Konkurencja
Konkurencja
doskonała
doskonała
Monopol pełny
Monopol pełny
Anna Zachorowska-
Anna Zachorowska-
Mazurkiewicz
Mazurkiewicz
Konkurencja doskonała
Konkurencja doskonała
To model rynku, na którym występuje
To model rynku, na którym występuje
wielu nabywców i sprzedawców
wielu nabywców i sprzedawców
danego produktu, z których żaden nie
danego produktu, z których żaden nie
ma wpływu na poziom jego ceny
ma wpływu na poziom jego ceny
rynkowej (wszyscy należą do kategorii
rynkowej (wszyscy należą do kategorii
cenobiorców) – cena ta kształtuje się
cenobiorców) – cena ta kształtuje się
na rynku jako wypadkowa swobodnego
na rynku jako wypadkowa swobodnego
starcia się popytu z podażą
starcia się popytu z podażą
Założenia modelu
Założenia modelu
Założenie jednorodności produktu.
Założenie jednorodności produktu.
Założenie pełnej mobilności czynników
Założenie pełnej mobilności czynników
produkcji
produkcji
Duża liczba sprzedających i
Duża liczba sprzedających i
kupujących.
kupujących.
Założenie doskonałej informacji o
Założenie doskonałej informacji o
rynku.
rynku.
Próg rentowności
Próg rentowności
Break even point
Break even point
- punkt w którym
- punkt w którym
przedsiębiorstwo osiąga zerowy zysk
przedsiębiorstwo osiąga zerowy zysk
ekonomiczny.
ekonomiczny.
Cena zamknięcia
Cena zamknięcia
Punkt zamknięcia firmy, ponieważ cena
Punkt zamknięcia firmy, ponieważ cena
umożliwia tylko sfinansowanie przeciętnego
umożliwia tylko sfinansowanie przeciętnego
kosztu zmiennego.
kosztu zmiennego.
Równowaga długookresowa
Równowaga długookresowa
W stanie długookresowej równowagi w
W stanie długookresowej równowagi w
konkurencji doskonałej
konkurencji doskonałej
przedsiębiorstwo wybierze wielkość
przedsiębiorstwo wybierze wielkość
produkcji, przy której osiąga nie
produkcji, przy której osiąga nie
maksimum, ale zero zysku, wówczas
maksimum, ale zero zysku, wówczas
bowiem ani nie jest zagrożone przez
bowiem ani nie jest zagrożone przez
firmy wchodzące do branży, ani samo
firmy wchodzące do branży, ani samo
nie musi opuścić branży.
nie musi opuścić branży.
Monopol pełny
Monopol pełny
(absolutny, czysty, doskonały) to forma
(absolutny, czysty, doskonały) to forma
rynku wykluczająca wszelką konkurencję
rynku wykluczająca wszelką konkurencję
– produkcja zdominowana jest przez
– produkcja zdominowana jest przez
jedno przedsiębiorstwo, a wytwarzany
jedno przedsiębiorstwo, a wytwarzany
produkt nie ma bliskich substytutów.
produkt nie ma bliskich substytutów.
Monopolista kształtuje cenę produktu –
Monopolista kształtuje cenę produktu –
jest cenodawcą. Dążąc do maksymalizacji
jest cenodawcą. Dążąc do maksymalizacji
zysku manipuluje rozmiarami produkcji i
zysku manipuluje rozmiarami produkcji i
nagina zachowania konsumentów do
nagina zachowania konsumentów do
swoich interesów.
swoich interesów.
Założenia modelu
Założenia modelu
Produkty jednorodne lub
Produkty jednorodne lub
zróżnicowane
zróżnicowane
Brak możliwości wejścia do
Brak możliwości wejścia do
działalności opanowanej przez
działalności opanowanej przez
monopol pełny
monopol pełny
Jeden sprzedający, wielu kupujących
Jeden sprzedający, wielu kupujących
Doskonała informacja o rynku
Doskonała informacja o rynku
Charakterystyka
Charakterystyka
przedsiębiorstwa
przedsiębiorstwa
monopolistycznego
monopolistycznego
Ma wpływ na podaż i ceny,
Ma wpływ na podaż i ceny,
Jako jedyny producent nie bierze pod
Jako jedyny producent nie bierze pod
uwagę zachowania innych firm,
uwagę zachowania innych firm,
Wzrost rozmiarów produkcji wywołuje
Wzrost rozmiarów produkcji wywołuje
spadek ceny.
spadek ceny.
