copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia
procesów
i funkcji
psychicznych

Symptomatologia

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia spostrzegania
(1/2)



złudzenia



omamy (halucynacje)



wzrokowe



słuchowe



smakowe, węchowe



dotykowe



czucia ustrojowego

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia spostrzegania
(1/2)



zniekształcenia spostrzegania



deficyty zmysłowe



omamy rzekome
(pseudohalucynacje)



parahalucynacje

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia myślenia (1/2)



Zaburzenia treści myślenia:



urojenia



idee nadwartościowe



natręctwa myślowe



automatyzmy psychiczne

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia myślenia (2/2)



Zaburzenia toku myślenia:



przyspieszenie toku myślenia



zwolnienie toku myślenia



zahamowanie toku myślenia



zatamowanie toku myślenia



rozkojarzenie



splątanie



lepkość myślenia



myślenie autystyczne



myślenie magiczne



myślenie paralogiczne



myślenie nieskładne

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia pamięci
(ilościowe)



hipermnezja



hipomnezja



amnezja



ekmnezja

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia pamięci
(jakościowe)



iluzje pamięci



kryptomnezja



złudzenia utożsamiające



konfabulacje



omamy pamięciowe

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia uwagi



nieuwaga (dekoncentracja)



wahania uwagi (koncentracji)

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia emocji (1/2)



obniżenie nastroju:



nastrój depresyjny



nastrój dysforyczny



nastrój dystymiczny



podwyższenie nastroju:



nastrój maniakalny



nastrój euforyczny



nastrój moriatyczny



nastrój ekstatyczny



lęk



złość

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia emocji (2/2)



zobojętnienie uczuciowe



spłycenie uczuciowe



zubożenie uczuciowe



zaleganie uczuć



lepkość uczuciowa



chwiejność uczuciowa



nie trzymanie emocji



paratymia

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia aktywności
(1/4)



zwiększenie napędu



zmniejszenie napędu



zaburzenia ruchowe:



zahamowanie ruchowe



pobudzenie ruchowe



natrętne czynności



stereotypie ruchowe



parakinezy

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia aktywności
(2/4)



zaburzenia impulsywności



impulsywność wzmożona



impulsywność ograniczona



impulsywność emocjonalna



impulsywność popędowa



działania nawykowe



natrętne impulsy



fobie

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia aktywności
(3/4)



zaburzenia intencjonalności:



zmniejszenie intencjonalności



natręctwa



stereotypie



perseweracje



iteracje



grymasowanie



manieryzmy

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia aktywności
(4/4)



zaburzenia intencjonalności (c.d.)



trudny kontakt



niedostosowanie



ambiwalencja



wycofanie się



autyzm



zaburzone postawy społeczne

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia świadomości
(przytomności)



ilościowe:



senność



stan przed śpiączkowy



śpiączka



jakościowe:



przymglenie



zmącenie



zwężenie

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia świadomości
(poczucia, uświadamiania
sobie)



zaburzenia poczucia otoczenia:



derealizacja



zaburzenie poczucia czasu



zaburzenie poczucia przestrzeni



zaburzenia poczucia siebie:



depersonalizacja



zaburzenia jaźni



zaburzenie poczucia schematu ciała



zaburzenie poczucia zdrowia

copyright wladyslaw losiak

Zaburzenia orientacji



deficyt orientacji



inne zaburzenia orientacji:



wahania orientacji



tendencyjność orientacji



zaniedbywanie orientacji

copyright wladyslaw losiak

Systemy
klasyfikacji
zaburzeń

DSM IV
ICD 10

copyright wladyslaw losiak

Strategie klasyfikacji



kategorialna



wielowymiarowa



Prototypowa

copyright wladyslaw losiak

Identyfikacja zaburzeń jako
zespołów objawów (1/3)



Symptomy

s2

s3

s4

s5

s6

s7

s8

s1

copyright wladyslaw losiak

Identyfikacja zaburzeń jako
zespołów objawów (2/3)



Współwystępowanie symptomów
u pacjentów

s2

s3

s4

s5

s6

s7

s8

s1

Pacjenci A,C,F,G,M,O…

Pacjenci B,D,E,H,I,K,L…

p

copyright wladyslaw losiak

Identyfikacja zaburzeń jako
zespołów objawów (3/3)



