1

Relacje między sektorem

prywatnym a publicznym

Opracowano na podstawie: PA Samuelson, W A Samuelson,

Ekonomia 1

Relacje między sektorem prywatnym a

publicznym

1. Sektor prywatny

- to całość działalności

produkcyjnej,

usługowej,

kapitałowej

podejmowanej

dobrowolnie

przez

właścicieli

prywatnych

(osoby

indywidualne

lub

stowarzyszenia),

w

ramach której ludzie i instytucje osiągają
zysk ekonomiczny.

2. Sektor

publiczny

-

obejmuje

rząd,

administrację publiczną i wszystkie te
instytucje,

które

jej

bezpośrednio

podlegają.

W

sektorze

publicznym

określane są prawne i finansowe ramy
działania wszystkich obywateli, instytucji i
organizacji.

3

a) wydatki materialne

związane z zakupem przez

władze publiczne dóbr i usług niezbędnych do
spełniania przez nie funkcji statutowych,

b) wydatki

transferowe

nie

związane

bezpośrednio z ruchem towarów i usług, lecz
będące oczywistym wyrazem redystrybucji
dochodów przez państwo (emerytury, zasiłki
itp.)

Poza dokonywaniem własnych wydatków, rząd
reguluje

wytwórczość

prywatną

(m.in.

zapewnienie

przestrzegania

przepisów

dotyczących

ochrony

środowiska,

bezpieczeństwa i higieny oraz wzornictwa
przemysłowego).

W zakres sektora publicznego wchodzą

wydatki związane z funkcjami państwa:

4

Sektor publiczny

1. Sektor publiczny reprezentuje realne

zjawiska i procesy gospodarcze, tzn.

wytwarza - kupuje określone dobra i

usługi.

2. W sektorze publicznym decydujące

znaczenie ma majątek:

– trwały (np. lasy, wody, urządzenia

infrastrukturalne itd.)

– obrotowy (np. rezerwy państwowe paliw,

żywności itd.) powstały na skutek procesów

narastania (akumulacji) - finansowany ze

środków publicznych; stąd w analizie

działalności sektora publicznego dominuje

metoda majątkowa.

5

3. Tylko część sektora publicznego realizuje cele

publiczne i społeczne; część tego sektora
realizuje cele ekonomiczne, a ściślej cele
komercyjne wykazując analogię do sektora
prywatnego.

4. Z perspektywy zjawisk i procesów rzeczowych

działalność sektora publicznego wymaga
podobnych nakładów jak działalność sektora
prywatnego. Podobieństwo to zanika jednak jeżeli
popatrzymy na prowadzoną przez te sektory
działalność od strony źródeł finansowania. O ile
dla sektora prywatnego typowe jest
samofinansowanie, o tyle sektor publiczny musi
sięgać ( najczęściej na drodze przymusu ) do
dochodów innych podmiotów.

6

• określenie i ochrona praw własności
• ochrona przed przestępstwami i wymierzanie

sprawiedliwości przestępcom

• zapewnienie ochrony narodowej
• powszechna oświata
• ustanowienie stabilnego systemu pieniężnego

- a także

• stabilizowanie gospodarki, to znaczy ograniczenie

amplitudy wahań ogólnego poziomu działalności

gospodarczej i poziomu bezrobocia

• kontrola wykorzystania środowiska naturalnego,

wydawanie przepisów regulujących działanie

przedsiębiorstw przemysłowych i ochrona konsumentów

przed nadużyciami konkurencyjnego procesu rynkowego

• zapewnienie bezpieczeństwa dochodów i opieki zdrowotnej

• zapewnienie praw do dziedzictwa: tradycji, kultury i

materialnego poziomu życia narodu.

Kompetencje rządu

7

Prawa własności, to określone ustawowo i dopuszczone
społecznie, prywatne i kolektywne możliwości
korzystania z zasobów, dóbr i usług.
Prawa własności są oparte o potrzebę utrzymania
porządku społecznego. Z nich wynikają zarówno
przywileje jak i zobowiązania.
Sposób zdefiniowania przez rząd praw własności stanowi
ważną podstawę rozróżnienia sektora publicznego i
prywatnego.

Gdy rząd definiuje i redefiniuje prawa własności,
zmienia warunki gospodarowania – również i bogactwo –
jednostek w sektorze prywatnym.

