Kinezjologia

Kinezjologia

Kinema – ruch

Logos – nauka

Kinezjologia – wyjaśnia mechanizmy

sterowania ruchem

Jest uzupełnieniem anatomii opisowej.

Zajmuje się analizami

czynnościowymi ruchów prostych i złożonych.

Główne cele kinezjologii to:

Główne cele kinezjologii to:

Zrozumienie psychologicznych i

Zrozumienie psychologicznych i

fizjologicznych reakcji ludzkiego organizmu

fizjologicznych reakcji ludzkiego organizmu

na krótkotrwały i bardzo intensywny wysiłek

na krótkotrwały i bardzo intensywny wysiłek

fizyczny

fizyczny

poznanie różnych form adaptacji

poznanie różnych form adaptacji

organizmu ludzkiego na chroniczną

organizmu ludzkiego na chroniczną

lub długotrwałą aktywność fizyczna

lub długotrwałą aktywność fizyczna

zrozumienie mechaniki ruchu i opisanie jej

zrozumienie mechaniki ruchu i opisanie jej

cech

cech

badanie procesów kontrolujących ruch

badanie procesów kontrolujących ruch

i czynników wpływających na

i czynników wpływających na

nabywanie zdolności motorycznych

nabywanie zdolności motorycznych

wyjaśnienie psychologicznych efektów

wyjaśnienie psychologicznych efektów

fizycznej aktywności na ludzkie zachowanie.

fizycznej aktywności na ludzkie zachowanie.

Kinezjologia jest nauką
interdyscyplinarną, korzysta
z takich dziedzin jak:

-biologia

-chemia

-historia

-fizyka

-psychologia

-socjologia.

Ruch

Ruch

wszelkie zmiany położenia

wszelkie zmiany położenia

obiektu fizycznego

obiektu fizycznego

mierzone względem konkretnego

mierzone względem konkretnego

układu ruchu.

układu ruchu.

Aktywność

Aktywność

Skłonność, zdolność do intensywnego

Skłonność, zdolność do intensywnego

działania, do podejmowania inicjatywy,

działania, do podejmowania inicjatywy,

czynny udział w czymś.

czynny udział w czymś.

Aktywność ruchowa

Aktywność ruchowa

Całokształt zachowań, możliwości i

Całokształt zachowań, możliwości i

właściwości ruchowych ciała ludzkiego, osiągniętego

właściwości ruchowych ciała ludzkiego, osiągniętego

w ontogenezie, poziom zaradności

w ontogenezie, poziom zaradności

i samodzielności motorycznych

i samodzielności motorycznych

Aktywność ruchowa

Aktywność ruchowa

jest to możliwość

jest to możliwość

adaptacji człowieka do środowiska

adaptacji człowieka do środowiska

biogeograficznego i społeczno – kulturalnego.

biogeograficznego i społeczno – kulturalnego.

Rodzaje aktywności ruchowej:

Rodzaje aktywności ruchowej:

a)

a)

Osobnicza

Osobnicza

– dotyczy każdej jednostki oddzielnie,

– dotyczy każdej jednostki oddzielnie,

przekształca się w miarę postępu, wzorzec ruchowy

przekształca się w miarę postępu, wzorzec ruchowy

każdego człowieka;

każdego człowieka;

b)

b)

Populacyjna

Populacyjna

– suma osobniczych aktów ruchowych

– suma osobniczych aktów ruchowych

prowadząca do mobilności ludzkich grup;

prowadząca do mobilności ludzkich grup;

c)

c)

Osobista

Osobista

– szeroko rozumiane czynności higieniczne i

– szeroko rozumiane czynności higieniczne i

inne związane z samoobsługą;

inne związane z samoobsługą;

d) Zawodowa

d) Zawodowa

– zabezpieczenie materialne warunków

– zabezpieczenie materialne warunków

bytu;

bytu;

e) Rekreacyjna

e) Rekreacyjna

– odczuwanie sił biologicznych i

– odczuwanie sił biologicznych i

twórczych zdolności;

twórczych zdolności;

f) Rehabilitacyjna

f) Rehabilitacyjna

– zabiegi ruchowe (naprawianie

– zabiegi ruchowe (naprawianie

szkód) powstałych w trakcie rozwoju ontologicznego

szkód) powstałych w trakcie rozwoju ontologicznego

człowieka;

człowieka;

g) Sportowa

g) Sportowa

– właściwa dla różnych dyscyplin

– właściwa dla różnych dyscyplin

sportowych – czasami powiązana z zawodową.

sportowych – czasami powiązana z zawodową.

Czynniki wpływające na aktywność:

- siła

- zręczność

- uzdolnienia ruchowe

- szybkość

- gibkość

- nabyte umiejętności

- zwinność

- nawyki ruchowe

- wytrzymałość

Człowiek jako całość

Organizm ludzki nie jest

mechaniczną sumą

poszczególnych elementów

morfologicznych i funkcji

fizjologicznych

Jest spoistą całością, w której

elementy budowy i funkcje są

wzajemnie powiązane,

współzależne i wzajemnie się

warunkują

Homeostat

Homeostat

(gr.

(gr.

homoíos

homoíos

- podobny, równy i

- podobny, równy i

stásis

stásis

-

-

trwanie)

trwanie)

stan równowagi dynamicznej środowiska, w

stan równowagi dynamicznej środowiska, w

którym zachodzą procesy biologiczne.

którym zachodzą procesy biologiczne.

Zasadniczo sprowadza się to do równowagi

Zasadniczo sprowadza się to do równowagi

płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych.

płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych.

Pojęcie homeostazy wprowadził Walter Cannon

Pojęcie homeostazy wprowadził Walter Cannon

w 1939 roku na podstawie założeń Claude

w 1939 roku na podstawie założeń Claude

Bernarda (1857) nt. stabilności środowiska

Bernarda (1857) nt. stabilności środowiska

wewnętrznego.

wewnętrznego.

Homeostaza jest

Homeostaza jest

podstawowym pojęciem w fizjologii.

podstawowym pojęciem w fizjologii.

Pojęcie to jest także stosowane w

Pojęcie to jest także stosowane w

psychologii zdrowia dla określenia

psychologii zdrowia dla określenia

mechanizmu adaptacyjnego.

mechanizmu adaptacyjnego.

Homeostat

Homeostat

- zdolność organizmu do utrzymania

- zdolność organizmu do utrzymania

aktualnych potrzeb

aktualnych potrzeb

fizykochemicznych, charakteru

fizykochemicznych, charakteru

środowiska wewnętrznego

środowiska wewnętrznego

- układ złożony z szeregu regulatorów

- układ złożony z szeregu regulatorów

odwzorowujący homeostazę, zdolny do

odwzorowujący homeostazę, zdolny do

samoregulacji zachowującej stałą

samoregulacji zachowującej stałą

równowagę.

równowagę.

