Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Projektowania systemów logistycznych

Wykład I.

Podstawowe pojęcia

System i podejście systemowe.

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Teoria systemów to dziedzina nauki zajmująca
się ogólnymi pojęciami, zasadami, narzędziami,
problemami, metodami i technikami związanymi
z systemami.

Twórcą teorii systemów jest Ludwig von Bertalanffy, filozof
niemiecki, profesor Uniwersytetu Wiedeńskiego od 1945
roku pracujący w Stanach Zjednoczonych. Wprowadził on
pojęcie organizacjonalizmu, które jest podstawą teorii
systemów. Organizacjonalizm opiera się na analogiach
pomiędzy działaniem organizmów żywych i organizacji.

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Organizacjonalizm - założenia:

- rozpatrywanie organizmu (organizacji) jako
zorganizowanej
całości złożonej z wzajemnie oddziałujących na siebie
składników,
- rozpatrywanie organizmu (organizacji) jako zjawiska
dynamicznego - całości realizującej określone procesy,
- rozpatrywanie organizmu (organizacji) jako całości
aktywnej -
mającej określony cel i realizującej go. Uwzględnianie
zależności
probalistycznych w opisie jego zachowania (

przyjęcie

założenia, że
realizacja celu możliwa jest z określonym prawdopodobieństwem)

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Na założeniach organizacjonalizmu opiera się definicja
systemu:

System (def.) -

całość złożona z wzajemnie powiązanych

elementów realizująca określony cel. Cel ten realizowany
jest poprzez proces transformacji polegający na
przekształcaniu pochodzących z otoczenia systemu zasileń
(materiały, energia, informacja) na efekty działania
systemu. System działa w określonym otoczeniu,
pobierając z niego zasilenia i przekazując do niego efekty
swojego działania.

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Każdy system opisać możemy poprzez następujący
zespół cech:
- cele systemu,
- zbiór elementów systemu,
- zbiór zależności pomiędzy elementami systemu (nazywa
się go
strukturą systemu)
- procesy transformacji realizowany przez system,
- zasilenia pobierane przez system z otoczenia,
- elementy systemu przez które pobiera on zasilenia -
wejście
(wejścia) systemu,
- efekty działania systemu, które oddaje on do otoczenia,
- elementy systemu przez który oddaje on do otoczenia
efekty
swojego działania - wyjście (wyjścia) systemu

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Zapisując to w formie symbolicznej - system jest sumą
zbiorów:

S = C

U

E

U

R

U

P

U

Z

U

Ewe

U

Pr

U

Ewy

gdzie:
C - zbiór celów systemu,
E - zbiór elementów systemu,
R - zbiór relacji pomiędzy elementami systemu (struktura
systemu)
P - zbiór procesów realizowanych przez system
Z - zbiór zasileń systemu,
We - zbiór wejść systemu - podzbiór zbioru elementów przez
które
system pobiera zasilenia z otoczenia,
Pr - zbiór efektów (produktów) systemu,
Ewy - zbiór wyjść systemu - podzbiór zbioru elementów przez
które
system przekazuje swoje efekty (produkty) otoczeniu

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Wprowadzenie definicji systemu stało się podstawą do
sformułowania na gruncie nauki tak zwanego "podejścia
systemowego"

Podejście systemowe opiera się na następujących
zasadach:
- zasada ścisłości - system powinien być ściśle określony
i opisany, żeby było wiadomo co do niego należy a co nie
należy

W ramach tej zasady obowiązują pewne reguły opisu i
związana z nimi terminologia:
- jeżeli analizowany system składa się z elementów, które
opisać
możemy jako systemy, to każdy z nich określany jest jako
podsystem

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

- zasada ścisłości - cd.

W ramach tej zasady obowiązują pewne reguły opisu i
związana z nimi terminologia:

- jeżeli analizowany system jest częścią większego
systemu to ten
ostatni określa się jako nadsystem

- gdy rozważania dotyczą tylko jednego systemu należy
pamiętać,
że jest on jedynie fragmentem analizowanej
rzeczywistości;
dlatego cała reszta rozpatrywanej rzeczywistości
określana jest w
takiej sytuacji jako otoczenie rozpatrywanego systemu

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

- zasada ścisłości - cd.

W ramach tej zasady obowiązują pewne reguły opisu i
związana z nimi terminologia:

- oddziaływanie systemu na otoczenie lub otoczenia na
system
albo oddziaływania pomiędzy elementami systemu mają
zawsze
określony kierunek; dlatego powinny być zapisywane na
schematach jako strzałki z określonym kierunkiem

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Podejście systemowe opiera się na następujących
zasadach:
- zasada ścisłości

- zasada niezmienności - opis systemu powinien być
niezmienny
w trakcie jego rozpatrywania; system oczywiście podlega
zmianie
w trakcie działania ale jego opis powinien być tak
zbudowany,
żeby zachodzące w nim zmiany mieściły się w ramach
tego opisu

Przykład: We wszystkich opisach problemów związanych z zapasami

przyjmować należy następującą hierarchię opisu:
- zapas - system składający się z następujących elementów:
- zapas zabezpieczający (rezerwowy)
- zapas dysponowany (bieżący)
dopiero tym elementom przypisywać należy konkretne wartości
liczbowe

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Podejście systemowe opiera się na następujących
zasadach:
- zasada ścisłości
- zasada niezmienności

- zasada zupełności - podział systemu na podsystemy
powinien
być zupełny - żaden system podzielony na podsystemy
nie może
zawierać elementów nie należących do żadnego z
podsystemów

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Podejście systemowe opiera się na następujących
zasadach:
- zasada ścisłości
- zasada niezmienności
- zasada zupełności

- zasada rozłączności - podział systemu na podsystemy
powinien
być rozłączny - żaden system podzielony na podsystemy
nie
może zawierać elementów należących do więcej niż
jednego
podsystemu

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Podejście systemowe opiera się na następujących
zasadach:
- zasada ścisłości
- zasada niezmienności
- zasada zupełności
- zasada rozłączności

- zasada funkcjonalności - systemy powinny być
wydzielane ze
względu na pełnione funkcje (cele systemu)

Nie istnieje system "magazyn"; mamy za to systemy takie, jak:
- magazyn paliw
- magazyn materiałów sztukowych,
- magazyn części zamiennych

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Zalety podejścia systemowego:

- podejście systemowe ma ścisły charakter - uniemożliwia
dowolność interpretacji w trakcie opisu i rozwiązywania
problemów
- podejście systemowe umożliwia pełną analizę wszystkich
możliwości jakie pojawiają się w trakcie rozwiązywania
problemu
- podejście systemowe oznacza przejrzystość i klarowność
opisu
rozwiązywanego problemu
- podejście systemowe oznacza zwięzłość opisu -
zastosowanie
innych podejść wymaga często sporządzania
wielostronicowych
opisów

Marek Fertsch Projektowanie systemów logistycznych

Zastosowanie podejścia systemowego:

Podejście systemowe realizowane jest poprzez dwie
szczegółowe
techniki:

- analizę systemową
- inżynierię systemów

Elementy obu pojawią się na następnych wykładach