Tam, gdzie prawa własności są określone i chronione,
powstają rynki i układ wzajemnie korzystnych transakcji
handlowych.

Ochrona praw własności:

8

Ochrona praw własności wymaga istnienia

pewnych instytucji usługowych, jak na przykład
policji i sądownictwa. Owe usługi, określane
mianem dóbr publicznych, są zwykle świadczone
przez rząd. Obejmują one dobra i usługi, które
przynoszą korzyści wszystkim członkom
społeczności.

Dobra publiczne ze swej natury są źródłem

korzyści dla wszystkich w przeciwieństwie do dóbr
prywatnych, które przynoszą korzyści tylko tym,
którzy je posiadają.

Rządowa produkcja dóbr publicznych

9

Efekty

zewnętrzne

są

to

korzystne

(dodatnie) lub

szkodliwe

(ujemne) skutki

wywierane przez transakcje rynkowe na ludzi,
którzy nie uczestniczą w nich bezpośrednio.

Korzyści zewnętrzne

(korzystne efekty

zewnętrzne) są to korzyści uzyskiwane z
produkcji i konsumpcji otrzymywane przez
ludzi nie zaangażowanych bezpośrednio w
produkcji, konsumpcji lub wymianie dóbr. Są
to korzystne efekty uzyskiwane przez osoby
trzecie.

10

D

1

S

Q

1

P

1

Liczba studentów w szkole

C

e

n

a

Niedobór
produkcji

P

2

Q

2

D

2

Przy danych krzywych
podaży S i popytu D1
liczba osób kształconych
się wyniesie jedynie Q1.
Gdyby korzyści zewnętrzne
byłyby uwzględniane przez
rynek, liczba ta wyniosłaby
Q2. Bez interwencji rządu
na tym rynku wytwarzanie
oświaty byłoby zbyt małe.
Niewłaściwa alokacja
zasobów może zostać
skorygowana przez
subwencje przekazywane
na rzecz każdego ucznia w
wysokości pionowej
odległości między D1 a D2

Rysunek 1 Korzyści zewnętrzne płynące z

oświaty.

Korzyści

zewnętrzn

e

S

u

b

w

e

n

c

ja

P

2

Q

1

Rysunek 2 Koszty zewnętrzne

zanieczyszczenia środowiska.

Przy danych krzywych podaży i

popytu S

1

i D liczba sprzedanych

galonów benzyny wyniesie Q

2

. Jeśli

jednakże

producenci

musieliby

pokrywać

koszty

zewnętrzne

zanieczyszczenia

środowiska

związane

z

wykorzystaniem

benzyny krzywa podaży przyjęłaby

położenie S

2

, a liczba sprzedanych

galonów benzyny wyniosłaby Q

1

.

Gdyby

nie

interwencja

rządu

benzyna byłaby wytwarzana w

nadmiernej ilości. Aby skorygować

tę niewłaściwą alokację zasobów,

rząd może nałożyć podatek od

każdego

galona

sprzedanej

benzyny, który przesunie krzywą

podaży do S

2

i zmniejszy ilość

sprzedanej benzyny do Q

1.

S

1

D

P

1

Q

2

Liczba galonów benzyny

C

e

n

a

z

a

g

a

lo

n

C

e

n

a

Nadprodukcja

(nadkonsumpcja)

są to koszty produkcji i konsumpcji danego dobra ponoszone
przez ludzi nie uczestniczących bezpośrednio w produkcji,
konsumpcji lub wymianie tego dobra. Są to niekorzystne skutki
działalności gospodarczej odczuwane przez osoby trzecie.

Koszty zewnętrzne (szkodliwe efekty

zewnętrzne)

S

2

Koszty

zewnętrzne

12

Zasoby ogólnie dostępne są to zasoby

będące własnością wspólną, a nie prywatną
własnością poszczególnych jednostek. Nie
można zakazać komuś prawa do korzystania z
nich.

Przykłady nadużyć w korzystaniu z zasobów
ogólnie dostępnych:

– zatłoczenie dróg,
– zanieczyszczenie powietrza i wody,
– gatunki zagrożone wymarciem.

