Kształt Ziemi.
Geoida
Powierzchnia geoidy charakteryzuje się
następującymi właściwościami:
•
prosta styczna do powierzchni geoidy w każdym jej
punkcie jest prostopadła do kierunku pionu,
• krzywizna powierzchni zmienia się w sposób ciągły,
• potencjał ziemskiego poła grawitacyjnego -
przyspieszenie ziemskie („g”), jest stałe w każdym
punkcie geoidy (powierzchnia ekwipotencjalna)
• jest to bryła niematematyczna, tzn. nie ma wzoru
matematycznego, który by określał jej kształt
.
Jedną z najczęstszych form opracowań pomiarów
geodezyjnych są mapy.
Mapa jest odtworzeniem w odpowiednim
zmniejszeniu trójwymiarowej przestrzeni całej
Ziemi lub jej mniejszych obszarów na
dwuwymiarowej płaszczyźnie przy zastosowaniu
odpowiednich reguł matematycznych oraz przy
wykorzystaniu umownych znaków graficznych.
Przekształcenie obszaru kulistego na obraz
płaski nazywa się odwzorowaniem
kartograficznym
.
Podstawowe wiadomości z kartografii
Ze względu na rodzaj zniekształceń dzieli się je na cztery
grupy:
równokątne (konforemne)
wiernopowierzchniowe
wiernoodległościowe
dowolne
Ogólnie można stwierdzić, że wielkość zniekształceń zależy:
od rodzaju zastosowanego odwzorowania,
od wielkości obszaru Ziemi przedstawianego w tym
odwzorowaniu
od odległości danego miejsca od środka rzutowania.
Ze względu na rodzaj powierzchni, na której odtwarza się
powierzchnię Ziemi jako oryginału, rozróżnia się następujące
odwzorowania:
1. płaszczyznowe,
2. walcowe,
3. stożkowe,
4. umowne,
Zależnie od położenia płaszczyzny,
walca albo stożka w stosunku do
osi obrotu elipsoidy ziemskiej
rozróżnia się odwzorowania normalne
lub biegunowe, poprzeczne
lub równikowe, ukośne
lub horyzontalne.
Rodzaje współrzędnych stosowanych w geodezji.
Współrzędnymi nazywamy wielkości kątowe lub liniowe,
wyznaczające położenie punktu na dowolnej powierzchni
lub w przestrzeni w sposób względny w stosunku do
przyjętych za początek układu płaszczyzn lub linii.
W geodezji stosuje się następujące układy współrzędnych:
geograficznych na powierzchni kuli lub elipsoidy,
prostokątnych płaskich
biegunowych płaskich.
Układ współrzędnych na kuli i elipsoidzie.
Układy współrzędnych płaskich.
Kartezjański trójwymiarowy układ
współrzędnych
B
sin
h
a
Nb
z
L
sin
B
cos
h
N
y
L
cos
B
cos
h
N
x
2
2
2
1
2
2
2
2
2
B
sin
b
B
cos
a
a
N
P
h
B
L
Zależność pomiędzy współrzędnymi
geodezyjnymi a kartezjańskimi.