WYKŁAD 22 luty
SEKTOR PUBLICZNY-to państwo(Stiglitz)
KRYTERIA ROZRÓŻNIAJĄCE:funkcjonalne i własnościowe.
FUNKCJONALNE-to państwowe i samorządowe instytucje oraz jednostki organizacyjne realizujące wyłącznie w większości ze środków własnych niekomercyjne zadania pub.
WŁASNOŚCIOWE-zbiór państwowych i komunalnych osób prawnych albo jednostek nie posiadających osobowości prawnej,które podlegają państwu i samorządom.
PROBLEMY:
*isnieją jednostki komercyjne,które świadczą usługi niekomercyjne
*istnieją jednostki niekomercyjne,które świadczą usługi komercyjne.
CECHY SEKTORA PUB.:
*nie działa w izolacji,jest elementem systemu obejmującego społeczeństwo i organizacje gospodarcze i sieć powiązań między nimi
*cele dla sektora pub.są wspólne i stałe
*możliwość realizacji celu zależy od stanu otoczenia,w którym działa organizacja i jakości zarządzania nią
*funkcje sektora pub.nie mają charakteru czysto ekonomicznego
*w określonych warunkach większą rolę mogą odgrywać czynniki społeczne i polityczne
*ocena funkcjonowania sektora pub.powinna przebiegać z góry do dołu(od poziomu makro zarządzania do poziomu mezo i mikro
*funkcjonowanie sektora pub. Zależy od stanu gosp.i polityki prowadzonej przez rząd.
FUNKCJE SEKTORA PUBLICZNEGO:
*redystrybucyjna(zabrać bogatym)-łagodzenie sprzeczności w podziale dochodów między grupami,regionami itd..
*stabilizacyjna-łagodzi wahania w cyklu koniunkturalnym
*adaptacyjna-inicjowanie i stymulowanie procesów dostosowawczych
*alokacyjna-łagodzenie żywiołowego działania mechanizmu rynkowego
*koordynacyjna-koordynacja celów i działań,koncentrowanie wysiłków na utrzymaniu ich zgodności z interesem ogólnospołecznym.
PO CO DZIAŁA ADMINISTRACJA PUBLICZNA??
*aby zarządzać w sferze gosp.(tworzenie i funkcjonowanie infrastruktury do działalności gosp.;zarządzanie finansami publicznymi;zarządzanie produkcją w przedsiębiorstwach państwowych i komunalnych)
*zarządzanie bezpieczeństwem publicznym i infrastrukturą bezpieczeństwa
*zarządzanie edukacją i kulturą
*zarządzanie środowiskiem naturalnym
*zarządzanie projektami,pomoc socjalna
ŚRODKI DO DYZPOZYCJI (ZARZĄDZANIE PUBLICZNE-INSTRUMENTY):
*finansowe-stymulujące i zniechęcające pieniądz pośredni(np:zróżnicowanie obciążeń podatkowych,opłat)
*środki przymusu(np.:akty prawne,krajowe,regionalne,lokalne)
*środki materialnego kształtowania działalności-pieniądz bezpośredni(inwestycje w infrastrukturę społ.i gosp)
*środki informacyjne(np.:narzędzia i kanały komunikacji,segmentacja,grupy docelowe)
ZMIANA ROLI ORGANIZACJI PUBLICZNYCH:
*wzrost znaczenia regionów kraju i środowisk lokalnych w świadczeniu usług publicznych
*wzrost wymagań stawianych organizacjom publicznym dotyczących usprawnienia działalności
*wzrost zarządzania nauką o zarządzaniu na skutek:•transformacji(prywatyzacja i restrukturyzacja przedsiębiorstw)•demokratyzacji i integracji z krajami UE.