Rządowa ochrona zasobów ogólnie

dostępnych:

13

1. występuje pewien nadmiar zasobu ponad

ilość, która wystarczyłaby do normalnego

korzystania z niego – tj. żaden koszt nie jest

ponoszony za użytkowanie tego zasobu,

2. ludzie, którzy korzystają z zasobu w pełni

rozliczają się ze skutków korzystania zeń

wobec innych.

Jeżeli choć jeden z tych warunków nie jest

spełniony, występować będzie tendencja do

nadmiernego (rabunkowego) wykorzystywania

zasobu, dlatego też w wielu przypadkach

potrzebna jest interwencja rządu.

Komunalne prawa własności mogą być

stosowane efektywnie o ile:

14

Rządowe programy zabezpieczenia dochodów są

często uzasadnione ponieważ zwiększają one

„sprawiedliwość” rozkładu dochodu. Z

ekonomicznego punktu widzenia są one uzasadnione

jako środek dostarczania dobra publicznego jakim

jest zmniejszenie uciążliwości ubóstwa.

Prywatne płatności na rzecz pomocy ubogim

wywołują efekty zewnętrzne: poprawiają one sytuację

tych, którzy nie przyczyniają się do ich powstania.

Bez wnoszenia płatności przez rząd w ramach

realizowanych przezeń programów bezpieczeństwa

dochodów, programy zmniejszenia uciążliwości

ubóstwa byłyby „wytwarzane” na zbyt niskim

poziomie.

Rządowe programy zabezpieczenia dochodów:

15

Rząd przyczynia się do stabilizacji gospodarki
poprzez stosowanie polityki fiskalnej lub
polityki monetarnej.

• Polityka fiskalna

(określana niekiedy mianem

polityki budżetowej) jest manipulowaniem
poziomem wydatków ludności i podatków w celu
osiągnięcia wysokiego i stabilnego poziomu
zatrudnienia, produkcji, stabilności cen i wzrostu
gospodarczego.

• Polityka monetarna

(pieniężna) jest

manipulowaniem stopą wzrostu krajowej podaży
pieniądza w celu stabilizowania poziomu
zatrudnienia i produkcji.

Stabilizowanie gospodarki przez rząd:

16

Wady rynków konkurencyjnych

1. Procesy na rynkach konkurencyjnych mogą być zupełnie

efektywne ponieważ prowadzą do maksymalizacji produkcji.
Jednakże popyt ze strony konsumentów zależy od rozkładu
dochodu.

Jeśli siły rynkowe lub rządowe programy polityki społeczno-

gospodarczej zniekształcają rozkład dochodów, popyt na
dobra i zasoby będzie również zniekształcony.

Koncentracja dochodów to duży popyt na artykuły luksusowe
(tworzony przez najbogatszych) i proste dobra konsumpcyjne
(tworzone przez najuboższych) oraz mały na dobra
przemysłowe przeciętnej jakości produkowane przez
przemysł krajowy.

Efektywność ekonomiczna nie zawsze oznacza wyniki
pożądane społecznie (rynki mogą być postrzegane jako
„niesprawiedliwe”, ponieważ dochód społeczności lub kraju
nigdy nie jest równomiernie rozłożony).

17

2. Konkurencja nie będzie skuteczna gdy

część kosztów

produkcji jest ponoszona przez ludzi nie korzystających
z danego wyrobu

(np. gdy przedsiębiorstwa emitują

zanieczyszczenia - otoczenie ponosi koszty kupując bądź
nie dany wyrób).

3. Konkurencja może prowadzić do rozwoju niepożądanych

społecznie produktów i usług.

Konkurencyjny rynek na

takie produkty jak papierosy, alkohol, heroina może
prowadzić do obniżki cen i zwiększenia konsumpcji,
prowadząc do zwiększenia problemów społecznych .

4. Konkurencja niekiedy prowadzi do „proliferacji

produktów”

zbyt dużej liczby odmian tego samego

produktu .

5. Konkurujący producenci

, w dążeniu do zgarniania

zysków,

mogą wykorzystywać swą pozycje na rynku i

angażować się w działania niezgodne z prawem.

18

Majątek jest ZASOBEM - dochód natomiast jest

ich STRUMIENIEM

Majątek

natomiast to wartość netto pieniężnych

i rzeczowych zasobów gospodarstwa domowego w
danym momencie. Majątek stanowić mogą np.
mieszkanie, samochody i inne dobra trwałego
użytku, wkłady oszczędnościowe i gotówka etc.