Homeostat działa na zasadzie ujemnego

Homeostat działa na zasadzie ujemnego

sprzężenia zwrotnego:

sprzężenia zwrotnego:

-

Samoregulacja swego stanu wewnętrznego

Samoregulacja swego stanu wewnętrznego

(temp.,ciśn.)

(temp.,ciśn.)

-

Możliwość adaptacji do zmiennych warunków

Możliwość adaptacji do zmiennych warunków

środowiska zewnętrznego

środowiska zewnętrznego

-

Zdolność do kompensacji zaburzonej

Zdolność do kompensacji zaburzonej

równowagi działania (procesy patologiczne)

równowagi działania (procesy patologiczne)

-

Zdolność do artykułowania mowy

Zdolność do artykułowania mowy

-

Zdolność do poruszania się

Zdolność do poruszania się

-

Charakterystyczne zachowanie

Charakterystyczne zachowanie

-

Osobowość

Osobowość

-

Indywidualność

Indywidualność

x -

x -

oś pozioma

oś pozioma

czyli

czyli

poprzeczna

poprzeczna

- biegnąca z lewa na

- biegnąca z lewa na

prawo

prawo

y -

y -

oś pionowa

oś pionowa

czyli

czyli

długa

długa

- biegnąca z dołu do góry

- biegnąca z dołu do góry

z -

z -

oś strzałkowa

oś strzałkowa

- biegnąca od przodu ku

- biegnąca od przodu ku

tyłowi

tyłowi

Osie ciała

Osie ciała

Kierunki

Kierunki

1.

1.

przyśrodkowy

przyśrodkowy

2.

2.

boczny

boczny

3.

3.

przedni (na tułowiu)

przedni (na tułowiu)

4.

4.

brzuszny

brzuszny

5.

5.

tylny (grzbietowy)

tylny (grzbietowy)

6.

6.

górny

górny

7.

7.

dolny

dolny

Płaszczyzny ciała

Płaszczyzny ciała

Ruchy zachodzące w stawach mogą

Ruchy zachodzące w stawach mogą

odbywać się w trzech płaszczyznach:

odbywać się w trzech płaszczyznach:

-

strzałkowej

strzałkowej

-

czołowej

czołowej

-

poprzecznej

poprzecznej

płaszczyzna strzałkowa

płaszczyzna strzałkowa

-

-

wyznaczona przez osie pionowe i strzałkowe;

wyznaczona przez osie pionowe i strzałkowe;

płaszczyzna szwu strzałkowego

płaszczyzna szwu strzałkowego

płaszczyzna czołowa

płaszczyzna czołowa

-

-

wyznaczona przez osie pionowe i poziome;

wyznaczona przez osie pionowe i poziome;

płaszczyzna szwu wieńcowego

płaszczyzna szwu wieńcowego

płaszczyzna pozioma

płaszczyzna pozioma

czyli poprzeczna -

czyli poprzeczna -

wyznaczona przez osie poziome i strzałkowe.

wyznaczona przez osie poziome i strzałkowe.

Ruchy zachodzące w płaszczyznach ciała

Ruchy zachodzące w płaszczyznach ciała

-

W płaszczyźnie czołowej (F) 2

W płaszczyźnie czołowej (F) 2

* odwodzenie

* odwodzenie

* przywodzenie

* przywodzenie

* skłon boczny

* skłon boczny

-

W płaszczyźnie strzałkowej (S) 1

W płaszczyźnie strzałkowej (S) 1

* zgięcie

* zgięcie

* wyprost

* wyprost

* wysuwanie

* wysuwanie

* cofanie

* cofanie

-

W płaszczyźnie poprzecznej (T) 3

W płaszczyźnie poprzecznej (T) 3

* rotacja zewnętrzna

* rotacja zewnętrzna

* rotacja wewnętrzna

* rotacja wewnętrzna

* nawracanie

* nawracanie

* odwracanie

* odwracanie

-

wielopłaszczyznowe, złożone

wielopłaszczyznowe, złożone

* obwodzenie

* obwodzenie

Metoda SFTR

Metoda SFTR

Sposoby opisywania ruchów:

Sposoby opisywania ruchów:

A)

A)

Ruchy wyprostu i wszystkie ruchy prowadzone od ciała

Ruchy wyprostu i wszystkie ruchy prowadzone od ciała

zapisujemy jako pierwsze

zapisujemy jako pierwsze

B)

B)

Ruchy zgięcia i wszystkie ruchy prowadzone do ciała

Ruchy zgięcia i wszystkie ruchy prowadzone do ciała

zapisujemy jako ostatnie

zapisujemy jako ostatnie

C)

C)

Pozycja wyjściowa, która z reguły jest pozycją O

Pozycja wyjściowa, która z reguły jest pozycją O

°

°

,

,

zapisywana jest w środku

zapisywana jest w środku

D)

D)

Pozycja wyjściowa o innej niż O

Pozycja wyjściowa o innej niż O

°

°

wielkości badanego stawu

wielkości badanego stawu

–

–

patologia!!!

patologia!!!

Np. przykurcz zgięciowy.

Np. przykurcz zgięciowy.

E)

E)

Skłony oraz skręty głowy i kręgosłupa w lewa stronę

Skłony oraz skręty głowy i kręgosłupa w lewa stronę

zapisywane są jako pierwsze, natomiast w prawo jako

zapisywane są jako pierwsze, natomiast w prawo jako

ostatnie

ostatnie

F)

F)

Rotacja zewnętrzna kończyn zapisywana jest jako pierwsza,

Rotacja zewnętrzna kończyn zapisywana jest jako pierwsza,

a wewnętrzna jako ostatnia

a wewnętrzna jako ostatnia

Przykład: ruchy głowy

Przykład: ruchy głowy

F 30

F 30

°

°

15

15

°

°

5

5

°

°

skłon w bok

skłon w bok

S 20

S 20

°

°

0

0

°

°

11

11

°

°

skłon w przód

skłon w przód

T 60

T 60

°

°

0

0

°

°

60

60

°

°

rotacja

rotacja

Deformacje w stawie

łokciowym i kolanowym

Fizjologiczna koślawość 10 stopniowa z

możliwością biernego odprowadzenia do 20

st.

F 20 - 10- 0

Szpotawość

F 0 – 10

Koślawość

F 25 – 0

Szpotawość

F 0 - 25

Położenie

Położenie

1.

1.

Powierzchowne – zewnętrzne, bliżej

Powierzchowne – zewnętrzne, bliżej

zewnętrznej powierzchni ciała

zewnętrznej powierzchni ciała

2.

2.

Głębokie – wewnętrzne

Głębokie – wewnętrzne

3.

3.

