DŹWIGNIA
FINANSOWA

ROLA ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA

W FUNKCJONOWANIU

PRZEDSIĘBIORSTWA

Formy finansowania



Ze

źródłami

finansowania

działalności

bieżącej

i

inwestycyjnej

przedsiębiorstwa

związany jest proces polegający
na dostarczaniu, zastosowaniu,
uwalnianiu

i

wycofywaniu

kapitału. Prezentuje to schemat 1.

 

SCHEMAT 1. ELEMENTY

SKŁADOWE PROCESU

FINANSOWANIA

F IN A N S O W A N IE

D o s ta r c z a n ie

k a p ita łu

z z e w n ą trz z w e w n ą tr z

P o z y s k iw a n ie P o w ię k s z a n ie

Z a s to s o w a n ie

k a p ita łu

P rz e s u n ię c ia

w m a ją tk u

i k a p ita le

U w a ln ia n ie

k a p ita łu

U p ły n n ia n ie

a k ty w ó w

W y c o fy w a n ie

k a p ita łu

z z e w n ą tr z z w e w n ą trz

S tra ta k a p ita łu S p ła ta k a p ita łu

1 . K a p ita ł

w ła s n y

2 . K a p ita ł o b c y

1 . Z a trz y m y w a n ie

z y s k ó w

2 . T w o rz e n ie

r e z e rw

1 . K a p ita łu o b c e g o

w k a p ita ł w ła s n y

2 . K a p ita łu w ła s n e g o

w k a p ita ł o b c y

3 . W o b r ę b ie k a p ita łu

w ła s n e g o

1 . S p rz e d a ż

a k ty w ó w

2 . U m o rz e n ie

a k ty w ó w

3 . In n e

1 . W ła s n e g o

2 . O b c e g o

1 . W ła s n e g o

2 . O b c e g o

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

PRZEDSIĘBIORSTWA



Źródła

finansowania

przedsiębiorstwo pozyskuje poprzez
zyski

zatrzymane

i

gromadzenie

funduszy niepienieżnych (amortyzacji)
– jest to forma wewnętrzna oraz
poprzez zewnętrzne własne i obce
finansowanie.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

PRZEDSIĘBIORSTWA



Emisja

własnych

akcji

(udziałów) jest zawsze formą
zewnętrzną własną o charakterze
długoterminowym, zaś zadłużenie
(kapitał

obcy)

może

mieć

charakter

krótko-lub

długoterminowy zewnętrzny.



Finansowanie wewnętrzne Finansowanie

zewnętrzne



Kapitał długoterminowy



(1) Zysk zatrzymany (1) Udziałowe papiery

wartościowe



(2) Amortyzacja (2) Dłużne papiery wartościowe



(3) Kredyty i pożyczki dł.



(4) Leasing



Kapitał krótkoterminowy



(1) Niepodzielony wynik finansowy netto (1) Niezapadłe zobowiązania



(2) Zwolnienia i ulgi podatkowe (2) Kredyt kupiecki



(3) Przyspieszenie cyklu przepływów (3) Kredyt odbiorcy



pieniężnych (4) Kredyty i pożyczki obrotowe



(5) Weksle własne

(6) Krótkoterminowe papiery

dłużne

Schemat 2. Finansowanie wewnętrzne i zewnętrzne a

horyzont czasowy

dysponowania kapitałem

Schemat

3.

Formy

finansowania

Finansowanie

Zewnętrzne

Wewnętrzne

Własne

Obce

Własne

Obce

- wkłady

- udziały

(

emisje akcji,

sprzedaż

udziałów

,

wniesienie

wkładów

)

finansowanie

udziałowe

-
długookresowe
i
krótkotermino
we rezerwy

- fundusze
emerytalne

- zyski
zatrzymane
- amortyzacja
- sprzedaż

majątku

samofinansow

anie

Poprzez:

- rynek
pieniężny
- rynek
kapitałowy
- obrót
kredytowy,
towarowy,
- szczególne
formy

finansowania

finansowani

e kredytowe

TABELA 1. ŹRÓDŁA KAPITAŁÓW

OBCYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE



Kapitały obce



Kapitały długoterminowe Kapitały krótkoterm.



