Sektor publiczny

Podmioty zaliczone do sektora

publicznego

Mierniki wielkości sektora
publicznego



Dochody do PKB – stopień obciążeń
fiskalnych



Wydatki do PKB



Saldo do PKB



Ilość osób zatrudnionych w sektorze



Ilość osób korzystąjących ze
środków publicznych

Kryterium własności



Status ustrojowy podmiotu wskazujący na

Status ustrojowy podmiotu wskazujący na

jego przynależność do systemu organów

jego przynależność do systemu organów

państwowych lub samorządowych

państwowych lub samorządowych



Charakter działalności i cel jej prowadzenia

Charakter działalności i cel jej prowadzenia



Imienne oznaczenie podmiotu

Imienne oznaczenie podmiotu



Publiczny charakter zasilania finansowego

Publiczny charakter zasilania finansowego

działalności danego podmiotu

działalności danego podmiotu

Podmiotowa struktura systemu
finansów publicznych



Władze ustawodawcze szczebla centralnego

Władze ustawodawcze szczebla centralnego

(parlament), władze szczebla pośredniego ( rady

(parlament), władze szczebla pośredniego ( rady

regionalne), władze szczebla samorządowego

regionalne), władze szczebla samorządowego



Władze wykonawcze( rządy, zarządy)

Władze wykonawcze( rządy, zarządy)



Władze kontrolne działające w imieniu władz

Władze kontrolne działające w imieniu władz

stanowiących

stanowiących



Aparat skarbowy (finansowy) zajmujący się na

Aparat skarbowy (finansowy) zajmujący się na

bieżąco realizacja dochodów i wydatków

bieżąco realizacja dochodów i wydatków

publicznych

publicznych



Podmioty ( jednostki), które są finansowane z

Podmioty ( jednostki), które są finansowane z

funduszy publicznych, w tym jednostki

funduszy publicznych, w tym jednostki

budżetowe

budżetowe

Podstawy prawne sektora

Podstawy prawne sektora

publicznego

publicznego



Konstytucja lub inna ustawa zasadnicza

Konstytucja lub inna ustawa zasadnicza



Regulacje unijne dotyczące

Regulacje unijne dotyczące

dopuszczalnego poziomu deficytu i długu

dopuszczalnego poziomu deficytu i długu

publicznego zapisane w Traktacie

publicznego zapisane w Traktacie

Ustanawiającym Wspólnotę Europejską

Ustanawiającym Wspólnotę Europejską



Ustawa o finansach publicznych

Ustawa o finansach publicznych



Coroczne ustawy budżetowe

Coroczne ustawy budżetowe



Coroczne uchwały budżetowe samorządów

Coroczne uchwały budżetowe samorządów



Inne ustawy np. podatkowe

Inne ustawy np. podatkowe



Akty wykonawcze

Akty wykonawcze

Regulacje UE - Procedura
nadmiernego deficytu



Kraje członkowskie UE powinny utrzymywać deficyt sektora

instytucji rządowych i samorządowych liczony według

zasad
ESA’ 95 na poziomie nie przekraczającym 3%, a dług na

poziomie nie wyższym niż 60% PKB



W roku 2005 zwrócono większą uwagę na strukturalny

wynik sektora instytucji rządowych i samorządowych i

ustanowiono średnioterminowy cel budżetowy ( medium

term budgetery objective – MTO) wyznaczany indywidualnie

dla poszczególnych krajów członkowskich – dla Polski

wyznaczony został na poziomie -1% PKB



13 maja 2009 Komisja Europejska objęła Polskę procedura

nadmiernego deficytu – w roku 2008 deficyt instytucji

rządowych i samorządowych wynosił 3,9%



Rada Ecofin zaleciła zredukowanie wysokości deficytu

poniżej wartości referencyjnej do roku 2012

Ustawa o finansach
publicznych - reguluje



Zakres i zasady działania podmiotów zaliczonych do sektora finansów

publicznych



Zasady i tryb kontroli procesów związanych z gromadzeniem i

rozdysponowaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem

mieniem



Zasady zarządzania państwowym długiem publicznym



Procedury ostrożnościowe i sanacyjne związane z długiem publicznym



Zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania Wieloletniego Planu

Finansowego oraz Wieloletniej prognozy Finansowej



Zasady i tryb sporządzania budżetu państwa w układzie zadaniowym



Zasady i tryb planowania, uchwalania, wykonywania budżetu państwa

i budżetów JST



Zasady rachunkowości, planowania i sprawozdawczości w sektorze

finansów publicznych



Zasady gospodarowania środkami publicznymi pochodzącymi z

budżetu UE oraz innych źródeł zagranicznych



Zasady kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w jednostkach

sektora finansów publicznych

Zgodnie z ustawą - Finanse publiczne obejmują
procesy związane z gromadzeniem i
rozdysponowaniem środków publicznych, w tym;



Gromadzenie dochodów i przychodów

publicznych



Wydatkowanie środków publicznych



Finansowanie potrzeb pożyczkowych

budżetu państwa



Zaciąganie zobowiązań angażujących

środki publiczne



Zarządzanie środkami publicznymi



Zarządzanie długiem publicznym



Rozliczenia z budżetem UE

zgodnie z ustawą środki
publiczne to;



Dochody publiczne



Środki z budżetu UE oraz

niepodlegające zwrotowi środki z

pomocy udzielanej przez państwa

członkowskie Europejskiego

Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)



Środki pochodzące ze źródeł

zagranicznych niepodlegające

zwrotowi

zgodnie z ustawą środki
publiczne to;

Przychody budżetu państwa i budżetów

JST oraz innych jednostek sektora

finansów publicznych pochodzące;



Ze sprzedaży papierów wartościowych,



Z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa

oraz majątku jednostek samorządu

terytorialnego



Spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze

środków publicznych



Z otrzymanych pożyczek i kredytów



Z innych operacji finansowych

zgodnie z ustawą środki
publiczne to;

Przychody

jednostek sektora finansów
publicznych (SFP) pochodzące



z prowadzonej przez nie

działalności



oraz z innych źródeł

Dochody publiczne



Daniny publiczne: podatki, składki, opłaty,
wpłaty z zysku przedsiębiorstw
państwowych i jednoosobowych spółek
Skarbu Państwa, a także inne świadczenia
pieniężne, których obowiązek ponoszenia na
rzecz państwa, JST, państwowych funduszy
celowych oraz innych jednostek SFP wynika
z odrębnych ustaw



Wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług
świadczonych przez jednostki SFP