Pośrodkowe – położenie w

Pośrodkowe – położenie w

płaszczyźnie pośrodkowej

płaszczyźnie pośrodkowej

Części ciała

Części ciała

Wycinek ciała jako całości:

Wycinek ciała jako całości:

1.

1.

Głowa

Głowa

2.

2.

Szyja

Szyja

3.

3.

Tułów

Tułów

a)

a)

Klatka piersiowa

Klatka piersiowa

b)

b)

Brzuch

Brzuch

c)

c)

Miednica

Miednica

4. Kończyna górna

4. Kończyna górna

5. Kończyna dolna

5. Kończyna dolna

Budowa człowieka

• Podstawowa składowa ustroju –

komórka

• Zespoły komórek tworzą – tkanki
• Z tkanek zbudowane – narządy i

układy narządów

TKANKI

• Nabłonkowa, bez naczyń krwionośnych

Funkcje:
Okrywa powierzchnie ciała
Wyścieła przewody i jamy ciała
Resorbuje
Bierze udział w wydalaniu i odbieraniu

bodźców

• Łączna:

- właściwa
- szkieletowa – chrzęstna (szklista,

sprężysta, włóknista)

- kostna
Funkcje:
Podporowe
Ochronne
Łączy i modeluje (spaja tkanki i

narządy w całość

Odżywcze

• Mięśniowa

Z miocytów i tkanki łącznej, ma

zdolność skracania się pod wpływem
impulsów płynących z ukł. Nerwowego

• Nerwowa

Z neuronów (ciała i wypustek

nerwowych przewodzących bodźce)

Układ szkieletowy

Rola kośćca:
• Bierna część aparatu ruchu
• Rusztowanie ciała – określa kształt i

wielkość ciała

• Utrzymuje ciało w położeniu przestrzennym
• Ochrona dla narządów
• Z mięśniami tworzy system dźwigni –

poruszanie się ciała

• Narząd krwiotwórczy – szpik kostny

Układ kostny

Układ kostny

Tkanka kostna:

Tkanka kostna:

- główny składnik szkieletu człowieka

- główny składnik szkieletu człowieka

-

powstaje z tkanki łącznej zarodkowej

powstaje z tkanki łącznej zarodkowej

-

cechuje ją duży stopień twardości

cechuje ją duży stopień twardości

-

elementem strukturalnym tkanki

elementem strukturalnym tkanki

kostnej są cienkie blaszki kostne oraz

kostnej są cienkie blaszki kostne oraz

istoty międzykomórkowej

istoty międzykomórkowej

Kość zbudowana jest z:

Kość zbudowana jest z:

a)

a)

Istoty kostnej zbitej

Istoty kostnej zbitej

b)

b)

Istoty kostnej gąbczastej

Istoty kostnej gąbczastej

(występuje w kościach krótkich,

(występuje w kościach krótkich,

płaskich i nasadach kości długich)

płaskich i nasadach kości długich)

Cechuje ją lekkość i odporność na

Cechuje ją lekkość i odporność na

zgniatanie i rozciąganie

zgniatanie i rozciąganie

Budowa wewnętrzna i architektoniczna

Budowa wewnętrzna i architektoniczna

kości

kości

Warstwy kości o utkaniu:

Warstwy kości o utkaniu:

1.

1.

Ścisłym

Ścisłym

– istota zbita

– istota zbita

2.

2.

Beleczkowatym

Beleczkowatym

– istota gąbczasta

– istota gąbczasta

Istota gąbczasta

Istota gąbczasta

w kościach długich

w kościach długich

występuje w nasadach a w kościach

występuje w nasadach a w kościach

płaskich jest położona między dwoma

płaskich jest położona między dwoma

blaszkami

blaszkami

istoty zbitej

istoty zbitej

.

.

Mimo, że

Mimo, że

istota zbita

istota zbita

i

i

gąbczasta

gąbczasta

występuje w odmiennych postaciach nie

występuje w odmiennych postaciach nie

różnią się ani budową ani czynnością.

różnią się ani budową ani czynnością.

Istota zbita jest zagęszczoną istotą

Istota zbita jest zagęszczoną istotą

gąbczastą.

gąbczastą.

Kształt kości:

Kształt kości:

1.

1.

Długie

Długie

– kości kończyn

– kości kończyn

Części składowe kości długich:

Części składowe kości długich:

Kształt kości c.d.

Kształt kości c.d.

•

Płaskie

Płaskie

(sklepienie czaszki, łopatka, kość biodrowa)

(sklepienie czaszki, łopatka, kość biodrowa)

3.

3.

Krótkie

Krótkie

(nadgarstka, stępu)

(nadgarstka, stępu)

4.

4.

Różnokształtne

Różnokształtne

(twarzoczaszki)

(twarzoczaszki)

5.

5.

Pneumatyczne

Pneumatyczne

(sitowa, klinowa, szczęka)

(sitowa, klinowa, szczęka)

Podział kośćca:

Podział kośćca:

1.

1.

Kości czaszki

Kości czaszki

- Kości mózgoczaszki

- Kości mózgoczaszki

a)

a)

Parzyste

Parzyste

→

→

ciemieniowa

ciemieniowa

→

→

skroniowa

skroniowa

b) Nieparzyste

b) Nieparzyste

→

→

czołowa

czołowa

→

→

potyliczna

potyliczna

→

→

klinowa

klinowa

→

→

sitowa

sitowa

- Kości twarzoczaszki

- Kości twarzoczaszki

a)

a)

Parzyste

Parzyste

→

→

szczęka

szczęka

→

→

jarzmowa

jarzmowa

→

→

podniebienna

podniebienna

→

→

nosowa

nosowa

→

→

łzowa

łzowa

→

→

małżowina nosowa dolna

małżowina nosowa dolna

b) Nieparzyste

b) Nieparzyste

→

→

żuchwa

żuchwa

→

→

lemiesz

lemiesz

→

→

gnykowa

gnykowa

2.

2.

Kości kręgosłupa

Kości kręgosłupa

→

→

kręgi

kręgi

3.

3.

Kości klatki piersiowej

Kości klatki piersiowej

→

→

żebra

żebra

→

→

mostek

mostek

4.

4.

Kości kończyny górnej

Kości kończyny górnej

- obręcz kończyny górnej

- obręcz kończyny górnej

→

→

obojczyk

obojczyk

→

→

łopatka

łopatka

- kości kończyny górnej wolnej

- kości kończyny górnej wolnej

→

→

kość ramienna

kość ramienna

→

→

kości przedramienia:

kości przedramienia:

×

×

kość promieniowa

kość promieniowa

×

×

kość łokciowa

kość łokciowa

→

→

kości ręki:

kości ręki:

×

×

kości nadgarstka

kości nadgarstka

×

×

kości śródręcza

kości śródręcza

×

×

kości palców rąk

kości palców rąk

5.