*wprowadzenie mechanizmów rynkowych do zarządzania sferą publiczną
*przejście od ery industrialnej do ery wiedzy i informacji
*wzrost oczekiwania środowisk biznesowych na tworzenia przez rządy warunków międzynarodowej konkurencji przedsiębiorstw i wspomaganie procesów tworzenia nowych miejsc pracy
*wzrost zaangażowania lokalnych rządów w rozwiązywanie problemów obywateli
*wzrost współzależności krajów i gosp.narodowych.który spowodował.że ich rządy stały się częścią światowego systemy politycznego i ekonomicznego
*wzrost roli organizacji poza rządowych jak ONZ czy BANK ŚWIATOWY w kształtowaniu ponadnarodowej społeczności
*wzrost transnarodowych korporacji obrotów międzynarodowych
*wzrost presji na polityków i na służby publiczne na skutek zmian strukturalnych,jak zwiększenie średniej długości życia ludzi,zmiana ról społecznych.
PROCESY REFORMOWANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ NIE PRZEBIEGAJA IDENTYCZNIE W POSZCZEGÓLNYCH KRAJACH-3 MODELE REFOR ADM.PUB.
*model westministerki(UK,Nowa Zelandia)
*model nordycki(Dania,Finlandia,Szwecja)
*model amerykański(USA)
ZAKRES I PODZIAŁ REFORM |
WIELKA BRYTANIA |
NOWA ZELANDIA |
DANIA |
SZWECJA |
FINLANDIA |
USA |
Prywatyzacja |
Wysoki |
Wysoki |
Niski |
Niski |
Niski |
N |
marketyzacja |
Wysoki |
Wysoki |
Niski |
Średni |
Średni |
N |
Decentralizacja |
Średni |
Średni |
Średni |
Średnio-wysoki |
Średni |
W |
Orientacja na wyniki |
Wysoki |
Wysoki |
Średni |
Średni |
Wysoki |
N |
Tradycyjna restrukturyzacja |
Niski |
Niski |
Średni |
Wysoki |
Wysoki |
Ś |
Natężenie procesu reform |
Średnio-wysoki |
wysoki |
niski |
Średnio-niski |
Średnio-niski |
Ś |
„KIEROWANIE” A „ZARZĄDZANIE”!!W zależności od tego co stanowi podstawę wywierania wpływu rozróżnić możemy 3 formy kierowania:
*administrowanie
*zarządzanie
*przewodzenie
ADMINISTROWANIE-gdy podstawą wywierania wpływu są kompetencje formalne(władztwo),to kierowanie przybiera formę administrowania,nadzoru lub dowodzenia zależnie od rodzaju organizacji,typu organu władzy oraz określonych zwyczajowo(lub normami prawnymi)form i środków ingerowania w funkcjonowanie organizacji.
ZARZĄDZANIE-gdy podstawą wywierania wpływu są kompetencje materialne,czyli władanie lub potencjalne dysponowanie zasobami warunkującymi funkcjonowanie organizacji kierowanie przybiera formę zarządzania.
PRZEWODZENIE-gdy podstawową sprawowania władzy są kompetencje intelektualne i emocjonalne,czyli autorytet kierującego wynikający z jego intelektu i wysokiego morale,profesjonalnej wiedzy i umiejętności,twórczej aktywności i elastyczności w działaniu,a także umiejętności współżycia z innymi ludźmi,to kierowanie(sterowanie) przybiera formę przywództwa.
PRZEWODZENIE A MOTYWOWANIE wyróżnia szczególny charakter więzi,jaka wytwarza się między przywódcą i ludźmi,którzy to przywództwo akceptują.Specyfika tych więzi pozwala wyodrębnić 2 formy przewodzenia:
*MENTORING-udzielanie wsparcia i akceptacji młodym pracownikom przez doświadczonych członków zespołów,dbających o optymalny rozwój ich kariery zawodowej.
*COACHING-polega na głębokim kontakcie przełożonego z pracownikiem,umożliwiającym wspólne działania nakierowanie na osiąganie sukcesów zawodowych.
