Argumenty za i przeciw
interwencjonizmowi państwa
Argumenty za:
Państwo zapewnia ład ekonomiczny w ekstremalnych sytuacjach.
Powinna przeciwdziałać kryzysom ekonomicznym, bronić zasad uczciwej konkurencji oraz sprawiedliwie dzielić wytworzone dobra.
Inwestycje, roboty publiczne - zmniejsza się bezrobocie oraz zwiększa dochody ludności, co w konsekwencji prowadzi do zrównoważenia popytu i podaży.
Funkcja alokacyjna dotyczy takich zasobów, w których w warunkach współczesnej gospodarki rynkowej bez interwencji państwa mogłyby być niekorzystne dla społeczeństwa. Do zasobów tych należą między innymi dobra publiczne: infrastruktura (drogi publiczne i ich oświetlenie, szlaki kolejowe), podaż pieniądza, ochrona praw (własności), obrona narodowa.
Zwalczanie zanieczyszczeń atmosferycznych związanych z otwarciem nowego zakładu przemysłowego, może wpłynąć niekorzystnie na popularność pobliskiego uzdrowiska.
Tworzy odpowiednie normy prawne przeciwdziałające korupcji.
Pełni funkcję regulacyjną; państwo odgrywa ważną rolę w tworzeniu i utrzymywaniu warunków konkurencji w gospodarce.
Pełni funkcję stabilizacyjną - łagodzenie skutków trudności pojawiających się okresowo w gospodarce. Efekty długofalowe można osiągnąć rozwijając szkolnictwo (wzrost gospodarczy przez podniesienie kwalifikacji pracowników) promując rozwój nauki i techniki, stabilne i niewysokie podatki, niskie stopy oprocentowania kredytów.
Funkcja redystrybucyjna ustala wysokość płacy minimalnej, rodzaju i wysokości podatków, a także w regulacji cen (np. czynsze), czy udostępnianie dóbr bezpłatnych (oświata, opieka lekarska).
Obniżenie stóp procentowych zwiększa podaż pieniądza (tanieją kredyty) natomiast podwyższenie - zmniejsza).
Wzrost popytu, a w konsekwencji także produkcji, spada również bezrobocie.
Argumenty przeciw:
Dotacje są przyznawane kosztem innych wydatków budżetowych. W niektórych przypadkach państwo może znacjonalizować (upastwowić) przedsiębiorstwo przejmując cały ciężar związany z jego utrzymaniem.
Ograniczenie importu oraz pobudzenie eksportu towarów i usług. Ograniczenie ilościowe, a nawet całkowity zakaz importu wybranych produktów i usług (embargo).
Wzrost cen (producenci krajowi pozbawieni konkurencji z zagranicy podnoszą ceny swoich towarów i usług) oraz ogranicza dostęp do wielu produktów (ceny towarów zagranicznych obciążonych wysokim cłem mogą być zbyt wysokie dla konsumentów).
Wzrost cen i inflacji.
Schładzanie koniunktury, czyli zmniejszanie podaży pieniądza przez podwyżkę stóp procentowych, podniesienie podatków, emisję papierów wartościowych, zwłaszcza gdy pojawiają się zewnętrzne przyczyny spadku podaży (kryzys globalny).
Wpływ na gospodarkę ma zwłaszcza polityka podatkowa państwa.
Obniżenie podatków może przyczynić się do pobudzenia popytu.
Nadmierny wzrost wydatków na cele społeczne. Spada także konkurencyjność gospodarek opiekuńczych.