T 4[1] Wartosciowanie pracy

background image

1

1

T.4. METODY WARTOŚCIOWANIA

PRACY

background image

2

2

Wartościowanie pracy jest dziedziną badania
pracy. Jest procesem systematycznej analizy i
oceny obiektywnej trudności konkretnych prac dla
ustalenia ich hierarchii.

Badanie

pracy

Badanie metod

pracy

Mierzenie pracy

Wartościowanie

pracy

background image

3

3

Wartościowanie pracy - to zebranie informacji
umożliwiających ustalenie wkładu stanowiska w
realizację celów firmy oraz określenie związanych z
tym

wymagań

kwalifikacyjnych,

czyli

profilu

stanowiska.

W wyniku wartościowania pracy uzyskujemy
dwojakiego rodzaju wyniki:

• poznajemy szczegółową strukturę wymagań, jakie dany
rodzaj pracy stawia przeciętnemu wykonawcy, czyli tak
zwaną obiektywną trudność pracy;

• uzyskujemy podstawę do zobiektywizowanej oceny
relatywnej wartości danej pracy.

background image

4

4

W 1950 roku Międzynarodowy Komitet Naukowej
Organizacji w Genewie określił kryteria oceny stopnia
trudności pracy w postaci tzw. Schematu Genewskiego,
obejmującego następujące elementy:

•wymagania umysłowe,

•wymagania fizyczne,

•odpowiedzialność,

•warunki środowiska pracy,

Wyróżniamy następujące kryteria syntetyczne,

nieodzowne przy wartościowaniu pracy:

1. wiedza i doświadczenie zawodowe,
2. wymagania psychofizyczne i umysłowe,
3. odpowiedzialność
4. warunki środowiska pracy

background image

5

5

Do najpopularniejszych metod wartościowania pracy
należą:

• rangowanie,

• klasyfikacja,

• porównywanie czynników,

• punktowa.

Tabela 3. Zakres stosowania metod wartościowania pracy w USA

Metoda

Metoda

Kierownicy

Kierownicy

Naukowcy

Naukowcy

inżynierowie

inżynierowie

Obsługa

Obsługa

klientów

klientów

Wolne

Wolne

zawody

zawody

Pracownicy

Pracownicy

biurowi

biurowi

Pracownicy

Pracownicy

na

na

stanowiskac

stanowiskac

h

h

robotniczych

robotniczych

Ranking

Ranking

stanowisk

stanowisk

22,6

22,6

14

14

15,6

15,6

20,3

20,3

20,8

20,8

16,3

16,3

Ocena

Ocena

punktowa

punktowa

49,9

49,9

37,8

37,8

44,6

44,6

55,6

55,6

56,2

56,2

36,4

36,4

Porównanie

Porównanie

czynników

czynników

11,5

11,5

9,3

9,3

10,1

10,1

12,1

12,1

11,3

11,3

7,4

7,4

Inne

Inne

6,4

6,4

3,8

3,8

4,7

4,7

5,4

5,4

6,1

6,1

9,9

9,9

background image

6

6

Metoda rangowania polega na sporządzaniu opisów
prac, występujących w danej jednostce organizacyjnej i
ich sklasyfikowaniu według przyznanego stopnia
trudności, od najprostszych do najbardziej złożonych lub
odwrotnie.

Metoda klasyfikacji polega na ustaleniu pewnej liczby
klas, do których są następnie przydzielone badane
stanowiska. Wartościowanie polega na zakwalifikowaniu
stanowiska do odpowiedniego przedziału.

Metoda porównywania czynników polega na
wartościowaniu stanowisk poprzez porównywanie ich z
pewną liczbą tzw. stanowisk kluczowych, uznanych za
wzorcowe.

background image

7

7

Metoda punktowa składa się z trzech elementów:

1.zestawu kryteriów oceny pracy,
2.wag, odzwierciedlających względną ważność
każdego kryterium oceny oraz punktacji dla
wyróżnionych poziomów natężenia,
3.zasad przyznawania punktów dla poszczególnych
poziomów każdego kryterium (tzw. kluczy
analitycznych)

wagi

wagi

czynniki

czynniki

stopnie

stopnie

40%

40%

Wymagane umiejętności

Wymagane umiejętności

1 2 3 4

1 2 3 4

5

5

30%

30%

Wymagany wysiłek

Wymagany wysiłek

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

20%

20%

odpowiedzialność

odpowiedzialność

1 2 3 4

1 2 3 4

5

5

10%

10%

Warunki pracy

Warunki pracy

1 2 3 4

1 2 3 4

5

5

Tabela 4. Charakterystyka punktowej metody wartościowania pracy

background image

8

8

Metoda „UMEWAP – 95”

W metodzie tej przyjęto cztery główne kryteria
syntetyczne, różniące wszystkie rodzaje prac w
przedsiębiorstwie:

Złożoność pracy
Odpowiedzialność
Uciążliwość pracy
Warunki pracy

Każde kryterium syntetyczne dzieli się na kryteria

elementarne służące bezpośrednio do wyceny pracy.

Złożoność pracy - objaśniona jest przez pięć kryteriów

elementarnych:

1. wykształcenie zawodowe,
2. doświadczenie zawodowe,
3. innowacyjność,
4. zręczność,
5. współdziałanie

background image

9

9

Tabela 5. Klucz analityczny do kryterium wykształcenie

Stopień

Stopień

złożoności

złożoności

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

1

1

Ukończona szkoła podstawowa

Ukończona szkoła podstawowa

5

5

2

2

Ukończona szkoła podstawowa i kurs przysposobienia

Ukończona szkoła podstawowa i kurs przysposobienia

zawodowego

zawodowego

10

10

3

3

Ukończona szkoła zasadnicza szkoła zawodowa o

Ukończona szkoła zasadnicza szkoła zawodowa o

wymaganym na stanowisku profilu

wymaganym na stanowisku profilu

15

15

4

4

Ukończona zasadnicza szkoła zawodowa o wymaganym

Ukończona zasadnicza szkoła zawodowa o wymaganym

profilu obligatoryjne przeszkolenie lub specjalne

profilu obligatoryjne przeszkolenie lub specjalne

uprawnienia

uprawnienia

20

20

5

5

Ukończona szkoła średnia o wymaganym profilu

Ukończona szkoła średnia o wymaganym profilu

35

35

6

6

Ukończona szkoła średnia o wymaganym profilu plus

Ukończona szkoła średnia o wymaganym profilu plus

obligatoryjne przeszkolenie lub kierunkowe studium

obligatoryjne przeszkolenie lub kierunkowe studium

pomaturalne lub specjalne uprawnienia

pomaturalne lub specjalne uprawnienia

40

40

7

7

Ukończona szkoła wyższa o profilu właściwym dla

Ukończona szkoła wyższa o profilu właściwym dla

danego stanowiska

danego stanowiska

55

55

8

8

Ukończona szkoła wyższa o właściwym profilu plus

Ukończona szkoła wyższa o właściwym profilu plus

kierunkowe dokształcenie, np.: studia podyplomowe,

kierunkowe dokształcenie, np.: studia podyplomowe,

specjalne uprawnienia

specjalne uprawnienia

60

60

background image

10

10

Doświadczenie zawodowe w tym kryterium należy
uwzględnić doświadczenie niezbędne do prawidłowego
wykonania danej pracy, nie należy natomiast sugerować
się stażem pracy posiadanym przez pracownika.

Tabela 6. Klucz analityczny do kryterium doświadczenie
zawodowe

Stopień

Stopień

złożonoś

złożonoś

ci

ci

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

1

1

Nie jest wymagane doświadczenie zawodowe. Wystarcza krótkie

Nie jest wymagane doświadczenie zawodowe. Wystarcza krótkie

przyuczenie na stanowisku do 1 miesiąca. Prace proste powtarzalne

przyuczenie na stanowisku do 1 miesiąca. Prace proste powtarzalne

1

1

2

2

Wystarcza przyuczenie na stanowisku w granicach 1-6 miesięcy. Prace dość

Wystarcza przyuczenie na stanowisku w granicach 1-6 miesięcy. Prace dość

proste powtarzalne lub niewielka zmienność prac podobnych

proste powtarzalne lub niewielka zmienność prac podobnych

5

5

3

3

Na opanowanie umiejętności wykonywania zespołu czynności potrzebna w

Na opanowanie umiejętności wykonywania zespołu czynności potrzebna w

przybliżeniu roczna praktyka w specjalności. Prace powtarzalne o

przybliżeniu roczna praktyka w specjalności. Prace powtarzalne o

przeciętnym stopniu trudności lub proste prace zmienne

przeciętnym stopniu trudności lub proste prace zmienne

10

10

4

4

Na opanowanie umiejętności wykonywania zespołu czynności potrzebna

Na opanowanie umiejętności wykonywania zespołu czynności potrzebna

jest 2-3 letnia praktyka w specjalności. Dość złożone prace powtarzalne lub

jest 2-3 letnia praktyka w specjalności. Dość złożone prace powtarzalne lub

prace zmienne o przeciętnym stopniu trudności

prace zmienne o przeciętnym stopniu trudności

15

15

5

5

Na opanowanie umiejętności wykonywania szerokiego i zmiennego zakresu

Na opanowanie umiejętności wykonywania szerokiego i zmiennego zakresu

dość złożonych czynności potrzebna 4-5 letnia praktyka w specjalności.

dość złożonych czynności potrzebna 4-5 letnia praktyka w specjalności.

Wskazana aktualizacja wiedzy

Wskazana aktualizacja wiedzy

20

20

background image

11

11

6

6

Szeroki i zmienny zakres złożonych czynności. Wymagana znajomość

Szeroki i zmienny zakres złożonych czynności. Wymagana znajomość

przebiegu pracy na współpracujących stanowiskach oraz aktualizacja

przebiegu pracy na współpracujących stanowiskach oraz aktualizacja

wiedzy. Dla prawidłowego wykonywania pracy konieczna 6-7 letnia praktyka

wiedzy. Dla prawidłowego wykonywania pracy konieczna 6-7 letnia praktyka

w zawodzie.

w zawodzie.

25

25

7

7

Złożony charakter procesów i procedur. Wymagana znajomość organizacji,

Złożony charakter procesów i procedur. Wymagana znajomość organizacji,

podziału, przebiegu i charakteru pracy na szeregu stanowiskach w

podziału, przebiegu i charakteru pracy na szeregu stanowiskach w

przedsiębiorstwie. Konieczna aktualizacja wiedzy. Wskazane posiadane

przedsiębiorstwie. Konieczna aktualizacja wiedzy. Wskazane posiadane

wiedzy interdyscyplinarnej. Pożądana ponad 7 letnia praktyka w zawodzie

wiedzy interdyscyplinarnej. Pożądana ponad 7 letnia praktyka w zawodzie

30

30

8

8

Bardzo złożony charakter procesów lub procedur. Doświadczenie w

Bardzo złożony charakter procesów lub procedur. Doświadczenie w

kierowaniu dużymi zespołami, koordynowaniu złożonych i odpowiedzialnych

kierowaniu dużymi zespołami, koordynowaniu złożonych i odpowiedzialnych

przedsięwzięć. Umiejętność działania w warunkach ryzyka i niepewności.

przedsięwzięć. Umiejętność działania w warunkach ryzyka i niepewności.