Współwystępowanie symptomów
u pacjentów

s2

s3

s4

s5

s6

s7

s8

s1

Zaburzenie I

Zaburzenie II

p

copyright wladyslaw losiak

System amerykański - DSM
(

Diagnostic and Statistical Manual for

Mental Disorders)



„ateoretyczny”



operacjonalizacja kryteriów



diagnostyka wieloosiowa



ograniczenie hierarchiczności klas



pomocnicze narzędzia
diagnostyczne – skale szacunkowe

copyright wladyslaw losiak

Pięć osi diagnostycznych
DSM IV



I syndromy kliniczne



II zaburzenia osobowości



III niedomagania rozpoznawane w
medycynie ogólnej



IV problemy psychospołeczne i
środowiskowe



V ogólna ocena funkcjonowania

copyright wladyslaw losiak

Skala ogólnej oceny
funkcjonowania (wybrane
itemy)



100-91



Badany funkcjonuje doskonale w
wielu dziedzinach aktywności
życiowej, potrafi się uporać z
każdym problemem, ludzie cenią
jego towarzystwo ze względu na
posiadane przez niego zalety. Brak
symptomów

copyright wladyslaw losiak

Skala ogólnej oceny
funkcjonowania (wybrane
itemy)



90-81



Badany nie wykazuje żadnych symptomów
lub przejawia je w minimalnym stopniu (np.
odczuwa niewielki lęk przed egzaminem),
funkcjonuje dobrze pod każdym względem,
ma liczne zainteresowania i jest aktywny w
wielu dziedzinach, udziela się towarzysko,
jest ogólnie zadowolony z życia, jego
problemy ograniczają się do trosk dnia
codziennego (np. sporadycznych kłótni z
członkami rodziny)

copyright wladyslaw losiak

Skala ogólnej oceny
funkcjonowania (wybrane
itemy)



80-71



Jeśli badany wykazuje symptomy, to są
one krótkotrwałymi i naturalnymi
reakcjami na stresory psychospołeczne
(np. po kłótni rodzinnej ma problemy z
koncentracją); obserwuje się najwyżej
lekkie upośledzenie funkcjonowania w
kontaktach społecznych, w rodzinie lub
szkole (np. przejściowe kłopoty z
nauką)

copyright wladyslaw losiak

Skala ogólnej oceny
funkcjonowania (wybrane
itemy)



70-61



Badany wykazuje łagodne symptomy

(np. nastrój depresyjny lub nieznaczne

zaburzenia snu) LUB ma pewne

problemy z funkcjonowaniem w

kontaktach społecznych, w rodzinie lub

szkole (np. od czasu do czasu wagaruje

lub kradnie coś z domu), ale na ogół

funkcjonuje zupełnie dobrze i

utrzymuje bliskie relacje z niektórymi

osobami

copyright wladyslaw losiak

Skala ogólnej oceny
funkcjonowania (wybrane
itemy)



60-51



Badany wykazuje umiarkowane symptomy
( w wypowiedziach nie ujawnia emocji,
nieustannie zbacza z tematu, wtrącając
mnóstwo nieistotnych szczegółów, miewa
sporadyczne napady paniki) LUB ma
umiarkowane trudności w kontaktach
społecznych, w rodzinie lub szkole (np. ma
niewielu przyjaciół, popada w konflikty z
rówieśnikami lub kolegami z pracy)

copyright wladyslaw losiak

Skala ogólnej oceny
funkcjonowania



50-41 poważne symptomy…



40-31 upośledzenie zdolności oceny
rzeczywistości



21-30 halucynacje, urojenia, niezdolność
do funkcjonowania we wszystkich
dziedzinach



11-20 ryzyko skrzywdzenia siebie lub
innych, rażące zaniedbanie higieny,
drastyczne upośledzenie komunikowania



10-1 większe ryzyko jw.,

copyright wladyslaw losiak

System europejski ICD 10



oparty na klasyfikacji międzynarodowej
WHO



opisowy i „ateoretyczny”



operacjonalizacja kryteriów (tylko w wersji
badawczej, nie w wersji klinicznej)



ograniczenie hierarchiczności klas
diagnostycznych



kodowanie alfa numeryczne



pomocnicze narzędzia diagnostyczne –
wywiady standaryzowane