1
Profilaktyka
Stomatologiczna
2006/2007
WYKŁAD 6
cracked by fazi
created by sobatolog
Dziękuję wszystkim
doceniającym pracę
i zaopatrującym się u
źródła ;)
Czynniki ryzyka
zawodowego przy
pracy materiałami do
wypełnień
2
Naukowo termin zagrożenie określany jest
jako współzależność występowania i stopnia
ciężkości niepożądanych zdarzeń.
Postrzeganie zagrożeń jest w dużym stopniu
kształtowane przez nastawienie emocjonalne
i bardzo zróżnicowane emocjonalnie.
3
Częstość powstawania skutków
ubocznych działań przeprowadzonych
w stomatologii.
Stosunkowo mała:
– 1:100 w specjalnościach chirurgicznych
– 1:2600 stomatologia dziecięca
– przeważnie natura alergiczna
4
5
Uwalnianie substancji z
materiałów
Amalgamat:
uwalniane są głównie pary rtęci lub produkt korozji
oraz jako cząstki amalgamatu
Materiały kompozytowe:
– uwalniany jest metanol/
– rozpuszczalniki monomerowe jak EGDMA, TEGDMA,
– formaldehyd z powierzchownej warstwy materiału
6
Uwalnianie substancji z
materiałów
Cementy glassjonomerowe:
poza uwalnianiem fluoru niewiele jest
wiadomo o uwalnianiu innych substancji.
Kompomery i cementy glassjonomerowe
modyfikowane żywicą:
uwalnianie głównie HEMA i inne monomery.
7
Ryzyko kancerogenności i
mutagenności
Kancerogenność
– zdolność do wywoływania
nowotworów złośliwych
Mutagenność
– możliwość powodowania
zmian DNA, które zostaną przeniesione na
kolejne pokolenia komórek
8
Ryzyko kancerogenności i
mutagenności
Amalgamat:
często obszerne i ożywione
dyskusce nie znalazły potwierdzenia.
Kompomery:
– Bis-GMA oraz UDMA nie wykazują mutagenności
– TEGDMA – jest mutagenem
– ilości stosowane w badaniach są znacznie
wyższe niż te, które potencjalnie wywołują
podobne reakcje u pacjentów
9
Ryzyko kancerogenności i
mutagenności
Cementy glassjonomerowe:
mała ilość badań, na podstawie tych badań nie można
stwierdzić, że mogą być przyczyną tych zagrożeń.
Cementy glassjonomerowe modyfikowane żywicą i
kompomery:
podobnie jak kompozyty wykazują reakcje
genotoksyczne (chlorekdwufenylolidonu)
10
Ryzyko alergii
Najczęściej może wystąpić reakcja typu I
(natychmiastowa) oraz typu IV (późna).
Amalgamat:
stosunkowo rzadko, najczęściej rekacja reakcja
późna.
11
Ryzyko alergii
Materiały kompozytowe:
– opisywane są rzadkie przypadki reakcji
natychmiastowej po uszczelnianiu bruzd.
– najczęściej typu późnego jako kontaktowe
zapalenie skóry – wpływ TEGDMA oraz HEMA
– rękawiczki lateksowe nie zapewniają pełnej
ochrony, gdyż monomery przenikają przez
rękawiczkę, najczęściej w ciągu kilku minut.
12
rzadki
przypadek
reakcji
natychmiastowe
j po uszkodzeniu
bruzd
13
14
15
Ryzyko alergii
Cementy glassjonomerowe:
brak badań, w których udowodnionoby alergię
a konwencjonalne GIO.
Cementy glassjonomerowe modyfikowane
żywicą i kompomery – podobnie jak
kompozyty
16
Ryzyko zapalenia miazgi
Zębina jest dobrym, ale nie wystarczającym
izolatorem przed przenikaniem toksycznych
substancji do miazgi.
Substancje takie jak TEGDMA czy HEMA mogą
przenikać w wystarczającej ilości nawet przez
warstwę sklerotyczną zębiny i wywoływać
podrażnienie miazgi.
17
Ryzyko zapalenia miazgi
Wytrawianie:
zwiększa rozpuszczalność tylko w warstwie
powierzchownej około 300 mikrometrów
Bakterie:
mikorprzeciek może być przyczyną uszkodzenia
miazgi po założeniu wypełnienia.
Stosowanie technik adhezyjnych pozwala na
ochronę miazgi.
18
Ryzyko zapalenia miazgi
Amalgamat:
– działanie niekorzystne w ubytkach próchnicy
głębokiej, gdzie należy stosować podkład izolujący.
– można też zastosować system wiążący by
zabezpieczyć zębinę.
Kompomery:
– w ubytkach próchnicy powierzchownej i średniej nie
powoduje uszkodzeń miazgi
– próchnica głęboka – badania niejednoznaczne
– należy chronić miazgę preparatami na bazie
wodorotlenku wapnia
19
Ryzyko zapalenia miazgi
Cementy glassjonomerowe:
– nieszkodliwe dla nieobnażonej miazgi w ubytkach
małych i średnich
– nie można ich stosować bezpośredniego przykrycia
– ubytki głębokie – należy stosować wodorotlenek
wapnia
Cementy glassjonomerowe modyfikowane
żywicą i kompomery:
– podobnie jak kompozyty
20
Zagrożenia dla przyzębia i błony
śluzowej jamy ustnej
Amalgamat:
– czarna lub niebieska pigmentacja (tatuaż)
– zmiany liszajowate w miejscach kontaktu
– podrażnienia mechaniczne, gdy źle dopasowany
pasek kształtki
21
22
23
Zagrożenia dla przyzębia i błony
śluzowej jamy ustnej
• Materiały kompozytowe:
– kompozyty przyczyniają się do wzrostu bakterii
– mogą wystąpić zmiany liszajowate
– zmiany znikają po usunięciu wypełnienia
• Glassjonomery:
– brak danych w piśmiennictwie
• Cementy glassjonomerowe modyfikowane
żywicą i kompomery:
– podobnie jak kompozyty
24
Wnioski praktyczne i wskazówki
1. Stomatolog powinien być świadomy czynników
ryzyka związanych z pracą materiałem do
wypełnień oraz potrafić przekazać w sposób
przystępny najważniejsze informacje pacjentowi
2. Częstość występowania niepożądanych reakcji u
pacjentów jest bardzo mała, ale u personelu
stomatologicznego wyższa. Personel stanowi
grupę ryzyka.
25
Wnioski praktyczne i wskazówki
3. Działanie ogólne odgrywa znikomą rolę. Często
pacjenci skarżący się na dolegliwości ogólne nie
wiedzą, że mogą być konsekwencją
przyjmowanych leków.
4. W przypadku materiałów kompozytowych i
systemów wiążących pewną rolę odgrywają
alergie. Personel powinien unikać kontaktu tych
materiałów ze skórą.
26
Wnioski praktyczne i wskazówki
5. Aby uniknąć reakcji miazgi powstałej w wyniku
działania bakterii i dolegliwości pozabiegowych
należy stosować wraz z materiałami
kompozytowymi właściwe systemy wiążące.
6. W przypadku wystąpienia zmian liszajowatych
na błonie śluzowej jamy ustnej należy wymienić
wypełnienie znajdujące się w bezpośrednim
sąsiedztwie na wykonane z innego materiału.