Konieczna aktualizacja wiedzy oraz posiadanie wiedzy interdyscyplinarnej.

Konieczna aktualizacja wiedzy oraz posiadanie wiedzy interdyscyplinarnej.

Pożądana ponad 7 letnia praktyka w zawodzie.

Pożądana ponad 7 letnia praktyka w zawodzie.

35

35

background image

12

12

Innowacyjność - w kryterium tym chodzi o właściwą
wycenę prac, w których sposób wykonania nie jest
jednoznacznie określony w instrukcjach, regulaminach
pracy, procesie technologicznym lub przez przełożonego.

Tabela 7. Klucz analityczny do kryterium innowacyjność, twórczość

Stopień

Stopień

złożoności

złożoności

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyle

odchyle

ń

ń

1

1

Sposób wykonania pracy (czynności, operacji) jest

Sposób wykonania pracy (czynności, operacji) jest

jednoznacznie pracy, proces technologiczny, polecenie

jednoznacznie pracy, proces technologiczny, polecenie

przełożonego

przełożonego

0

0

-

-

2

2

Praca wymaga samodzielnego wyboru wariantu realizacyjnego

Praca wymaga samodzielnego wyboru wariantu realizacyjnego

lub sposobu wykonania. Myślenie analityczne

lub sposobu wykonania. Myślenie analityczne

5

5

3-7

3-7

3

3

Wykonanie pracy związane jest udoskonaleniem i

Wykonanie pracy związane jest udoskonaleniem i

adaptowaniem istniejących rozwiązań do nowych potrzeb i

adaptowaniem istniejących rozwiązań do nowych potrzeb i

możliwości przedsiębiorstwa. Wprowadzane zmiany odnoszą się

możliwości przedsiębiorstwa. Wprowadzane zmiany odnoszą się

do jednorodnych zagadnień. Interpretacja zjawisk i procesów.

do jednorodnych zagadnień. Interpretacja zjawisk i procesów.

Myślenie syntetyczne.

Myślenie syntetyczne.

10

10

8-12

8-12

4

4

Praca wymaga udoskonalenia i adaptowania złożonych i

Praca wymaga udoskonalenia i adaptowania złożonych i

różnorodnych zagadnień, działania, w warunkach gospodarki

różnorodnych zagadnień, działania, w warunkach gospodarki

rynkowej. Zmienność sytuacji i otoczenia wymaga ciągłej

rynkowej. Zmienność sytuacji i otoczenia wymaga ciągłej

pomysłowości i innowacyjności.

pomysłowości i innowacyjności.

15

15

13-17

13-17

5

5

Praca o najwyższej skali trudności, wymagająca krytycznej

Praca o najwyższej skali trudności, wymagająca krytycznej

analizy stanu istniejącego lub badań rozpoznawczych oraz

analizy stanu istniejącego lub badań rozpoznawczych oraz

projektowania i testowania nowych rozwiązań.

projektowania i testowania nowych rozwiązań.

25

25

22-25

22-25

background image

13

13

Zręczność kryterium to rozumiane jest jako zręczność
manualna i zręczność polegająca na pewności ruchów
całego ciała.

Tabela 8. Klucz analityczny do kryterium Zręczność

Stopień

Stopień

złożoności

złożoności

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Prace nie wymagające zręczności fizycznej

Prace nie wymagające zręczności fizycznej

0

0

-

-

2

2

Prace wymagające normalnej zręczności fizycznej

Prace wymagające normalnej zręczności fizycznej

5

5

3-7

3-7

3

3

Prace wymagające zwiększonej zręczności fizycznej lub

Prace wymagające zwiększonej zręczności fizycznej lub

precyzji ruchów

precyzji ruchów

10

10

8-12

8-12

4

4

Prace wymagające dużej zręczności fizycznej i precyzji ruchów

Prace wymagające dużej zręczności fizycznej i precyzji ruchów

15

15

13-17

13-17

5

5

Prace wymagające bardzo dużej zręczności fizycznej i

Prace wymagające bardzo dużej zręczności fizycznej i

wysokiej precyzji ruchów

wysokiej precyzji ruchów

20

20

18-20

18-20

background image

14

14

Współdziałanie kryterium to jest jako element
złożoności pracy, występującej w różnym zakresie na
stanowiskach

wykonawczych

robotniczych

i

kierowniczych. Występuje, więc w pracach zespołowych.

Tabela 9. Klucz analityczny do kryterium Współdziałanie

Stopień

Stopień

złożonoś

złożonoś

ci

ci

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Prace nie wymagające współdziałania wykonywane

Prace nie wymagające współdziałania wykonywane

samodzielnie

samodzielnie

0

0

-

-

2

2

Prace zespołowe wymagające skoordynowania ruchów

Prace zespołowe wymagające skoordynowania ruchów

roboczych, dostosowania tempa własnej pracy do tempa pracy

roboczych, dostosowania tempa własnej pracy do tempa pracy

współpracowników. Indywidualne prace polegające na obsłudze

współpracowników. Indywidualne prace polegające na obsłudze

innych osób – interesantów, klientów.

innych osób – interesantów, klientów.

5

5

3-7

3-7

3

3

Prace indywidualne, wymagające częstego uzgadniania działań

Prace indywidualne, wymagające częstego uzgadniania działań

z pracownikami innych komórek lub zbierania informacji. Prace

z pracownikami innych komórek lub zbierania informacji. Prace

zespołowe wymagające współdziałania przy wykonywaniu

zespołowe wymagające współdziałania przy wykonywaniu

zmiennych zadań lub w zmiennym składzie zespołu..

zmiennych zadań lub w zmiennym składzie zespołu..

Koordynacja działań zespołów wykonujących średnio złożone i

Koordynacja działań zespołów wykonujących średnio złożone i

powtarzalne czynności.

powtarzalne czynności.

10

10

8-12

8-12

background image

15

15

4

4

Prace indywidualne wymagające umiejętności przekonywania i

Prace indywidualne wymagające umiejętności przekonywania i

dyskusji oraz oddziaływania na postawy innych. Prace związane

dyskusji oraz oddziaływania na postawy innych. Prace związane

z obsługą obcokrajowców. Koordynacja pracy zespołów

z obsługą obcokrajowców. Koordynacja pracy zespołów

wykonujących różnorodne i bardzo złożone zadania. Prace

wykonujących różnorodne i bardzo złożone zadania. Prace

wymagające doboru pracowników do zespołów, organizowania

wymagające doboru pracowników do zespołów, organizowania

pracy i motywowania innych osób.

pracy i motywowania innych osób.

15

15

13-17

13-17

5

5

Prace związane z prowadzeniem odpowiedzialnych negocjacji.

Prace związane z prowadzeniem odpowiedzialnych negocjacji.

Koordynacja prac prowadzonych przez szereg specjalistycznych

Koordynacja prac prowadzonych przez szereg specjalistycznych

komórek organizacyjnych, związanych z opracowaniem

komórek organizacyjnych, związanych z opracowaniem

wspólnych projektów, planów, programów, ocen

wspólnych projektów, planów, programów, ocen

20

20

18-20

18-20

background image

16

16

Odpowiedzialność
Odpowiedzialność objaśniona jest przez pięć kryteriów
elementarnych:

•przebieg i skutki pracy

•decyzje

•środki i przedmioty pracy

•bezpieczeństwo innych osób

•kontakty zewnętrzne

Tabela 10. Klucz analityczny do kryterium odpowiedzialność za przebieg i

skutki pracy

Stopień

Stopień

odpowiedzi

odpowiedzi

alności

alności

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Praca własna, prosta, określona w instrukcjach, kontrolowana

Praca własna, prosta, określona w instrukcjach, kontrolowana

1

1

-

-

2

2

Praca własna, przeciętnie złożona, częściowo kontrolowana

Praca własna, przeciętnie złożona, częściowo kontrolowana

5

5

3-7

3-7

3

3

Złożona praca własna o znacznym stopniu samodzielności.

Złożona praca własna o znacznym stopniu samodzielności.

Odpowiedzialność za pracę brygadzisty, pracowni, sekcji,

Odpowiedzialność za pracę brygadzisty, pracowni, sekcji,

zespołu

zespołu

10

10

8-12

8-12

background image

17

17

4

4

Złożona praca własna o dużym stopniu samodzielności.

Złożona praca własna o dużym stopniu samodzielności.

Odpowiedzialność za przebieg procesów produkcyjnych na

Odpowiedzialność za przebieg procesów produkcyjnych na

wydziale

wydziale

(kierownik zmiany, mistrz, starszy mistrz)

(kierownik zmiany, mistrz, starszy mistrz)

15

15

13-17

13-17

5

5

Bardzo złożona praca własna, w pełni samodzielna.

Bardzo złożona praca własna, w pełni samodzielna.

Odpowiedzialność za pracę działów i wydziałów

Odpowiedzialność za pracę działów i wydziałów

pomocniczych i produkcyjnych

pomocniczych i produkcyjnych

20

20

18-22

18-22

6

6

Praca własna o wybitnej skali trudności i odpowiedzialności.

Praca własna o wybitnej skali trudności i odpowiedzialności.

Odpowiedzialność za pracę działów i wydziałów o kluczowym

Odpowiedzialność za pracę działów i wydziałów o kluczowym

znaczeniu dla działalności przedsiębiorstwa

znaczeniu dla działalności przedsiębiorstwa

25

25

23-27

23-27

7

7

Odpowiedzialność za prace wyodrębnionych organizacyjnie

Odpowiedzialność za prace wyodrębnionych organizacyjnie

lub finansowo jednostek przedsiębiorstw

lub finansowo jednostek przedsiębiorstw

30

30

28-32

28-32

8

8

Odpowiedzialność z prace pionów lub służb w

Odpowiedzialność z prace pionów lub służb w

przedsiębiorstwie

przedsiębiorstwie

35

35

33-35

33-35

background image

18

18

Tabela 11. Klucz analityczny do kryterium odpowiedzialność
za decyzje

Stopień

Stopień

odpowiedzialności

odpowiedzialności

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granice

Granice

odchyleń

odchyleń

1

1

Decyzje dotyczące pracy własnej, kontrolowane przez

Decyzje dotyczące pracy własnej, kontrolowane przez

przełożonych. Decyzje w sytuacjach

przełożonych. Decyzje w sytuacjach

charakteryzujących się pewnością danych

charakteryzujących się pewnością danych

1

1

-

-

2

2

Decyzje dotyczące wyboru sposobu wykonywania

Decyzje dotyczące wyboru sposobu wykonywania

pracy w granicach określonych przepisami,

pracy w granicach określonych przepisami,

instrukcjami lub ustalonym regułami, Decyzje

instrukcjami lub ustalonym regułami, Decyzje

związane z kierowaniem brygadą lub zespołem kilku

związane z kierowaniem brygadą lub zespołem kilku

pracowników

pracowników

5

5

3-7

3-7

3

3

Decyzje o charakterze regulacyjnym, dyspozycyjnym,

Decyzje o charakterze regulacyjnym, dyspozycyjnym,

dotyczące wąskiego odcinka działalności

dotyczące wąskiego odcinka działalności

przedsiębiorstwa. Decyzje podejmowane w

przedsiębiorstwa. Decyzje podejmowane w

sytuacjach częściowego ryzyka. Decyzje związane z

sytuacjach częściowego ryzyka. Decyzje związane z

nadzorowaniem procesów produkcyjnych na wydziale

nadzorowaniem procesów produkcyjnych na wydziale

(kierownik zmiany, mistrz, starszy mistrz)

(kierownik zmiany, mistrz, starszy mistrz)

10

10

8-12

8-12

4

4

Decyzje dotyczące rozstrzygania wieloaspektowych

Decyzje dotyczące rozstrzygania wieloaspektowych

problemów wpływających na realizację zadań

problemów wpływających na realizację zadań

komórek organizacyjnych. Decyzje podejmowane w

komórek organizacyjnych. Decyzje podejmowane w

sytuacjach ryzyka. Decyzja związane z kierowaniem

sytuacjach ryzyka. Decyzja związane z kierowaniem

pracy działów i wydziałów pomocniczych.

pracy działów i wydziałów pomocniczych.