Dochody publiczne z
mienia jednostek SFP



Wpływy z najmu, dzierżawy i
innych umów o podobnym
charakterze



Odsetki od środków na rachunkach
bankowych



Odsetki od udzielonych pożyczek i
posiadanych praw majątkowych

Dochody publiczne



Spadki, zapisy i darowizny w postaci

pieniężnej na rzecz jednostek SFP



Odszkodowania należne jednostkom

SFP



Kwoty uzyskane przez jednostki SFP z

tytułu udzielonych poręczeń i

gwarancji



Dochody ze sprzedaży majątku,

rzeczy i praw

Art. 51 ustawy



Zamieszczenie w budżecie państwa dochodów

z określonych źródeł lub wydatków na

określone cele nie stanowi podstawy roszczeń

ani zobowiązań państwa wobec osób trzecich,

ani roszczeń tych osób wobec państwa



Przepis ten stosuje się odpowiednio do



jednostek samorządu terytorialnego;



pozostałych jednostek sektora finansów

publicznych.

stopień dyrektywności
dochodów i wydatków Art.
52 ustawy



Ujęte w budżecie państwa, budżetach
jednostek samorządu terytorialnego i
planach finansowych jednostek
budżetowych

dochody oraz przychody

stanowią prognozy ich wielkości



wydatki oraz łączne rozchody
stanowią nieprzekraczalny limit

Ujęte w rocznych planach finansowych jednostek
sektora finansów publicznych (art..52 ustawy)



przychody - stanowią prognozy ich wielkości



koszty - mogą ulec zwiększeniu, jeżeli

- zrealizowano przychody wyższe od
prognozowanych
- zwiększenie kosztów nie spowoduje
zwiększenia dotacji z budżetu lub
- zwiększenia planowanego stanu zobowiązań



Zmiany w zakresie przychodów i kosztów, o których

mowa wyżej wymagają dokonania zmian w rocznym

planie finansowym

Przeznaczenie środków
publicznych



Wydatki publiczne



Rozchody publiczne

w tym;

spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów,

wykup papierów wartościowych, udzielone

pożyczki i kredyty, płatności wynikające z

odrębnych ustaw, których źródłem

finansowania są przychody z prywatyzacji

majątku Skarbu Państwa, inne operacje

finansowe związane z zarządzaniem długiem

publicznym i płynnością, płatności związane z

udziałami Skarbu Państwa w

międzynarodowych instytucjach finansowych

ustawy o finansach publicznych
z roku 2005 oraz z roku 2009



Brak definicji sektora finansów
publicznych (SFP)



Enumeratywnie wymienione
podmioty zaliczone do SFP – czyli
zakres (SFP)



Istotne zmiany w roku 2009 –
między innymi formy organizacyjno
prawne podmiotów SFP

Podmioty sektora finansów
publicznych



organy władzy publicznej w tym, organy

administracji rządowej, organy kontroli

państwowej i ochrony państwa, sądy i trybunały

a także jednostki samorządu terytorialnego oraz

związki
(Ustawy 2005, 2007)

W tej grupie podmiotów wymienić możemy:

Sejm oraz Senat (Zgromadzenie Narodowe – nie

tworzy odrębnej organizacji – nie jest

podmiotem sektora finansów publicznych),

organy administracji rządowej (Rada Ministrów

oraz administracja rządowa).

Podmioty sektora finansów
publicznych organy kontroli i
ochrony państwa

Najwyższa Izba Kontroli, Rzecznik

Praw Obywatelskich, Krajowa

Rada Radiofonii i Telewizji,

regionalne izby obrachunkowe

(RIO), prokuratura (powszechna i

wojskowa), Rzecznik Interesu

Publicznego, Agencja

Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

Agencja Wywiadu, Straż Graniczną

Sądy i trybunały, które zaliczone zostały do
podmiotów sektora publicznego

Sąd Najwyższy
sądy powszechne
sądy administracyjne
sądy wojskowe
Krajowa Rada Sądownictwa
Trybunał Konstytucyjny
Trybunał Stanu
rzecznicy dyscyplinarni
komisje orzekające w sprawach o naruszenie
dyscypliny finansów publicznych,

Podmioty sektora finansów
publicznych



jednostki samorządu terytorialnego i

ich związki

gminy, powiaty i samorząd województwa

oraz ich związki, rady gmin, wójtowie,

burmistrzowie, prezydenci miast, rady

powiatów i zarządy powiatów, rady miast

na prawach powiatu, sejmiki województw i

zarządy województw oraz Prezydent m. st.

Warszawy i rady dzielnic m. st. Warszawy,

Podmioty sektora finansów
publicznych



jednostki budżetowe,

zakłady budżetowe i

gospodarstwa pomocnicze jednostek

budżetowych,



państwowe

i samorządowe

fundusze celowe,

(Ustawa 2005)



Samorządowe zakłady budżetowe



Agencje wykonawcze



Instytucje gospodarki budżetowej



Państwowe fundusze celowe
(Ustawa 2009)

Podmioty sektora finansów
publicznych



państwowe szkoły wyższe, w tym: wyższe szkoły

wojskowe i zawodowe oraz Krajowa Szkoła

Administracji Publicznej. Nie zaliczono natomiast

do tej grupy wyższych szkół wyznaniowych

(takich jak: Papieska Akademia Teologiczna oraz

Katowicki Uniwersytet Lubelski) i niepublicznych

szkół wyższych lub zawodowych,



jednostki badawczo – rozwojowe, w tym instytuty

naukowo- badawcze, ośrodki badawczo

rozwojowe, centralne laboratoria,

(Ustawa 2005)



Uczelnie publiczne

(Ustawa 2009)

Podmioty sektora finansów
publicznych



samodzielne publiczne zakłady
opieki zdrowotnej,

m.in. takie jak: szpitale, zakłady opiekuńczo-

lecznicze, zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze,
sanatoria, prewentoria, przychodnie, poradnie,
pogotowie ratunkowe, medyczne laboratoria
diagnostyczne, żłobki

(Ustawy 2005,

2009)

Podmioty sektora finansów
publicznych



państwowe i samorządowe instytucje kultury

oraz

państwowe instytucje filmowe

(teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, kina, muzea,

galerie itp.)



