,



upowszechnianie obyczajów i nawyków oraz
stylu życia służących zachowaniu zdrowia.

Polityka zdrowotna:

2) Naprawianie i restaurowanie

zdrowia – poprzez:

-

profilaktykę (np. szczepienia
ochronne),

-

diagnostykę (wczesne
wykrywanie schorzeń),

-

leczenie,

-

rehabilitację.

Racjonalna polityka zdrowotna:

A)

- to taka która uwzględnia te

wszystkie czynniki, które warunkują
sprawne i efektywne
funkcjonowanie całego systemu
ochrony zdrowia.

Zależy ona od:



trafnej identyfikacji czynników



nadania im właściwej rangi



rozpoznania zachodzących miedzy nimi
relacji i nadania im właściwej rangi

Racjonalna polityka zdrowotna :



B)

- to sztuka budowania i

wprowadzania do praktyki życia
publicznego wielowymiarowego
konsensusu, uwzględniającego
aspekty:



a)

społeczno-kulturowe

(np. przyzwyczajenia ludzi)

Racjonalna polityka zdrowotna :



b)

ideologiczno-polityczne

(panujący

system polityczny)



c)

ekonomiczno-finansowe

(zasobność finansowa społeczeństwa)



d)

formalno-prawny

(obowiązujące

prawo)



e)

technologiczno-medyczne

(pozostające w dyspozycji technologie
medyczne)

Polityka zdrowotna:

Zdrowie społeczeństwa jest

wypadkową stanu:



- środowiska naturalnego



- szeroko pojętych wzorców i modeli
zachowań behawioralnych



- sprawności organizacyjnej i finansowej
tzw. medycyny naprawczej



Zdrowie – to mądra umiejętność
życia.

Polityka zdrowotna - priorytety:



Priorytetami, na których opiera się
polityka zdrowotna, są:



- równy i sprawiedliwy dostęp do
świadczeń zdrowotnych dla wszystkich
obywateli (art.68 Konstytucji RP)



- zasada solidaryzmu społecznego
w odniesieniu do dostępu, korzystania
oraz finansowania ochrony zdrowia

Polityka zdrowotna - priorytety:



- gwarancja państwa finansowania
ze środków publicznych –
uwarunkowanego medycznie,
społecznie i ekonomicznie –
„gwarantowanego
podstawowego pakietu
świadczeń zdrowotnych”

Polityka zdrowotna:



Należy dążyć do zrównoważonej
polityki zdrowotnej, w której nie
może zabraknąć ani miejsca ani
środków finansowych na zadania z
zakresu promocji zdrowia i
poprawy stanu środowiska
naturalnego (również środowiska
pracy i nauczania).

Polityka zdrowotna:



Polityka zdrowotna – jest pojęciem
szerszym od „ochrony zdrowia”.

Obejmuje ona:



- ochronę zdrowia



- ochronę środowiska



- jakość żywności



- tradycje kulturowe

Polityka zdrowotna:



Specyfiką polityki zdrowotnej jest
uwzględnienie roli środowisk
medycznych, zwłaszcza lekarskich.



Paradoksalnie, stać się one mogą w
demokratycznym społeczeństwie
zagrożeniem wtedy gdy jedna z grup
społecznych dominuje w kreowaniu
polityki zdrowotnej, bo „wie lepiej”.

Polityka zdrowotna:



Aktywny dialog, porozumienie i
poparcia dla wprowadzanych
rozwiązań przez wszystkie
środowiska medyczne - umożliwia
płynne i racjonalne wprowadzenie zmian
w systemie ochrony zdrowia.



Uwaga – podmiotem działań
nakierowanych na zachowanie i ratowanie
zdrowia jest i zawsze będzie pacjent a
nie „doraźny efekt polityczny”.

Strategia Rozwoju Ochrony
Zdrowia w Polsce: 2007 – 2013.