15

15

13-17

13-17

background image

19

19

5

5

Decyzje dotyczące wyboru rozwiązań o istotnym

Decyzje dotyczące wyboru rozwiązań o istotnym

znaczeniu dla bieżącej działalności przedsiębiorstwa.

znaczeniu dla bieżącej działalności przedsiębiorstwa.

Decyzje podejmowane w warunkach dużego ryzyka.

Decyzje podejmowane w warunkach dużego ryzyka.

Decyzje związane z kierowaniem i nadzorowaniem

Decyzje związane z kierowaniem i nadzorowaniem

pracy działów i wydziałów pomocniczych

pracy działów i wydziałów pomocniczych

20

20

18-22

18-22

6

6

Decyzje o charakterze problemowym, wyznaczające

Decyzje o charakterze problemowym, wyznaczające

zadania i zasadnicze cele w określonej dziedzinie

zadania i zasadnicze cele w określonej dziedzinie

działalności przedsiębiorstwa. Decyzje związane z

działalności przedsiębiorstwa. Decyzje związane z

kierowaniem i nadzorowaniem pracy wyodrębnionych

kierowaniem i nadzorowaniem pracy wyodrębnionych

jednostek

jednostek

25

25

23-27

23-27

7

7

Decyzje o charakterze strategicznym determinujące

Decyzje o charakterze strategicznym determinujące

długookresową działalność produkcyjną, finansową i

długookresową działalność produkcyjną, finansową i

organizacyjną przedsiębiorstwa. Decyzje związane z

organizacyjną przedsiębiorstwa. Decyzje związane z

kierowaniem i nadzorowaniem pracy pionów lub służb

kierowaniem i nadzorowaniem pracy pionów lub służb

w przedsiębiorstwie

w przedsiębiorstwie

35

35

30-35

30-35

background image

20

20

Tabela 12. Klucz analityczny do kryterium odpowiedzialność za środki i przedmioty pracy

Stopień

Stopień

odpowiedzialności

odpowiedzialności

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Nieznaczna odpowiedzialność. Przy normalnym

Nieznaczna odpowiedzialność. Przy normalnym

natężeniu uwagi i przestrzeganiu przepisów

natężeniu uwagi i przestrzeganiu przepisów

powierzone urządzenia i materiały bardzo rzadko

powierzone urządzenia i materiały bardzo rzadko

ulegają uszkodzeniu.

ulegają uszkodzeniu.

1

1

-

-

2

2

Średnia odpowiedzialność. Konstrukcja urządzeń lub

Średnia odpowiedzialność. Konstrukcja urządzeń lub

technologia pracy stwarza średnie

technologia pracy stwarza średnie

prawdopodobieństwo uszkodzenia urządzeń lub

prawdopodobieństwo uszkodzenia urządzeń lub

materiałów a małej wartości lub niewielkie

materiałów a małej wartości lub niewielkie

prawdopodobieństwo uszkodzenia przedmiotów pracy

prawdopodobieństwo uszkodzenia przedmiotów pracy

o średniej wartości. Pośrednia odpowiedzialność z

o średniej wartości. Pośrednia odpowiedzialność z

tytułu nadzoru nad środkami i przedmiotami pracy

tytułu nadzoru nad środkami i przedmiotami pracy

małej wartości.

małej wartości.

5

5

3-7

3-7

3

3

Zwiększona odpowiedzialność. Duża wartość

Zwiększona odpowiedzialność. Duża wartość

powierzonych urządzeń, ale przy zwiększonej

powierzonych urządzeń, ale przy zwiększonej

koncentracji uwagi prawdopodobieństwo uszkodzenia

koncentracji uwagi prawdopodobieństwo uszkodzenia

lub zniszczenia małe. Średnie prawdopodobieństwo

lub zniszczenia małe. Średnie prawdopodobieństwo

szkód przy przedmiotach pracy o średniej wartości lub

szkód przy przedmiotach pracy o średniej wartości lub

małe prawdopodobieństwo szkód przy przedmiotach

małe prawdopodobieństwo szkód przy przedmiotach

pracy o dużej wartości. Pośrednia odpowiedzialność z

pracy o dużej wartości. Pośrednia odpowiedzialność z

tytułu nadzoru nad środkami i przedmiotami pracy

tytułu nadzoru nad środkami i przedmiotami pracy

średniej wartości

średniej wartości

10

10

8-12

8-12

background image

21

21

4

4

Duża odpowiedzialność. Ciągła możliwość uszkodzenia

Duża odpowiedzialność. Ciągła możliwość uszkodzenia

urządzeń o bardzo dużej wartości, co grozi przestojem

urządzeń o bardzo dużej wartości, co grozi przestojem

gniazda lub linii. Duże prawdopodobieństwo szkód przy

gniazda lub linii. Duże prawdopodobieństwo szkód przy

przedmiotach pracy o dużej wartości. Pośrednia

przedmiotach pracy o dużej wartości. Pośrednia

odpowiedzialność z tytułu nadzoru nad środkami i

odpowiedzialność z tytułu nadzoru nad środkami i

przedmiotami pracy o dużej wartości.

przedmiotami pracy o dużej wartości.

15

15

13-17

13-17

5

5

Ciągła możliwość uszkodzenia urządzeń o bardzo dużej

Ciągła możliwość uszkodzenia urządzeń o bardzo dużej

wartości, co grozi przestojem wydziału lub zakładu.

wartości, co grozi przestojem wydziału lub zakładu.

Bardzo duża możliwość szkód przy przedmiotach pracy

Bardzo duża możliwość szkód przy przedmiotach pracy

o bardzo wysokiej wartości. Pośrednia

o bardzo wysokiej wartości. Pośrednia

odpowiedzialność z tytułu nadzoru nad środkami i

odpowiedzialność z tytułu nadzoru nad środkami i

przedmiotami pracy o bardzo dużej wartości.

przedmiotami pracy o bardzo dużej wartości.

25

25

20-25

20-25

background image

22

22

Tabela 13. Klucz analityczny do kryterium
odpowiedzialność za bezpieczeństwo innych osób

Stopień

Stopień

odpowiedzialności

odpowiedzialności

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Brak odpowiedzialności. Przy przestrzeganiu

Brak odpowiedzialności. Przy przestrzeganiu

przepisów bhp, postępowaniu zgodnym z

przepisów bhp, postępowaniu zgodnym z

doświadczeniem zawodowym i przy normalnej

doświadczeniem zawodowym i przy normalnej

uwadze nie występuje zagrożenie dla innych osób.

uwadze nie występuje zagrożenie dla innych osób.

0

0

-

-

2

2

Średnia odpowiedzialność. Pomimo przestrzegania

Średnia odpowiedzialność. Pomimo przestrzegania

przepisów bhp i doświadczenia zawodowego

przepisów bhp i doświadczenia zawodowego

istnieje pewne ryzyko spowodowania wypadku

istnieje pewne ryzyko spowodowania wypadku

zagrażającego innym osobom.

zagrażającego innym osobom.

5

5

3-7

3-7

3

3

Prace na stanowiskach, gdzie mimo przestrzegania

Prace na stanowiskach, gdzie mimo przestrzegania

przepisów bhp i uwagi pracownika istnieje

przepisów bhp i uwagi pracownika istnieje

zwiększone ryzyko wypadkowe, zagrażające

zwiększone ryzyko wypadkowe, zagrażające

zdrowiu lub życiu innych osób. Odpowiedzialność z

zdrowiu lub życiu innych osób. Odpowiedzialność z

tytułu nadzoru nad grupą osób na stanowiskach o

tytułu nadzoru nad grupą osób na stanowiskach o

małym i średnim zagrożeniu wypadkowym.

małym i średnim zagrożeniu wypadkowym.

10

10

8-12

8-12

background image

23

23

4

4

Duża odpowiedzialność. Prace w warunkach, które

Duża odpowiedzialność. Prace w warunkach, które

mimo zachowań wszelkich zasad bezpieczeństwa,

mimo zachowań wszelkich zasad bezpieczeństwa,

mogą powodować duże zagrożenie dla zdrowia i

mogą powodować duże zagrożenie dla zdrowia i

życia innych osób. Praca z dziećmi i młodzieżą lub

życia innych osób. Praca z dziećmi i młodzieżą lub

innymi osobami wymagającymi opieki.

innymi osobami wymagającymi opieki.

Odpowiedzialność z tytułu nadzoru nad grupą osób

Odpowiedzialność z tytułu nadzoru nad grupą osób

na stanowiskach o zwiększonym zagrożeniu

na stanowiskach o zwiększonym zagrożeniu

wypadkami.

wypadkami.

15

15

13-17

13-17

5

5

Bardzo duża odpowiedzialność. Bardzo duże ryzyko

Bardzo duża odpowiedzialność. Bardzo duże ryzyko

dla zdrowia i życia innych osób, wynikające z

dla zdrowia i życia innych osób, wynikające z

ukrytych lub trudnych do przewidzenia zagrożeń.

ukrytych lub trudnych do przewidzenia zagrożeń.

Odpowiedzialność z tytułu nadzoru nad osobami

Odpowiedzialność z tytułu nadzoru nad osobami

pracującymi w warunkach bardzo dużego i ciągłego

pracującymi w warunkach bardzo dużego i ciągłego

zagrożenia ciężkimi wypadkami lub śmiercią.

zagrożenia ciężkimi wypadkami lub śmiercią.