ZUS i zarządzane przez nie fundusze, KRUS i

fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy

Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego



Narodowy Fundusz Zdrowia ( NFZ),



PAN i tworzone przez nią jednostki organizacyjne,



inne państwowe lub samorządowe osoby prawne

utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu

wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem

przedsiębiorstw, banków i spółek prawa

handlowego

(Ustawy 2005, 2009)

Do sektora finansów
publicznych nie zaliczamy



przedsiębiorstw państwowych



jednostek badawczo-rozwojowych



banków



NBP



spółek prawa handlowego



fundacji

Sektor publiczny dzielony
jest na trzy podsektory



Rządowy



Samorządowy



Ubezpieczeń społecznych

(Ustawa 2005)

Podsektor rządowy



Budżet państwa



Jednostki pozabudżetowe budżetu państwa (zakłady

budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, dochody własne

jednostek budżetowych oraz fundusze motywacyjne)



8 agencji państwowych



PAN i tworzone przez nią jednostki organizacyjne



Jednostki badawczo- rozwojowe



Państwowe instytucje kultury



Samodzielne zakłady opieki zdrowotnej dla których

organem założycielskim lub nadzorującym jest organ

administracji rządowej lub inna jednostka zaliczana do

podsektora rządowego



Uczelnie publiczne



Państwowe fundusze celowe

Podsektor rządowy



Polska Organizacja Turystyczna



Transportowy Dozór Techniczny



Polskie centrum Akredytacji



Polski Instytut Sztuki Filmowej



Polski Instytut Spraw Międzynarodowych



Polski Klub Wyścigów Konnych



Rzecznik Ubezpieczonych



Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ)



Jednostki doradztwa rolniczego



Narodowe Centrum Badan i Rozwoju

Podsektor samorządowy



Budżety jednostek samorządu terytorialnego

(JST)



Samorządowe fundusze celowe



Jednostki pozabudżetowe JST (zakłady

budżetowe, gospodarstwa pomocnicze,

dochody własne jednostek budżetowych)



Samorządowe instytucje kultury



Samodzielne zakłady opieki zdrowotnej dla

których organem założycielskim lub

nadzorującym jest jednostka samorządu

terytorialnego

Podsektor ubezpieczeń
społecznych



Fundusz Ubezpieczeń Społecznych



Fundusz Emerytalno- Rentowy



Fundusz Rezerwy Demograficznej



Fundusz Składkowy



Fundusz Motywacyjny



Fundusz Prewencji i Rehabilitacji



Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Podmioty SFP



Jednostki budżetowe



Samorządowe zakłady budżetowe



Agencje wykonawcze



Instytucje gospodarki budżetowej



Państwowe fundusze celowe



Państwowe i samorządowe osoby prawne tworzone na

podstawie odrębnych ustaw

(Ustawa 2009)

Jednostki budżetowe
Zakłady budżetowe
Gospodarstwa pomocnicze
Publiczne fundusze celowe; państwowe i samorządowe

(Ustawa 2005)

Jednostki budżetowe



Nie posiadają osobowości prawnej



Pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z

budżetu, a pobrane dochody

odprowadzają na rachunek odpowiednio

dochodów budżetu państwa albo budżetu

jednostki samorządu terytorialnego



Działają na podstawie statutu, który

określa; nazwę , siedzibę oraz przedmiot

działalności



Podstawę ich działalności stanowi plan

finansowy

Jednostki budżetowe
tworzą, łączą i likwidują



ministrowie, kierownicy urzędów
centralnych, wojewodowie oraz
inne organy działające na
podstawie odrębnych ustaw

(państwowe jednostki budżetowe)



organy stanowiące JST

(gminne, powiatowe, wojewódzkie jednostki budżetowe)

Samorządowe zakłady budżetowe



Odpłatnie wykonują zadania, pokrywając koszty

swej działalności z przychodów własnych



Mogą otrzymywać z budżetu JST dotacje;

1.

przedmiotowe

2.

celowe

na zadania bieżące finansowane z

udziałem środków pochodzących z UE oraz

innych środków pochodzących ze źródeł

zagranicznych niepodlegających zwrotowi

3.

celowe

na finansowanie lub dofinansowywanie

kosztów realizacji inwestycji

4.

podmiotowe

Samorządowy zakład
budżetowy



Może otrzymywać dotacje – wysokość
ich nie może jednak przekroczyć 50%
kosztów działalności zakładu

( nie dotyczy

to jednak dotacji celowych)



Wpłaca do budżetu JST nadwyżkę
środków obrotowych ustaloną na koniec
okresu sprawozdawczego, chyba, że
organ stanowiący JST postanowi inaczej

Podstawą gospodarki finansowej
samorządowego zakładu
budżetowego jest



Roczny plan finansowy
obejmujący; przychody, w tym
dotacje z budżetu JST, koszty i inne
obciążenia, stan środków
obrotowych, stan należności i
zobowiązań na początek i koniec
okresu oraz rozliczenia z budżetem
JST

Samorządowe zakłady budżetowe
wykonują zadania własne JST w
zakresie



Gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami

użytkowymi



Dróg, ulic, mostów oraz organizacji ruchu drogowego



Wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i

oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i

porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i

unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w

energię elektryczną i cieplną oraz gaz



Lokalnego transportu zbiorowego



Targowisk i hal targowych



Zieleni gminnej i zadrzewień



Kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów

rekreacyjnych i urządzeń sportowych



Utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych

zwierząt, w tym w szczególności hodowli zwierząt zagrożonych

wyginięciem, w celu ich ochrony poza miejscem naturalnego

występowania



cmentarzy

Jednostka budżetowa a zakład
budżetowy – budżetowanie brutto a
budżetowanie netto



Jednostka budżetowa osiąga

minimalne dochody, a zatem nie

mogą one służyć na pokrycie

wydatków



Są jednostki, które osiągają znaczne

dochody, lecz dochodów tych nie

można przeznaczyć na pokrycie

wydatków, ponieważ decydują o tym

względy pozafinansowe

Budżetowanie brutto -
zalety



Pokrywanie wydatków niezależnie
od osiąganych przez jednostkę
dochodów



Ewidencjonowanie i ścisła kontrola
wykonania budżetu zgodnie z
ustalonym preliminarzem
budżetowym – istotne dla jawności
i dyscypliny budżetowej

Budżetowanie brutto -
wady



Brak zainteresowania terminowym

realizowaniem dochodów



Brak bodźców do oszczędnego

gospodarowania środkami budżetowymi



Jeżeli podstawą do uzyskania środków na

rok następny jest wysokość środków

wydatkowanych w roku poprzednim –

stworzone zostają bodźce do

wydatkowania całości przydzielonych

środków budżetowych – brak efektywności

Budżetowanie netto -
zalety



Bardziej efektywne
gospodarowanie środkami
publicznymi, ponieważ poziom
wydatków uzależniony jest od
poziomu realizowanych dochodów



Zmniejszenie zakresu redystrybucji
budżetowej

Budżetowanie netto -
wady



Potencjalne zmniejszenie zakresu
kontroli wydatkowania środków
publicznych

Agencja wykonawcza



Państwowa osoba prawna



Tworzona na podstawie ustawy w
celu realizacji zadań państwa



Działa na podstawie statutu

Gospodarka finansowa agencji
wykonawczej oparta jest na planie
finansowym, który obejmuje