5.

Kości kończyny dolnej

Kości kończyny dolnej

- obręcz kończyny dolnej

- obręcz kończyny dolnej

kość miedniczna

kość miedniczna

→

→

kość biodrowa

kość biodrowa

→

→

kość kulszowa

kość kulszowa

→

→

kość łonowa

kość łonowa

- kości kończyny dolnej wolnej

- kości kończyny dolnej wolnej

→

→

kość udowa

kość udowa

→

→

rzepka

rzepka

→

→

kości podudzia (goleni):

kości podudzia (goleni):

×

×

kość piszczelowa

kość piszczelowa

×

×

kość strzałkowa

kość strzałkowa

→

→

kości stopy:

kości stopy:

×

×

kości stępu

kości stępu

×

×

kości śródstopia

kości śródstopia

×

×

kości palców stopy

kości palców stopy

Budowa i kształt kości są

Budowa i kształt kości są

dziedziczne,

dziedziczne,

jednak czynność uzupełnia

jednak czynność uzupełnia

szczegóły jej rzeźby.

szczegóły jej rzeźby.

W ciągu całego życia trwa w kości

W ciągu całego życia trwa w kości

zjawisko budowy i rozpadu, a

zjawisko budowy i rozpadu, a

gruczoły endokrynowe wpływają

gruczoły endokrynowe wpływają

nie tylko na wzrastanie, ale

nie tylko na wzrastanie, ale

również na zachowanie jej

również na zachowanie jej

zdolności czynnościowej.

zdolności czynnościowej.

Wzrastanie kości

Wzrastanie kości

- Wzrost na grubość – przez

- Wzrost na grubość – przez

przywarstwienie od okostnej, jednocześnie

przywarstwienie od okostnej, jednocześnie

z niszczeniem

z niszczeniem

-

Wzrost na długość – chrząstka nasadowa

Wzrost na długość – chrząstka nasadowa

Długie unieruchomienie – odwapnienie

Długie unieruchomienie – odwapnienie

Duże obciążenia - przerost

Duże obciążenia - przerost

Całość kości oprócz powierzchni

Całość kości oprócz powierzchni

stawowych (chrząstka szklista)

stawowych (chrząstka szklista)

okrywa włóknista

okrywa włóknista

okostna

okostna

zbudowana podobnie jak

zbudowana podobnie jak

chrząstka, unerwiona i obficie

chrząstka, unerwiona i obficie

unaczyniona.

unaczyniona.

Okostna

Okostna

Błona pokrywająca

Błona pokrywająca

-

Ochrania

Ochrania

-

Odżywia

Odżywia

-

Czynnik regeneracji

Czynnik regeneracji

2 warstwy:

2 warstwy:

-

Włóknista (zewnętrzna)

Włóknista (zewnętrzna)

-

Rozrodcza (wewnętrzna)

Rozrodcza (wewnętrzna)

STAWY

STAWY

Połączenia ścisłe i wolne

Połączenia ścisłe i wolne

Ścisłe:

Ścisłe:

więzozrosty, chrząstkozrosty,

więzozrosty, chrząstkozrosty,

kościozrosty

kościozrosty

Wolne:

Wolne:

stawy

stawy

Połączenia kości ścisłe

Połączenia kości ścisłe

nieruchome w zależności od materiału spajającego (tkankę

nieruchome w zależności od materiału spajającego (tkankę

łączną, chrzęstną, kość) wyróżniamy:

łączną, chrzęstną, kość) wyróżniamy:

1.

1.

Więzozrosty –

Więzozrosty –

połączenia włókniste

połączenia włókniste

a)

a)

Więzozrost włóknisty

Więzozrost włóknisty

(np.. Błony międzykostne przedramienia i

(np.. Błony międzykostne przedramienia i

goleni)

goleni)

b)

b)

Więzozrost sprężysty

Więzozrost sprężysty

(np.. Więzadła żółte między łukami

(np.. Więzadła żółte między łukami

kręgów)

kręgów)

c)

c)

Szew

Szew

– w zależności od kształtu łączących się brzegów kości:

– w zależności od kształtu łączących się brzegów kości:

-

Gładki

Gładki

( prosty np.. Blaszki poziome kości podniebiennych)

( prosty np.. Blaszki poziome kości podniebiennych)

-

Łuskowy

Łuskowy

(przebiega skośnie do powierzchni kości, zachodząc

(przebiega skośnie do powierzchni kości, zachodząc

dachówkowato np.. Szew łuskowy, k. skroniowa i ciemieniowa)

dachówkowato np.. Szew łuskowy, k. skroniowa i ciemieniowa)

-

Piłowaty

Piłowaty

– większość kości sklepienia czaszki

– większość kości sklepienia czaszki

-

Wklinowanie

Wklinowanie

(sposób umocowania korzeni zębów w ścianach

(sposób umocowania korzeni zębów w ścianach

zębodołów)

zębodołów)

Więzozrosty

Więzozrosty

2.

2.

Chrząstkozrosty

Chrząstkozrosty

(połączenia chrzęstne)

(połączenia chrzęstne)

Chrzęstne połączenie dwóch kości

Chrzęstne połączenie dwóch kości

(krążki między trzonami kręgów,

(krążki między trzonami kręgów,

spojenie łonowe, nasada-trzon w

spojenie łonowe, nasada-trzon w

młodym wieku)

młodym wieku)

3.

3.

Kościozrosty

Kościozrosty

Powstają z wiekiem przez

Powstają z wiekiem przez

kostnienie więzo- i

kostnienie więzo- i

chrząstkozrostów

chrząstkozrostów

(mogą również kostnieć stawy np.

(mogą również kostnieć stawy np.

stawy krzyżowe)

stawy krzyżowe)

Schemat stawu

Schemat stawu

Połączenia kości wolne

Połączenia kości wolne

Główne składniki stawu:

Główne składniki stawu:

•

Powierzchnia stawowa

Powierzchnia stawowa

– są to odcinki

– są to odcinki

kości wygładzone i pokryte chrząstką

kości wygładzone i pokryte chrząstką

szklistą (nie jest pokryta ochrzęstną,

szklistą (nie jest pokryta ochrzęstną,

stąd jest idealnie gładka)

stąd jest idealnie gładka)

Kształty:

Kształty:

-

Płaskie

Płaskie

-

Kuliste

Kuliste

-

Wydłużone

Wydłużone

(są dopasowane do siebie np.

(są dopasowane do siebie np.

powierzchni kulistej odpowiada wklęsła,

powierzchni kulistej odpowiada wklęsła,

płaskiej- płaska)

płaskiej- płaska)

2.

2.

Torebka stawowa

Torebka stawowa

– otacza staw.

– otacza staw.