Dochód

jest to suma pieniędzy zarobiona lub

uzyskana w pewnym okresie – zwykle w ciągu
roku. Dochody mogą być uzyskiwane w postaci
płac, mogą je przynosić posiadane nieruchomości
etc.

Dochód jest to miara finansowa pożytków czerpanych z różnych źródeł.

W praktyce różne podmioty w różny sposób określają swój dochód. Ponadto wobec

niektórych grup podmiotów obowiązują definicje dochodu określone przepisami prawa (np.
dochód osobisty do opodatkowania albo dochody obliczane dla potrzeb np. ustalenia zasiłków,
preferencyjnego oprocentowania niektórych kredytów itp.) Z Wikipedii

Majątek i dochód

19

Gospodarstwo rolne
W

rachunkowości

pełnej

gospodarstwa rolnego

występują cztery różne miary

mające w nazwie słowo dochód. Są to: dochód rolniczy, dochód ogólny, dochód

gospodarstwa i dochód osobisty

rolnika

. Każda z tych miar opisuje finansowy

wynik działalności gospodarstwa, tzn. przychody pomniejszone o różnie

grupowane wydatki lub koszty. Są to więc miary zbliżone do zysku

przedsiębiorstwa.
Jednostki administracji publicznej
W przypadku jednostek

administracji

publicznej dochód jest w praktyce równy

sumie wpływów (przychodów) z różnych tytułów. Np. w

budżecie

gminy

znajdujemy takie pozycje jak

czynsze

dzierżawne, opłaty za świadectwa,

zaświadczenia i inne dokumenty, opłaty za zarząd, użytkowanie i

użytkowanie wieczyste

, wpływy z tytułu sprzedaży mienia komunalnego, odsetki

za nieterminowe regulowanie należności, prowizje, wpływy z mandatów

wystawionych przez

straż miejską

, z

podatków

, z

opłat skarbowych

, z opłat

koncesyjnych

, z

subwencji

i

dotacji

, z

rekompensat

, z opłat za niektóre usługi.

Osoby fizyczne
Dla celów podatkowych w przypadku

osób fizycznych

, co do zasady, dochodem

ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad

kosztami ich uzyskania w

roku podatkowym

. Jeśli suma kosztów uzyskania

przychodów danego źródła przekracza sumę osiągniętego z tego źródła

przychodów występuje strata.
Ustalając wysokość dochodu do opodatkowania za dany rok podatkowy nie łączy

się dochodów i strat z różnych źródeł uzyskania przychodów, co oznacza, iż np.

dochód ze stosunku pracy nie może być zniwelowany stratą z działalności

gospodarczej. Łączy się natomiast dochody z różnych źródeł przychodów

opodatkowanych w ten sam sposób, tzn. dochód ze stosunku pracy łączy się z

dochodem z działalności gospodarczej, jeśli dochód z działalności gospodarczej

jest opodatkowany wg skali podatkowej, a nie stawką jednolitą 19%. Aktualna

ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia 9 źródeł uzyskania

przychodów.

20

Osoby prawne W przypadku

osób prawnych

nie występuje kategoria źródeł

przychodów. Zatem dochodem jest nadwyżka przychodów nad kosztami ich

uzyskania osiągnięta z całej prowadzonej przez osobę prawną działalności w

roku podatkowym. W sytuacji odwrotnej występuje strata.
Zobacz więcej w osobnym artykule:

Zysk (ekonomia)

.

Rodzina Dochody osobiste i dochody

rodziny

to suma dochodów z różnych

źródeł przychodów

. Dla wyżej wspomnianych potrzeb oblicza się dochody

brutto

- przed opodatkowaniem bądź

netto

- po opodatkowaniu, odejmując od

przychodów niektóre wydatki kwalifikowane jako

koszty uzyskania

. Np. dla

obliczenia dochodu brutto z pracy od przychodów odlicza się oprócz innych

kosztów uzyskania także składki na

ubezpieczenie społeczne

, nie odlicza

się natomiast

podatku dochodowego

i składki na

ubezpieczenie zdrowotne

.

Elementy te odejmuje się natomiast dla obliczenia dochodu netto (na rękę).