Przychody z prowadzonej działalności



Dotacje z budżetu państwa



Zestawienie kosztów



Wynik finansowy



Środki na wydatki majątkowe



Środki przyznane innym podmiotom



Stan należności i zobowiązań na
początek i na koniec roku

zestawienie kosztów
agencji wykonawczej
obejmuje



Koszty funkcjonowania agencji
wykonawczej



Realizacji zadań ustawowych , z
wyszczególnieniem kosztów realizacji tych
zadań przez inne podmioty z
wyszczególnieniem wynagrodzeń i składek
od nich naliczanych, płatności
odsetkowych wynikających z zaciągniętych
zobowiązań oraz zakupu towarów i usług

Plan dochodów i wydatków
agencji wykonawczej



W planie wydatki nie powinny być wyższe
od planowanych dochodów



Wydatki mogą przekraczać planowane
dochody za zgodą ministra sprawującego
nadzór nad agencja



Zmiany planu finansowego nie mogą
powodować zwiększenia zobowiązań ani
pogorszenia wyniku finansowego agencji,
chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej

Agencja wykonawcza



Zobowiązana jest corocznie wpłacać
do budżetu państwa, na rachunek
bieżący dochodów państwowej
jednostki budżetowej obsługującej
ministra sprawującego nadzór nad tą
agencją, nadwyżkę środków
finansowych pozostającą po
uregulowaniu zobowiązań
podatkowych

Instytucja gospodarki
budżetowej



Tworzona w celu realizacji zadań
publicznych



Odpłatnie wykonuje wyodrębnione
zadania



Pokrywa koszty swojej działalności
oraz zobowiązania z uzyskiwanych
przychodów

Instytucja gospodarki
budżetowej



Uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do KSR



Działa na podstawie statutu nadanego przez organ

wykonujący funkcje organu założycielskiego



Podstawę jej gospodarki finansowej stanowi

roczny

plan finansowy

, który obejmuje;

-

Przychody z prowadzonej działalności

-

Dotacje z budżetu państwa

-

Zestawienie kosztów

-

Środki na wydatki majątkowe

-

Wynik finansowy

-

Stan należności i zobowiązań na początek i koniec roku

-

Stan środków pieniężnych na początek i koniec roku

Państwowy fundusz celowy



Stanowi wyodrębniony rachunek bankowy,

którym dysponuje minister wskazany w ustawie

tworzącej fundusz albo inny organ wskazany w

ustawie



Nie zalicza się do państwowych funduszy

celowych funduszy, których jedynym źródłem

przychodów, z wyłączeniem odsetek od

rachunku bankowego i darowizn jest dotacja z

budżetu państwa



Ze środków funduszu mogą być udzielane

pożyczki JST jeżeli ustawa tworząca fundusz tak

stanowi

Stopa redystrybucji



dochody sektora

oscylowały na poziomie 38,0% –

41,6% PKB a wydatki na poziomie 38,3% -45,5%

w roku 2009

41,2 %PKB dochody, 44,5% PKB wydatki

w roku 2010
41,5% PKB dochody, wydatki 47,4%

( szacunkowo)



stopa redystrybucji wydatków publicznych była wyższa

niż stopa redystrybucji dochodów co świadczy o braku

równowagi finansów publicznych



Różnica pomiędzy wydatkami i dochodami pogłębiała

się szczególnie w latach 2001-2004



jedynie w roku 2007 stopa redystrybucji wydatków

publicznych była niższa niż stopa redystrybucji

dochodów

Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w % do
PKB

Lata Dochody Wydatki

Wynik

kasowy

2000 37,5 40,5

-3,0

2001

38,3

43,3

- 5,0

2002

38,5

44,4

- 5,9

2003

39,9

45,3

- 5,4

2004

39,1

45,5

- 6,3

2005

38,9

41,9

- 3,0

2006

37,9 41,8 - 2,1

2007

41,6 41,5 0,1

2008

40,4 42,0 -1,6

2009 41,2 44,5 -

3,3

2010 41,5 47,4

-3,1

źródła zasilania
podmiotów sektora
publicznego



dochody podatkowe

(w latach 2009 -2010;

48,2% i 49,5% dochodów ogółem)



parapodatkowe

składki na ubezpieczenia społeczne

(w latach 2009 -2010; 23,8,% i 23,3% dochodów ogółem)



dochody niepodatkowe

Zasady prezentacji dochodów i wydatków



Dochody i wydatki sektora finansów publicznych

prezentowane są po wyeliminowaniu transferów



Za dochody uważa się tylko te wpływy, które

pochodzą spoza sektora/podsektora



Za wydatki środki przekazane poza sektor

finansów publicznych
skutek



Dochody i wydatki sektora/podsektora jako

całość są mniejsze niż suma dochodów i

wydatków ujętych w sprawozdaniach

finansowych

Dochody i wydatki
podsektorów w PKB w % w
roku 2007 – bez transferów

Różnica

Struktura dochodów
sektora

w %



2008

2009

2010



Bieżące

94,589,789,4



Kapitałowe 1,4

1,4 1,3



Środki z UE



i z innych źródeł

4,1

8,9 9,3

Budżet 2010



Budżet 2010 sporządzany jest według nowych zasad –
budżet krajowy, budżet środków UE



Budżet środków europejskich jest rocznym planem
dochodów i podlegających refundacji wydatków
przeznaczonych na realizację programów
finansowanych z udziałem środków europejskich



Deficyt budżetu środków europejskich jest finansowany
w ramach potrzeb pożyczkowych budżetu państwa



Nadwyżka budżetu środków europejskich stanowi źródło
spłaty zobowiązań budżetu państwa zaciągniętych na
pokrycie deficytu tego budżetu

Dochody sektora do PKB

Ogółem

podatkowe składki na

niepodatkow

kapitałow ubezp. społ



2000

37,5

19,7

11,6

5,7

0,4



2001

38,3

19,0

11,9

6,9

0,4



2002

38,5

19,8

11,3

6,8

0,4



2003

39,9

19,9

11,3

7,9

0,4



2004

39,1

19,3

11,1

7,3

0,5



2005

38,9

19,8 18,6 0,6



2006

39,7

20,6

18,5

0,6



2007

41,6

22,1

17,6

0,6



2008

40,4

21,6

9,7

6,9

0,6



2009

41,2

19,9

9,8

7,3 0,6



2010

41,5

20,5

9,7

6,9

0,5

Wydatki sektora finansów publicznych

w % do PKB



Wydatki bieżące

2006

38,0

2007

37,2

2008

37,3

2009

40,6

2010

42,4
Wydatki kapitałowe

2006

3,8

2007

4,3

2008

4,6

2009

3,9

2010

5,1

zróżnicowana rola w gromadzeniu i wydatkowaniu środków
sektora



budżet państwa



publiczne fundusze celowe



budżety jednostek samorządu
terytorialnego (JST)



Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).