Składa się z dwóch warstw błon:

Składa się z dwóch warstw błon:

- Zewnętrznej włóknistej

- Zewnętrznej włóknistej

– zazwyczaj

– zazwyczaj

przerasta do brzegów powierzchni

przerasta do brzegów powierzchni

stawowych.

stawowych.

- Wewnętrznej maziowej

- Wewnętrznej maziowej

– wiotka,

– wiotka,

obficie unaczyniona, tworzy fałdy oraz

obficie unaczyniona, tworzy fałdy oraz

wypustki zwane kosmkami.

wypustki zwane kosmkami.

Błona maziowa wydziela maź.

Błona maziowa wydziela maź.

3.

3.

Jama stawowa

Jama stawowa

– to wąska

– to wąska

przestrzeń między powierzchniami

przestrzeń między powierzchniami

stawowymi i torebką stawową.

stawowymi i torebką stawową.

Uzupełniające składniki stawu (niestałe):

Uzupełniające składniki stawu (niestałe):

1.

1.

Obrąbki stawowe

Obrąbki stawowe

(chrząstki włókniste,

(chrząstki włókniste,

pogłębiają i powiększają panewkę)

pogłębiają i powiększają panewkę)

2.

2.

Chrząstki stawowe

Chrząstki stawowe

(chrząstki

(chrząstki

śródstawowe – łąkotki)

śródstawowe – łąkotki)

3.

3.

Kaletki maziowe

Kaletki maziowe

(uchyłki błony

(uchyłki błony

maziowej sięgające poza obręb jamy

maziowej sięgające poza obręb jamy

stawowej, są to woreczki wypełnione

stawowej, są to woreczki wypełnione

mazią, umożliwiającą poślizg więzadeł i

mazią, umożliwiającą poślizg więzadeł i

ścięgien mięśni)

ścięgien mięśni)

4.

4.

Więzadła wewnątrzstawowe.

Więzadła wewnątrzstawowe.

Funkcje chrząstki stawowej

Funkcje chrząstki stawowej

-

-

elastyczno – sprężysta warstwa chroniąca

elastyczno – sprężysta warstwa chroniąca

nasady kostne (grubsza w stawach o dużej

nasady kostne (grubsza w stawach o dużej

ruchomości)

ruchomości)

-

Amortyzuje, wygasza i wytłumia

Amortyzuje, wygasza i wytłumia

obciążenia stawowe

obciążenia stawowe

-

Wyrównuje powierzchnie stawowe

Wyrównuje powierzchnie stawowe

-

Ułatwia poślizg

Ułatwia poślizg

-

Zmniejsza tarcie

Zmniejsza tarcie

-

Przenosi duże obciążenia przez chwilę

Przenosi duże obciążenia przez chwilę

-

Im większe działanie krótkotrwałej siły

Im większe działanie krótkotrwałej siły

tym bardziej jest sprężysta

tym bardziej jest sprężysta

Podział stawów (na podstawie

Podział stawów (na podstawie

różnych kryteriów):

różnych kryteriów):

-

liczby łączących ich kości (prosty,

liczby łączących ich kości (prosty,

złożony)

złożony)

-

liczby osi (jedno, dwu, wieloosiowe)

liczby osi (jedno, dwu, wieloosiowe)

-

kształtu powierzchni stawowych

kształtu powierzchni stawowych

(np.. Kulisty)

(np.. Kulisty)

-

ruchomości – zakres ruchu (zależne

ruchomości – zakres ruchu (zależne

od napięcia tor. staw., układu i siły

od napięcia tor. staw., układu i siły

więzadeł i działania mięśni ).

więzadeł i działania mięśni ).

Przykurcze, stany zapalne

Przykurcze, stany zapalne

ograniczają ruchomość

ograniczają ruchomość

1.

1.

Jednoosiowe – ruch w 1 płaszczyźnie

Jednoosiowe – ruch w 1 płaszczyźnie

a)

a)

Zawiasowy (np. ramienno-łokciowy,

Zawiasowy (np. ramienno-łokciowy,

stawy międzypaliczkowe)

stawy międzypaliczkowe)

b)

b)

Obrotowy (np. skokowo – piętowy, 2

Obrotowy (np. skokowo – piętowy, 2

kręgi)

kręgi)

2.

2.

Dwuosiowe

Dwuosiowe

a)

a)

Kłykciowy (np. promieniowo –

Kłykciowy (np. promieniowo –

nadgarstkowe)

nadgarstkowe)

b)

b)

Siodełkowy (np. nadgarstkowo –

Siodełkowy (np. nadgarstkowo –

śródręczny kciuka)

śródręczny kciuka)

3.

3.

Wieloosiowe

Wieloosiowe

a)

a)

Kulisty (np. ramienny)

Kulisty (np. ramienny)

b)

b)

Panewkowy (np. biodrowy)

Panewkowy (np. biodrowy)

Układ mięśniowy

Układ mięśniowy

Tworzy czynny narząd ruchu

Tworzy czynny narząd ruchu

Cechą odróżniającą tkankę mięśniową od

Cechą odróżniającą tkankę mięśniową od

innych tkanek jest jej kurczliwość.

innych tkanek jest jej kurczliwość.

Mięsień kurcząc się zmniejsza swoją

Mięsień kurcząc się zmniejsza swoją

długość, ale zwiększa tym samym swoją

długość, ale zwiększa tym samym swoją

grubość (przekrój poprzeczny).

grubość (przekrój poprzeczny).

Rodzaje mięśni:

Rodzaje mięśni:

1.

1.

Mięśnie gładkie

Mięśnie gładkie

– zbudowane z włókien

– zbudowane z włókien

gładkich, budują ściany narządów

gładkich, budują ściany narządów

wewnętrznych, np. żołądka, jelit, naczyń

wewnętrznych, np. żołądka, jelit, naczyń

krwionośnych.

krwionośnych.

2.

2.

Mięśnie poprzecznie prążkowane

Mięśnie poprzecznie prążkowane

–

–

szkieletowe, zbudowane z włókien

szkieletowe, zbudowane z włókien

poprzecznie prążkowanych, powodują ruchy

poprzecznie prążkowanych, powodują ruchy

kośćca lub ustalenie położenia jednych

kośćca lub ustalenie położenia jednych

kości w stosunku do drugich, czynność ich

kości w stosunku do drugich, czynność ich

zależy od naszej woli.

zależy od naszej woli.

3.

3.

Mięsień sercowy

Mięsień sercowy

– zbudowany z włókien

– zbudowany z włókien

mięśniowych poprzecznie prążkowanych,

mięśniowych poprzecznie prążkowanych,

włókna te kurczą się bez udziału naszej

włókna te kurczą się bez udziału naszej

świadomości.

świadomości.

Ogólna budowa mięśnia

Ogólna budowa mięśnia

poprzecznie prążkowanego

poprzecznie prążkowanego

W mięśniu wyróżniamy dwie części:

W mięśniu wyróżniamy dwie części:

1.