25

25

20-25

20-25

background image

24

24

Tabela 14. Klucz analityczny do kryterium odpowiedzialność za
kontakty zewnętrzne

Stopień

Stopień

odpowiedzialności

odpowiedzialności

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Prace nie wymagające kontaktów zewnętrznych lub

Prace nie wymagające kontaktów zewnętrznych lub

wymagające sporadycznych kontaktów

wymagające sporadycznych kontaktów

0

0

-

-

2

2

Odpowiedzialność z tytułu dość częstych,

Odpowiedzialność z tytułu dość częstych,

rutynowych kontaktów zewnętrznych w zakresie

rutynowych kontaktów zewnętrznych w zakresie

jednorodnych zagadnień

jednorodnych zagadnień

5

5

3-7

3-7

3

3

Odpowiedzialność z tytułu dość częstych kontaktów

Odpowiedzialność z tytułu dość częstych kontaktów

dotyczących jednorodnych ale złożonych zagadnień,

dotyczących jednorodnych ale złożonych zagadnień,

mających istotny wlew na prawidłowe

mających istotny wlew na prawidłowe

funkcjonowanie określonej dziedziny działalności

funkcjonowanie określonej dziedziny działalności

przedsiębiorstwa

przedsiębiorstwa

10

10

8-12

8-12

4

4

Odpowiedzialność z tytułu stałych kontaktów i stałej

Odpowiedzialność z tytułu stałych kontaktów i stałej

współpracy z krajowymi i zagranicznymi

współpracy z krajowymi i zagranicznymi

podmiotami gospodarczymi lub instytucjami w

podmiotami gospodarczymi lub instytucjami w

kluczowych zagadnieniach dla funkcjonowania

kluczowych zagadnieniach dla funkcjonowania

przedsiębiorstwach w warunkach gospodarki

przedsiębiorstwach w warunkach gospodarki

rynkowej. Odpowiedzialność z tytułu

rynkowej. Odpowiedzialność z tytułu

reprezentowania interesów przedsiębiorstwa w

reprezentowania interesów przedsiębiorstwa w

określonej dziedzinie działalności w kontaktach

określonej dziedzinie działalności w kontaktach

krajowych i zagranicznych

krajowych i zagranicznych

15

15

13-17

13-17

5

5

Odpowiedzialność z tytułu reprezentowania

Odpowiedzialność z tytułu reprezentowania

interesów przedsiębiorstwa w kontaktach z

interesów przedsiębiorstwa w kontaktach z

krajowymi i zagranicznymi podmiotami lub

krajowymi i zagranicznymi podmiotami lub

instytucjami.

instytucjami.

20

20

18-20

18-20

background image

25

25

Uciążliwość pracy
Uciążliwość pracy opisują cztery kryteria elementarne:

•wysiłek fizyczny

•psychonerwowy

•umysłowy

•monotonia i monotypie

Tabela 15. Klucz analityczny do kryterium wysiłek fizyczny

Stopień

Stopień

uciążliwości

uciążliwości

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Prace bardzo lekkie, wymagające małego lub normalnego

Prace bardzo lekkie, wymagające małego lub normalnego

wysiłku fizycznego – wykonywane przeważnie w pozycji

wysiłku fizycznego – wykonywane przeważnie w pozycji

siedzącej lub stojącej bez obciążenia mięśni

siedzącej lub stojącej bez obciążenia mięśni

0

0

-

-

2

2

Prace lekkie, wymagające zwiększonego wysiłku

Prace lekkie, wymagające zwiększonego wysiłku

fizycznego na skutek stałego operowania przedmiotami o

fizycznego na skutek stałego operowania przedmiotami o

ciężarze do 5 kg lub okresowego operowania

ciężarze do 5 kg lub okresowego operowania

przedmiotami o ciężarze od 5 kg do 10 kg. Prace w

przedmiotami o ciężarze od 5 kg do 10 kg. Prace w

okresowo niewygodnej pozycji bez obciążenia mięśni.

okresowo niewygodnej pozycji bez obciążenia mięśni.

5

5

3-7

3-7

3

3

Prace średnio ciężkie, wymagające stałego operowania

Prace średnio ciężkie, wymagające stałego operowania

przedmiotami o ciężarze od 5kg do 10kg lub okresowego

przedmiotami o ciężarze od 5kg do 10kg lub okresowego

operowania przedmiotami o ciężarze od 10kg do 15kg.

operowania przedmiotami o ciężarze od 10kg do 15kg.

Prace w okresowo niewygodnej pozycji z niewielkim

Prace w okresowo niewygodnej pozycji z niewielkim

obciążeniem mięśni.

obciążeniem mięśni.

10

10

8-12

8-12

background image

26

26

4

4

Prace średnio ciężkie, wymagające stałego operowania

Prace średnio ciężkie, wymagające stałego operowania

przedmiotami o ciężarze od 10kg do 15kg lub

przedmiotami o ciężarze od 10kg do 15kg lub

okresowego operowania przedmiotami o ciężarze od 15kg

okresowego operowania przedmiotami o ciężarze od 15kg

do 20kg. Prace wykonywane stale w niewygodnej pozycji

do 20kg. Prace wykonywane stale w niewygodnej pozycji

ze znacznym stopniem obciążenia mięśni.

ze znacznym stopniem obciążenia mięśni.

15

15

13-17

13-17

5

5

Prace średnio ciężkie, wymagające stałego operowania

Prace średnio ciężkie, wymagające stałego operowania

przedmiotami o ciężarze od 15kg do 20kg lub

przedmiotami o ciężarze od 15kg do 20kg lub

okresowego operowania przedmiotami o ciężarze od 20kg

okresowego operowania przedmiotami o ciężarze od 20kg

do 35kg. Przenoszenie ciężarów o wadze 10-15kg na

do 35kg. Przenoszenie ciężarów o wadze 10-15kg na

różnych poziomach. Prace wykonywane stale w

różnych poziomach. Prace wykonywane stale w

niewygodnej pozycji ze znacznym stopniem obciążenia

niewygodnej pozycji ze znacznym stopniem obciążenia

kończyn górnych.

kończyn górnych.

20

20

18-22

18-22

6

6

Prace ciężkie, wymagające stałego operowania

Prace ciężkie, wymagające stałego operowania

przedmiotami o ciężarze od 20kg do 35kg okresowego

przedmiotami o ciężarze od 20kg do 35kg okresowego

operowania przedmiotami o ciężarze od 35kg do 50kg.

operowania przedmiotami o ciężarze od 35kg do 50kg.

Przenoszenie ciężarów o wadze 15-20kg na różnych

Przenoszenie ciężarów o wadze 15-20kg na różnych

poziomach. Używanie ciężkich narzędzi o wadze do 5kg w

poziomach. Używanie ciężkich narzędzi o wadze do 5kg w

nisko pochylonej lub klęczącej pozycji.

nisko pochylonej lub klęczącej pozycji.

25

25

23-27

23-27

7

7

Prace ciężkie, wymagające stałego operowania

Prace ciężkie, wymagające stałego operowania

przedmiotami o ciężarze od 35kg do 50kg lub częstego

przedmiotami o ciężarze od 35kg do 50kg lub częstego

operowania przedmiotami o ciężarze powyżej 50kg.

operowania przedmiotami o ciężarze powyżej 50kg.

Przenoszenie ciężarów o wadze 20-35kg na różnych

Przenoszenie ciężarów o wadze 20-35kg na różnych

poziomach. Używanie ciężkich narzędzi o wadze ponad

poziomach. Używanie ciężkich narzędzi o wadze ponad

5kg w nisko pochylonej lub klęczącej pozycji.

5kg w nisko pochylonej lub klęczącej pozycji.

30

30

28-30

28-30

background image

27

27

Wysiłek psychonerwowy jest to obciążenie organów
zmysłowych a także obciążenie psychiczne w postaci
opanowania, odporności psychicznej i stresów.

Tabela 16.Klucz analityczny do kryterium wysiłek psychonerwowy

Stopień

Stopień

uciążliwości

uciążliwości

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Prace wymagające normalnego obciążenia

Prace wymagające normalnego obciążenia

receptorów zmysłowych, zwykłej uwagi

receptorów zmysłowych, zwykłej uwagi

1

1

-

-

2

2

Prace wymagające zwiększonego obciążenia

Prace wymagające zwiększonego obciążenia

receptorów zmysłowych i zwiększonej koncentracji

receptorów zmysłowych i zwiększonej koncentracji

uwagi przez część dnia pracy.

uwagi przez część dnia pracy.

5

5

3-7

3-7

3

3

Prace wymagające znacznego obciążenia receptorów

Prace wymagające znacznego obciążenia receptorów

zmysłowych i dużej koncentracji uwagi przez

zmysłowych i dużej koncentracji uwagi przez

większość dnia pracy. Prace wywołujące stres.

większość dnia pracy. Prace wywołujące stres.

10

10

8-12

8-12

4

4

Prace wymagające dużego obciążenia receptorów

Prace wymagające dużego obciążenia receptorów

zmysłowych i dużej koncentracji uwagi przez cały

zmysłowych i dużej koncentracji uwagi przez cały

dzień pracy. Prace wymagające odporności

dzień pracy. Prace wymagające odporności

psychicznej i opanowania, szybkiej reakcji na

psychicznej i opanowania, szybkiej reakcji na

spodziewany bodziec.

spodziewany bodziec.

15

15

13-17

13-17

5

5

Prace wymagające bardzo dużego, ciągłego

Prace wymagające bardzo dużego, ciągłego

obciążenia receptorów zmysłowych i nadzwyczajnej

obciążenia receptorów zmysłowych i nadzwyczajnej

koncentracji uwagi. Prace wymagające dużej

koncentracji uwagi. Prace wymagające dużej

odporności psychicznej i opanowania, szybkiego

odporności psychicznej i opanowania, szybkiego

refleksu w nagłych sytuacjach

refleksu w nagłych sytuacjach

20

20

18-20

18-20

background image

28

28

Wysiłek umysłowy jest to obciążenie centralnego
układu nerwowego, głównie mózgu, związane z
korzystaniem z pamięci, porównywaniem i analizowaniem
różnych informacji a także kodowaniem i dekodowaniem
informacji.

Tabela 17. Klucz analityczny do kryterium wysiłek umysłowy

Stopień

Stopień

uciążliwości

uciążliwości

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Prace proste, kontrolowane, wymagające normalnego

Prace proste, kontrolowane, wymagające normalnego

nasilenia procesów myślowych związanych z

nasilenia procesów myślowych związanych z

przetwarzaniem prostych informacji, bez obciążenia

przetwarzaniem prostych informacji, bez obciążenia

pamięci.

pamięci.

1

1

-

-

2

2

Prace przeciętnie złożone, częściowo kontrolowane,

Prace przeciętnie złożone, częściowo kontrolowane,

wymagające zwiększonego nasilenia procesów

wymagające zwiększonego nasilenia procesów

myślowych związanych z przetwarzaniem złożonych lub

myślowych związanych z przetwarzaniem złożonych lub

różnorodnych informacji, przy jednoczesnym znacznym

różnorodnych informacji, przy jednoczesnym znacznym

obciążeniu pamięci.

obciążeniu pamięci.