Budżet państwa



jest podstawowym ogniwem sektora



W latach 2000-2006 udział budżetu państwa w strukturze

dochodów sektora publicznego podlegał znacznym wahaniom



W 2000 r. udział ten był najwyższy i wynosił

49,7%



w 2004 r. spadł do 44,0%



W latach 2005 – 2006 ukształtował się na poziomie ponad

46,0

%



Spadek udziału budżetu państwa w dochodach sektora

publicznego był wynikiem dynamicznego wzrostu udziału

publicznych funduszy celowych w gromadzeniu środków

publicznych



W 2004 r. udział publicznych funduszy celowych funkcjonujących

na szczeblu centralnym wzrósł w porównaniu do roku 2003 o 13,7

punkta procentowego



W latach 1999-2000 oraz 2004-2006 ok. ¼ dochodów

sektora przejmowana była przez fundusze publiczne co

jest wynikiem zjawiska debudżetyzacji

Tabela 4. Struktura wydatków sektora finansów publicznych w latach 1999-

2006

po wyeliminowaniu transferów wzajemnych w %

wyszczególnienie

199
9

200
0

200
1

200
2

200
3

200
4

200
5

2006

1.Budżet państwa

27,0

26,3

24,3

24,2

24,6

24,7

25,8

25,0

2.Państwowe fundusze celowe

37,0

36,8

36,1

36,0

35,0

33,9

32,4

33,2*
*

3. NFZ(Kasy Chorych)

8,2

8,0 8,1

8,0

8,0

7,9

3,6

*

4 Budżety JST

21,0

23,2

22,5

22,1

19,9

20,9

22,0

23,2

5.Jednostki pozabudżetowe JST

4,9

3,7

3,4

3,4

2,7

2,9

2,4

*

6. Państwowe jednostki
pozabudżetowe

1,5

1,6

1,3

1,3 1,5

1,4

0,7

*

7. Agencje państwowe

-

-

-

1,8

2,0

1,4

1,3

1,1

8. Zdecentralizowane fundusze
celowe

0,4

0,4

0,4

0,3

0,3

0,3

0,3

*

9.Pozostałe

-

-

2,6

3,5

5,9

6,6

11,5 17,5

10. Ogółem

100,
0

100,
0

100,
0

100,
0

100,
0

100,
0

100,
0

100,
0

Źródło: Sprawozdania z wykonania budżetu w latach 1999-2006.
* brak danych ** obliczenia własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżetu państwa w roku 2006

struktura dochodów
sektora finansów
publicznych



w dochodach dominującą rolę odgrywa budżet

państwa



udział w strukturze wydatków sektora

publicznego był znacznie niższy



w roku 1999 udział budżetu w dochodach

sektora finansów publicznych wynosił 49,5 %,

natomiast jego udział w wydatkach tego

sektora stanowił zaledwie 27,0 - daje to różnicę

22,5 punków procentowych



w roku 2006 tak liczona różnica pomiędzy

wysokością udziału budżetu w dochodach i

wydatkach sektora finansów publicznych

wynosiła 21,1 punkta procentowego

Dlaczego występuje tak znacząca rozpiętość pomiędzy
wysokim poziomem udziału budżetu państwa w dochodach
sektora publicznego, a jego niskim udziałem w wydatkach
tego sektora?

wskazać na dwie kategorie wydatków

publicznych



wydatki nabywcze



redystrybucyjne zwane również transferami

Obserwujemy

wysoki udział budżetu państwa w

dokonywaniu redystrybucji środków na rzecz

innych podmiotów sektora publicznego oraz

niski udział tego funduszu w ostatecznym

rozdysponowaniu gromadzonych przez niego

środków.

Budżet państwa – dochody do
PKB



2000 r

18,2%



2001 r

18,0%



2002 r

17,7 %



2003 r

18,0%



2004 r

16,9 %



2005 r

18,3 %



2006 r

18,6 %



2007 r

20,2%



2008 r 19,9 %



2009 r 21,0%



2010 r 18,4 % (prognoza)

Budżet państwa



podstawowym źródłem zasilania budżetu

państwa są podatki



budżet państwa zasilany jest pięcioma

centralnymi



są to trzy podatki pośrednie, tj. podatek od

towarów i usług, akcyza, podatek od gier



dwa podatki bezpośrednie, tj. podatek

dochodowy od osób fizycznych (PIT) oraz

podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)



Od roku 2007 w systemie zasilania budżetu

pojawił się nowy podatek tj. podatek tonażowy.

dochody podatkowe budżetu państwa w relacji do PKB
- generalnie zaobserwować można tendencję do
zmniejszania się dochodów podatkowych budżetu państwa



1996 r 20,2%



1997r 19,6%



1998 r 19,3%



1999 r 17,3%



2000 r 16,5%



2001r 15,7%



2002 r. 16,5%



2003 r 16,6%



2004 r 15,3%



2005 r 16,9%



2006 r 17,2%



2007 r 17,5%



2008 r 17,2%



2009 r 15,9 %



2010 r 16,5%

Wydajność fiskalna
podatków centralnych



była zróżnicowania



dominującą rolę przypisać należy podatkom

pośrednim takim jak ; podatek od towarów i usług

oraz akcyza



ich udział w dochodach podatkowych budżetu

państwa w latach 2004 – 2009 przekraczał 70,0 %

Świadczy to o tym, iż realizacja funkcji

fiskalnej w polskim systemie podatkowym

oparta została przede wszystkim na

podatkach pośrednich

Rozwiązanie takie ma zarówno swych zwolenników jak i

zagorzałych przeciwników

Podatki bezpośrednie i
pośrednie



Lata

bezpośrednie pośrednie

2003

29,4%

70,6%

2004

25,8%

74,2%

2005

26,3%

73,7%

2006

26,5%

73,5%

2007

29,0%

71,0%

2008

30,0%

70,0 %

2009

28,0% 72,0 %

2010

27,9 %

72,1 %

Struktura dochodów podatkowych w
%

Lata PTU Akcyza

CIT

PIT

pozostałe

2003

44,6 25,4

10,4 19,0 0,6

2004

46,4 27,2 9,6 16,2 0,6

2005

48,3 25,3 10,1 15,7 0,6

2006

48,3 24,1 11,1 16,1 0,4

2007

46,7 23,7 11,9 17,1 0,6

2008

46,4 23,0 12,4 17,6 0,6

2009

46,3 25,0 11,4 16,6 0,7

2010

47,6 23,8 11,8 16,1 0,7

Podatki w relacji do PKB

Podatki 2008 2009 2010



od towarów 8,0 7,4 7,9
i usług



Akcyzowy 4,0 4,0 3,9



Od gier



PIT 3,0 2,6 2,7



CIT 2,1 1,8 1,9



tonażowy

Udziały w podatkach

Gminy



PIT 35,72 % docelowo 39,74 %



CIT 6,71 %
Powiaty



PIT 10,25%



CIT 1,40%
Województwa



PIT 1,6%



CIT 15,9% ( 14%)