1.

Brzusiec

Brzusiec

– kurczliwa masa mięśniowa o

– kurczliwa masa mięśniowa o

ciemnoczerwonym zabarwieniu, zbudowana z

ciemnoczerwonym zabarwieniu, zbudowana z

włókien mięśniowych.

włókien mięśniowych.

2.

2.

Ścięgno

Ścięgno

– niekurczliwe pasma tkanki

– niekurczliwe pasma tkanki

łącznej włóknistej – barwy szaro srebrnej.

łącznej włóknistej – barwy szaro srebrnej.

Występują na obu końcach brzuśca i łączą

Występują na obu końcach brzuśca i łączą

mięśnie za szkieletem (okostną lub wew

mięśnie za szkieletem (okostną lub wew

warstwami skóry – mimiczne).

warstwami skóry – mimiczne).

W zależności od układu włókien mięśniowych

W zależności od układu włókien mięśniowych

względem ścięgien wyróżniamy rodzaje:

względem ścięgien wyróżniamy rodzaje:

Kształt mięśni:

Kształt mięśni:

1.

1.

Długie (mm. kończyn)

Długie (mm. kończyn)

2.

2.

Krótkie (mm. otaczające kręgosłup)

Krótkie (mm. otaczające kręgosłup)

3.

3.

Szerokie (w ścianach: jamy brzusznej,

Szerokie (w ścianach: jamy brzusznej,

klatki piersiowej, miednicy)

klatki piersiowej, miednicy)

4.

4.

Okrężne = zwieracze (wokół oczu, odbytu)

Okrężne = zwieracze (wokół oczu, odbytu)

Podział mięśni szkieletowych

Podział mięśni szkieletowych

1.

1.

anatomiczny:

anatomiczny:

-

mm. głowy

mm. głowy

-

mm. szyi

mm. szyi

-

mm. tułowia

mm. tułowia

-

mm. kończyn górnych

mm. kończyn górnych

-

mm. kończyn dolnych

mm. kończyn dolnych

Podział mm. szkieletowych c.d.

Podział mm. szkieletowych c.d.

2. Czynnościowy

2. Czynnościowy

-

zginacze

zginacze

-

prostowniki

prostowniki

-

przywodziciele

przywodziciele

-

odwodziciele

odwodziciele

-

nawracacze

nawracacze

-

odwracacze

odwracacze

Komórka mięśniowa mięśnia

Komórka mięśniowa mięśnia

poprzecznie prążkowanego

poprzecznie prążkowanego

Mięsień poprzecznie prążkowany

Mięsień poprzecznie prążkowany

(szkieletowy) zbudowany jest z wielu

(szkieletowy) zbudowany jest z wielu

tysięcy komórek mięśniowych.

tysięcy komórek mięśniowych.

Jednostką strukturalną tkanki

Jednostką strukturalną tkanki

mięśniowej poprzecznie prążkowanej

mięśniowej poprzecznie prążkowanej

jest miocyt (komórka mięśniowa).

jest miocyt (komórka mięśniowa).

Miocyt składa się z:

Miocyt składa się z:

- licznych jąder

- licznych jąder

- cytoplazmy zwanej sarkoplazmą

- cytoplazmy zwanej sarkoplazmą

- włókienek kurczliwych miofibrylli.

- włókienek kurczliwych miofibrylli.

Wnętrze miocytu jest prawie całkowicie

wypełnione włókienkami kurczliwymi

(miofibryllami) wykazującymi poprzeczne

prążkowanie.

Poprzeczne prążkowanie jest wynikiem

naprzemiennego ułożenia się prążków

jaśniejszych i ciemniejszych.

Prążki ciemne załamują światło podwójnie

dlatego nazywane są prążkami

anizotropowymi (prążki A).

Prążki jasne załamują światło pojedynczo,

nazywane są prążkami izotropowymi (prążki

I).

Włókienka kurczliwe zbudowane są z

Włókienka kurczliwe zbudowane są z

naprzemiennie leżących

naprzemiennie leżących

prążków A i

prążków A i

I

I

.

.

Prążek I jest przedzielony

Prążek I jest przedzielony

linią

linią

graniczną Z (błona graniczna Z).

graniczną Z (błona graniczna Z).

Prążek A przedzielony jest

Prążek A przedzielony jest

linią M

linią M

(błoną środkową M), po której obydwu

(błoną środkową M), po której obydwu

stronach znajdują się

stronach znajdują się

jaśniejsze

jaśniejsze

prążki H

prążki H

.

.

Część włókienka kurczliwego zawarta

Część włókienka kurczliwego zawarta

między dwoma liniami granicznymi Z

między dwoma liniami granicznymi Z

nosi nazwę

nosi nazwę

sarkomeru

sarkomeru

.

.

Sarkomer jest jednostką budowy

Sarkomer jest jednostką budowy

włókienka kurczliwego

włókienka kurczliwego

(miofibrylli).

(miofibrylli).

Brzusiec - pęczki włókien – włókno -

Brzusiec - pęczki włókien – włókno -

włókienko(sarkomer, sarkomer, sarkomer...) -

włókienko(sarkomer, sarkomer, sarkomer...) -

miofilamenty aktynowe i miozynowe

miofilamenty aktynowe i miozynowe

W skład sarkomeru (S) wchodzą:

W skład sarkomeru (S) wchodzą:

-

Linia graniczna Z

Linia graniczna Z

-

Połowa prążka I

Połowa prążka I

-

Połowa prążka A

Połowa prążka A

-

Prążek H

Prążek H

-

Linia środkowa M

Linia środkowa M

-

Prążek H

Prążek H

-

Połowa prążka A

Połowa prążka A

-

Połowa prążka I

Połowa prążka I

-

Linia graniczna Z

Linia graniczna Z

S= Z + 0,5I + 0,5A + H + M + H + 0,5A + 0,5I + Z

S= Z + 0,5I + 0,5A + H + M + H + 0,5A + 0,5I + Z

S= Z + 0,5I + 0,5A + H + M + H + 0,5A + 0,5I + Z

Tonus mięśniowy

• Stałe, równomierne napięcie

prawidłowego mięśnia w okresie
spoczynku.

• Podtrzymywany przez OUN
• Zużywa minimalną ilość energii i

stanowi pozycję wyjściową do
wydajnego skurczu

Akton

Akton

Część mięśnia lub cała wiązka, która

Część mięśnia lub cała wiązka, która

działa w jednym kierunku.

działa w jednym kierunku.

