MODEL POSTĘPOWANIA W

PORADNICTWIE WEDŁUG

SUPERA

DOJRZAŁOŚĆ ZAWODOWA

(vocational maturity) (1971)

1.

Ukierunkowanie (orientacja) na wybór zawodu

2.

Informacja i planowanie w stosunku do upatrzonego zawodu

odnośnie następujących aspektów przyszłego zawodu:

–

wymagań fizycznych, psychicznych, ekonomicznych i

szkoleniowych,

–

obowiązków wynikających z pracy

–

warunków pracy, wynagrodzenia, bezpieczeństwa pracy

–

korzyści, perspektyw ekonomicznych i kierunków rozwojowych

zawodu

3.

Stałość preferencji zawodowych:

–

zgłoszenie jednego zawodu jako wybranego

–

zgłoszenie więcej niż jednego zawodu, ale z tej samej dziedziny

zawodowej

–

zgłoszenie zawodów wymagających tego samego poziomu

zdolności lub wykształcenia

4.

Krystalizacja i stabilizacja cech takich jak inteligencja,

uzdolnienia, zainteresowania, wartości i postawy

5.

Mądrość preferencji zawodowych, to znaczy wszechstronna

analiza zależności pomiędzy możliwościami i preferencjami

jednostki a warunkami socjoekonomicznymi

PSYCHOLOGICZNE KORELATY

DOJRZAŁOŚCI DO KARIERY

ZAWODOWEJ

(career maturity)

Koncepcja Donalda

E.Supera i JoAnn

Bowlby (1981)

ADAPTACJA DO KARIERY

(career adaptability) (1994)

• Sytuacja utrzymywania przez jednostkę

równowagi pomiędzy środowiskiem

zawodowym i osobistym na którą

składają się:

– wartości związane z pracą

– autonomia i zdolność decydowania o sobie

– planowanie w dłuższej perspektywie czasowej

– poszukiwanie i zajmowanie kolejnych pozycji

– podejmowanie decyzji

– zdolność do refleksji nad własnymi

doświadczeniami.

MODEL POSTĘPOWANIA W

PORADNICTWIE ZAWODOWYM

Krok I . Wstępny wywiad

1.

Zebranie podstawowych danych od klienta

2.

Rozmowa określająca główny problem

3.

Wstępna ocena danych

Krok II. Wywiad pogłębiony: kolejne testy?
A. Wartości realizowane w poszczególnych rolach

społecznych

1. Wzajemna ważność ról w obszarach – szkoła, praca i

kariera, dom i rodzina, społeczeństwo, czas wolny

2. Wartości realizowane dzięki każdej z ról

B. Dojrzałość do kariery - pełność planów, postawy

zmierzające do eksploracji otoczenia, umiejętności

podejmowania decyzji, posiadanie informacji- o świecie

pracy, o preferowanej grupie zawodów, o innych rolach

życiowych i zawodowych, realizm

C. Obraz własnej osoby - szacunek do siebie, jasność,

harmonia, spójność poznawcza, realizm

D. Poziom zdolności i potencjalny poziom funkcjonowania
E. Zainteresowania i przewidywane kierunki aktywności

MODEL POSTĘPOWANIA W

PORADNICTWIE ZAWODOWYM

(c.d.)

Krok III. Ocena wszystkich danych
A. Przegląd wszystkich danych
B. Porównywanie i prognoza - dopasowanie jednostki do zawodu,

,funkcjonowanie jednostki w rolach poza zawodowych

C. Rozmowa z klientem i jego rodziną
Krok IV. Doradztwo
A. Podsumowanie danych i dyskusja z klientem
B. Rewizja lub akceptacja oceny
C. Przyswojenie oceny przez klienta

1. Zrozumienie teraźniejszości i możliwej przyszłości
2. Zrozumienie obrazu własnej osoby - akceptacja obrazu realnego, porównanie

obrazu realnego i idealnego, rozwój harmonii w obrębie obrazu siebie,

poprawa spójności poznawczej, utrwalenie realnego obrazu siebie

3. Dopasowanie do zawodu
4. Zrozumienie znaczenia różnych ról życiowych
5. Badanie dojrzałości planów?
6. Badanie stopnia krystalizacji planów?
7. Badanie rozmiarów specyfikacji planów?
8. Wybór szkolenia lub pracy?
9. Poszukiwanie pracy czy innych sposobów samorealizacji?

D. Dyskusja nad zaplanowanym kierunkiem działań

1. Planowanie
2. Realizacja
3. Monitorowanie wykonania i ewaluacja

Literatura

• Hornowska, E., Paluchowski, W. (1993).Technika badania

ważności pracy. Model teoretyczny i wstępne wyniki. W: J.

Brzeziński (red.), Psychologiczne i psychometryczne problemy

diagnostyki psychologicznej (s. 105-119). Poznań: Wydawnictwo

Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

• Super, D. E. (1972). Psychologia zainteresowań. Warszawa: PWN.
• Super, D. E. (1981). Approaches to occupational choice and

career development. W: A. G. Watts, D. E. Super & J. M. Kidd

(red.), Career development in Britain. Cambridge, England:

Hobsons Press.

• Super, D. E. (1984). Career and Life Development. W. D. Brown,

L. Brooks (red.), Career Choice and Development (s. 192-234).

San Francisco, Washington, London: Jossey-Bass Publishers.

• Super, D. E. (1994). A life Span, Life Space. Perspective on

Convergence. W: M. L. Savickas, R. W. Lent (red.), Convergence

in Career Development Theories (s. 63-74). Palo Alto, California:

CPP BOOKS.

• Super, D. E., Bohn, M. (1971). Occupational Psychology. London:

Tavistock Publication Limited.