Różnice w dochodach między jednostkami mogą wynikać z wielu

przyczyn:

• różne potrzeby

• różne zdolności i możliwości działania, w możliwościach korzystania z

różnych dóbr

• różne wyposażenie w zasoby

• różne prawa, którymi mogą dysponować jednostki

• różnice w wysiłku, udziale w wynikach czy produkcyjności

• różnice w przekonaniach co do dóbr

• różnice w gustach

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz.U

. z 1991 r. Nr 80 poz. 350)

21

Zysk

Zysk - w

rachunkowości

jest to dodatni

wynik finansowy

przedsiębiorstwa

lub określonej

inwestycji

albo

pożyczki

. Jego przeciwieństwem jest

strata

.

Zysk jest wartością ekstensywną i nie określa bezpośrednio efektywności

gospodarowania lub inwestowania. Wartością określającą efektywność

gospodarowania i inwestowania jest

rentowność

.

Rodzaje zysku:

• księgowy zysk przedsiębiorstwa - jest równy bezpośrednio

wynikowi finansowemu

obliczonemu z

rachunku zysków i strat

przedsiębiorstwa

• ekonomiczny zysk przedsiębiorstwa zwany czasami nadzwyczajnym, lub

rzeczywistą

wartością dodaną

- jest równy zyskowi księgowemu

pomniejszonemu o wartość

odsetek kapitałowych

, które można by uzyskać

wypożyczając równowartość kosztów wg przeciętnego oprocentowania

kredytów

w tym samym okresie

• normalny zysk przedsiębiorstwa - ma miejsce wtedy gdy zysk

ekonomiczny jest równy 0. Oznacza to w praktyce, że przedsiębiorstwo

nie tworzy rzeczywistej wartości dodanej

• zysk kapitałowy - to wzrost wartości samego

kapitału

, np. w wyniku

wzrostu cen posiadanych

papierów wartościowych

na

giełdzie

, różnic

kursowych

walut

lub cen

nieruchomości

, maszyn i materiałów. Z

Wikipedii

22

Przychód – uzyskany lub należny wpływ wartości, korzyści materialnych w

ramach prowadzonej

działalności gospodarczej

, działalności wykonywanej

osobiście, pracy wykonywanej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy,

pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy oraz z nieruchomości, w tym

ze sprzedaży takiej nieruchomości.
Najczęściej przychodem jest łączna wartość sprzedaży dóbr, towarów i usług netto

(bez podatku

VAT

) w okresie rozliczeniowym (dzień, miesiąc lub

rok obrachunkowy

).

Przychody to przypływy aktywów albo inne zwiększenie aktywów danego

podmiotu lub zmniejszenie jego zobowiązań (lub kombinacja powyższych)

wynikające z dostarczenia lub produkcji dóbr, świadczenia usług lub innych

czynności będących podstawową działalnością danego podmiotu. (definicja z SFAC

6, par. 78)
W "Deklaracji APB nr 4" przychód został zdefiniowany jako: wzrost aktywów

brutto lub spadek zobowiązań brutto uznanych i wycenionych zgodnie z

akceptowanymi zasadami rachunkowości, który powstaje na skutek tych

nakierowanych na osiągnięcie zysków działań [...] przedsiębiorstwa, które mogą

zmienić wartość kapitału własnego... (American Institute of Certified Public

Accountants, APB No. 4)

W świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego oraz zasad

rachunkowości wyróżnia się:

•

przychody ze sprzedaży

•

przychody finansowe

•

przychody operacyjne

• Przychodu nie stanowią uzyskane kredyty, wkłady własne akcjonariuszy itp.

Terminu przychód nie należy mylić z dochodem, utargiem, ani zyskiem. Wysokość

przychodów jednostki gospodarczej nie odzwierciedla jej rzeczywistej sytuacji

finansowej. Jednym z podstawowych wskaźników oceny jest uzyskiwany dochód.
Z Wikipedii

Rozkład dochodów rodzin amerykańskich, 1982 (krzywa

Lorenza)

Rzeczywisty rozkład

dochodów w USA,

1982

Krzywa całkowitej

nierówności

10

0

80

60

40

20

0

20 40 60 80
100

S

ku

m

u

lo

w

a

n

y

o

d

se

te

k

d

o

ch

o

d

u

Skumulowany odsetek osób

Krzywa idealnej

równości

Odchylenie od

idealnej równości

Krzywa Lorenza

mierzy stopień

nierówności

względem

przypadków

skrajnych

Gruba krzywa
znajdująca się między
dwoma przypadkami
skrajnymi (równości i
nierówności) odpowiada
rzeczywistemu
rozkładowi dochodów.
Ciemniejszy
(zakreskowany) obszar
mierzy stopień
nierównomierności
rozkładu – wyraża się go
w procentach.