5

5

3-7

3-7

3

3

Prace złożone w dużym stopniu samodzielne,

Prace złożone w dużym stopniu samodzielne,

wymagające okresowo dużego nasilenia procesów

wymagające okresowo dużego nasilenia procesów

myślowych związanych z przetwarzaniem złożonych lub

myślowych związanych z przetwarzaniem złożonych lub

różnorodnych informacji, przy jednoczesnym znacznym

różnorodnych informacji, przy jednoczesnym znacznym

obciążeniu pamięci.

obciążeniu pamięci.

10

10

8-12

8-12

background image

29

29

4

4

Prace złożone w pełni samodzielnie, wymagające stale

Prace złożone w pełni samodzielnie, wymagające stale

dużego nasilenia procesów myślowych związanych z

dużego nasilenia procesów myślowych związanych z

przetwarzaniem skomplikowanych i różnorodnych

przetwarzaniem skomplikowanych i różnorodnych

informacji, przy jednoczesnym dużym obciążeniu

informacji, przy jednoczesnym dużym obciążeniu

pamięci

pamięci

15

15

13-17

13-17

5

5

Prace o bardzo dużym stopniu złożoności i

Prace o bardzo dużym stopniu złożoności i

odpowiedzialności, wymagające bardzo dużego

odpowiedzialności, wymagające bardzo dużego

nasilenia procesów myślowych związanych z

nasilenia procesów myślowych związanych z

przetwarzaniem bardzo skomplikowanych i

przetwarzaniem bardzo skomplikowanych i

różnorodnych informacji, przy jednoczesnym dużym

różnorodnych informacji, przy jednoczesnym dużym

obciążeniu pamięci. Prace analityczne związane z

obciążeniu pamięci. Prace analityczne związane z

projektowaniem i testowaniem nowych rozwiązań

projektowaniem i testowaniem nowych rozwiązań

technicznych, technologicznych, organizacyjnych

technicznych, technologicznych, organizacyjnych

20

20

18-20

18-20

background image

30

30

Monotonia, monotypia
Uciążliwość pracy w postaci monotonii lub monotypii jest
uzależniona od intensywności występowania w pracy
następujących elementów:

- niezmienności procesu pracy,
- jednostajności warunków pracy,
- jednostajnością powtarzanych przez pracownika
ruchów.

Tabela 18. Klucz analityczny do kryterium monotonia, monotypia

Stopień

Stopień

uciążliwości

uciążliwości

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Praca urozmaicona, brak monotonii

Praca urozmaicona, brak monotonii

0

0

-

-

2

2

Prace, przy wykonywaniu, których występuje

Prace, przy wykonywaniu, których występuje

okresowa monotonia spowodowana niezmiennością

okresowa monotonia spowodowana niezmiennością

procesów i warunków pracy

procesów i warunków pracy

5

5

3-7

3-7

3

3

Prace, przy wykonywaniu których występuje stała

Prace, przy wykonywaniu których występuje stała

monotonia spowodowana stałą niezmiennością

monotonia spowodowana stałą niezmiennością

procesów pracy i otaczających warunków.

procesów pracy i otaczających warunków.

Prace, przy wykonywaniu których występuje np.

Prace, przy wykonywaniu których występuje np.

ponad 500 powtórzeń jednakowych ruchów w ciągu

ponad 500 powtórzeń jednakowych ruchów w ciągu

zmiany roboczej.

zmiany roboczej.

10

10

8-10

8-10

background image

31

31

Warunki pracy
Uciążliwość środowiska pracy
: mikroklimat (wysoka
temperatura), wada i wilgoć, substancje chemiczne o
działaniu drażniącym, hałas, drgania mechaniczne
oddziaływujące na ciało pracownika, oświetlenie
(promienie optyczne) odbiegające od normy, pyły
organiczne i nieorganiczne, promieniowanie jonizujące,
pole elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości oraz
czynniki odrażające i nieprzyjemne.

Tabela 19. Wycena zbiorcza kryterium uciążliwość środowiska pracy

Nasilenie uciążliwości środowiska pracy

Nasilenie uciążliwości środowiska pracy

Liczba punktów dla stopni uciążliwości czynnika

Liczba punktów dla stopni uciążliwości czynnika

Oddziaływanie 1 czynnika

Oddziaływanie 1 czynnika

2-4

2-4

5-8

5-8

9-12

9-12

Oddziaływanie 2 czynników

Oddziaływanie 2 czynników

5-8

5-8

9-12

9-12

13-16

13-16

Oddziaływanie 3 czynników

Oddziaływanie 3 czynników

9-12

9-12

13-16

13-16

17-20

17-20

Oddziaływanie 4 i więcej czynników

Oddziaływanie 4 i więcej czynników

13-16

13-16

17-20

17-20

21-25

21-25

background image

32

32

Czynniki

niebezpieczne

kryterium

to

oznacza

utrudnienie wynikające z konieczności zachowania
wzmożonej uwagi i ostrożności strony pracowników
związane z wykonaniem pracy w niebezpiecznych
warunkach.

Tabela 20. Klucz analityczny do kryterium czynniki niebezpieczne

Stopień

Stopień

niebezpiecze

niebezpiecze

ństwa

ństwa

Wymagania pracy

Wymagania pracy

Liczba

Liczba

punktów

punktów

Granica

Granica

odchyleń

odchyleń

1

1

Prace wykonywane w warunkach bezpiecznych

Prace wykonywane w warunkach bezpiecznych

0

0

-

-

2

2

Zagrożenie jednym czynnikiem w czasie

Zagrożenie jednym czynnikiem w czasie

przekraczającym 75% czasu pracy. Duże zagrożenie

przekraczającym 75% czasu pracy. Duże zagrożenie

jednym czynnikiem w czasie nieprzekraczającym 25%

jednym czynnikiem w czasie nieprzekraczającym 25%

czasu pracy. Niewielkie zagrożenie dwoma czynnikami w

czasu pracy. Niewielkie zagrożenie dwoma czynnikami w

czasie przekraczającym 75% czasu pracy.

czasie przekraczającym 75% czasu pracy.

5

5

3-7

3-7

3

3

Duże zagrożenie jednym czynnikiem czasie

Duże zagrożenie jednym czynnikiem czasie

przekraczającym 75% czasu pracy. Bardzo duże

przekraczającym 75% czasu pracy. Bardzo duże

zagrożenie jednym czynnikiem w czasie nie

zagrożenie jednym czynnikiem w czasie nie

przekraczającym 25% czasu pracy. Zwiększone

przekraczającym 25% czasu pracy. Zwiększone

zagrożenie dwoma czynnikami w czasie nie

zagrożenie dwoma czynnikami w czasie nie

przekraczającym 25% czasu pracy.

przekraczającym 25% czasu pracy.

10

10

8-12

8-12

4

4

Bardzo duże zagrożenie jednym czynnikiem w czasie

Bardzo duże zagrożenie jednym czynnikiem w czasie

przekraczającym 755 czasu pracy. Zwiększone

przekraczającym 755 czasu pracy. Zwiększone

zagrożenie dwoma czynnikami w czasie

zagrożenie dwoma czynnikami w czasie

przekraczającym 75% czasu pracy

przekraczającym 75% czasu pracy

15

15

13-15

13-15

background image

33

33

Z powyższego opisu kryteriów powstaje schemat metody
wartościowania pracy UMEWAP-95.

Tabela 21. Schemat metody wartościowania pracy UMEWAP-95

Kryteria wartościowania pracy

Kryteria wartościowania pracy

Maksymalna liczba

Maksymalna liczba

punktów

punktów

syntetyczne

syntetyczne

elementarne

elementarne

Złożoność pracy

Złożoność pracy

1.

1.

wykształcenie zawodowe

wykształcenie zawodowe

2.

2.

doświadczenie zawodowe

doświadczenie zawodowe

3.

3.

innowacyjność, twórczość

innowacyjność, twórczość

4.

4.

zręczność

zręczność

5.

5.

współdziałanie

współdziałanie

60

60

35

35

25

25

20

20

20

20

Odpowiedzialność

Odpowiedzialność

za:

za:

1.

1.

przebieg Uciążliwość skutki pracy

przebieg Uciążliwość skutki pracy

2.

2.

decyzje

decyzje

3.

3.

środki Uciążliwość przedmioty pracy

środki Uciążliwość przedmioty pracy

4.

4.

bezpieczeństwo innych osób

bezpieczeństwo innych osób

5.

5.

kontakty zewnętrzne

kontakty zewnętrzne

35

35

35

35

25

25

25

25

20

20

Uciążliwość pracy:

Uciążliwość pracy:

1.

1.

wysiłek fizyczny

wysiłek fizyczny

2.

2.

wysiłek psychonerwowy

wysiłek psychonerwowy

3.

3.

wysiłek umysłowy

wysiłek umysłowy

4.

4.

monotonia, monotypia

monotonia, monotypia

30

30

20

20

20

20

10

10

Warunki pracy

Warunki pracy

1.

1.

uciążliwość środowiska pracy

uciążliwość środowiska pracy

2.

2.

czynniki niebezpieczne

czynniki niebezpieczne

25

25

15

15

Maksymalna liczba punktów

Maksymalna liczba punktów

420

420

background image

34

34

Metoda Hay’a
Przedmiotem badania w metodzie Hay’a są trzy cechy

pracy, stanowiące syntetyczne kryteria oceny:

1. Wiedza zawodowa
2. Rozwiązywanie problemów
3. Odpowiedzialności.

Wiedza zawodowa wiedza zawodowa jest sumą
wszystkich umiejętności, niezależnych od sposobu
uzyskania, wymaganych w działalności zawodowej.
Wiedza posiada trzy aspekty, które służą jako
szczegółowe kryteria oceny:

1. Posiadana wiedza specjalistyczna, tzn. znajomość

praktycznych procedur, specjalistycznych technik i
wiedzy naukowej.

2. Umiejętności kierownicze w obszarze planowania,

organizowania, wykonywania, nadzorowania i oceny.

3. Umiejętności w obszarze stosunków międzyludzkich.

background image

35

35

Wiedza specjalistyczna posiada osiem stopni natężenia:

1. Podstawowa,
2. Zasadnicza
3. Zawodowa
4. Zawodowa zaawansowana,
5. Podstawowa wiedza specjalistyczno - techniczną,
6. Wiedza technika lub specjalisty,
7. Wyższa techniczna lub specjalistyczna,
8. Wybitna (Mistrzostwo w zawodzie).

background image

36

36

Umiejętności kierownicze. Kryterium to posiada sześć
stopni, w zależności od rozległości i różnorodności funkcji
kierowniczych, realizowanych na danym stanowisku
I. Minimalne: wykonywanie lub nadzór jednej lub kilku
czynności, mających bardzo specyficzną treść i cel.
II. Wiązane: integracja lub koordynacja- w dziedzinie
zarządzania lub prac koncepcyjnych – czynności
stosunkowo jednorodnych.
III. Rozmaite: integracja lub koordynacja- w dziedzinie
zarządzania lub koncepcyjnych, pod względem ich istoty i
celów.
IV. Szerokie: integracja lub koordynacja czynności w
wielkim zespole operacyjnym lub na stanowisku
strategicznym.
V. Kompleksowe: integracja wyższych stanowisk w
zespole operacyjnym, szeroka i kompleksowa.
VI. Całościowe.

background image

37

37

Umiejętności w dziedzinie stosunków
międzyludzkich
podzielone są na trzy stopnie w
następujący sposób;

1. Podstawowe: zwykła uprzejmość skuteczność

obchodzeniu się z innymi osobami.