Repartycja źródeł zasilania

PIT



Budżet państwa 2009

2010

51,43% 51,21%



Budżety JST

48,57%

48,79%

CIT
Budżet państwa 77,89% 77,14%
Budżety JST 22,11% 22,86%

Dochody niepodatkowe

stanowią w swej istocie kategorię bardzo niejednorodną
są to między innymi;



dochody jednostek budżetowych



wpłaty z zysku jednoosobowych spółek Skarbu Państwa



wpłaty dokonywane przez NBP



cła



wpłaty jednostek samorządu terytorialnego



dywidendy z tytułu posiadanych przez Skarb Państwa

akcji i udziałów w spółkach



wpłaty z tytułu odsetek nieterminowych wpłat

zobowiązań podatkowych



kary, grzywny



dochody niepodatkowe stanowią ok. 10% ogółu dochodów

budżetowych.

Dywidendy i wpłaty z
zysku



Wpłaty z zysku od przedsiębiorstw państwowych i
jednosoosobowych spółek Skarbu Państwa



Dywidendy od udziałów Skarbu Państwa w spółkach



W relacji do PKB 2008 0,3%
2009 0,6%
2010 0,3 %

Ustawa z dnia 31.I. 1989r o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. 1992,

nr6 poz. 27 z późn, zm).

Ustawa z dnia 29.VIII 1997 r o NBP ( Dz.U. nr 140, po. 938 z późn. zm).
Ustawa z dnia 1.XII 1995 o wpłatach z zysku przez jednoosobowe spółki Skarbu Państwa ( Dz.U nr

154, poz. 792 z późn. Zm)

Dochody niepodatkowe



wszystkie poza podatkami

dochody publiczne



cechuje je duża różnorodność



uzyskiwane są na szczeblu

centralnym i lokalnym



podział na dochody podatkowe i

niepodatkowe nie występuje w

ustawie o finansach publicznych

Struktura dochodów niepodatkowych

w %

2006

2007

2008

2009

2010

Dywidendy

19,5 16,1

17,2 30,3 18,9

Wpłaty z zysku NBP 5,6

11,o 0,0 0, 0 0, 0

Cło

6,7 7,8 8,9 7,3 8,0

Wpłaty jedn. budżet. * 53,8 52,5 62,6 51,7 60,9

Pozostałe 2,9 0,3
Wpłaty JST 8,1 8,3 11,2 10,7 12,2
Zagraniczne 3,4 1,5
Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

* W latach 2008 - 2010

Wpłaty z zysku NBP



W roku 2008 wynik finansowy NBP
wyniósł zero = brak wpłat do
budżetu



Plan na rok 2010 - analogicznie



Przyczyna – utworzenie w ciężar
kosztów rezerwy na pokrycie ryzyka
zmian kursu złotego do walut
obcych

Należności Skarbu
Państwa

2006 2007



Należności podatkowe i niepodatkowe 52,9

54,2

Podatkowe

41,8 43,6

- Podatki pośrednie

31,2

34,1

- CIT

3,0

2,6

- PIT

7,4

6,8

Należności niepodatkowe

11,1

10,7

ogółem należności

100,0 100,0

Należności podatkowe i
niepodatkowe



Zaległości płatne w ratach



Odroczone w postępowaniu
egzekucyjnym



Objęte decyzjami o wstrzymaniu
wykonania w postępowaniu ugodowym,
układowym i upadłościowym



Objęte egzekucją sądową oraz zaległości
w stosunku do których nie podjęto
żadnych czynności