Mięsień jednoaktonowy

Mięsień jednoaktonowy

– jednostawowy,

– jednostawowy,

dwuprzyczepowy, o równoległej wiązce,

dwuprzyczepowy, o równoległej wiązce,

np. m. wrzecionowaty (m. naprężacz

np. m. wrzecionowaty (m. naprężacz

powięzi szerokiej)

powięzi szerokiej)

Mięsień dwuaktonowy

Mięsień dwuaktonowy

– np. m.

– np. m.

dwugłowy ramienia

dwugłowy ramienia

Mięsień trójaktonowy

Mięsień trójaktonowy

– np. m.

– np. m.

pośladkowy wielki

pośladkowy wielki

Jednostka motoryczna

Jednostka motoryczna

Zespół komórek mięśnia szkieletowego

Zespół komórek mięśnia szkieletowego

(włókien mięśniowych) kręgowca

(włókien mięśniowych) kręgowca

unerwianych przez tę samą komórkę

unerwianych przez tę samą komórkę

nerwową, przez co wspólnie

nerwową, przez co wspólnie

pobudzanych i jednocześnie

pobudzanych i jednocześnie

pracujących (kurczących się).

pracujących (kurczących się).

- 1 komórka nerwowa

- 1 komórka nerwowa

-

Akson

Akson

-

Komórki mięśniowe przez nią

Komórki mięśniowe przez nią

unerwiane

unerwiane

Rodzaje skurczów mięśni poprzecznie –

Rodzaje skurczów mięśni poprzecznie –

prążkowanych:

prążkowanych:

1.

1.

pojedyncze:

pojedyncze:

A)

A)

Izotoniczne

Izotoniczne

B)

B)

Izometryczne

Izometryczne

2. tężcowe:

2. tężcowe:

A)

A)

Zupełny

Zupełny

B)

B)

niezupełny

niezupełny

Pojedynczy

Pojedynczy

- wywołany przez pojedynczy impuls

- wywołany przez pojedynczy impuls

nerwowy lub elektryczny, trwa od kilku do

nerwowy lub elektryczny, trwa od kilku do

kilkudziesięciu mili sekund. Po skurczu następuje

kilkudziesięciu mili sekund. Po skurczu następuje

rozkurcz mięśnia. odstępy miedzy impulsami są

rozkurcz mięśnia. odstępy miedzy impulsami są

duże, większe niż czas trwania całego pojedynczego

duże, większe niż czas trwania całego pojedynczego

skurczu.

skurczu.

Izotoniczny

Izotoniczny

- gdy zmienia się długość mięśnia przy

- gdy zmienia się długość mięśnia przy

stałym poziomie napięcia mięśniowego (wynikiem

stałym poziomie napięcia mięśniowego (wynikiem

skurczu jest ruch)

skurczu jest ruch)

Izometryczny

Izometryczny

- wzrasta napięcie mięśnia przy stałej

- wzrasta napięcie mięśnia przy stałej

długości (wynikiem nie jest ruch ale utrzymanie

długości (wynikiem nie jest ruch ale utrzymanie

części ciała w stałym położeniu np. odkręcanie

części ciała w stałym położeniu np. odkręcanie

mocno przykręconych śrub, stanie, trzymanie

mocno przykręconych śrub, stanie, trzymanie

ciężarów)

ciężarów)

Auksotoniczny

Auksotoniczny

- zmiana długości i napięcia mięśni

- zmiana długości i napięcia mięśni

(np. przy chodzeniu, bieganiu).

(np. przy chodzeniu, bieganiu).

Tężcowy

Tężcowy

- odpowiedź na serię bodźców,

- odpowiedź na serię bodźców,

nie na pojedynczy

nie na pojedynczy

Niezupełny- jeżeli impulsy docierają do

Niezupełny- jeżeli impulsy docierają do

mięśnia w trakcie jego rozkurczania to

mięśnia w trakcie jego rozkurczania to

następują kolejne jego skurcze np.

następują kolejne jego skurcze np.

skurcze mięśni żwaczy (szczękościsk),

skurcze mięśni żwaczy (szczękościsk),

skurcz mięśni twarzy (uśmiech

skurcz mięśni twarzy (uśmiech

sardoniczny - przymusowy), napadowe

sardoniczny - przymusowy), napadowe

skurcze tężcowe mięśni karku.

skurcze tężcowe mięśni karku.

Zupełny – impulsy zanim mm zacznie się

Zupełny – impulsy zanim mm zacznie się

rozkurczać, cały czas w stanie skurczu

rozkurczać, cały czas w stanie skurczu

Mięśnie kurcząc się wykonują

Mięśnie kurcząc się wykonują

pracę:

pracę:

Rodzaje pracy mięśni

Rodzaje pracy mięśni

szkieletowych

szkieletowych

Praca dynamiczna

Praca dynamiczna

– mięśnie powodują

– mięśnie powodują

zmianę położenia jednej części ciała

zmianę położenia jednej części ciała

względem drugiej (skurcz izotoniczny), np.

względem drugiej (skurcz izotoniczny), np.

bieg, chód, skok

bieg, chód, skok

Zbliża przyczepy przy pokonaniu oporu

Zbliża przyczepy przy pokonaniu oporu

zewn.

zewn.

Praca statyczna

Praca statyczna

– wzmożona przemiana

– wzmożona przemiana

materii w mięśniach podczas działania

materii w mięśniach podczas działania

stabilizującego (skurcz izometryczny) np.

stabilizującego (skurcz izometryczny) np.

stanie na baczność

stanie na baczność

Utrzymanie przyczepów w jednakowej

Utrzymanie przyczepów w jednakowej

odległości

odległości

Czynniki ograniczające ruchomość

Czynniki ograniczające ruchomość

stawu

stawu

W świetle biomechanicznego rozumowania,

W świetle biomechanicznego rozumowania,

w warunkach prawidłowych są zjawiskiem

w warunkach prawidłowych są zjawiskiem

pożądanym

pożądanym

oszczędzającym pracę

oszczędzającym pracę

mięśni a zatem ekonomicznym

mięśni a zatem ekonomicznym

:

:

-

elementy kostne

elementy kostne

-

elementy chrzęstne

elementy chrzęstne

-

elementy więzadłowe

elementy więzadłowe

-

mięśnie

mięśnie

Elementy kostne

Elementy kostne

Kształt powierzchni stawowej decyduje

Kształt powierzchni stawowej decyduje

o ograniczeniu ruchomości:

o ograniczeniu ruchomości:

-

powierzchnia siodełkowata –

powierzchnia siodełkowata –

ogranicza ruchomość stawu do dwóch

ogranicza ruchomość stawu do dwóch

płaszczyzn

płaszczyzn

-

powierzchnia bloczkowa – do jednej

powierzchnia bloczkowa – do jednej

płaszczyzny

płaszczyzny

-

wyrostek łokciowy – ogranicza

wyrostek łokciowy – ogranicza

nadwyprost stawu łokciowego

nadwyprost stawu łokciowego

-

wyrostki kolczyste kręgów –

wyrostki kolczyste kręgów –

przeciwstawiają się nadwyprostowi

przeciwstawiają się nadwyprostowi

tego odcinka

tego odcinka

Obrąbek stawowy

Obrąbek stawowy

Obrąbek stawowy chrząstki

Obrąbek stawowy chrząstki

występującej w stawie ramiennym lub

występującej w stawie ramiennym lub

biodrowym ogranicza zakres ruchów.

biodrowym ogranicza zakres ruchów.