2. Ważne: zrozumienie, wpływami, i/lub służenie

ludziom są ważnymi, ale nie zasadniczymi
okolicznościami na danym stanowisku.

3. Nieodzowne: alternatywne lub połączone

umiejętności w zrozumieniu, wyborze, rozwoju i
motywowaniu innych osób są ważne w najwyższym
stopniu.

background image

38

38

background image

39

39

Rozwiązanie problemów posiada dwa aspekty:

•Sposób rozwiązania,

•Typy procesów myślowych w zależności od stopnia
użycia wiedzy i innowacyjności.

Pierwsze z nich, tzn. „sposób rozwiązywania’’ oceniany
jest za pomocą 8 stopni:
1.Ścisła rutyna,
2.Rutyna,
3.Półrutyna,
4.Znormalizowana,
5.Jasno określony,
6.Szeroko określony,
7.Ogólnie określony
8.Rozumienie abstrakcyjne.

background image

40

40

Natomiast „typy procesów myślowych” posiada pięć
stopni:
(1) Powtarzanie -, gdy warunki pracy są tak
zorganizowane i określone, aby zminimalizować potrzebę
samodzielnego sądu i wyboru,
(2) Według wzoru - zadania są jasno określoną zdania
są określone, wykonanie pracy wymaga wyboru w znanej
sytuacji,
(3) Interpolacja – wykonanie zadania wymaga
rozwiązania stałych lub powtarzalnych zadań w
zmiennych sytuacjach
(4) Adaptacja - praca wymaga analiz, interpretacji,
oceny i/lub systematycznego myślenia w zmiennych
sytuacjach,
(5) Myślenie twórcze – praca wymaga myślenia
koncentracyjnego, nowatorskiego w sytuacjach
oryginalnych, nie powtarzających się.

background image

41

41

background image

42

42

Odpowiedzialność

jest to gotowość odpowiadania za

działania i ich konsekwencje. Posiada trzy wymiary w
następującej kolejności pod względem ważności:

•Swoboda działania,

•Wpływ stanowiska na działania końcowe,

•Odpowiedzialności finansowa

Swoboda działania – oznacza zakres osobowego
proceduralnego nadzoru i przewodzenia.
Kryterium to oceniane jest według dziewięciostopniowej skali,
charakteryzującej samodzielność danego stanowiska:
A. Wąska.
B. Kontrolowana.
C. Znormalizowana.
D. Ogólnie regulowana.
E. Kierowana.
F. Zorientowana na określony kierunek.
G. Ogólnie określona.
H. Strategicznie określona

background image

43

43

Wpływ stanowiska na końcowe wyniki - może być pośredni lub

bezpośredni. Wpływ pośredni dzieli się na dwa stopnie:

I. Odległy: informacje, rejestrujące lub przypadkowe usługi do

wykorzystania przez innych.

II. Istotny: interpretacje, doradcze usługi do wykorzystania

przez innych w działaniu.

Wpływ bezpośredni może być:
III. Dzielony: współudział w działaniu innymi (z wyjątkiem

własnych podwładnych przełożonych), wewnątrz lub poza
jednostką organizacyjną.

IV. Podstawowy: kontrolowanie wpływu na wyniki końcowe.

Rozmiar odpowiedzialności finansowej dzieli się na pięć stopni:
1. bardzo mały
2. mały
3. średni
4. duży
5. bardzo duży

background image

44

44

background image

45

45

Metoda AWP-2BIS
Obejmuje 15 kryteriów analitycznych.
kryteria 1-7 wiążą się ze złożonością pracy,
kryteria 8-11 z jej odpowiedzialnością,
kryteria 12-15 z uciążliwością.

Metoda oferuje dwie siatki punktowe (A i B) do wyboru.

Tabela 23. Metoda -2 BIS wersja druga skorygowana

l.p.

l.p.

Kryterium

Kryterium

Warianty odpowiedzi

Warianty odpowiedzi

a

a

b

b

c

c

d

d

e

e

1

1

Wykształcenie

Wykształcenie

wymagane na

wymagane na

stanowisku

stanowisku

Podstawowe+

Podstawowe+

przyuczenie

przyuczenie

do

do

wykonywania

wykonywania

zespołu

zespołu

czynności

czynności

Zasadnicza

Zasadnicza

zawodowa o

zawodowa o

wymagany

wymagany

m profilu i

m profilu i

aktualizacja

aktualizacja

wiedzy

wiedzy

Średnie o

Średnie o

wymaganym

wymaganym

profilu i

profilu i

aktualizacja

aktualizacja

wiedzy

wiedzy

Wyższe o

Wyższe o

wymaganym

wymaganym

profilu i

profilu i

aktualizacja

aktualizacja

wiedzy

wiedzy

Wyższe o

Wyższe o

wymaganym

wymaganym

profil i

profil i

specjalizacja

specjalizacja

zawodowa lub

zawodowa lub

studia

studia

podyplomowe

podyplomowe

, aktualizacja

, aktualizacja

wiedzy

wiedzy

background image

46

46

2

2

Doświadczeni

Doświadczeni

e niezbędne

e niezbędne

dla realizacji

dla realizacji

powierzonych

powierzonych

zadań

zadań

Dla

Dla

osiągnięcia

osiągnięcia

samodzielnoś

samodzielnoś

ci i wprawy

ci i wprawy

wystarcza

wystarcza

wprowadzeni

wprowadzeni

e i krótka

e i krótka

praktyka

praktyka

Dla

Dla

osiągnięcia

osiągnięcia

samodzieln

samodzieln

ości

ości

wprawy

wprawy

konieczne

konieczne

staranne

staranne

wprowadze

wprowadze

nie i pewna

nie i pewna

praktyka

praktyka

Doświadczeni

Doświadczeni

e w pracy na

e w pracy na

kilu lub

kilu lub

więcej

więcej

współpracują

współpracują

cych

cych

stanowiskach,

stanowiskach,

warunkujące

warunkujące

efektywne

efektywne

zastępstwa

zastępstwa

lub skuteczną

lub skuteczną

koordynację

koordynację

Doświadczeni

Doświadczeni

e z zakresie

e z zakresie

kilku

kilku

pokrewnych

pokrewnych

specjalności

specjalności

lub

lub

prowadzenie

prowadzenie

złożonych

złożonych

prac

prac

zespołowych,

zespołowych,

lub

lub

kierowania

kierowania

ludźmi

ludźmi

Doświadczeni

Doświadczeni

e w

e w

zarządzaniu

zarządzaniu

większymi

większymi

jednostkami

jednostkami

organizacyjny

organizacyjny

mi

mi

3

3

Samodzielnoś

Samodzielnoś

ć

ć

innowacyjnoś

innowacyjnoś

ć

ć

Nie ma takich

Nie ma takich

wymagań

wymagań

Samodzieln

Samodzieln

ość

ość

realizacyjna

realizacyjna

i decyzyjna

i decyzyjna

bez

bez

wymogu

wymogu

tworzenia

tworzenia

nowych

nowych

rozwiązań

rozwiązań

Wymagane

Wymagane

śledzenie,

śledzenie,

inspirowanie

inspirowanie

adoptowanie i

adoptowanie i

wdrażanie

wdrażanie

nowych

nowych

rozwiązań

rozwiązań

Osobiste

Osobiste

projektowanie

projektowanie

, testowanie i

, testowanie i

wdrażanie

wdrażanie

rozwi

rozwi

ą

ą

za

za

ń

ń

nowych w

nowych w

firmie

firmie

Osobiste

Osobiste

projektowanie

projektowanie

nowych

nowych

rozwiązań o

rozwiązań o

cechach

cechach

know

know

how

how

background image

47

47

4

4

Znajomość

Znajomość

języków

języków

obcych

obcych

Nie jest

Nie jest

wymagana

wymagana

Wymagana

Wymagana

dobra

dobra

znajomość

znajomość

określonego

określonego

języka

języka

obcego w

obcego w

mowie i

mowie i

piśmie

piśmie

Wymagana

Wymagana

biegła

biegła

znajomość

znajomość

danego języka

danego języka

obcego (na

obcego (na

profesjonalny

profesjonalny

m poziomie)

m poziomie)

Wymagana

Wymagana

biegła

biegła

znajomość

znajomość

dwóch

dwóch

języków

języków

biegłych

biegłych

5

5

Znajomość

Znajomość

programów,

programów,

praca z

praca z

komputerem

komputerem

Nie są

Nie są

wymagane

wymagane

Znajomość

Znajomość

edytora

edytora

tekstu,

tekstu,

arkusza

arkusza

kalkulacyjn

kalkulacyjn

ego lub

ego lub

innych

innych

prostych

prostych

programów

programów

Stosowane

Stosowane

złożonych

złożonych

programów

programów

do prac

do prac

projektowych,

projektowych,

obliczeń

obliczeń

inżynierskich

inżynierskich

background image

48

48

6

6

Współdziałani

Współdziałani

e wewnątrz

e wewnątrz

firmy

firmy

Prace

Prace

wykonywane

wykonywane

indywidualnie

indywidualnie

, wg

, wg

uzgodnień z

uzgodnień z

przełożonym,

przełożonym,

przy

przy

doraźnych

doraźnych

kontaktach z

kontaktach z

innymi

innymi

stanowiskami

stanowiskami

Prace

Prace

wykony-

wykony-

wane na

wane na

ogół

ogół

indywidualn

indywidualn

ie

ie

wymagając

wymagając

e jednak

e jednak

częstych

częstych

kontaktów i

kontaktów i

uzgodnień z

uzgodnień z

innymi

innymi

stanowiska

stanowiska

mi

mi

Prace

Prace

wykonywane

wykonywane

zespołowo lub

zespołowo lub

stała ścisła

stała ścisła

merytoryczna

merytoryczna

współpraca z

współpraca z

różnymi

różnymi

komórkami

komórkami

organizacyjny

organizacyjny

mi

mi

Prace

Prace

wykonywane

wykonywane

głównie w

głównie w

zespołach

zespołach

interdyscyplin

interdyscyplin

arnych lub

arnych lub

stała i ścisła

stała i ścisła

współpraca

współpraca

wieloma

wieloma

jednostkami

jednostkami

organizacyjny

organizacyjny

mi

mi

Stała i ścisła

Stała i ścisła

współpraca ze

współpraca ze

wszystkimi

wszystkimi

bądź z

bądź z

większością

większością

jednostek

jednostek

organizacyjny

organizacyjny

ch firmy:

ch firmy:

wpływ na ich

wpływ na ich

pracę i wyniki

pracę i wyniki

7

7

Zręczność-

Zręczność-

zwiększone

zwiększone

wymagania

wymagania

Nie występują

Nie występują

Wymagana

Wymagana

zwiększona

zwiększona

sprawność

sprawność

manualna z

manualna z

uwagi na

uwagi na

precyzję

precyzję

wykonania

wykonania

lub ponad

lub ponad

przeciętna

przeciętna

ogólna

ogólna

zręczność

zręczność

fizyczna

fizyczna

Wymagana

Wymagana

zwiększona

zwiększona

sprawność

sprawność

manualna i

manualna i

jednocześnie

jednocześnie

ponad

ponad

przeciętna

przeciętna

ogólna

ogólna

zręczność

zręczność

fizyczna

fizyczna

Konieczna

Konieczna

wybitna

wybitna

sprawność

sprawność

manualna

manualna

(prace

(prace

wymagające

wymagające

wyjątkowej

wyjątkowej

precyzji

precyzji

wykonania)

wykonania)

lub

lub

szczególnie

szczególnie

duża

duża

zręczność

zręczność

ogólna

ogólna

Konieczna

Konieczna

wybitna

wybitna

zręczność

zręczność

manualna i

manualna i

jednocześnie

jednocześnie

szczególna

szczególna

duża ogólna

duża ogólna

zręczność

zręczność

fizyczna

fizyczna

background image

49

49

8

8

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność za

ność za

wyniki i

wyniki i

kierowania

kierowania

Niewielka lub

Niewielka lub

przeciętna:

przeciętna:

dot. Pracy

dot. Pracy

własnej

własnej

relatywnie

relatywnie

mniej

mniej

odpowiedziale

odpowiedziale

j

j

Odpowiedzi

Odpowiedzi

alna praca

alna praca

własna

własna

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność za

ność za

niewielki

niewielki

zespół lub

zespół lub

bardzo

bardzo

odpowiedzialn

odpowiedzialn

a praca

a praca

własna

własna

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność za duży

ność za duży

zespół lub

zespół lub

praca własna

praca własna

o wybitnej

o wybitnej

odpowiedzialn

odpowiedzialn

ości

ości

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność za pion

ność za pion

lub zakład w

lub zakład w

przedsiębiorst

przedsiębiorst

wie

wie

wielozakłado

wielozakłado

wym, spółce,

wym, spółce,

w holdingu

w holdingu

lub jeszcze

lub jeszcze

szerszej skali

szerszej skali

9

9

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność

ność

materialna

materialna

Praktycznie

Praktycznie

nie występuje

nie występuje

lub jest

lub jest

ograniczona

ograniczona

do 3-

do 3-

mcznego

mcznego

wynagrodzeni

wynagrodzeni

a

a

Odpowiedzi

Odpowiedzi

alność

alność

(współodpo

(współodpo

wiedzialnoś

wiedzialnoś

ć) za mienie

ć) za mienie

powierzone,

powierzone,

w trybie

w trybie

art. 124-

art. 124-

127

127

Kodeksu

Kodeksu

Pracy, lub

Pracy, lub

odpowiedzi

odpowiedzi

alność

alność

karno-

karno-

skarbowa

skarbowa

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność

ność

(współodpowi

(współodpowi

edzialność) za

edzialność) za

mienie

mienie

powierzone o

powierzone o

wartości

wartości

ponad 10 tyś

ponad 10 tyś

ECU na

ECU na

pracownika,

pracownika,

lub bardzo

lub bardzo

duża

duża

odpowiedzialn

odpowiedzialn

ość karno-

ość karno-

skarbowa

skarbowa

x

x

x

x

background image

50

50

10

10

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność za

ność za

bezpieczeńst

bezpieczeńst

wo innych

wo innych

osób

osób

Nie występuje

Nie występuje

lub odnosi się

lub odnosi się

do prac o

do prac o

znikomym

znikomym

zagrożeniu

zagrożeniu

wypadkowym

wypadkowym

Odpowiedzi

Odpowiedzi

alność za

alność za

bezpieczeńs

bezpieczeńs

two innych

two innych

osób w

osób w

warunkach

warunkach

niewielkich

niewielkich

zagrożeń

zagrożeń

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność za

ność za

bezpieczeńst

bezpieczeńst

wo innych w

wo innych w

warunkach

warunkach

zwiększonego

zwiększonego

zagrożenia

zagrożenia

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność za

ność za

bezpieczeńst

bezpieczeńst

wo innych w

wo innych w

warunkach

warunkach

dużego

dużego

zagrożenia

zagrożenia

ciężkimi

ciężkimi

wypadkami

wypadkami

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność za

ność za

innych w

innych w

warunkach

warunkach

dużego

dużego

zagrożenia

zagrożenia

ciężkimi

ciężkimi

wypadkami,

wypadkami,

gdy

gdy

przestrzegani

przestrzegani

e przepisów

e przepisów

nie wystarcza

nie wystarcza

dla uniknięcia

dla uniknięcia

zagrożeń

zagrożeń

11

11

Odpowiedzial

Odpowiedzial

ność za

ność za

kontakty

kontakty

zewnętrzne

zewnętrzne

Kontakty

Kontakty

sporadyczne

sporadyczne

Kontakty

Kontakty

częste – bez

częste – bez

podejmowa

podejmowa

nia decyzji

nia decyzji

Kontakty

Kontakty

częste,

częste,

związane z

związane z

podejmowani

podejmowani

em decyzji w

em decyzji w

ramach

ramach

pełnomocnict

pełnomocnict

w

w

odpowiedzialn

odpowiedzialn

ość służbowa

ość służbowa

Reprezentowa

Reprezentowa

nie firmy w

nie firmy w

danej

danej

dziedzinie

dziedzinie

odpowiedzialn

odpowiedzialn

ość służbowa

ość służbowa

i prawna

i prawna

Reprezentowa

Reprezentowa

nie firmy w

nie firmy w

wielu

wielu

dziedzinach

dziedzinach

odpowiedzialn

odpowiedzialn

ość służbowa

ość służbowa

i prawna

i prawna

background image

51

51

12

12

Wysiłek

Wysiłek

intelektualny

intelektualny

Niewielki,

Niewielki,

dominują

dominują

dość proste

dość proste

prace

prace

Przeciętny,

Przeciętny,

okresowo

okresowo

zwiększony,

zwiększony,

dominują

dominują

prace

prace

średnio

średnio

złożone i

złożone i

powtarzaln

powtarzaln

e, okresowa

e, okresowa

aktualizacja

aktualizacja

wiedzy

wiedzy

Zwiększony,

Zwiększony,

dość duża

dość duża

złożoność lub

złożoność lub

zmienność

zmienność

prac, dość

prac, dość

częsta

częsta

aktualizacja

aktualizacja

wiedzy

wiedzy

Duży i bardzo

Duży i bardzo

duży wysiłek

duży wysiłek

związany z

związany z

rozległością, i

rozległością, i

złożonością

złożonością

problematyki

problematyki

permanentna

permanentna

aktualizacja

aktualizacja

wiedzy

wiedzy

Jak w pkt. D

Jak w pkt. D

oraz

oraz

dodatkowe

dodatkowe

utrudnienia

utrudnienia

np.

np.

komunikacja

komunikacja

w obcych

w obcych

językach

językach

częste

częste

wystąpienia

wystąpienia

publiczne

publiczne

13

13

Obciążenie

Obciążenie

zmysłów i

zmysłów i

uwagi

uwagi

Rutynowe

Rutynowe

niewielkie lub

niewielkie lub

przeciętne

przeciętne

Występuje

Występuje

przeciążeni

przeciążeni

e zmysłów

e zmysłów

lub

lub

męcząca

męcząca

koncentracj

koncentracj

a uwagi

a uwagi

przez część

przez część

dnia

dnia

Przeciążenie

Przeciążenie

zmysłów lub

zmysłów lub

męcząca

męcząca

koncentracja

koncentracja

uwagi przez

uwagi przez

cały dzień,

cały dzień,

albo

albo

szczególne

szczególne

przeciążenia

przeciążenia

przez

przez

większość

większość

dnia

dnia

Szczególne

Szczególne

przeciążenie

przeciążenie

zmysłów lub

zmysłów lub

wyjątkowa

wyjątkowa

koncentracja

koncentracja

uwagi przez

uwagi przez

cały dzień

cały dzień

Prace

Prace

wymagające

wymagające

nadzwyczajne

nadzwyczajne

j koncentracji

j koncentracji

uwagi

uwagi

szczególnej

szczególnej

odporności i

odporności i

opanowania,

opanowania,

wykonywane

wykonywane

w

w

ekstremalnyc

ekstremalnyc

h warunkach

h warunkach

background image

52

52

14

14

Wysiłek

Wysiłek

fizyczny

fizyczny

Niewielki,

Niewielki,

wydatek

wydatek

energetyczny

energetyczny

do 800 kcal

do 800 kcal

na dzień

na dzień

Przeciętny:

Przeciętny:

wydatek

wydatek

energety

energety

--czny od

--czny od

800 d0

800 d0

1200 kcal

1200 kcal

na dzień

na dzień

Zwiększony i

Zwiększony i

duży wydatek

duży wydatek

energetyczny

energetyczny

rzędu 1200

rzędu 1200

-2000 kcal na

-2000 kcal na

dzień

dzień

Ciężka praca

Ciężka praca

fizyczna

fizyczna

wydatek

wydatek

energetyczny

energetyczny

rzędu 2000-

rzędu 2000-

3000 kcal na

3000 kcal na

dzień

dzień

Bardzo ciężka

Bardzo ciężka

praca fizyczna

praca fizyczna

wydatek

wydatek

energetyczny

energetyczny

ponad 3000

ponad 3000

kcal dziennie

kcal dziennie

15

15

Nienormowan

Nienormowan

y czas pracy

y czas pracy

Nie występuje

Nie występuje

lub zwalnia

lub zwalnia

natężenie –

natężenie –

nie powoduje

nie powoduje

istotnej

istotnej

uciążliwości

uciążliwości

Przekazywa

Przekazywa

nie zmiany

nie zmiany

wywołuje

wywołuje

konieczność

konieczność

stałego

stałego

wydłużenia

wydłużenia

czasu pracy

czasu pracy

Wyłączenie z

Wyłączenie z

prawa do

prawa do

wynagrodzeni

wynagrodzeni

a za godziny

a za godziny

nadliczbowe

nadliczbowe

na podstawie

na podstawie

określonym w

określonym w

art. 135 K.P.

art. 135 K.P.

uciążliwe

uciążliwe

wydłużanie

wydłużanie

czasu pracy

czasu pracy

Częste

Częste

podróże

podróże

służbowe lub

służbowe lub

inne częste

inne częste

obowiązki

obowiązki

poza czasem

poza czasem

normowanym

normowanym

x

x

background image

53

53

Tabela 24. Noty punktowe dla poszczególnych kryteriów metody AWP-2BIS

l.p.

l.p.

