Realizm i
Realizm i
Neorealizm a
Neorealizm a
Bezpieczenstwo
Bezpieczenstwo
Pojęcie Realizmu
Pojęcie Realizmu
-
-
Jedna z
Jedna z
perspektyw teoretycznych w badaniu
perspektyw teoretycznych w badaniu
stosunków międzynarodowych. Nowoczesny
stosunków międzynarodowych. Nowoczesny
realizm rozwinął się po II wojnie światowej.
realizm rozwinął się po II wojnie światowej.
Jego źródeł i tradycji można szukać już w
Jego źródeł i tradycji można szukać już w
pracach m.in. Tukidydesa, Hobbesa i
pracach m.in. Tukidydesa, Hobbesa i
Machiavellego. Głównymi teoretykami
Machiavellego. Głównymi teoretykami
powojennego realizmu są: Edward Carr, Hans
powojennego realizmu są: Edward Carr, Hans
Morgenthau, Reinhold Niebuhr i Kenneth
Morgenthau, Reinhold Niebuhr i Kenneth
Waltz. W obrębie realizmu wyróżnia się
Waltz. W obrębie realizmu wyróżnia się
rozmaite nurty, takie jak: klasyczny realizm,
rozmaite nurty, takie jak: klasyczny realizm,
realizm strukturalny lub neorealizm, realizm
realizm strukturalny lub neorealizm, realizm
liberalny (szkoła angielska).
liberalny (szkoła angielska).
Twierdzenia
Twierdzenia
Realistów:
Realistów:
o
Państwa stale przygotowują się do
Państwa stale przygotowują się do
wojny
wojny
o
Państwa uczestniczą w wojnie lub
Państwa uczestniczą w wojnie lub
leczą się po wojnie.
leczą się po wojnie.
o
Przemoc i wojna są immanentnymi
Przemoc i wojna są immanentnymi
cechami systemu międzynarodowego
cechami systemu międzynarodowego
, dlatego musimy je zrozumieć i
, dlatego musimy je zrozumieć i
zaakceptować.
zaakceptować.
o
Rządy mają monopol na prawnie
Rządy mają monopol na prawnie
uzasadnione użycie siły wobec
uzasadnione użycie siły wobec
własnego społeczeństwa. Dążą do
własnego społeczeństwa. Dążą do
zapewnienia sobie bezpieczeństwa
zapewnienia sobie bezpieczeństwa
.
.
o
Państwa zachowują się racjonalnie,
Państwa zachowują się racjonalnie,
wybierają dla siebie rozwiązania
wybierają dla siebie rozwiązania
najkorzystniejsze, oceniają
najkorzystniejsze, oceniają
potencjalne zyski i straty. Rządy
potencjalne zyski i straty. Rządy
mają monopol na prawnie
mają monopol na prawnie
uzasadnione użycie siły wobec
uzasadnione użycie siły wobec
własnego społeczeństwa
własnego społeczeństwa
Centrum
Centrum
zainteresowania
zainteresowania
realistów :
realistów :
o
interes narodowy
interes narodowy
o
potęga
potęga
o
suwerenność
suwerenność
o
strategia militarna
strategia militarna
Prekursorzy
Prekursorzy
Realizmu :
Realizmu :
Tukidydes (Realizm
Tukidydes (Realizm
Kompleksowy):
Kompleksowy):
Największy wpływ na politykę państw ma
Największy wpływ na politykę państw ma
struktura systemu miedzynarodowego ,
struktura systemu miedzynarodowego ,
która wymusza zdobywanie przewagi nad
która wymusza zdobywanie przewagi nad
innymi.
innymi.
Państwa dążą w polityce zagranicznej do
Państwa dążą w polityce zagranicznej do
maksymalizacji swojej siły (liczy się potęga
maksymalizacji swojej siły (liczy się potęga
względna, mierzona stosunkiem do innych).
względna, mierzona stosunkiem do innych).
Państwa uszeregowane są w hierarchii pod
Państwa uszeregowane są w hierarchii pod
względem posiadanej siły, a w razie
względem posiadanej siły, a w razie
wątpliwości ostatecznym arbitrem jest
wątpliwości ostatecznym arbitrem jest
wojna
wojna
Przyczyny wojny na poziomie
Przyczyny wojny na poziomie
państwa leżą w różnicach
państwa leżą w różnicach
kulturowych, społecznych i
kulturowych, społecznych i
ustrojowych miedzy państwami
ustrojowych miedzy państwami
bedącymi stronami konfliktu.
bedącymi stronami konfliktu.
