Marek Fertsch  Projektowanie systemów logistycznych 

Projektowania systemów logistycznych 

Wykład I.

Podstawowe pojęcia

System i podejście systemowe.

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych 

Teoria systemów to dziedzina nauki zajmująca 
się  ogólnymi pojęciami, zasadami, narzędziami, 
problemami, metodami i technikami związanymi 
z systemami. 

Twórcą teorii systemów jest Ludwig von Bertalanffy, filozof 
niemiecki, profesor Uniwersytetu Wiedeńskiego od 1945 
roku pracujący w Stanach Zjednoczonych. Wprowadził on 
pojęcie organizacjonalizmu, które jest podstawą teorii 
systemów. Organizacjonalizm opiera się na analogiach 
pomiędzy działaniem organizmów żywych i organizacji.

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych 

Organizacjonalizm - założenia:

- rozpatrywanie organizmu (organizacji) jako 
zorganizowanej 
  całości złożonej z wzajemnie oddziałujących na siebie 
  składników,
- rozpatrywanie organizmu (organizacji) jako zjawiska 
  dynamicznego - całości realizującej określone procesy,
- rozpatrywanie organizmu (organizacji) jako całości 
aktywnej - 
  mającej określony cel i realizującej go. Uwzględnianie 
zależności 
  probalistycznych w opisie jego zachowania (

przyjęcie 

założenia, że 
   realizacja celu możliwa jest z określonym prawdopodobieństwem)

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych 

Na założeniach organizacjonalizmu opiera się definicja 
systemu:

System (def.) - 

całość złożona z wzajemnie powiązanych 

elementów realizująca określony cel. Cel ten realizowany 
jest poprzez proces transformacji polegający na 
przekształcaniu pochodzących z otoczenia systemu zasileń 
(materiały, energia, informacja) na efekty działania 
systemu. System działa w określonym otoczeniu, 
pobierając z niego zasilenia i przekazując do niego efekty 
swojego działania. 

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych 

Każdy system opisać możemy poprzez następujący 
zespół cech:
- cele systemu,
- zbiór elementów systemu,
- zbiór zależności pomiędzy elementami systemu (nazywa 
się go 
  strukturą systemu)
- procesy transformacji realizowany przez system,
- zasilenia pobierane przez system z otoczenia,
- elementy systemu przez które pobiera on zasilenia - 
wejście 
  (wejścia) systemu,
- efekty działania systemu, które oddaje on do otoczenia,
- elementy systemu przez który oddaje on do otoczenia 
efekty 
  swojego  działania - wyjście (wyjścia) systemu

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych 

Zapisując to w formie symbolicznej - system jest sumą 
zbiorów:

S = C 

U 

E 

U 

R 

U 

P 

U 

Z 

U 

Ewe 

U 

Pr 

U 

Ewy

gdzie:
C - zbiór celów systemu,
E - zbiór elementów systemu,
R - zbiór relacji pomiędzy elementami systemu (struktura 
systemu)
P - zbiór procesów realizowanych przez system
Z - zbiór zasileń systemu,
We - zbiór wejść systemu - podzbiór zbioru elementów przez 
które 
        system pobiera zasilenia z otoczenia,
Pr - zbiór efektów (produktów) systemu,
Ewy - zbiór wyjść systemu - podzbiór zbioru elementów przez 
które 
       system przekazuje swoje efekty (produkty) otoczeniu

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych 

Wprowadzenie definicji systemu stało się podstawą do 
sformułowania na gruncie nauki tak zwanego "podejścia 
systemowego"

Podejście systemowe opiera się na następujących 
zasadach:
- zasada ścisłości - system powinien być ściśle określony 
i opisany, żeby było wiadomo co do niego należy a co nie 
należy
  
  W ramach tej zasady obowiązują pewne reguły opisu i 
związana z nimi terminologia:
- jeżeli analizowany system składa się z elementów, które 
opisać 
  możemy jako systemy, to każdy z nich określany jest jako
  podsystem  
  

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych 

- zasada ścisłości - cd.