Punkt Cournota
Punkt Cournota
jest to punkt położony na krzywej popytu
jest to punkt położony na krzywej popytu
na produkcję monopolisty,
na produkcję monopolisty,
odpowiadający rozmiarom produkcji,
odpowiadający rozmiarom produkcji,
przy których następuje zrównanie się
przy których następuje zrównanie się
utargu krańcowego ze sprzedaży
utargu krańcowego ze sprzedaży
danego produktu z kosztem krańcowym
danego produktu z kosztem krańcowym
jego wytworzenia. Wyznacza on cenę
jego wytworzenia. Wyznacza on cenę
produktu maksymalizującą zysk firmy
produktu maksymalizującą zysk firmy
monopolistycznej lub minimalizująca jej
monopolistycznej lub minimalizująca jej
stratę – twz.
stratę – twz.
cenę monopolową
cenę monopolową
.
.
Dyskryminacja cenowa
Dyskryminacja cenowa
Różnicowanie cen przez firmę monopolistyczną
Różnicowanie cen przez firmę monopolistyczną
nie uzasadnione różnicami w kosztach
nie uzasadnione różnicami w kosztach
wytwarzania. Wyróżnia się trzy podstawowe
wytwarzania. Wyróżnia się trzy podstawowe
rodzaje dyskryminacji cenowej:
rodzaje dyskryminacji cenowej:
Pierwszego stopnia
Pierwszego stopnia
(dyskryminacja
(dyskryminacja
doskonała) – polega na sprzedaży
doskonała) – polega na sprzedaży
poszczególnych jednostek danego produktu
poszczególnych jednostek danego produktu
po różnych cenach, przy czym te są ponadto
po różnych cenach, przy czym te są ponadto
różne dla poszczególnych nabywców
różne dla poszczególnych nabywców
Drugiego stopnia
Drugiego stopnia
, ma miejsce wówczas,
, ma miejsce wówczas,
gdy poszczególne transakcje kupna-
gdy poszczególne transakcje kupna-
sprzedaży danego produktu zawierane są
sprzedaży danego produktu zawierane są
po różnych cenach, z wyjątkiem transakcji
po różnych cenach, z wyjątkiem transakcji
obejmujących taką samą ilość produktu,
obejmujących taką samą ilość produktu,
które bez względu na to, kto jest nabywcą,
które bez względu na to, kto jest nabywcą,
dokonywane są po tej samej cenie.
dokonywane są po tej samej cenie.
Trzeciego stopnia
Trzeciego stopnia
– przejawia się w
– przejawia się w
różnicowaniu cen danego produktu dla
różnicowaniu cen danego produktu dla
poszczególnych nabywców, jednak przy
poszczególnych nabywców, jednak przy
zachowaniu zasady, że ten sam nabywca
zachowaniu zasady, że ten sam nabywca
może nabyć dowolną ilość tego produktu
może nabyć dowolną ilość tego produktu
po tej samej cenie. Ten typ dyskryminacji
po tej samej cenie. Ten typ dyskryminacji
umożliwia segmentację rynku.
umożliwia segmentację rynku.
Społeczny koszt monopolu
Społeczny koszt monopolu
Straty efektywności ekonomicznej związane z
Straty efektywności ekonomicznej związane z
posiadaniem przez przedsiębiorstwo siły
posiadaniem przez przedsiębiorstwo siły
monopolistycznej, pozwalającej mu wpływać
monopolistycznej, pozwalającej mu wpływać
na poziom ceny rynkowej produktu poprzez
na poziom ceny rynkowej produktu poprzez
manipulowanie jego podażą. Określa go
manipulowanie jego podażą. Określa go
różnica pomiędzy skumulowaną,
różnica pomiędzy skumulowaną,
przypisywaną przez społeczeństwo,
przypisywaną przez społeczeństwo,
użytecznością krańcową rozmiarów produkcji
użytecznością krańcową rozmiarów produkcji
utraconych w wyniku monopolizacji rynku a
utraconych w wyniku monopolizacji rynku a
skumulowanym kosztem krańcowym ich
skumulowanym kosztem krańcowym ich
wytworzenia.
wytworzenia.