kryterium

kryterium

a

a

b

b

c

c

d

d

e

e

1

1

Wykształcenie

Wykształcenie

5

5

20

20

30/35

30/35

60

60

70

70

2

2

Doświadczenia

Doświadczenia

3

3

8

8

15

15

25

25

40

40

3

3

Samodzielność, innowacyjność

Samodzielność, innowacyjność

0

0

10

10

25

25

40

40

60

60

4

4

Znajomość języków obcych

Znajomość języków obcych

0

0

15

15

25

25

35

35

x

x

5

5

Praca z komputerem

Praca z komputerem

0

0

15

15

25

25

x

x

x

x

6

6

Współdziałanie w firmie

Współdziałanie w firmie

5

5

10

10

15

15

20

20

25

25

7

7

Zręczność

Zręczność

0

0

7

7

12

12

18

18

25

25

8

8

Odpowiedzialność za wyniki

Odpowiedzialność za wyniki

7

7

20

20

25

25

55

55

80

80

9

9

Odpowiedzialność materialna

Odpowiedzialność materialna

0

0

10

10

25

25

x

x

x

x

10

10

Odpowiedzialność za bezpieczeństwo innych

Odpowiedzialność za bezpieczeństwo innych

0

0

5

5

12

12

20

20

30

30

11

11

Odpowiedzialność za kontakty zewnętrzne

Odpowiedzialność za kontakty zewnętrzne

0

0

7

7

12

12

20

20

30

30

12

12

Wysiłek intelektualny

Wysiłek intelektualny

5

5

15

15

25

25

40

40

60

60

13

13

Obciążenie zmysłów i uwagi

Obciążenie zmysłów i uwagi

3

3

9

9

15

15

22

22

30

30

14

14

Wysiłek fizyczny

Wysiłek fizyczny

5

5

12

12

20

20

30

30

45

45

15

15

Nienormowany czas pracy

Nienormowany czas pracy

0

0

7

7

12

12

20

20

x

x

background image

54

54

Tabela 25. Siatka punktowa A

punkty

kategorie

punkty

kategorie

punkty

kategorie

Do 45

I

132-155

VI

262-290

XI

46-65

II

156-180

VII

291-32

XII

66-86

III

181-206

VIII

321-350

XIII

87-108

IV

207-233

IX

351-380

XIV

109-131

V

234-261

X

Ponad 380

XV

background image

55

55

Tabela 26. Siatka punktowa B

punkty

kategorie

punkty

kategorie

punkty

kategorie

Do 50

I

129-156

V

247-280

IX

51-75

II

157-185

VI

281-320

X

76-101

III

186-215

VII

321-370

XI

122-128

IV

216-246

VIII

Ponad 370

XII

background image

56

56

Metoda ,,AWP-N” stanowi ,,uproszczoną wersję”
metody ,,UMEWAP-87”.Uproszczenia polegają na:

 pominięciu kryteriów elementarnych: ,,wysiłek
fizyczny”, ,,obciążenie psychiczne z tytułu
niskiego prestiżu pracy” i ,,czynniki
niebezpieczne”;

 połączeniu kryteriów elementarnych ,,
odpowiedzialność za przebiegi skutki pracy” oraz
„odpowiedzialność za decyzje”;

 ograniczeniu liczby stopni oceny w odniesieniu
do niektórych kryteriów elementarnych.

background image

57

57

Organizacja procesu wartościowania pracy

Proces wartościowania poprzedza świadomy

wybór celów, czyli wykorzystania jego wyników.

Czynnikami determinującymi wybór metody jest:
1.wielkość i struktura organizacji.
2.struktura zatrudnienia,
3.przyjęta ogólna strategia,
4.kultura organizacyjna,
5.strategia wynagrodzeń,
6.względy kosztowe,
7.nakłady czasu w relacji do wartości poznawczej

i użyteczności wyników.

background image

58

58

Organizacja procesu wartościowania składa

się z pięciu zasadniczych etapów:

1.Metodyczno-informacyjny
2.Organizacyjny
3.Analityczny
4.Oceniający
5.Kontrolny

W ocenie należy uwzględniać te czynności,

które stanowią istotną część zakresu
pracy, a więc zajmują ok. 75%
efektywnego czasu pracy.

background image

59

59

background image

60

60

background image

61

61

background image

62

62

Tabela rozpiętości punktowych dla poszczególnych kategorii zaszeregowania

w metodzie UMEWAP-95

Kategoria zaszeregowania

Liczba punktów

I

0-35

II

36-50

III

51-65

IV

66-80

V

81-95

VI

96-110

VII

111-125

VIII

126-140

IX

141-160

X

161-180

XI

181-200

XII

201-220

XIII

221-240

XIV

241-260

XV

261-285

XVI

286-310

XVII

311-335

background image

63

63

Potwierdza to obowiązujące w polskiej praktyce

gospodarczej ustawodawstwo pracy. Zgodnie z
art. 78 kodeksu pracy:

1. Wynagrodzenie za pracę powinno być tak

ustalone, aby odpowiadało w szczególności
rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom
wymaganym przy jej wykonywaniu, a także
uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

2. W celu określenia wynagrodzenia za pracę

ustala się w trybie przewidzianym w art. 77,
wysokość

oraz

zasady

przyznawania

pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę
określonego

rodzaju

lub

na

określonym

stanowisku, a także innych (dodatkowych)
składników wynagrodzenia, jeśli zostały one
przewidziane z tytułu wykonywania określonej
pracy.”

background image

64

64

Ustawodawca stwierdza w ten sposób, że
głównymi kryteriami kształtowania i różnicowania
wynagrodzeń za pracę są:
1. rodzaj wykonywanej pracy i kwalifikacje
wymagane do jej wykonania,
2. ilość i jakość świadczonej pracy.

background image

65

65

background image

66

66

Tabela. Przykładowa tabela wynagrodzeń zasadniczych
wartościowania stanowisk

Kategoria

zaszeregowania

Stawki wynagrodzeń w grupach (miesięczne

płace zasadnicze brutto)

Minimalna stawka (zł)

Maksymalna stawka

(zł)

9

10890

16440

8

8330

12600

7

6360

9640

6

4850

7370

5

3680

5620

4

2780

4280

3

2090

3240

2

1560

2450

1

1160

1840

background image

67

67

Kształtowanie polityki płac

(strategia

wynagrodzeń)

background image

68

68

1.Jednopoziomowe stawki płac:

Tabele o jednopoziomowych stawkach płac oznaczają, że z

każdą kategorią czy stanowiskiem wiąże się tylko jedna
stawka płac, która nie może być podwyższana tak
długo, jak długo

nie

będzie zmieniona cała tabela.

Płace pracowników zaliczonych do tej samej kategorii nie

mogą być zatem zróżnicowane, mimo różnic w
kompetencjach czy trudności wykonywanej pracy, a
także w efektach pracy.

background image

69

69

2. Wielopoziomowe stawki płac:

Tabele takie mogą określać tylko dolną i

górną stawkę płac w każdej kategorii,
pozostawiając kierownikom możliwość
elastycznego kształtowania konkretnych stawek
w ramach przedziału na podstawie przyjętych i
znanych pracownikom zasad ich różnicowania.
Są to tabele elastyczne.

background image

70

70

3. Wieloszczeblowe stawki płac:

Tabele te określają dodatkowo pośrednie

stawki (szczeble) pomiędzy dolną i górną stawką
płac). Wyznaczają one dopuszczalne poziomy
stawek płac, osiągane w drodze kolejnych ich
podwyżek.

Nie jest możliwa podwyżka z pominięciem

najbliższego szczebla płac. Podstawą takich
podwyżek są najczęściej kryteria formalne,
odnoszące się do kwalifikacji (wykształcenia i
stażu).

Tego typu tabele nie są elastyczne; cechuje

je

sztywność.

Kierownik

może

bowiem

podejmować

decyzje

honorujące

tylko

wyznaczone szczeble.

background image

71

71

Tabela. Wieloszczeblowa tabela płac

Kategoria

Kategoria

zaszeregowania

zaszeregowania

Szczeble

Szczeble

1

1

2

2

3

3

4

4

I

I

825

825

850

850

875

875

900

900

II

II

875

875

900

900

925

925

950

950

III

III

925

925

950

950

975

975

1000

1000

IV

IV

975

975

1000

1000

1025

1025

1050

1050

V

V

1025

1025

1050

1050

1075

1075

1100

1100

VI

VI

1100

1100

1150

1150

1200

1200

1250

1250

VII

VII

1175

1175

1225

1225

1275

1275

1325

1325

VIII

VIII

1250

1250

1300

1300

1350

1350

1400

1400

IX

IX

1325

1325

1375

1375

1425

1425

1475

1475

X

X

1400

1400

1450

1450

1500

1500

1550

1550

XI

XI

1500

1500

1575

1575

1650

1650

1725

1725

XII

XII

1600

1600

1675

1675

1750

1750

1825

1825

XIII

XIII

1700

1700

1775

1775

1850

1850

1925

1925

XIV

XIV

1800

1800

1875

1875

1950

1950

2025

2025

XV

XV

1900

1900

1975

1975

2050

2050

2125

2125

XVI

XVI

2000

2000

2075

2075

2150

2150

2225

2225

XVII

XVII

2200

2200

2300

2300

2400

2400

2500

2500

XVIII

XVIII

2400

2400

2500

2500

2600

2600

2700

2700

XIX

XIX

2600

2600

2700

2700

2800

2800

2900

2900

background image

72

72

Rys. Przykład elastycznej tabeli płac o stałym procencie

rozpiętości stawek

background image

73

73

background image

74

74

Ćwiczenie

background image

75

75

Cel:
Analiza procesu wartościowania pracy i
zapoznanie się uwarunkowaniami
wartościowaniami wpływającymi na kształtowanie
taryfikatorów kwalifikacyjnych oraz tabel
płacowych.

background image

76

76

background image

77

77

Wyliczenie stawki zasadniczej wynagrodzenia

związanej z wartością punktu

background image

78

78


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wartościowanie pracy
Metoda UMEWAP 00 wartoś pracy
wyklad, VI - Wartościowanie pracy UMEWAP, VIII
7 Wartościowanie pracy nowy
WARTOŚCI PRACY SOCJALNEJ
3.Wartościowanie pracy, Praca i Firma, »Zarządzanie firmą
KARTY PRZEBIEGU PROCESU, BHP dokumenty, WARTOŚCIOWANIE PRACY UMEWAP 95
wartościowanie pracy, Ekonomia, ekonomia
wartości, Z pracy pedagoga szkolnego, psychologia
KARTA PRZEBIEGU PROCESU, BHP dokumenty, WARTOŚCIOWANIE PRACY UMEWAP 95
Metody i techniki organizacji, BHP dokumenty, WARTOŚCIOWANIE PRACY UMEWAP 95
zarzadzanie ludzmi, BHP dokumenty, WARTOŚCIOWANIE PRACY UMEWAP 95
Zał nr 1 do wykładu 6 umewap87 -metoda, Metoda wartościowania pracy „UMEWAP-87”
WARTOŚCIOWANIE PRACY, BHP dokumenty, WARTOŚCIOWANIE PRACY UMEWAP 95
WARTOŚCIOWANIE PRACY, ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE W SŁUŻBIE ZDROWIA
Metoda Hagnera i Wenga wartośc pracy, Studia UEK, Metody OiZ Czekaj,Walczak

więcej podobnych podstron