W ramach tej zasady obowiązują pewne reguły opisu i 
związana z nimi terminologia:

- jeżeli analizowany system jest częścią większego 
systemu to ten 
 ostatni określa się jako nadsystem

- gdy rozważania dotyczą tylko jednego systemu należy 
pamiętać, 
  że jest on jedynie fragmentem analizowanej 
rzeczywistości; 
  dlatego cała reszta rozpatrywanej rzeczywistości 
określana jest w 
  takiej sytuacji jako otoczenie rozpatrywanego systemu

Marek Fertsch   Projektowanie systemów logistycznych 

- zasada ścisłości - cd.

W ramach tej zasady obowiązują pewne reguły opisu i 
związana z nimi terminologia:

- oddziaływanie systemu na otoczenie lub otoczenia na 
system 
  albo oddziaływania pomiędzy elementami systemu mają 
zawsze 
  określony kierunek; dlatego powinny być zapisywane na 
  schematach jako strzałki z określonym kierunkiem

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych 

Podejście systemowe opiera się na następujących 
zasadach:
- zasada ścisłości

- zasada niezmienności - opis systemu powinien być 
niezmienny 
  w trakcie jego rozpatrywania; system oczywiście podlega 
zmianie 
  w trakcie działania ale jego opis powinien być tak 
zbudowany, 
  żeby zachodzące w nim zmiany mieściły się w ramach 
tego opisu
 

 

Przykład: We wszystkich opisach problemów związanych z zapasami 

                  przyjmować należy następującą hierarchię opisu:
      - zapas - system składający się z następujących elementów:
                   - zapas zabezpieczający (rezerwowy)
                   - zapas dysponowany (bieżący) 
   dopiero tym elementom przypisywać należy konkretne wartości 
liczbowe

Marek Fertsch    Projektowanie systemów logistycznych 

Podejście systemowe opiera się na następujących 
zasadach:
- zasada ścisłości
- zasada niezmienności

- zasada zupełności - podział systemu na podsystemy 
powinien 
  być zupełny - żaden system podzielony na podsystemy 
nie może 
  zawierać elementów nie należących do żadnego z 
podsystemów

Marek Fertsch      Projektowanie systemów logistycznych 

Podejście systemowe opiera się na następujących 
zasadach:
- zasada ścisłości
- zasada niezmienności
- zasada zupełności

- zasada rozłączności - podział systemu na podsystemy 
powinien 
  być rozłączny - żaden system podzielony na podsystemy 
nie 
  może zawierać elementów należących do więcej niż 
jednego 
  podsystemu

Marek Fertsch      Projektowanie systemów logistycznych 

Podejście systemowe opiera się na następujących 
zasadach:
- zasada ścisłości
- zasada niezmienności
- zasada zupełności
- zasada rozłączności

- zasada funkcjonalności - systemy powinny być 
wydzielane ze 
  względu na pełnione funkcje (cele systemu) 

Nie istnieje system "magazyn"; mamy za to systemy takie, jak:
  - magazyn paliw
  - magazyn materiałów sztukowych,
  - magazyn części zamiennych

Marek Fertsch      Projektowanie systemów logistycznych 

Zalety podejścia systemowego:

- podejście systemowe ma ścisły charakter - uniemożliwia 
  dowolność interpretacji w trakcie opisu i rozwiązywania 
  problemów
- podejście systemowe umożliwia pełną analizę wszystkich 
  możliwości jakie pojawiają się w trakcie rozwiązywania 
problemu
- podejście systemowe oznacza przejrzystość i klarowność 
opisu 
  rozwiązywanego problemu
- podejście systemowe oznacza zwięzłość opisu - 
zastosowanie 
  innych podejść wymaga często sporządzania 
wielostronicowych 
  opisów

Marek Fertsch       Projektowanie systemów logistycznych 

Zastosowanie podejścia systemowego:

Podejście systemowe realizowane jest poprzez dwie 
szczegółowe 
techniki:
 
- analizę systemową
- inżynierię systemów

Elementy obu pojawią się na następnych wykładach