Należności podatkowe i
niepodatkowe



Wzrost zaległości nieściągalnych



Trwające od lat postępowania
upadłościowe



Przewlekłość postępowań
sądowych, karnych



Ustanawiane rozdzielności
majątkowej współmałżonków

Wydatki zdeterminowane

2001 2003

2004 2005 2006

2007

Z 66,8 74,1

71,3 71,6 74,3

73,1

P 33,2 25,1

28,7 28,4

25,7 26,9

Wydatki
zdeterminowane



Subwencje dla JST



Składki do UE



Koszty obsługi długu publicznego



Dotacje dla FUS w związku z gwarancjami wypłaty

świadczeń emerytalno –rentowych



Zasiłki i świadczenia przedemerytalne



Dopłaty do odsetek od kredytów oraz refundacja premii

gwarancyjnych



Składki za ubezpieczenia zdrowotne finansowane z budżetu

państwa oraz składki na ubezpieczenia społeczne za osoby

przebywające na urlopach wychowawczych i macierzyńskich



Świadczenia emerytalno – rentowe żołnierzy i

funkcjonariuszy



Wydatki refundowane z UE



pozostałe

Wydatki zdeterminowane
2007



Subwencje dla JST

19,9%



Obsługa długu publicznego 15,0%



Dotacje dla FUS

13,0%



Dotacje dla KRUS

8,0%



Obrona narodowa

8,9%



Wpłaty do budżetu UE

5,8%



Wydatki refundowane z UE 4,1%

Wydatki elastyczne



Wynagrodzenia i wydatki rzeczowe
jednostek budżetowych



Dotacje dla JST



Dotacje dla innych podmiotów sektora
finansów publicznych



Dotacje dla jednostek nie zaliczanych do
podmiotów sektora finansów publicznych



Wydatki majatkowe

Wydatki w układzie zadaniowym o charakterze
socjalnym



dotacje dla FUS, KRUS, składki na ubezpieczenia

społeczne dla osób przebywających na urlopach

wychowawczych pobierające zasiłek macierzyński

i niepełnosprawne,



świadczenia emerytalno – rentowe dla żołnierzy,

funkcjonariuszy, uposażenia sędziów,

prokuratorów w stanie spoczynku,



renty strukturalne



dopłaty do przejazdów ulgowych,



dopłaty do posiłków w barach mlecznych,



dotacje dla Funduszu Kościelnego

2. Finansowanie podstawowych zadań państwa



Wymiar sprawiedliwości



Bezpieczeństwo publiczne i ochrona

przeciwpożarowa



Obrona narodowa



Urzędy naczelnych organów władzy

państwowej, kontroli, sadownictwa



Kary, odszkodowania związane z

poborem podatków , opłat i

należności niepodatkowych

Struktura wydatków 2006, 2010
w %

2006

2007

2009

2010



Dotacje i subwencje 48,5

45,0

44,1

47,7



Świadczenia na rzecz osób fiz. 8,0

9,1

6,7

6,9



Wydatki bieżące jedn. budżet. 18,6

18,0

17,9

18,6



Wydatki majątkowe 4,4

5,3

4,6

5,3



Rozliczenia z bankami

0,5

0,5



Obsługa długu publicznego 12,5

10,9

10,2

11,6



Sr. Własne UE

4,4 4,2

4,1

4,7



Finansowanie projektów
z udziałem środków UE

3,1

7,0

3,4

4,1



Ogółem

100,0

100,0

100,0

100,0

Dotacje 2007 w %



dotacje i subwencje dla JST

47,1%



Dotacje dla funduszy celowych

34,3%



Pozostałe

18,6%

w tym podmiotowe

15,6%

Dochody niepodatkowe - wpłaty z zysku NBP



dokonywane są po pomniejszeniu tego

zysku o odpis na fundusz rezerwowy



Wysokość ich jest w poszczególnych

latach zróżnicowana



Trudno precyzyjne planować dochody z

tego źródła

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r .o Narodowym Banku Polskim

(tekst jednolity Dz. U. 2005 nr 1, poz. 2 z późn. zm.)

Dochody niepodatkowe
-wpłaty jednostek
budżetowych



są konsekwencją tego, że
podmioty te rozliczają się z
budżetem metodą brutto

Dochody niepodatkowe -wpłaty jednostek
samorządu terytorialnego



wynikają z przyjętej w Polsce zasady

poziomej redystrybucji środków pomiędzy

tymi jednostkami.



Obok systemu zasilania pionowego

wprowadzono bowiem zasadę, że dochody
gromadzone przez jednostki samorządu

terytorialnego powyżej pewnej granicy

wyznaczonej przez wskaźnik siły

podatkowej przypadającej na jednego

mieszkańca przekazywane są na rzecz

zwiększenia subwencji dla innych JST /

„janosikowe”/

Dochody zagraniczne



To dochody z tytułu skarbowych papierów

wartościowych wyemitowanych za granicą oraz

odsetki otrzymywane od podmiotów krajowych z

tytułu udostępnionych kredytów i pożyczek

zagranicznych



nie stanowią one znaczącej pozycji zasilania

budżetu.



W związku z przystąpieniem Polski do Unii

Europejskiej w dochodach budżetu pojawiła się

tzw. rekompensata budżetowa. Na mocy art. 30

Traktatu Akcesyjnego środki te mają na celu

poprawę płynności budżetu państwa. Składka do

budżetu ogólnego UE jest bowiem wpłacana od

pierwszego dnia akcesji a transfery z budżetu UE

zwiększają się stopniowo wraz ze zwiększającym

się stopniem implementacji programów unijnych.

Dodatnia różnica, ujemna
różnica



między dochodami publicznymi a wydatkami

publicznymi, ustalona dla okresu rozliczeniowego,
stanowi nadwyżkę sektora finansów publicznych,

ujemna różnica jest deficytem sektora finansów

publicznych



dochody i wydatki oraz deficyt lub nadwyżkę

sektora finansów publicznych ustala  się po

wyeliminowaniu przepływów finansowych

pomiędzy jednostkami tego sektora

Saldo budżetu
deficyt, nadwyżka

Zasada równowagi budżetowej



Była powszechnie uznawana w teorii do

końca lat 30 –tych XX wieku



Bezwzględne stosowanie tej zasady –

ograniczenie ingerencji państwa w

gospodarkę



Akceptacja deficytów budżetowych -

może przyczynić się do wzrostu inflacji,

powstania efektu „wypychania”

Równowaga sektora
finansów publicznych



Równowaga budżetu państwa



Równowaga sektora finansów
publicznych (general government)

ma znaczenie makroekonomiczne
służy do dokonywania analiz

potrzeby pożyczkowe budżetu państwa to środki finansowe
niezbędne do:



sfinansowania deficytu budżetu państwa;



spłat wcześniej zaciągniętych zobowiązań;



finansowania udzielanych przez Skarb
Państwa pożyczek;



wykonywania innych operacji finansowych
związanych z dłu giem Skarbu Państwa;



prefinansowania wydatków

Deficyt budżetowy



Brak jest określenia limitu deficytu

sektora publicznego oraz deficytu

budżetowego w polskim systemie

prawnym



W latach 1991 – 1997 różnica pomiędzy

wszystkimi dochodami i wydatkami



Od 1.I. 1998 roku wyłączenie z

dochodów wpływów z prywatyzacji

( Ustawa z

dnia 25 czerwca 1997 roku o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji części mienia

Skarbu Państwa na cele związane z reformą systemu ubezpieczeń społecznych Dz.

U. 1997 nr 106, poz. 673)

skutki

Wzrost deficytu budżetowego

Ekonomiczne
konsekwencje deficytów
budżetowych

A. Wernik

„ Wśród piszących utarła się

„ Wśród piszących utarła się

maniera przypisywania wszystkich

maniera przypisywania wszystkich

negatywnych właściwości deficytom w

negatywnych właściwości deficytom w

ogóle bez rozróżnienia czy chodzi o

ogóle bez rozróżnienia czy chodzi o

deficyty małe, czy duże. (…) Bardzo

deficyty małe, czy duże. (…) Bardzo

duży deficyt musi wywołać negatywne

duży deficyt musi wywołać negatywne

skutki, natomiast mały deficyt może

skutki, natomiast mały deficyt może

pozostać neutralny i nie wywołać

pozostać neutralny i nie wywołać

żadnych niekorzystnych następstw.

żadnych niekorzystnych następstw.

Problemem jest określenie do jakich

Problemem jest określenie do jakich

rozmiarów deficyt jest neutralny.”

rozmiarów deficyt jest neutralny.”