Przyjaźń może istnieć tylko między
Przyjaźń może istnieć tylko między
równymi, inaczej jest oznaką
równymi, inaczej jest oznaką
słabości
słabości
Od przyjaźni lepsza jest już
Od przyjaźni lepsza jest już
nienawiść, będąca oznaką potęgi
nienawiść, będąca oznaką potęgi
Niccolo Machiavelle
Niccolo Machiavelle
(Fundametalizm):
(Fundametalizm):
zajmował się metodami skutecznego
zajmował się metodami skutecznego
oddziaływania na ludzi- co należy robić, by
oddziaływania na ludzi- co należy robić, by
zapewnić panowanie władcy, a państwu
zapewnić panowanie władcy, a państwu
pomyślność.
pomyślność.
historia dostarcza wiedzy o człowieku,
historia dostarcza wiedzy o człowieku,
zasad skutecznego działania oraz wzorów
zasad skutecznego działania oraz wzorów
moralnych dla współczesności. Zarazem
moralnych dla współczesności. Zarazem
wskazuje, iż zasady rządzące światem są
wskazuje, iż zasady rządzące światem są
niezmienne.
niezmienne.
Pomyślność państwa bezpośrednio zależy
Pomyślność państwa bezpośrednio zależy
od indywidualnego przywódcy
od indywidualnego przywódcy
Państwo należy zorganizować jako wolna
Państwo należy zorganizować jako wolna
republikę, ponieważ demokracje nie są
republikę, ponieważ demokracje nie są
bardziej pokojowe, lecz są najlepszą formą
bardziej pokojowe, lecz są najlepszą formą
dla imperialistycznej ekspansji.
dla imperialistycznej ekspansji.
Moralność przywódców powinna być w pełni
Moralność przywódców powinna być w pełni
podporządkowana polityce i racji stanu.
podporządkowana polityce i racji stanu.
Polityka jest odrębna, rządzącą się własnymi
Polityka jest odrębna, rządzącą się własnymi
prawami „sztuką”, gdzie cel uświęca środki.
prawami „sztuką”, gdzie cel uświęca środki.
Skuteczność jest normą działań politycznych,
Skuteczność jest normą działań politycznych,
a racja stanu- kryterium oceny tych działań.
a racja stanu- kryterium oceny tych działań.
Władca powinien używać swojej potęgi jak
Władca powinien używać swojej potęgi jak
lew oraz być przebiegły i stosować podstęp
lew oraz być przebiegły i stosować podstęp
jak lis.
jak lis.
Jan Jakub Rousseau
Jan Jakub Rousseau
(Konstytucjonalizm):
(Konstytucjonalizm):
Wpływ przyczyn drugiego poziomu na
Wpływ przyczyn drugiego poziomu na
Stosunki Miedzynarodowe , wynika z ustroju
Stosunki Miedzynarodowe , wynika z ustroju
i struktur państwa
i struktur państwa
Werzy w sprawiedliwość państwa
Werzy w sprawiedliwość państwa
rządzonego przez obywateli.
rządzonego przez obywateli.
Człowiek w stanie natury kieruje się chęcią
Człowiek w stanie natury kieruje się chęcią
zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb
zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb
Tzw. Drugi stan natury charakteryzuje się
Tzw. Drugi stan natury charakteryzuje się
takim wzrostem liczby ludności, że zaczyna
takim wzrostem liczby ludności, że zaczyna
brakować dóbr dla wszystkich- rozpoczyna
brakować dóbr dla wszystkich- rozpoczyna
się rywalizacja i ujawnia współzależność.
się rywalizacja i ujawnia współzależność.
Ludzie stają się indywidualistami, dzielą się na
Ludzie stają się indywidualistami, dzielą się na
bogatych, którzy wykorzystali swe zdolności, i
bogatych, którzy wykorzystali swe zdolności, i
ubogich, którzy nie potrafili tego zrobić.
ubogich, którzy nie potrafili tego zrobić.