I. Założenia:
Polityka zdrowotna = opłacalna

inwestycja

Dobre zdrowie dłuższe lata w

zdrowiu

>Potencjał wzrostu ekonomicznego
>Jakość życia

1. Zwiększenie bezpieczeństwa zdrowotnego

społeczeństwa poprzez:



rozwój systemu ratownictwa medycznego



zapobieganie negatywnym skutkom
narażenia na szkodliwe czynniki: fizyczne,
chemiczne, biologiczne, środowiskowe



zapobieganie zagrożeniom bezpieczeństwa
żywności

II. Strategiczne i operacyjne cele
rozwoju ochrony zdrowia:

II. Strategiczne i operacyjne cele rozwoju
ochrony zdrowia c.d:

2. Poprawa efektywności

funkcjonowania systemu ochrony
zdrowia:



maksymalizacja korzyści zdrowotnych



redukcja niedoborów informacyjnych



wprowadzenie elementów regulacyjnych
– racjonalizujących popyt



optymalizacja wykorzystania i kosztów
produktów leczniczych



inwestycje w infrastrukturę

II. Strategiczne i operacyjne cele rozwoju
ochrony zdrowia c.d:

3. Dostosowanie do dynamiki

długookresowych trendów
demograficznych:



poprawa zdrowia kobiet w wieku rozrodczym
oraz noworodków i niemowląt



poprawa zdrowia dzieci i młodzieży



zapewnienie właściwej opieki osobom w
środowisku pracy



zapewnienie właściwej opieki oraz wydłużenie
okresu sprawności psychofizycznej osobom w
wieku podeszłym

II. Strategiczne i operacyjne cele rozwoju
ochrony zdrowia c.d:

4. Poprawa stanu zdrowia w stopniu

zmniejszającym dystans istniejący
pomiędzy Polską i średnim poziomem
stanu zdrowia w UE



realizacja uaktualnionego NPZ na lata 2007
– 2015



wzmocnienie uczestnictwa społeczeństwa
w działaniach umożliwiających realizację
celów zawartych w NPZ



zmniejszenie zapadalności i umieralności na
przewlekłe choroby niezakaźne

III. Możliwości realizacji SROZ:

Programy:



operacyjne NPR



Bank Światowy



Instrumenty finansowe EOG



Norweski Mechanizm Finansowy

Strategia Rozwoju Ochrony Zdrowia
w Polsce na lata 2007 – 2013:

Podsumowanie:



Stopień i zakres wdrożenia Strategii
zależy od zaangażowania się
wszystkich zainteresowanych stron w
realizację poszczególnych jej obszarów
oraz właściwego zdefiniowania celów,
priorytetów i ich hierarchii.

Narodowego Programu
Zdrowia

na lata 2007 – 2015:

Obecna, znowelizowana wersja określa

priorytetowe kierunki działań w
Polsce na lata 2007 – 2015, w
zakresie:



umacniania zdrowia i wyrównywania
różnic terytorialnych i społecznych
poprzez wpływ na styl życia a także



wyrównywania szans osób
starszych i niepełnosprawnych

Narodowego Programu
Zdrowia

na lata 2007 – 2015:

Narodowy Program Zdrowia
- jest podstawowym elementem polityki

zdrowotnej.



Projekt NPZ na lata 2007-2015 został

zatwierdzony przez Radę Ministrów

15.05. 2007 roku jako załącznik do

uchwały Nr. 90/2007.



Dokument ten jest ogólnym

sformułowaniem kierunków działań jakie

należy podjąć w celu poprawy stanu

zdrowia społeczeństwa

I. Cel główny:



Poprawa zdrowia i związanej z nim

jakości życia ludności oraz zmniejszanie

„nierówności w zdrowiu” osiągany

przez:



kształtowanie prozdrowotnego stylu życia

społeczeństwa,



tworzenie środowiska życia, pracy i nauki

sprzyjającego zdrowiu,



aktywizowanie jednostek samorządu

terytorialnego i organizacji

pozarządowych do działań na rzecz zdrowia.

II. Strategiczne cele
zdrowotne:



Stanowią grupę celów, które dotyczą

ogólnospołecznych najważniejszych

problemów zdrowotnych w Polsce.

Chodzi tutaj o schorzenia i zjawiska

społeczne (nierówności w zdrowiu),

które stanowią główną przyczynę

śmierci Polaków, jak i schorzenia,

które przyczyniają się do

niepełnosprawności w

społeczeństwie.