Finanse publiczne, PWE, 2007,s.89

Deficyt - skutki



zależą od poziomu deficytu



czasu w jakim się pojawił



Przyczyn jakie go spowodowały

Makroekonomiczne skutki
deficytu



Ryzyko monetyzacji deficytu

Ryzyko monetyzacji deficytu



Wzrost poziomu długu publicznego i

Wzrost poziomu długu publicznego i

kosztów jego obsługi

kosztów jego obsługi



Efekt wypychania ( crowding out)

Efekt wypychania ( crowding out)



Wzrost rynkowych stóp

Wzrost rynkowych stóp

procentowych

procentowych



Negatywny wpływ na saldo obrotów

Negatywny wpływ na saldo obrotów

bieżących w bilansie płatniczym

bieżących w bilansie płatniczym



Negatywny sygnał dla światowych

Negatywny sygnał dla światowych

rynków finansowych

rynków finansowych

A. W

A. Wernik, Finanse publiczne s,90

Dług publiczny



Suma nominalnych zobowiązań

Suma nominalnych zobowiązań

podmiotów zaliczonych do sektora

podmiotów zaliczonych do sektora

finansów publicznych po wyeliminowaniu

finansów publicznych po wyeliminowaniu

transferów wzajemnych

transferów wzajemnych

zakres przedmiotowy

zakres przedmiotowy

wszelkie zobowiązania podmiotów

wszelkie zobowiązania podmiotów

sektora publicznego

sektora publicznego

zakres podmiotowy

zakres podmiotowy

określony jest przez zakres podmiotowy

określony jest przez zakres podmiotowy

sektora finansów publicznych

sektora finansów publicznych

Państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora
finansów publicznych z  następujących tytułów:



wyemitowanych papierów wartościowych opiewających

na wierzytelności pieniężne



zaciągniętych kredytów i pożyczek;



przyjętych depozytów



wymagalnych zobowiązań:



wynikających z odrębnych ustaw oraz prawomocnych

orzeczeń sądów lub ostatecznych decyzji admi nistra

cyjnych,



wynikających z udzielonych poręczeń i gwarancji,



uznanych za bezsporne przez

właściwą jednostkę sektora finansów publicznych,

będącą dłużnikiem

Trochę historii



Rok 1980 zadłużenie zagraniczne Polski z tytułu

Rok 1980 zadłużenie zagraniczne Polski z tytułu

zaciągniętych w bankach kredytów = 25,5 mld

zaciągniętych w bankach kredytów = 25,5 mld

dol.= 100% wartości eksportu

dol.= 100% wartości eksportu



Rok 1980 podjecie wielostronnych negocjacji w

Rok 1980 podjecie wielostronnych negocjacji w

sprawie restrukturyzacji zadłużenia-

sprawie restrukturyzacji zadłużenia-

przedstawicielami 17 rządów państw zachodnich –

przedstawicielami 17 rządów państw zachodnich –

tzw. Klub Paryski oraz przedstawicielami banków

tzw. Klub Paryski oraz przedstawicielami banków

wierzycielskich tzw. Klub Londyński

wierzycielskich tzw. Klub Londyński



13 grudnia 1981 wprowadzenie stanu wojennego

13 grudnia 1981 wprowadzenie stanu wojennego



W latach 1981 -1989 Polska spłaciła ¼ należnych

W latach 1981 -1989 Polska spłaciła ¼ należnych

kwot

kwot



Zadłużenie narastało i w roku 1989 wyniosło 40,8

Zadłużenie narastało i w roku 1989 wyniosło 40,8

mld dol.

mld dol.

Repudiacja ??



Jednostronne, bez porozumienia z

Jednostronne, bez porozumienia z

wierzycielami zaprzestanie obsługi długu

wierzycielami zaprzestanie obsługi długu

skutki

skutki



Utrata wiarygodności

Utrata wiarygodności



Działania represyjne ( zajmowanie

Działania represyjne ( zajmowanie

statków i towarów za granicą, zamrożenie

statków i towarów za granicą, zamrożenie

aktywów w bankach)

aktywów w bankach)



Pogorszenie stosunków politycznych,

Pogorszenie stosunków politycznych,

ekonomicznych

ekonomicznych



Załamanie gospodarki

Załamanie gospodarki

Klub Paryski



1983 gotowość wznowienia negocjacji z

1983 gotowość wznowienia negocjacji z

Polską

Polską



1990 r pierwsze porozumienie

1990 r pierwsze porozumienie



1991 r protokół w sprawie redukcji i

1991 r protokół w sprawie redukcji i

reorganizacji zadłużenia dotyczący ok. 33

reorganizacji zadłużenia dotyczący ok. 33

mld dol. zobowiązań wobec Klubu

mld dol. zobowiązań wobec Klubu



Od kwietnia 1994 zobowiązania wobec Klubu

Od kwietnia 1994 zobowiązania wobec Klubu

zostały ograniczone do 20% należnych

zostały ograniczone do 20% należnych

odsetek czyli ok. 500 -600 mln dol rocznie

odsetek czyli ok. 500 -600 mln dol rocznie

Literatura System finansowy w Polsce s. 388- i dalsze

Literatura System finansowy w Polsce s. 388- i dalsze

Klub Londyński



1981 r przesunięcie terminu spłaty zobowiązań

1981 r przesunięcie terminu spłaty zobowiązań

przypadających na 1981 r z ponad 500 bankami

przypadających na 1981 r z ponad 500 bankami

komercyjnymi

komercyjnymi



1982 r spłatę 95% rat kapitałowych należnych bankom

1982 r spłatę 95% rat kapitałowych należnych bankom

odroczono na lata 1986 – 1989

odroczono na lata 1986 – 1989



1984 kolejne porozumienia z wierzycielami prywatnymi w

1984 kolejne porozumienia z wierzycielami prywatnymi w

sprawie restrukturyzacji zadłużenia przypadającego na lata

sprawie restrukturyzacji zadłużenia przypadającego na lata

1988 – 1987

1988 – 1987



1988 r kolejne porozumienia w sprawie restrukturyzacji

1988 r kolejne porozumienia w sprawie restrukturyzacji

zadłużenia przypadającego do spłaty w latach 1988- 1993

zadłużenia przypadającego do spłaty w latach 1988- 1993



Ramowe porozumienie o restrukturyzacji rok 1994 – z tzw.

Ramowe porozumienie o restrukturyzacji rok 1994 – z tzw.

Komitetem Roboczym kierowanym przez Dresdner Bank AG

Komitetem Roboczym kierowanym przez Dresdner Bank AG

reprezentującym ponad 300 banków komercyjnych

reprezentującym ponad 300 banków komercyjnych

podwalina plan Brady,ego

podwalina plan Brady,ego

Redukcja zadłużenia Polski w

Redukcja zadłużenia Polski w

Klubie Paryskim i Londyńskim w

Klubie Paryskim i Londyńskim w

latach 1991 – 1994 w mlm dol

latach 1991 – 1994 w mlm dol

Klub Paryski

Klub Paryski



Redukcja odsetek 6.093

Redukcja odsetek 6.093



Redukcja kapitału

Redukcja kapitału

-

Anulowanie 6.246

Anulowanie 6.246

-

Konwersja 119

Konwersja 119

Klub Londyński

Klub Londyński

Redukcja kapitału

Redukcja kapitału

6.329

6.329