Bogaci zagwarantowali sobie ochronę własności
Bogaci zagwarantowali sobie ochronę własności
za pomocą umowy społecznej., którą Rousseau
za pomocą umowy społecznej., którą Rousseau
nazywa: w pierwszym wariancie skorumpowaną
nazywa: w pierwszym wariancie skorumpowaną
jest niesprawiedliwa, zasadza się na oszustwie
jest niesprawiedliwa, zasadza się na oszustwie
dokonanym przez bogatych, zmuszających
dokonanym przez bogatych, zmuszających
biednych do zaakceptowania nierównych praw
biednych do zaakceptowania nierównych praw
własności, a w konsekwencji także nierównych
własności, a w konsekwencji także nierównych
wpływów. W drugim wariancie mamy
wpływów. W drugim wariancie mamy
doczynienia ze sprawiedliwą umową społeczną,
doczynienia ze sprawiedliwą umową społeczną,
która prowadzi do wewnętrznej przemiany
która prowadzi do wewnętrznej przemiany
państw i rewolucji demokratycznej. Liczy się
państw i rewolucji demokratycznej. Liczy się
wolność i równość wszystkich obywateli wobec
wolność i równość wszystkich obywateli wobec
prawa.
prawa.
Tomasz
Tomasz
Hobbes(Struktualizm):
Hobbes(Struktualizm):
Ludzie są sobie równi, jednak gdy
Ludzie są sobie równi, jednak gdy
pragna tego samego, rywalizują ze
pragna tego samego, rywalizują ze
sobą.
sobą.
Życie człowieka napiętnowane jest
Życie człowieka napiętnowane jest
ciągłym strachem. Jego działaniem
ciągłym strachem. Jego działaniem
kierują trzy motywy: chęć zapewnienia
kierują trzy motywy: chęć zapewnienia
sobie bezpieczeństwa, żądza zysku oraz
sobie bezpieczeństwa, żądza zysku oraz
chęć posiadania dobrej reputacji.
chęć posiadania dobrej reputacji.
Uruchamiają one trzy reakcje:
Uruchamiają one trzy reakcje:
nieufność, rywalizację oraz dążenie do
nieufność, rywalizację oraz dążenie do
sławy.
sławy.
Państwo zatem powstało z obawy i
Państwo zatem powstało z obawy i
rozsądku, w wyniku porozumienia
rozsądku, w wyniku porozumienia
ludzi, którzy w ten sposób opuścili
ludzi, którzy w ten sposób opuścili
stan natury charakteryzujący się
stan natury charakteryzujący się
wojną wszystkich ze wszystkimi.
wojną wszystkich ze wszystkimi.
Państwa są w nieustannym stanie
Państwa są w nieustannym stanie
wojny.
wojny.
Gdzie nie ma władzy tam nie ma
Gdzie nie ma władzy tam nie ma
prawa i sprawiedliwości, stosowanie
prawa i sprawiedliwości, stosowanie
siły i podstępu jest warunkiem
siły i podstępu jest warunkiem
przetrwania.
przetrwania.
Koncepcja dyplomacji
Koncepcja dyplomacji
zasadzającej się na 4
zasadzającej się na 4
zasadach mechanizmu
zasadach mechanizmu
równowagi sił:
równowagi sił:
1. w systemie anarchii międzynarodowej
1. w systemie anarchii międzynarodowej
Bezpieczeństwo państw jest współzależne.
Bezpieczeństwo państw jest współzależne.
Oznacza ona, ze nie ma jakiegoś światowego
Oznacza ona, ze nie ma jakiegoś światowego
imperium.
imperium.
2. Wszystkie państwa są racjonalne i
2. Wszystkie państwa są racjonalne i
egoistyczne, celem każdego jest przetrwanie i
egoistyczne, celem każdego jest przetrwanie i
bezpieczeństwo
bezpieczeństwo
3. W kwestii zapewnienia sobie
3. W kwestii zapewnienia sobie
bezpieczeństwa państwa są zdane same na
bezpieczeństwa państwa są zdane same na
siebie
siebie
4. Łatwo oszacować siłę i określić w każdej
4. Łatwo oszacować siłę i określić w każdej
chwili stan równowagi. Państwa zawsze będą
chwili stan równowagi. Państwa zawsze będą
dążyć do równowagi sił.
dążyć do równowagi sił.
Bibliografia
Bibliografia
Teoria Stosunków Międzynarodowych
Teoria Stosunków Międzynarodowych
autor Jacek Czaputowicz
autor Jacek Czaputowicz
Prace Wykonał Łukasz
Nowak