Łąkotki

Łąkotki

Rodzaj chrząstki stawowej tylko w st.

Rodzaj chrząstki stawowej tylko w st.

kolanowym

kolanowym

Pogłębiają panewkę stawu i dostosowują

Pogłębiają panewkę stawu i dostosowują

pow. stawowe

pow. stawowe

Elastyczne – zmieniają kształt w trakcie

Elastyczne – zmieniają kształt w trakcie

ruchów dostosowując się do pow. staw.

ruchów dostosowując się do pow. staw.

kości

kości

Przesuwają się z miejsc obciążonych

Przesuwają się z miejsc obciążonych

wypełniając wolne przestrzenie np.

wypełniając wolne przestrzenie np.

prostowanie stawu – do przodu

prostowanie stawu – do przodu

Elementy więzadłowe

Wewnątrzstawowe – leżą w jamie

stawowej, łączą odcinki kości, regulują

zakres pewnych ruchów np. krzyżowe

kolana

Zewnątrzstawowe – ograniczają ruchy np.

nadmierny wyprost kolana w staniu „na

baczność” , międzykręgowe

Poszczególne jednostki mięśniowe i całe

Poszczególne jednostki mięśniowe i całe

zespoły

zespoły

W taki sposób otaczają stawy, aby

W taki sposób otaczają stawy, aby

przynajmniej część ich siły

przynajmniej część ich siły

spożytkowana została na wykonywanie

spożytkowana została na wykonywanie

zwierania szpary stawowej.

zwierania szpary stawowej.

Stabilizacja poszczególnych elementów

Stabilizacja poszczególnych elementów

Elementy sprzyjające

Elementy sprzyjające

prawidłowemu funkcjonowaniu,

prawidłowemu funkcjonowaniu,

chroniące strukturę stawu w

chroniące strukturę stawu w

statyce i w trakcie jego pracy

statyce i w trakcie jego pracy

-

Rozszerzenie nasad kostnych, co

Rozszerzenie nasad kostnych, co

wpływa na zwiększenie powierzchni

wpływa na zwiększenie powierzchni

stawowych

stawowych

-

Chrząstka stawowa pełni rolę

Chrząstka stawowa pełni rolę

elastyczno-sprężystej warstwy, chroni

elastyczno-sprężystej warstwy, chroni

nasady kostne

nasady kostne

-

Maź zmniejsza siły tarcia i nacisku

Maź zmniejsza siły tarcia i nacisku

-

Kaletki maziowe zmniejszają siły

Kaletki maziowe zmniejszają siły

nacisku ścięgien na staw

nacisku ścięgien na staw

CD.

CD.
-

Pochewki ścięgniste- tworzą mankiet otaczający

Pochewki ścięgniste- tworzą mankiet otaczający

ścięgno dookoła

ścięgno dookoła

-

Więzadła- uniemożliwiają występowanie

Więzadła- uniemożliwiają występowanie

nieprawidłowych ruchów i hamują nadmierne

nieprawidłowych ruchów i hamują nadmierne

wychylenia

wychylenia

-

Mięśnie – stanowią podkład izolacyjny,

Mięśnie – stanowią podkład izolacyjny,

zabezpieczający przed bezpośrednimi urazami z

zabezpieczający przed bezpośrednimi urazami z

zewnątrz, chronią staw przed rozerwaniem

zewnątrz, chronią staw przed rozerwaniem

-

Krzywizny kręgosłupa (chronią stawy przed

Krzywizny kręgosłupa (chronią stawy przed

nadmiernym obciążeniem i amortyzują wstrząsy

nadmiernym obciążeniem i amortyzują wstrząsy

mogące odbić się niekorzystnie na mózgowiu)

mogące odbić się niekorzystnie na mózgowiu)

Urządzenia amortyzujące w

Urządzenia amortyzujące w

aparacie ruchu

aparacie ruchu

Elementy składowe narządu ruchu,

Elementy składowe narządu ruchu,

których budowa i umiejscowienie

których budowa i umiejscowienie

powodują zmniejszenie siły reakcji

powodują zmniejszenie siły reakcji

podłoża, przenoszonej przez

podłoża, przenoszonej przez

łańcuchy stawowe na odleglejsze

łańcuchy stawowe na odleglejsze

partie ciała człowieka.

partie ciała człowieka.

Amortyzacja stawowa:

Amortyzacja stawowa:

-

Chrząstka szklista (stawowa), łąkotki,

Chrząstka szklista (stawowa), łąkotki,

krążki międzykręgowe

krążki międzykręgowe

-

Maź stawowa ( wg. Prawa Pascala –

Maź stawowa ( wg. Prawa Pascala –

wielokierunkowe rozchodzenie się

wielokierunkowe rozchodzenie się

wektora siły w cieczach).

wektora siły w cieczach).

-

Więzadła wewnątrz i

Więzadła wewnątrz i

zewnątrzstawowe oraz torebka pełnią

zewnątrzstawowe oraz torebka pełnią

role napiętych taśm elastycznych.

role napiętych taśm elastycznych.

Ważna rolę amortyzatorów

Ważna rolę amortyzatorów

spełniają

spełniają

łańcuchy stawowe

łańcuchy stawowe

–

–

zwielokrotnienie wyżej

zwielokrotnienie wyżej

wymienionych właściwości stawu.

wymienionych właściwości stawu.

Amortyzacja mięśniowa:

Amortyzacja mięśniowa:

1.

1.

„

„

Pogotowie ugięciowe” – u kręgowców

Pogotowie ugięciowe” – u kręgowców

czworonożnych

czworonożnych

Wzmożone napięcie zginaczy sprawia, że

Wzmożone napięcie zginaczy sprawia, że

łańcuchy stawowe tworzą system

łańcuchy stawowe tworzą system

kątowych załamań pomiędzy

kątowych załamań pomiędzy

poszczególnymi belkami kostnymi.

poszczególnymi belkami kostnymi.

2. Czynnik łagodzący wstrząsy

2. Czynnik łagodzący wstrząsy

Amortyzacja

Amortyzacja

anatomiczna:

anatomiczna:

-

Podłużne i poprzeczne

Podłużne i poprzeczne

wysklepienie stopy

wysklepienie stopy

-

Układ krzywizn kręgosłupa

Układ krzywizn kręgosłupa