ZARZĄDZANIE to taki rodzaj kierowania,którego głównym źródłem wywierania wpływu na hierarchię i systemy wartości,interesy i dążenie oraz postawy i organizacyjne zachowania kierowanych jest władanie lub dysponowanie przez kierującego zasobami o szczególnym znaczeniu dla funkcjonowania i rozwoju organizacji.
WSPÓŁPRACA ADMINISTRACJI PUBLICZEJ zespół działań,czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych,prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego.
WSPÓŁDZIAŁANIE KONCEPCJE REGIONU podkreślają względna autonomię gospodarki regionu oraz jego podobieństwa do przedsiębiorstwa.
REGIONALNA KONCEPCJA ZARZĄDZANIA opiera się na następujących założeniach:
*region i przedsiębiorstwo mają wiele wspólnych cech
*zmiany w gospodarce regionu powinny wykorzystywać koncepcje zarządzania innowacjami i restrukturyzacji.
*region musi posiąść zdolność rozwoju własnego produktu,będącego podstawą marketingu regionalnego.
*podstawą rozwoju regionalnego i lokalnego jest stworzenie i utrzymywanie klimatu przedsiębiorczości.
WSPÓŁCZESNA KONCEPCJA REGIONU:
RZĄDZENIE(governance)wzorzec postępowania lub struktura,będąca rezultatem „wspólnych”działań lub skutek wysiłków wszystkich uczestników pozostających ze sobą w licznych interakcjach.
Za tradycyjne sposoby rządzenia uznaje się:
*hierarchię-zożone z biur,zakładów i innych jednostek biurokratycznych oraz z centrali,która ustala zakres odpowiedzialności swoich jednostek,wyposaża je w niezbędne zasoby,powołuje organy nadzoru i monitoruje ich działanie.Hierarchia jest sposobem kierowania organizacjami takimi jak urząd państwowy czy scentralizowana firma.
*rynek
CECHA |
HIERARCHIA |
RYNEK |
SIEĆ KOORDYNACJI |
Podstawa normatywna |
Narzucone reguły |
Kontakty |
Konwencje |
Charakter relacji między uczestnikami |
Dominacja-podporządkowanie |
Konkurencja…????? |
Partnerstwo |
Podstawowe instrumenty |
Administracyjne |
Ekonomiczne |
Komunikacyjna |
Sposoby rozwiązywania konfliktów |
Nakaz administracyjny-nadzór |
Negocjacje egzekwowanie roszczeń na drodze sądowej |
Negocjacje na podstawie zasady wzajemności |
Preferencje i decyzje uczestników |
Zależne |
Niezależne |
Współzależna |
Zdolność adaptacyjna |
słaba |
wysoka |
średnia |
POJĘCIE I ISTOTA ZARZĄDZANIA PUBLICZNEGO:
*zarządzanie publiczne pojawiło się w latach 80-tych XX w USA
*teoretyczne podstawy zarządzania publicznego tworzą teorie,modele i koncepcje
a)teoria organizacyjnych konfiguracji sektora publicznego-opiera się na twierdzeniu,że poszczególnych części organizacji nie należy rozpatrywać oddzielnie,gdyż właściwe znaczenie nadaje im cała organizacja .
b)model publicznej domeny-koncentruje się na:
*celach sfery publicznej
*warunkach konstytucyjnych sfery publicznej
*zadaniach rządu realizowanych przez sferę publiczną
c)koncepcja organizacyjnej publiczności-objaśnia specyfikę organizacji publicznych i ich relacji z otoczeniem.Organizacje publiczne podejmują działania w interesie publicznym i urzeczywistniają swoje cele przez takie oddziaływanie na inne organizacje lub na uczestników życia społeczno-gospodarczego,aby podejmowali działania umożliwiające realizację zarówno ich własnych celów,jak i celów organizacji,których wpływowi są poddawani.
4