Rezerwy bankowe kredyty krótk.



bankowe kredyty dł. zobowiązania odnawialne



poręczenia kredytowe kredyty od dostawców



leasing kredyty od odbiorców



franchising faktoring



obligacje pożyczki z sektora pozab.



dotacje i subwencje krótk.papiery dłużne



środki z funduszy pomocowych

ZALETY WYKORZYSTANIA
KAPITAŁU OBCEGO:



- wierzyciel nie ma (w zasadzie) wpływu na
samodzielnie

podejmowane

decyzje

finansowe firmy,



- daje przedsiębiorstwu możliwość uzyskania
potrzebnych

kapitałów

bez

potrzeby

poszerzania grona wspólników,



-

pozwala

na

utrzymanie

płynności

finansowej w razie występowania wahań w
zakresie jego potrzeb i wpływów pieniężnych,



- płacone odsetki powodują zmniejszenie
podstawy

opodatkowania

podatkiem

dochodowym.

WADĄ FINANSOWANIA OBCEGO



Jest

zwiększenie

kosztów

działalności firmy i możliwość
utraty samodzielności finansowej , w
skrajnych

sytuacjach

wystąpienie

„pułapki zadłużeniowej”, co trzeba
uwzględnić

w

kształtowaniu

racjonalnej

struktury

kapitałów

własnych o obcych.

STRUKTURA FINANSOWA I

WYKORZYSTANIE DŹWIGNI

FINANSOWEJ



Pojęcie struktury finansowej odnosi się
do sposobu, w jaki finansowany jest majątek
przedsiębiorstwa. Informacji na ten temat
dostarczają nam pasywa przedsiębiorstwa



Zastosowanie

długu

do

finansowania

działalności wymusza płacenie odsetek, co
powoduje uruchomieni efektu dźwigni
finansowej.

DŹWIGNIA FINANSOWA



1)

akcjonariusze

dysponują

ograniczonymi środkami mogą
kontrolować nawet duże spółki, jeśli ich
finansowanie odbywa się w znacznym
stopniu przy wykorzystaniu długów.



2) jeśli koszt kapitału obcego jest
niższy od rentowności operacyjnej
firmy, wywiera to pozytywny wpływ na
rentowność

kapitałów

zainwestowanych przez właścicieli.

PRZYKŁAD 1 – DŹWIGNIA

FINANSOWA

Oceniamy projekt A, który może być

realizowany w dwóch wariantach:



wariant I finansowanie odbywa się w
100% przy udziale kapitału własnego,



w wariancie II - 50% to kapitał
własny, 50% to kapitał obcy, którego
stopa procentowa wynosi 15%. W obu
przypadkach łączna kwota aktywów
wynosi 200.000, wartość sprzedaży
300.000, a EBIT - 40.000.

PRZYKŁAD 1 – DŹWIGNIA

FINANSOWA



Wpływ struktury kapitału na zyskowność kapitału własnego

przedsiębiorstwa ukazuje tabela 1:



Tabela 1. Obliczanie rentowności kapitału własnego

przedsiębiorstwa

:



Wyszczególnienie Wariant I Wariant II





Zysk operacyjny (EBIT) 40 000 40 000



Odsetki od kredytów (I) - 15 000



Zysk brutto (EBT) 40 000 25 000



Podatek dochodowy (T = 40%) 16 000 10 000



Zysk netto 24 000 15 000



ROE = zysk netto/kapitał własny 12% 15%



Koszt kapitału obcego z uwzględnieniem „tarczy podatkowej” 9%



Kwotowy wyraz tarczy podatkowej - 6000



 

KORZYŚCI PODATKOWE ZWIĄZANE Z

DŹWIGNIĄ FINANSOWĄ „EFEKT

TARCZY PODATKOWEJ”



Faktyczny koszt kapitału obcego
uwzględnia korzyści podatkowe:



k

fd

– faktyczny koszt długu,



k

nd

– nominalny koszt długu.



Kwotowy wyraz „tarczy podatkowej”:

= I * T



I – kwota zapłaconych odsetek,



T – stopa podatku dochodowego





T

k

k

nd

fd







1

EFEKT TARCZY

PODATKOWEJ



Pokazuje o jaką kwotę

zapłacimy

mniej

podatku

dochodowego,

gdy

skorzystamy

z

kredytu,

którego odsetki są kosztem
uzyskania przychodów

DŹWIGNIA FINANSOWA



Zmiana

zyskowności

kapitału

własnego

spowodowana

sięgnięciem

po

źródła

finansowania o wiadomym z góry
oprocentowaniu

nosi

nazwę

dźwigni finansowej.

DŹWIGNIA

FINANSOWA



Miarę

zmiany

zysku

netto

spowodowanej zmianami w zysku
przed

odsetkami

i

opodatkowaniem stanowi stopień
dźwigni

finansowej.

