Pojęcie oświadczenia woli
Oświadczeniem woli jest wyłącznie
zachowanie zmierzające do
wywołania skutku w postaci
powstania, zmiany lub ustania
stosunku prawnego, czyli zachowanie
mające wpływać na istnienie
i treść uprawnień i obowiązków
cywilnoprawnych.
Zawarcie umowy
Umowami – nazywa się czynności prawne, w
których dokonaniu uczestniczą dwie lub więcej
strony i które dochodzą do skutku w wyniku złożenia
przez wszystkie strony zgodnych oświadczeń woli.
Zgodność oświadczeń woli ma polegać na tym, że
oświadczenia wszystkich stron mają to samo
znaczenie, wyrażają zamiar wywołania jednolitych
skutków prawnych, polegających na ustanowieniu,
zaktualizowaniu, zniesieniu czy zmianie określonych
norm postępowania, a w konsekwencji na
powstaniu, zmianie lub zniesieniu stosunków
prawnych.
Zawarcie umowy
Sposób dojścia przez strony do konsensusu nazywa
się sposobem lub trybem zawarcia umowy.
Tryby
Oferta i jej przyjęcie
Negocjacje
Przetarg (w dwóch
odmianach)
Aukcja
Przetarg
sensu stricto
Oferta
Oferta – oświadczenie woli wyrażające
stanowczą decyzję zawarcia umowy
i określające co najmniej istotne postanowienia
tej umowy.
Skutkiem złożenia oferty – jest powstanie stanu
związania oferenta.
Oferta może kształtować reguły dalszego
postępowania stron zawierających umowę, np.
oferent może określić w swoim oświadczeniu czas
związania, wyłączyć dopuszczalność odwołania
oferty, określić formę i sposób, w jaki adresat
(zwany oblatem) ma mu zakomunikować o
przyjęciu oferty.
Związanie ofertą
Związanie oferenta polega na tym, że
adresat oferty (oblat) może przez przyjęcie
oferty doprowadzić do zawarcia umowy o
treści oznaczonej w ofercie. Zawarcie umowy,
w czasie związania oferenta ofertą, zależy
wyłącznie od adresata oferty.
Związanie oferenta złożoną ofertą ustaje
w chwili, gdy adresat ofertę odrzuci, czyli
oświadczy oferentowi (w dowolnej formie), że
nie zamierza zawrzeć proponowanej umowy.
Związanie ofertą
W art. 66 k.c. wyróżniono dwie
sytuacje:
1. złożenie oferty w obecności
drugiej strony,
2. złożenie oferty za pomocą
środka bezpośredniego
porozumiewania się na
odległość.
Związanie ofertą
W przypadku „złożenia oferty pomiędzy
obecnymi”, oferta przestaje wiązać, jeżeli
nie zostanie przyjęta niezwłocznie, czyli
bez uzasadnionej zwłoki.
W przypadku „złożenia oferty między
nieobecnymi” oferta przestaje wiązać z
upływem czasu, w którym składający
ofertę mógł w zwykłym toku czynności
otrzymać odpowiedź wysłaną bez
nieuzasadnionego opóźnienia.
Przyjęcie oferty
Przyjęcie oferty polega na złożeniu oferentowi
przez oblata oświadczenia woli wyrażającego
stanowczą decyzję zawarcia umowy o treści
określonej
w ofercie.
Przesłanką zawarcia umowy przez przyjęcie oferty
jest zgodność treści oświadczenia woli oblata
z treścią woli oświadczenia woli oferenta.
Kolejną przesłanką zawarcia umowy przez
przyjęcie oferty jest to, by oświadczenie adresata
oferty zostało złożone w sposób wyznaczony w
ofercie.
Przyjęcie oferty
dotyczące tylko
przedsiębiorców
Na podstawie art. 68¹ k.c. dopuszczalne
jest modyfikujące przyjęcie oferty,
polegające na zawarciu umowy pomimo
niezgodności pomiędzy treścią oferty
i treścią oświadczenia o jej przyjęciu.
Na podstawie art.. 68² k.c. możliwe jest
milczące przyjęcie oferty, zaś na
podstawie art.. 69 k.c. możliwe jest
przyjęcie oferty przez wykonanie.
Odwołanie oferty
Zasadą jest nieodwołalność oferty, jednakże
art. 66² k.c. dopuszcza odwołanie oferty,
jeżeli:
1. zarówno oferent jak i adresat oferty są
przedsiębiorcami,
2. treść oferty nie zawiera zastrzeżenia
o jej nieodwołalności,
3. oferta nie określa „terminu przyjęcia”, a
więc odwołalne mogą być jedynie oferty,
których termin związania ustalany jest na
podstawie art. 66 § 2 k.c.
Chwila i miejsce zawarcia
umowy
Art. 70. § 1. W razie wątpliwości umowę poczytuje
się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego
ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do
składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie
jest wymagane - w chwili przystąpienia przez drugą
stronę do wykonania umowy.
§ 2. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za
zawartą w miejscu otrzymania przez składającego
ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do
składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie
jest wymagane albo oferta jest składana w postaci
elektronicznej - w miejscu zamieszkania albo w
siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia
umowy.
Aukcja i przetarg
Aukcja – przetarg ustny
Przetarg – przetarg pisemny
Znaczna część przepisów dla aukcji
i przetargu jest wspólna dla obu rodzajów
przetargu, odmiennie uregulowano jedynie okres
związania ofertą i moment zawarcia umowy.