II. Strategiczne cele
zdrowotne:



W NPZ na lata 2007-2015 zawarto
następujące strategiczne cele zdrowotne:



Zmniejszenie zachorowalności i
przedwczesnej umieralności z powodu
chorób naczyniowo-sercowych, w tym
udarów mózgu;



Zmniejszenie zachorowalności i
przedwczesnej umieralności z powodu
nowotworów złośliwych;



Zmniejszenie częstości urazów powstałych w
wyniku wypadków i ograniczenie ich skutków;

II. Strategiczne cele
zdrowotne:



Zapobieganie zaburzeniom psychicznym przez
działania prewencyjno-promocyjne;



Zmniejszenie przedwczesnej zachorowalności i
ograniczenie negatywnych skutków
przewlekłych schorzeń układu kostno-
stawowego;



Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej
umieralności z powodu przewlekłych chorób
układu oddechowego;



Zwiększenie skuteczności zapobiegania
chorobom zakaźnym i zakażeniom;



Zmniejszenie różnic społecznych i
terytorialnych w stanie zdrowia populacji.

III. Cele operacyjne:



Wyznaczają one kierunki działań, których

realizacja służy osiągnięciu celów

strategicznych. Autorzy NPZ podzielili cele

operacyjne na trzy kategorie:



1) Cele operacyjne dotyczące czynników

ryzyka i działań w zakresie promocji

zdrowia,



2) Cele operacyjne dotyczące wybranych

populacji,



3) Niezbędne działania ze strony ochrony

zdrowia i samorządu terytorialnego.

III. Cele operacyjne:



Podział ten odzwierciedla założenia
NPZ na najbliższe lata oraz postulaty
zawarte w Strategii WHO „Zdowie
21”. W nowej edycji NPZ podtrzymano
większość celów operacyjnych z NPZ
na lata 1996-2005.



Wprowadzono także nowe elementy,
np. cele związane z działalnością
systemu opieki zdrowotnej i
samorządu terytorialnego.

III. Cele operacyjne:



1). Cele operacyjne dotyczące czynników
ryzyka i działań w zakresie promocji
zdrowia:



Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia
tytoniu;



Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia
alkoholu oraz zmniejszenie szkód
zdrowotnych spowodowanych alkoholem;



Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości
zdrowotnej żywności oraz zmniejszenie
występowania otyłości;

III. Cele operacyjne:



Zwiększenie aktywności fizycznej

ludności;



Ograniczenie używania substancji

psychoaktywnych i związanych z

tym szkód zdrowotnych;



Zmniejszenie narażenia na czynniki

szkodliwe w środowisku życia i

pracy oraz ich skutków zdrowotnych

i poprawa stanu sanitarnego kraju.

III. Cele operacyjne:



2). Cele operacyjne dotyczące
wybranych populacji:



Poprawa opieki zdrowotnej nad
matką, noworodkiem i małym
dzieckiem;



Wspieranie rozwoju i zdrowia
fizycznego, psychospołecznego oraz
zapobieganie najczęstszym
problemom zdrowotnym i
społecznym dzieci i młodzieży;

III. Cele operacyjne:



Tworzenie warunków do zdrowego i
aktywnego życia osób starszych;



Tworzenie warunków dla aktywnego
życia osób niepełnosprawnych;



Intensyfikacja zapobiegania
próchnicy zębów u dzieci i
młodzieży.

III. Cele operacyjne:



3).Niezbędne działania ze strony
ochrony zdrowia i samorządu
terytorialnego:



Aktywizacja jednostek samorządu
terytorialnego i organizacji pozarządowych
do działań na rzecz zdrowia społeczeństwa;



Poprawa jakości świadczeń zdrowotnych
w zakresie skuteczności, bezpieczeństwa
i akceptowalności społecznej, w tym
przestrzegania praw pacjenta;

III. Cele operacyjne:



Usprawnienie wczesnej diagnostyki i

czynnej opieki nad osobami

zagrożonymi chorobami układu krążenia,

udarami mózgowymi, nowotworami,

powikłaniami cukrzycy, chorobami układu

oddechowego oraz chorobami

reumatycznymi, szczególnie przez

działania podstawowej opieki zdrowotnej;



Zwiększenie i optymalne wykorzystanie

systemu ochrony zdrowia oraz

infrastruktury samorządowej dla potrzeb

promocji zdrowia i edukacji

zdrowotnej.

IV. Wskaźniki docelowe
NPZ 2007-2015:



Zmniejszenie się odsetka kobiet
umierających przed 64 rokiem życia o 7 %,



Zmniejszenia się odsetka mężczyzn
umierających przed 64 rokiem życia o 20%,



Spadek współczynnika zgonów na 100
000 mieszkańców z powodu nowotworów o
15%,



Spadek liczby ofiar śmiertelnych w
wypadkach samochodowych z 5600 do
liczby 2600 w roku 2015 (o 54%)