100

80

60

40

20

0

20 40 60 80
100

S

ku

m

u

lo

w

a

n

y

o

d

se

te

k

m

a

ją

tk

u

Skumulowany odsetek

jednostek konsumpcyjnych

Wielka Brytania

USA

100

80

60

40

20

0

20 40 60 80
100

S

ku

m

u

lo

w

a

n

y

o

d

se

te

k

d

o

ch

o

d

u

Skumulowany odsetek osób

Brazylia

Szwecja

Wielka Brytania

USA

Poszczególne kraje różnią się od siebie pod względem stopnia

nierówności, a zróżnicowanie majątkowe jest większe od

zróżnicowania dochodowego

a) W krajach gospodarczo rozwiniętych nierównomierność dochodów jest

mniejsza niż w krajach rozwijających się. W krajach o gospodarce
mieszanej nierówności stopniowo się zmniejszają

b) Koncentracja majątku jest znacznie silniejsza od koncentracji dochodów

uzyskiwanych na bieżąco. Rozkład dochodów w USA i w Wielkiej Brytanii
jest podobny, ale koncentracja majątku w USA jest znacznie niższa

Nierówności w różnych regionach

Zróżnicowanie dochodów Zróżnicowanie

majątku

25

– Stopień nierówności wykazuje na ogół

tendencje spadkowa - rządowe programy

socjalne

– Występuje jednak trend w przeciwnym

kierunku: zwiększanie się obszarów

ubóstwa i znaczny wzrost dochodów

najzamożniejszych

Tendencje zmian nierówności

26

Źródła nierówności

• Szczęście

• Spadki, darowizny

• Kompensacyjne wyrównawcze zróżnicowanie

płac

• Ilość godzin wykonywanej pracy

• Wiek

• Przynależność do danej grupy zawodowej,

wykształcenie

• Uzdolnienia, skłonność do ryzyka

100

80

60

40

20

0

20 40 60 80
100

S

ku

m

u

lo

w

a

n

y

o

d

se

te

k

d

o

ch

o

d

ó

w

w

d

a

n

e

j

g

ru

p

ie

Skumulowany odsetek osób w danej grupie

lekarze

Nauczyciele akademiccy

oficerowie

prawnicy

Zróżnicowanie dochodów w wybranych grupach zawodowych

Wśród prawników i lekarzy zróżnicowanie dochodów

jest większe niż profesorów i wojskowych

28

Rozkład dochodów i zdolności

najniższe

najwyższe

Rozkład

zdolności

Rozkład

dochodów

Zdolności rozłożone są znacznie bardziej równomiernie niż

dochody

Takie cechy, jak inteligencja, wzrost, waga czy siła fizyczna
rozłożone są w społeczeństwie znacznie bardziej równomiernie od
dochodów. Wspomniane (mierzalne) cechy rzadko kiedy różnią się
bardziej niż 3 do 1, natomiast najwyższe w stosunku do najniższych
dochodów wyrażają się obecnie stosunkiem 100 do 1

29

podatek

Krzywa rozkładu dochodów ludności

1. Krzywa idealnie równomiernego rozkładu dochodu
2. Krzywa rozkładu dochodów w społeczeństwie o mało zróżnicowanych

dochodach

3. Krzywa

rozkładu

dochodów

w

społeczeństwie

o

bardzo

zróżnicowanych dochodach

20 40 60 80
100

100

80

60

40

20

0

S

ku

m

u

lo

w

a

n

y

o

d

se

te

k

d

o

ch

o

d

ó

w

w

d

a

n

e

j

g

ru

p

ie

Skumulowany odsetek osób w danej

grupie

Krzywa

absolutnej

równości

1

Krzywa nierówności

dochodów po

opodatkowaniu

2

Krzywa

nierówności

dochodów przed

opodatkowaniem

3

30

Krzywa Laffera

Stopa podatkowa

Przychód

z podatków

Krzywa Laffera

Maksymalny

przychód

z podatków

t*

1