Wspólną cechą jest to, że postępowanie prowadzi
jednocześnie do
uzgodnienia treści oświadczeń
woli i do wybrania kontrahenta spośród większej
grupy zainteresowanych, znajdujących się
w identycznej sytuacji prawnej.
Etapy postępowania
przetargowego
I. Ogłoszenie – oświadczenie woli
organizatora, które wszczyna i
reguluje procedurę zawarcia umowy
II. Składanie ofert
III. Wybór oferty
Etapy postępowania
przetargowego
Zgodnie z art. 70¹ § 2 k.c. w ogłoszeniu o aukcji
lub przetargu należy określić:
I. czas,
II. miejsce,
III. przedmiot*,
IV. warunki aukcji albo przetargu,
V. albo wskazać sposób udostępnienia warunków
* elementy konstytuujące ogłoszenie
Zgodnie z art. 70¹ § 3 k.k. zmiana warunków lub
odwołanie ogłoszenia jest możliwe wyłącznie,
jeżeli organizator w treści ogłoszenia zawarł
odpowiednie zastrzeżenie.
Oferta w toku aukcji
Aukcja – rodzaj postępowania
przetargowego, który cechuje to, że
uzgodnieniu podlega w zasadzie tylko jeden
element treści umowy (wysokość ceny,
czynszu lub innego świadczenia) – tylko ten
element jest uwzględniany przy
porównywaniu ofert, które przez licytantów
są składane kolejno, jawnie, każda następna
oferta powinna być korzystniejsza dla
organizatora od poprzedniej, każdy z
uczestników może złożyć dowolną liczbę
ofert.
Oferta w toku aukcji
Oferta licytanta – jest stanowczą propozycją
zawarcia umowy o treści określonej w ogłoszeniu
aukcji i uzupełnionej przez licytanta o brakujący
element, podlegający uzgodnieniu w postępowaniu
aukcyjnym.
Oferty składane w toku aukcji wiążą licytantów w tai
sam sposób, jak oferty składane w trybie ofertowym.
Okres związania ofertą złożoną w toku aukcji
rozpoczyna się w chwili złożenia oferty, a kończy w
momencie złożenia przez innego licytanta oferty
korzystniejszej.
Zawarcie umowy w trybie
aukcji
Co do zasady zawarcie umowy następuje
przez oświadczenie organizatora o
zaakceptowaniu ostatniej oferty, które
kodeks nazywa „udzieleniem przybicia”.
Powyższa zasada nie może mieć
zastosowania przypadku, gdy dla umowy
wymagana jest forma szczególna pod
rygorem nieważności.
W przypadku uchylania się przez jedna ze
stron od zawarcia od umowy, znajdzie
zastosowanie art. 64 k.c.
Oferta w toku przetargu
Przetarg – to rodzaj postępowania przetargowego, w którym
uzgodnieniu może podlegać więcej niż jeden element treści
umowy; wszystkie te elementy są uwzględniane przy
porównywaniu ofert. Każdy z uczestników składa jedną
ofertę w zasadzie na piśmie w terminie wskazanym w
ogłoszeniu i wszyscy jednocześnie są związani swoimi
ofertami.
Związanie ofertą złożoną w toku przetargu ma taki sam
charakter jak związanie ofertą aukcyjną, jednak ma inny
termin. Końcowy termin związania, jeśli nie określono
inaczej w warunkach przetargu, wyznacza moment wyboru
jednej z ofert lub zamknięcia przetargu bez wybrania
którejkolwiek z ofert (odpowiednie zastrzeżenie).
Zawarcie umowy
Zawiadomienie zwycięzcy przetargu o wyborze
jego oferty jest działaniem skutkującym zawarciem
umowy (ewentualnie art. 64 k.c.).
Rozstrzygnięcie przetargu nie prowadzi do
zawarcia umowy, jeżeli dla jej ważności wymagane
jest zachowanie kwalifikowanej formy pisemnej.
Zgodnie z art. 70³ § 3 k.c. jest możliwe wyraźne
ustalenie w warunkach przetargu innej chwili
zawarcia umowy niż moment zawiadomienia o
wyborze oferty. Przepis ten nie przewiduje
obowiązku zawarcia umowy (zastosowanie może
mieć art.70¹ ³ k.c. dotyczący wadium lub art. 471
k.c.)
Wadium
1.dodatkowe zastrzeżenie
w warunkach aukcji lub przetargu,
uzależniające dopuszczenie
potencjalnych uczestników do udziału
w postępowaniu od wpłacenia przez
nich organizatorowi określonej sumy
pieniężnej lub zabezpieczenia jej
zapłaty.
2. suma, którą uczestnik ma zapłacić
lub której zapłatę ma zabezpieczyć.
Negocjacje
Negocjacje polegają na oddziaływaniu stron na siebie wzajemnie w
celu uzgodnienia skutków prawnych, jakie mają być wywołane przez
zawarcie umowy.
W toku negocjacji strony nie tylko formułują poszczególne
postanowienia zamierzonej umowy, ale także przekazują sobie
informacje i wyrażają oceny, starając się wpłynąć na decyzje
kontrahenta co do zawarcia umowy i jej treści.
Umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do
wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.
Strona prowadząca negocjacje jest zobowiązana do lojalności
względem drugiej strony, gdyż w przeciwnym razie będzie
zobowiązana do naprawienia szkody w oparciu o art. 72 § 2 k.c. lub o
art. 72¹ k.c.
w przypadku udostępnienia informacji poufnych.