Do

wyznaczenia

stopnia

dźwigni

finansowej służy wzór:

STOPIEŃ DŹWIGNI

FINANSOWEJ (DFL)

a)

w ujęciu dynamicznym

DFL = % ∆ EBT / % ∆ EBIT

DFL = % ∆ zysku netto / % ∆ EBIT

DFL = % ∆ ROE / % ∆ EBIT

DFL = % ∆ EPS / % ∆ EBIT

STOPIEŃ DŹWIGNI FINANSOWEJ

EBT

1

- EBT

0

EBT

0



DFL =

EBIT

1

- EBIT

0

EBIT

0

STOPIEŃ DŹWIGNI FINANSOWEJ

ROE

1

- ROE

0

ROE

0



DFL =

EBIT

1

- EBIT

0

EBIT

0

STOPIEŃ DŹWIGNI FINANSOWEJ

(DFL)

b) w ujęciu statycznym



EBIT – zysk operacyjny



EBT – zysk brutto

0

0

0

0

0

EBT

EBIT

I

EBIT

EBIT

DFL







DODATNI EFEKT DŹWIGNI

FINANSOWEJ



Dodatni efekt będzie miał miejsce, wówczas,
gdy rentowność operacyjna majątku ogółem
(całkowitego

kapitału

zainwestowanego)

będzie wyższa od stopy oprocentowania
kapitału obcego. Zależność ta przedstawia
wzór:



ROA > k

nd

(1-T) lub



ROIC > k

nd

(1-T)



ROA = EBIT / majątek ogółem ۰ 100 > k

fd

lub



ROIC = EBIT / zainwestowany kapitał ۰ 100 >
k

fd

EFEKTY DŹWIGNI

FINANSOWEJ

DŹWIGNIA POŁĄCZONA - DTL



DOL = %∆ EBIT / %∆ S



DFL = % ∆ EBT / % ∆ EBIT

DTL = DOL ٠ DFL =

= % ∆ EBT (zysku netto, ROE) / %∆ S

PRZYKŁAD 2



Przedsiębiorstwo X stoi przed problemem
wyboru właściwej struktury finansowania. W
wariancie I założono, iż przedsiębiorstwo
będzie finansować się wyłącznie kapitałem
własnym, a w wariancie II, że przedsiębiorstwo
pozyska 50% środków finansowych w formie
kapitału własnego, a 50% w formie kredytu
bankowego. Zysk operacyjny przedsiębiorstwa
ma wynosić 1400 PLN, łączna wielkość środków
potrzebnych do finansowania przedsiębiorstwa
to 6000 PLN, stopa oprocentowania kredytu
bankowego to 15% oraz 25%, stopa podatku
dochodowego od osób prawnych 19%.

PRZYKŁAD 2



Tabela 2. Struktura kapitału

Treść

Struktura

kapitału

Wariant I

Wariant II

Kapitał własny

6000

3 000

Zobowiązania

0

3 000

PRZYKŁAD 2



Tabela 2. Rachunek wyników ( wariant I i II)



Rachunek wyników Wariant I Wariant II Wariant

III



Zysk operacyjny 1400 1400 1400



Koszty finansowe 0 450 750



Zysk brutto 1400 950 650



Podatek dochodowy (19%) 266 180,5 123,5



Zysk netto 1134 769,5

526,5



ROE(%) 18,9%* 25,7%** 17,6%***

 

PRZYKŁAD 2

*) ROE I = 1134:6000 = 18,9%
**) ROE II = 769,5:3000 = 25,7%
***) ROE III = 526,5:3000 = 17,6%

PRZYKŁAD 3. WPŁYW DŹWIGNI

FINANSOWEJ NA RENTOWNOŚĆ

KAPITAŁU WŁASNEGO

Treść

A

B

C

D

Kapitał

całkowity

600

600

600

600

Kapitał

własny

600

400

300

200

Kapitał

obcy

-

200

300

400

EBIT

120

120

120

120

Odsetki (w

%)

-

18

20

24

Kwota

odsetek

-

36

60

96

EBT

120

84

60

24

Podatek

(T=19%)

22,80

15,96

11,40

4,56

Zysk netto

97,20

68,04

48,60

19,44

ROE

16,20

17,01

16,20

9,72

ZMIANY PROCENTOWE RENTOWNOŚCI

KAPITAŁÓW WŁASNYCH WYWOŁANE

EFEKTEM DŹWIGNI FINANSOWEJ



∆ ROE

B

=



∆ ROE

C

=



∆ ROE

D

=

%

81

,

0

%

100

*

)

19

,

0

1

)(

18

,

0

400

200

120

400

200









%

00

,

0

%

100

*

)

19

,

0

1

)(

20

,

0

300

300

120

300

300









%

48

,

6

%

100

*

)

19

,

0

1

)(

24

,

0

200

400

120

200

400









